Πέμπτη 20 Απρίλη 2000
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΑΛΑΤΣΑΣ
«Μνήμη»

(Μικρό Ελεγείο)

Ο Δ. Χαλατσάς εμφανίζεται ως ιδιαίτερα αξιόλογος λυρικός ποιητής στην όγδοη συλλογή του (δική του έκδοση). Η συλλογή είναι ελεγείο για την «αντρειωμένη» νεκρή αδελφή. Είναι τέσσερα εκτενή ποιήματα σε θεματική σύνθεση: «Η ζωή κι ο θάνατος», «Λυγμός», «Επιστροφή», «Μνήμη». Δόνηση εσωτερική, πίσω από τη συναρπαστική λυρική εικονοπλασία. Πόνος και θρήνος αυθεντικός, λόγος αδρός και απέριττος, κυριαρχία στην έκφραση και το στίχο, δύναμη και νεύρο, με απηχήσεις από τη δημώδη ποίηση:

«Σήκω, κι η μέρα έφεξε,/ μας καρτερούνε τα παιδιά/ στ' αλώνια για να παίξουμε./ Πάρε ψωμί και ζάχαρη/ και το μικρό το τόπι μας...». «Της αντρειωμένης το κορμί/ λαμπάδα δεν καίγεται/ ούτε χωράει να κοιμηθεί/ στης μαύρης γης τα στήθια». «Της γης επαραγγείλαμε/ να μη σε κουρνιαχτήσει/ και σκονιστεί η ποδιά σου» (Β`).

«... Μα κι αν σταθείς μεσοστρατίς/ πες μας να στείλουμε άλογο/ άσπρο για να χυμήξεις/ με τα λουριά του δέρνοντας/ τη στράτα ν' αποσώσεις». «Κι όταν θα έρθει η άνοιξη/ κι αφήσει η Ευρυδίκη... τ' άραχλα τα παλάτια,/ δέσου στη μέση της σφιχτά... ρίξε ψωμί στον Κέρβερο...».

(Δ. Χ. Χαλάτσας, Ακαδημίας 61, Τ.Κ. 10.679).


Μ. ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ

Το βιβλίο του Αντωνίου Ξανθία «Ο Ελληνας, οι δύο πλευρές του πίνακα» παρουσιάζουν σήμερα (8 μμ), στο Κέντρο Εκδηλώσεων Ομιλιών (Λεωφ. Αλεξάνδρας 48), οι εκδόσεις Βασιλείου και ο σύλλογος των«Ξενιτεμένων Απανωσυριανών» . Θα μιλήσουν οι Βασίλης Ραφαηλίδης και Μιχάλης Ρούσσος.

Ο παντοτινός Εξυπερύ

Οι εκδόσεις Σ. Ι. Ζαχαρόπουλου (οίκος που έχει στο ενεργητικό του την έκδοση των Απάντων μεγάλων δημιουργών της παγκόσμιας λογοτεχνίας, παλαιότερης και σύγχρονης), παρουσίασε προχθές το βράδυ το κορυφαίο έργο του «πατέρα» του αριστουργηματικού «Μικρού πρίγκιπα». Αναφερόμαστε στον άδικα χαμένο, στα 44 χρόνια του, πιλότο (το αεροπλάνο του καταρρίφθηκε από γερμανικό καταδιωκτικό στις 31/6/1944) Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ και στο επίσης αλληγορικό, «ουράνιου» τοπίου, «ονειρικής» ατμόσφαιρας, μυθιστόρημά του «Κάστρο». Το «κύκνειο», δυστυχώς ανολοκλήρωτο λόγω του αιφνίδιου θανάτου του συγγραφέα, μυθιστόρημα παρουσίασαν η μεταφράστριά του Μαρινάννα Χριστοδουλίδου και ο συγγραφέας Βαγγέλης Κατσάνης (αντί του μορφωτικού ακολούθου της Γαλλικής πρεσβείας Ντιντιέ Νταλπέν, ο οποίος επρόκειτο να μιλήσει, αλλά αιφνιδίως έφυγε για τη Γαλλία).

