- Ο εκδόσεις «Ζήτρος» κυκλοφόρησαν: Στη σειρά «Αρχαίοι συγγραφείς» του Αριστοτέλη τα «Ηθικά Νικομάχεια (Βιβλίο Β`)», ένα από τα σημαντικότερα έργα του αρχαίου φιλοσόφου. Το βιβλίο περιλαμβάνει το πρωτότυπο, σε μετάφραση - σχόλια, εκτενή εισαγωγή και ειδικά παραρτήματα του ομότιμου καθηγητή του ΑΠΘ Δημητρίου Λυπουρλή. Σε συνεργασία με το «Ινστιτούτο Αμυντικών Αναλύσεων» του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, τις βραβευμένες από την Ακαδημία Αθηνών «Μελέτες για τους Βλάχους - 2» του Αστέριου Ι. Κουκούδη «Οι μητροπόλεις και η διασπορά των Βλάχων» (το συνολικό έργο είναι 4 τόμοι, εικονογραφημένο). Την έκδοση προλογίζει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κων. Στεφανόπουλος. Το δοκιμιακό βιβλίο του Δανιήλ Ι. Ιακώβ «Η αρχαιογνωσία του Οδυσσέα Ελύτη (και άλλες νεοελληνικές δοκιμές)». Τη μελέτη του Φώτη Χατζηπροδρόμου «Από τη Γέννηση... ως τη ζωή» (μελέτη αναζήτησης με πρώτο σταθμό τις εικαστικές τέχνες και ιδιαίτερα τη ζωγραφική).

- Ο «Φιλιππότης» κυκλοφόρησε: το «Αθηναϊκό Ημερολόγιο 2001» σε κείμενα Γ. Κ. Καιροφύλα - Σ.Γ. Φιλιππότη και το αποκλειστικά δικό του «Ημερολόγιο του Αρχιπελάγους 2001 - Χρόνος Γ`».

- Ο «Παπαδήμας» πλουτίζει την αρχαιογνωσία και την ελληνική βιβλιογραφία με τη σπουδαία μελέτη του καθηγητή Κλασικών Σπουδών και ρητορικής Τζορτζ Κένεντι«Ιστορία της Κλασικής Ρητορικής (Αρχαίας Ελληνικής και Ρωμαϊκής)» (484 σελ.), σε μετάφραση Νίκου Νικολούδη και επίβλεψη του καθηγητή Κλασικής Φιλολογίας Ιωάννη Αναστασίου.

- Η «Αγρα» κυκλοφόρησε σε έναν τόμο τα έργα του Εντγκαρ Αλαν Πόε «Το κοράκι» (ποιητικό) και «Φιλοσοφία της σύνθεσης» (πεζογραφικό - αισθητικό) σε μετάφραση και εισαγωγή της καθηγήτριας Τζίνας Πολίτη, και εικονογράφηση του Χαμίρου Ακιουίς και πίνακες άλλων καλλιτεχνών εμπνευσμένων από «Το κοράκι» του Πόε.

- Οι εκδόσεις «Φιλίστωρ» κυκλοφόρησαν τα πρακτικά του Επιστημονικού Συνεδρίου, (που είχαν διοργανώσει το «Ελληνικό Κέντρο Πολιτιστικών Ερευνών» και ο Δήμος Καρπενησίου (23-26/9/1999) με θέμα: «Πτυχές του Εμφυλίου Πολέμου (1946-1949)». (Επιμέλεια - εισαγωγή των Κλεομένη Σ. Κουτσούκη - Ιωάννη Δ. Σακκά, πρόλογος του Τζαννή Τζαννετάκη.

- Το «Στάχυ» κυκλοφόρησε στη σειρά: «Ιδέες Φιλοσοφία» τη μελέτη του καθηγητή του Παντείου Γιώργου Μανιάτη «Το προσωπείο και το πρόσωπο (Ο Ρουσώ και η αναζήτηση της αυθεντικής επικοινωνίας). Στη σειρά «Ιστωρ» την ιστορική μελέτη του Βαγγέλη Β. Γούναρη «Στις όχθες του Υδραγόρα (Οικογένεια, οικονομία και αστική κοινωνία στο Μοναστήρι, 1897 - 1911)».

- Ο Καστανιώτης κυκλοφόρησε: Το ποιητικό βιβλίο του Δημήτρη Βάρου «Φρύνη (ταξίδι στον έρωτα και στην Ευρώπη)». Το μυθιστόρημα «ταξιδιωτικό» βιβλίο της Κάτιας Αντωνοπούλου «Μακρινές συναντήσεις».