Η Μ. Χριστοδουλίδου μίλησε για την ευθύνη και τη συγκίνηση, που προκαλεί η μετάφραση ενός μεγάλου συγγραφέα, όπως ήταν ο Εξυπερύ και μάλιστα ενός έργου, «πυκνής σε νοήματα γραφής», στην οποία ο συγγραφέας δεν μπόρεσε να κάνει την τελική επεξεργασία της. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο μεταφραστής οφείλει να εργαστεί «περίπου σαν αρχαιολόγος, για να βρει τι κρύβεται κάτω από ένα κείμενο, που δεν αφηγείται μια απλή ιστορία, αλλά εκφράζει τις αγωνίες και τα "πιστεύω" ενός ανθρώπου σαν τον Εξυπερύ. Ψηλαφώντας μια μια τις λέξεις του, πάσχιζα να αποκρυπτογραφήσω τη σκέψη του, να ξεκλειδώσω την ψυχή του, και να νιώσω τη ζεστασιά της συντροφικότητας». Για τη μεταφράστρια, η εργασία αυτή ήταν ένα «ταξίδι» στον ποιητικό και χειμαρρώδη λόγο του Εξυπερύ, στο λυρισμό των περιγραφών, στη ζωντάνια του ύφους, στη γνώση και τη σοφία, στο μήνυμα αγάπης και τρυφερότητας του έργου του.

Ο Β. Κατσάνης, μιλώντας για το «μυθικό» Εξυπερύ, τον μεγάλο «ποιητή» των γαλλικών γραμμάτων του μεσοπολέμου, «ισάξιο» του Μαλρώ και του Σαρτρ, από άλλη, όμως, συγγραφική «ματιά». Μια ματιά «στραμμένη στην εσωτερική πάλη του ανθρώπου για την πνευματική και συναισθηματική του ωρίμανση», όπως είπε, συσχετίζοντας την πρόθεση, τη θεματική και το μήνυμα του Εξυπερύ με τη ρήση του Βολταίρου: «Ας φροντίσουμε να καλλιεργήσουμε καθένας μας τον κήπο του όσο καλύτερα μπορούμε».

Η παρουσίαση του βιβλίου έκλεισε με ανάγνωση ενός «δείγματος» γραφής αυτού του γεμάτου πάθος «τραγουδιστή» της ανθρωπιάς, από τον Κώστα Καζάκο.


Α. Ε

Σήμερα (9μμ) στο «Φωτογραφικό Κύκλο» (Τσακάλωφ 44, Κολωνάκι) οι εκδόσεις «Εξάντας» οργανώνουν συζήτηση του Βασίλη Αλεξάκη με τους αναγνώστες του μυθιστορήματός του «Η καρδιά της Μαργαρίτας».

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Από τα «Ελληνικά Γράμματα» κυκλοφόρησε ένα χρήσιμο βιβλίο, που απευθύνεται σε παιδιά που αγαπούν κι ασχολούνται με τη μουσική. Τίτλος του «Το εργαστήρι της μουσικής (Δημιουργώ μουσικά όργανα - Συνθέτω μουσικά δρώμενα)». Συγγραφείς του οι μουσικοπαιδαγωγοί Παναγιώτης Γ. Καμπύλης - Ιωάννης Μ. Σπετσιώτης. Σε έναν ογκώδη τόμο με τίτλο «Εκδοση Πολύτιμης ύλης - 20 χρόνια Νεοελληνικό θεατρικό έργο», δημοσιεύονται οι εργασίες του Α΄ Συμποσίου Νεοελληνικού Θεατρικού έργου, το οποίο οργάνωσε η Πανελλήνια Πολιτιστική Κίνηση (4/1998). Στη σειρά «Ελληνες Λογοτέχνες» κυκλοφόρησαν τέσσερα έργα του αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, πολυαγαπημένου ποιητή και συγγραφέα των μεταπολεμικών παιδιών της Αριστεράς Μενέλαου Λουντέμη. Πρόκειται για τα μυθιστορήματά του «Οδός Αβύσσου, αριθμός 0», «Συννεφιάζει» και για τις διδακτικότατες μυθολογικές «μεταγραφές» «Ο Ικαρος» και «Ο Θησέας». Ο ηθοποιός Πασχάλης Τσαρουχάς έγραψε ένα θεατρικό έργο, μια επιθεώρηση για παιδιά, με τίτλο «Ω, τι κόσμος... παιδιά».

ΠΑΥΛΙΝΑ ΠΑΜΠΟΥΔΗ:
«Το μαύρο άλμπουμ»

Η Π.Π. είναι γνωστή από την προσφορά της στην ποίηση αλλά και στο παιδικό βιβλίο. Με ιδιαίτερα χαρίσματα και σ' αυτή τη συλλογή της η Π.Π., συνεχίζει την πετυχημένη της πορεία.

Με περισσή αφαιρετική δεξιοτεχνία συνθέτει εικόνες, καθώς η ποίησή της παίζει ρόλο φωτογραφικής μηχανής. Οι στίχοι, φωτογραφίες καθημερινών ιστοριών, οριοθετούν την οπτική γωνία της ποιήτριας, εξ ου και ο τίτλος της συλλογής «Το μαύρο άλμπουμ».

Ο αναγνώστης παρακολουθεί την ποιήτρια με ενδιαφέρον. Η ευρηματικότητα και η άνετη γραφή της σε ταξιδεύουν στο παρελθόν και στο παρόν. Με απλά, λιτά μέσα και με μια ελεγχόμενη συγκινησιακή τάση, προχωρεί σε διεργασίες συχνά συμβολικές.

Η Π.Π. είναι μια ώριμη, πάντα τρυφερή ποιητική φωνή, που όχι μόνο δε φαλτσάρει αλλά ανοίγει και φωτεινά περάσματα στους δρόμους της ζωής. (Εκδόσεις «Κέδρος»).


Φαίδρα ΖΑΜΠΑΘΑ - ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΥαγουλάτου

ΑΝΤΩΝΗΣ Γ. ΒΑΖΙΝΤΑΡΗΣ
«Μακεδονία»

Οι Ελληνες της διασποράς θωπεύουν με την ψυχή τους την εικόνα της πατρίδας, που κλείνουν μέσα τους με πάθος που εντυπωσιάζει. Αυτό το πάθος, ο Αντώνης Γ. Βαζιντάρης, που ζει στον Καναδά, το κάνει ποίηση για να λυτρωθεί από το άχθος του ξενιτεμού, αλλά και να μας αγγίξει με ανθρωπιστικά μηνύματα πατριωτισμού και ειρήνης. Ποιητικές συλλογές όπως «Ο μετανάστης», «Ειρήνη», «Εργάτες», «Ο ήλιος του Νοέμβρη» μαρτυρούν τον αγωνιστικό παλμό του ποιητή που έχει τιμηθεί με το Α΄ βραβείο στην ποίηση ειρήνης και φιλίας «Ιπεκτσί».

Στην τελευταία του ποιητική συλλογή «Μακεδονία» υπερασπίζεται τις ρίζες του ελληνισμού σε μια εποχή που «προστάτες» και «σύμμαχοι» επιβουλεύονται με τη «νέα τάξη» του σύγχρονου σκοταδισμού τα σύνορα και τον πολιτισμό της Ελλάδας και των άλλων βαλκανικών χωρών. Ο ποιητής εκφράζοντας τις ανησυχίες του με δεκαπέντε σονέτα για τον ευαίσθητο χώρο της Μακεδονίας προτρέπει τον αναγνώστη: «Ν' αναδεύσει τις πέτρες, τα κειμήλια / Και τα σπασμένα ακόμη, τα κομμάτια, / ιστορίας σώμα, πρόσωπο, μάτια / Μ' εύγλωττο στόμα, μελίρρυτα χείλια/».