- Ο Πατάκης κυκλοφόρησε τα παιδικά βιβλία: Κάρολος Ντίκενς «Χριστουγεννιάτικα κάλαντα» (μετάφραση Δημήτρη Π. Τζούρα εικονογράφηση Ερση Σπαθοπούλου). Το παραμύθι της Λότης Πέτροβιτς - Ανδρουτσοπούλου «Το μυστήριο του καλοκαιρινού Αγιοβασίλη» (8 ετών και πάνω). Το παραμύθι του Χρήστου Μπουλώτη «Το κορίτσι που ζήτησε μια βελόνα μια απλή βελόνα» (εικονογράφηση Νικόλας Ανδρικόπουλος). Το παραμύθι του Φίλιππου Μανδηλαρά «Ποιος κοροϊδεύει τους καλικάντζαρους;» (εικονογράφηση Απόστολος Βασιλάκης).

- Ο Γαβριηλίδης κυκλοφόρησε το ποιητικό βιβλίο του Δημήτρη Κούνδουρου «Μυθογραφία».

- Η Εταιρεία Μελέτης Ελληνικής Ιστορίας» κυκλοφόρησε την ιστορική έρευνα του Κώστα Ε. Ιωάννου «Η αλήθεια από τον Αρη» (έρευνα από τη «σκοπιά» του ΕΔΕΣ).

- Ο «Ιάμβλιχος» κυκλοφόρησε το επιστημονικής φαντασίας μυθιστόρημα του Εντουαρντ Τζορτζ Μπούλβερ Λύττον». Η επερχόμενη φυλή (ο μύθος της Κούφιας Γης)» (μετάφραση Νατάσα Βαρσάκη).

- Ο «Εξάντας» κυκλοφόρησε: Το αφήγημα του φημισμένου Πορτογάλου συγγραφέα Φερνάντο Πεσόα «Η ώρα του διαβόλου» (μετάφραση - εισαγωγή - επίμετρο Μαρία Παπαδήμα). Το μυθιστόρημα της Νινέττας Βολουδάκη «Τότε που χάθηκαν οι μονόκεροι». Τη μελέτη του Κώστα Μασμανίδη «Παγκοσμιοποίηση, Αποϋλοποίηση και νέα Οικονομία (Η μεταμόρφωση των επιχειρήσεων και του χώρου εργασίας στην ανατολή του 21ου αιώνα)». Το συλλογικό βιβλίο των Σοφίας Αυγερινού - Κολώνια, Γεράσιμου Ζαχαράτου, Ολγας Ιακωβίδου, Χάρη Κοκκώση, Μαρίας Κούση, Ελένης Μπριασούλη, Γιάννη Σπιλάνη, Πάρι Τσάρτα «Τουριστική ανάπτυξη - Πολυεπιστημονικές προσεγγίσεις» (επιμέλεια Πάρις Τσάρτας).

- Η «Σύγχρονη Εκπαίδευση» κυκλοφόρησε τη μελέτη της Πασχαλιάς Γιαννακάκη «Σχολείο για όλους και για τον καθένα (Διαμεσολαβήσεις στη θεωρία - πράξη και ετερογένεια. Νέα Ελληνικά - Αρχαία Ελληνικά - Φιλοσοφία - Ιστορία».

- Το Πολιτιστικό Τεχνολογικό Ιδρυμα ΕΤΒΑ εμπλουτίζει τις εκδόσεις του με μία ακόμη (πλούσια εικονογραφημένη) μελέτη του αρχιτέκτονα Διονύση Α. Ζήβα με τίτλο «Προβιομηχανικές αγροτικές εγκαταστάσεις στη Ζάκυνθο» (η οποία συμπληρώνει τις προηγούμενες μελέτες του για την αρχιτεκτονική της Ζακύνθου).

- Τα «Ελληνικά Γράμματα» στη σειρά «Η τέχνη του θεάματος» κυκλοφόρησε το θεατρολογικό βιβλίο του Μενέλαου Χριστόπουλου «Μυθικά θέματα με δραματικό προσωπείο (Μελέτες για την τραγωδία και την κωμωδία)».

- Ο «Πολίτης» κυκλοφόρησε το ποιητικό βιβλίο του Γιάννη Ν. Βουλουμάνου «Πικρή σπουδή».

- Η «Τροχαλία» κυκλοφόρησε τη μελέτη του Μπέρναρντ Λιούις «Οι Ασσασίνοι (μια ριζοσπαστική αίρεση του Ισλάμ)» (μετάφραση Γιώργος Γούτας).

- «Ιστορία» (περιοδικό για την ιστορία, τεύχος 389, 11/2000, με αφιερώματα: «Νικόπολη Θράκης 1398: η τελευταία σταυροφορία» και «20/11/1940». Δραματική επιστολή του Χίτλερ στον Μουσολίνι».

- «Διαβάζω» (τεύχος 410 με αφιέρωμα στον Γιώργο Σεφέρη και πλούσια ύλη).

- «Πνευματική ζωή» (περιοδικό λόγου και τέχνης, τεύχος 134, 9ος 10ος/2000).

- «Καθ' Οδόν» (περιοδικό Θεολογικού Συνδέσμου, τεύχος 16).

Ο Βασίλης Καπετανέας - Ροδανός, ανήκει στη γενιά της Εθνικής Αντίστασης. Ολη η οικογένειά του - πέντε αδέλφια, με την αδελφή και τους δυο γέρους γονείς - βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του αγώνα για τη λευτεριά της πατρίδας. Εχασε σ' αυτό τον αγώνα δυο αδέρφια του, ο ίδιος φυλακίστηκε για χρόνια και με την απελευθέρωση είχε την τύχη όλων των διωκόμενων αγωνιστών.

Σήμερα εξακολουθεί ν' αγωνίζεται με την πένα του, ταμπουρωμένος πίσω από «μνήμες - μετερίζια». Οι στίχοι του «Χρέους μνημόσυνα» για τους νεκρούς του '40-'41, για τους εκατό αγωνιστές που δολοφονήθηκαν απ' τους κατακτητές το '44 στα Διαβατά Θεσσαλονίκης, γι' αυτούς που υπήρξαν θύματα των Τόρηδων, τον ίδιο χρόνο. Αλλά και για σημερινούς αγωνιστές όπου Γης, όπως ο Παλαιστίνιος Αμπντάλ Σαλάχ που σκοτώθηκε από σφαίρες Σιωνιστών σε διαδήλωση στα κατεχόμενα: Τον θρήνησε «η μάνα απ' το Μπεΐτ Τσαχούρ» κι η «Μάνα η γη μας στοργική/ θα τον μπολιάσει την αθανασία της».

Η ποίηση του Β. Κ.-Ρ. «κραυγή εκ βαθέων» διαρκούς αγώνα κι ανθρωπιάς. Κάλεσμα στο λαό να συνταχτεί σήμερα ενάντια στην ιμπεριαλιστική «νέα τάξη».

«Μ' αυτούς τους ασυμβίβαστους,/ τους διαλεχτούς,/

τους εραστές/ της πανανθρώπινης ειρήνης/ μ' αυτούς

που αψηφούνε/ θυσίες και κόπους/ μ' αυτούς που μας

καλούν/ ν' αφυπνιστούμε (...) Στοιχίσου, αθάνατε λαέ, για

την τιμή σου!/ Η νομοτέλεια της ζωής το θέλει,/ μην καρ-

τερείς οι άλλοι να σε σώσουν». (Εκδόσεις «ΕΝΤΟΣ»).

«... Ην γαρ ο ανήρ αρειμάνιος, απλούς και άκακος, ειλικρινής και τίμιος, πιστός και φιλότιμος, δίκαιος και αμερόληπτος, πλούσιος και πένης. Διότι, ενώ είχε τρόπους να πλουτίσει καθώς άλλοι οπλαρχηγοί επλούτισαν ή από πλεονεξίας και αρπαγάς, αυτός κατεφρόνει και λάφυρα... Διά τούτο όμως θαυμαζόμενος απέκτησε πλούτον και θησαυρόν ανεξάντλητων, την υπόληψιν και το σέβας όλου του Πανελληνίου...».

Γεώργιος Γαζής

Υπήρξε αντικειμενικός στην κρίση του και στην περιγραφή του ο Γ. Γαζής, γραμματικός του Καραϊσκάκη. Με τον ίδιο τρόπο εκφράστηκαν όλοι όσοι γνώρισαν το Νικήτα Σταματελόπουλο, γνωστότερο ως Νικηταρά, κορυφαίο ήρωα της Εθνεγερσίας. Αυτόν, που κατά το στρατηγό Μακρυγιάννη, υπήρξε «ασυμβίβαστος και πατριδοφύλακας», αλλά πέθανε αγνοημένος και πάμπτωχος και που δεν έχει απασχολήσει στο βαθμό που θα 'πρεπε την πεζογραφία μας, πλην ενός ή δύο νεανικών αναγνωσμάτων, λ.χ. Τάκη Λάππα «Νικηταράς ο Τουρκοφάγος»). Η προσωπικότητα του Αρκάδα αγωνιστή ευεργέτησε και πυροδότησε στην Εθνεγερσία αλλά και την ψυχή ενός καταπονημένου λαού.