Η συλλογή περιέχει ακόμα ένα τραγούδι με ζευγαρωτή ρίμα και τρία ποιήματα σ' ελεύθερο στίχο. Ενα απ' αυτά μιλά για τα «κλεμμένα» μάρμαρα του Παρθενώνα απ' αυτούς που τόλμησαν «ν' ακρωτηριάσουν με τ' άνομα χέρια τους την Ιστορία». Και ρωτάει τους κλεπταποδόχους: «Πώς μπορεί ν' ακούσετε τις πανάρχαιες / εκείνες φωνές απ' τα σπασμένα μάρμαρα, / τον ορθοτομημένο λόγο, βάθρο των λαών / να είναι το δάκρυ και το αίμα / που έχει κάνει γλυφές, τον πόνο / που ράβδωσε την πέτρα;».

Με λυρικό αλλά και δωρικό λόγο ο Α. Γ. Β. στιγματίζει και προειδοποιεί τους ιερόσυλους: «Της Δημιουργίας οι νόμοι ειρηνόφιλοι / μα εκδικούνται τους παραβάτες». (ANTONY VAZINTARIS 25 SPRAGE CIRCLE L3P - SWI CANADA).


Γιάννης ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ

ΦΑΝΗΣ ΜΟΥΛΙΟΣ
«Η φαμίλια των Λιστινών»

(Μυθιστόρημα)

Στο Πέτροβο, ορεινό χωριό της Ηπείρου, στις αρχές του αιώνα που μόλις έφυγε, ζούσε μια πατριαρχική οικογένεια η «φαμίλια των Λιστινών», αντικείμενο του μυθιστορήματος του Φάνη Μούλιου, που εκδίδεται για 5η φορά (κέρδισε το 1986 το βραβείο μυθιστορήματος του Δήμου Αθηναίων).

Από πού ξεκίνησαν και πώς ρίζωσαν οι Λιστινοί σ' αυτό τον άγριο χώρο, που ξεμοναχιάζεται από τους γύρω τόπους μόλις αρχίζει το φθινόπωρο και το χειμώνα κλειδώνονται μέσα στα σπίτια τους θαμμένοι στο χιόνι και την παγωνιά, με ομηρικό τρόπο ο συγγραφέας ξεκουκίζει τα πεπραγμένα τους. Κάθε λεπτομέρεια καλά χαραγμένη των ασχολιών ή των ψυχικών και φυσικών καταστάσεών τους, ενώ κυριαρχεί αγέρωχος ο χώρος με τις δικές του εναλλαγές, ζωηρά χρωματισμένος.

Γερή πεζογραφική πένα παρασύρει ορμητικά το φιλαναγνώστη με την πολύχρωμη γλώσσα της: «Ηρθε ξανά το καλοκαίρι μ' ένα αργό ρυθμό, σχεδόν περπατώντας. Γυμνό απ' τη μέση και πάνω, έσταζε ιδρώτα απ' τον ήλιο που ήθελε όλη τη μέρα δική του». (Εκδόσεις «Λωτός»).

Γιώργος Κακουλίδης: «Τα μάτια του βασιλιά» (Θέατρο)

Αλληγορικό θεατρικό έργο «Τα μάτια του βασιλιά» του Γιώργου Κακουλίδη. Βασικός πρωταγωνιστής ο Μελχιόρ, όπου ανάμεσα στο συμβολισμό, την πραγματικότητα και την ονειρική κατάσταση, σκιαγραφεί τη σκληρή καθημερινή ζωή. Δε χαρίζεται πουθενά, «τα του Καίσαρος, τω Καίσαρι».

Με μαθηματικούς υπολογισμούς η σαπισμένη κοινωνία ανοίγει το φρικαλέο στόμα της και ξεχύνει τους δύσοσμους οχετούς της. Σε ποιητικό στιλ κάποιες γραμμές κάνουν φανερή τη στόφα της γραφής του Γιώργου Κακουλίδη: ποιητής. Εχει τιμηθεί (1991) με το βραβείο Καβάφη.

Το εξώφυλλο φιλοτέχνησε η Κατερίνα Χοχλιδάκη. (Εκδόσεις «Πατάκη»).


Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