Ο Νικηταράς αγαπήθηκε από το λαό ο οποίος διαθέτει αλάθητο κριτήριο, ξέρει να τιμά και να μην ξεχνά τους ήρωές του. Αλλά, η μνήμη χρειάζεται ενίσχυση.

Το βιβλίο του Δημήτρη Σταμέλου, πέρα από τις αξιοσημείωτες αρετές του, λειτουργεί και ως ενδυνάμωμα μνήμης. Φωνές σαν αυτές που ακούγονται στις σελίδες του «Νικηταρά» ανασύρουν από τη σκοπίμως επιβληθείσα λήθη το αληθινό πρόσωπο του λαού και το ξαναδίνουν ακτινοβόλο ακριβό κληροδότημα στον τόπο. Στο έργο του Δημήτρη Σταμέλου δεν είναι μόνο τα ντοκουμέντα (αφηγήσεις, μαρτυρίες χρονογράφων ή απομνημονευματογράφων - όχι πάντα αντικειμενικές ως προς την εξιστόρηση των γεγονότων) που κάνουν τη μονογραφία αυτή άξια να διαβαστεί, καθώς αποκαλύπτονται συγκλονιστικά περιστατικά της Επανάστασης και - κυρίως - προβάλλει η μορφή του μεγάλου αγωνιστή όπως ακριβώς ήταν: θαρραλέα, έντιμη, ανεξαργύρωτη, περήφανη, ταπεινή, γενναία, φλογισμένη από τον πόθο της ελευθερίας.

Ο Δημήτρης Σταμέλος με αναφορές του στα παιδικά χρόνια του ήρωα, στη δράση του ως κλέφτη, στη συμμετοχή του σε φοβερές μάχες, παρουσιάζει τις προσπάθειές του Νικηταρά για θεμελίωση του νεοελληνικού κράτους, μακριά από ξένες επεμβάσεις. Παρακολουθούμε με ντοκουμέντα ή αφηγήσεις του συγγραφέα, τις αφάνταστες ταλαιπωρίες και διώξεις ήρωα.

Στις τελευταίες σελίδες έχουν θέση τα δημοτικά τραγούδια που ύμνησαν το Νικηταρά, η μορφή του ήρωα στην εικονογραφία του '21, εκτενέστατες σημειώσεις από τον συγγραφέα, γλωσσάρι, και μια άξια προσοχής, βιβλιογραφία.

(Εκδόσεις «Εστία» εξώφυλλο με λιθογραφία του. F. Hanfstaenge, επιμέλεια Πόπη Κρίπα, σελ. 406).

Ο «Ραμόν», το πρώτο του μυθιστόρημα, αντιήρωας, παιδί της άξενης εποχής μας, παρασύρεται από διάφορα ρεύματα, που τον φέρνουν άλλοτε στο κατώφλι της απόλυτης απομόνωσης, ως την κατάρρευση κι άλλοτε στο φλεγόμενο πεδίο του ερωτικού ιλίγγου. Τόσο στην πρώτη περίπτωση, όσο και στη δεύτερη, το κοινωνικό περιβάλλον γίνεται αντικείμενο οξύτατης κριτικής. Και μάλιστα, το αστικό κατεστημένο σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις, όπως αυτές όπου το κοινό αυτό «παθαίνει» για τους «πετυχημένους» συγγραφείς. Τα λιγωμένα βλέμματα νεαρών υπάρξεων έτοιμων να λιποθυμήσουν στην ανάγνωση κάποιων ανούσιων αποσπασμάτων, θυμίζουν ένα από τα χαριτολογήματα του Δημ. Καμπούρογλου: «Οσοι θαυμάζουν τις κορυφές, ας μην ξεχνούν ότι υπάρχουν κι οι κολοκυθοκορφάδες». Αυτό ακριβώς υπογραμμίζεται κι από το συγγραφέα.

Η εσωτερική πάλη, όπως διαγράφεται, όπου η ψυχή ματώνεται κάθε στιγμή από τις συνεχείς «Συμπληγάδες» που ελλοχεύουν, φανερώνει μεγάλη ευαισθησία, ευθύτητα χαρακτήρα, αλλά και καθαρή ματιά στην αντιμετώπιση των «κακώς κειμένων».

Κι ο λόγος καθάριος, απλός, δεν επιζητά εντυπωσιασμούς ή τεχνητές πρωτοτυπίες.

Βρισκόμαστε σε αναμονή, περιμένοντας καινούρια δημιουργήματα. (Εκδόσεις «Κέδρος»).