Πέμπτη 23 Μάη 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

- «Περίπλους»: Διονύση Ν. Μουσμούτη «Γρηγόριος Ξενόπουλος (1867-1951 - Χρονολόγιο και λεύκωμα)». Εξαιρετική δουλιά του παθιασμένου Ζακυνθινού μελετητή των τεχνών στο νησί του, με πλούσια εικονογράφηση (χειρόγραφα, προγράμματα παραστάσεων έργων του Ξενόπουλου, σκίτσα, φωτογραφίες του κλπ.). Εργοβιογραφική μελέτη, που τιμά τον κορυφαίο δημιουργό.

- «Το Αστυ»: Ζακλίν ντε Ρομιγί «Ο χρόνος στην ελληνική τραγωδία». Σπουδαίο έργο της κορυφαίας ελληνίστριας, σε μετάφραση των Χρήστου Μαρσέλου - Σοφίας Λουμάνη, πρόλογο της καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Αθηνών Χαράς Μπακονικόλα.

- «Στάχυ»: Βολταίρος «Φιλοσοφικό Λεξικό», στα πλαίσια της εξαιρετικής σειράς «Ιδέες - κλασικά κείμενα» (μετάφραση Φωτεινή Ταμβίκου - Ξανθίππη Τσελέντη, εισαγωγή - σχόλια - επιμέλεια Ξανθίππη Τσελέντη, επιστημονική επιμέλεια Γιώργος Μανιάτης). Ο τόμος, εκτός των λημμάτων του φιλοσοφικού λεξικού του Βολταίρου, περιέχει και κείμενα για τη ζωή, το έργο, την εποχή και λεξικό του μεγάλου φιλοσόφου, κρίσεις γι' αυτόν και ομιλία του Πολ Βαλερί για το έργο του. Εντουάρντο Γκαλεάνο «Ενας κόσμος ανάποδα» (μυθιστορία της εκπαίδευσης και κατ' επέκταση της ανθρωπότητας και του πολιτισμού). Μετάφραση Γεωργία Ζακοπούλου, χαρακτικά του Χοσέ Γκουανταλούπε Ποσάντα).

- «Βιβλιόραμα» (Στουρνάνη 51, ΤΚ 10432, τηλ. 010.5221.112): Γιώργος Μαργαρίτης «Ιστορία του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου (1946-1949)». (2 τόμοι, σελ. 1.320, 140 φωτογραφίες και χάρτες). Ενδιαφέρουσα έρευνα των αρχειακών πηγών, που προσφέρει νέα στοιχεία για τις πολύπλευρες βλαβερές συνέπειες του εμφυλίου πολέμου.

- «Ερμής»: «Ανθη Κομψά», τιτλοφορείται ο τόμος τιμής και μνήμης στον Κ. Θ. Δημαρά. Εκδόθηκε σε συνεργασία με το «Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού». (Ο τόμος περιέχει κείμενα πνευματικών ανθρώπων για τη μεγάλη παιδαγωγική και συγγραφική προσφορά του Κ. Θ. Δημαρά). Κωστής Παλαμάς «Κ' έχω από σας μια δόξα να ζητήσω» (εισαγωγή, επιμέλεια, ανθολόγηση Ηλίας Λάγιος) «Γ. Μ. Βιζυηνός «Το τέλος του παραμυθιού ή η αρχή του ονείρου» (εισαγωγή, επιμέλεια, ανθολόγηση Λίτσα Χατζοπούλου). Βάλια Ξενίδου - Shild «Οι γυναίκες στην ελληνική αρχαιότητα (Καταδίκη μνήμης)», σημαντική ιστορική οικονομική, κοινωνιολογική, πολιτιστική μελέτη της αρχαιολόγου Β. Ξενίδου - Shild, με πλούσια εικονογράφηση). Το παρακλάδι του «Ερμή», ο «Ιστός», κυκλοφόρησε «Το έπος του Γκιλγκαμές» (εισαγωγή απόδοση Αύρας Ward, β` έκδοση).

- «Προσκήνιο»: Φρίντριχ Ενγκελς «Λουδοβίκος Φόυερμπαχ και το τέλος της Κλασικής Γερμανικής Φιλοσοφίας». Μετάφραση του ηγέτη του ΚΚΕ Νίκου Ζαχαριάδη. Πρόλογος του Γκεόργκι Πλεχάνοφ. (Επανέκδοση της πρώτης ελληνικής έκδοσης του έργου του Ενγκελς - 1927. Ιστορική επιμέλεια και εισαγωγή στην επανέκδοση του Γιώργου Πετρόπουλου).

- «Κέδρος»: «Ανθολογία ανύπαρκτων συγγραφέων». (Λογοτεχνικά κείμενα του Φίλιππου Δρακονταειδή, που «υπογράφονται» με ονόματα υπαρκτών μεγάλων συγγραφέων και «μιμούνται» το λογοτεχνικό ύφος εκείνων (λ.χ., Βολταίρου, Κάφκα, Τσέχοφ) και ανύπαρκτων. Γεράσιμος Δενδρινός «Απέραντες συνοικίες» (μυθιστόρημα). Κώστας Μαυρουδής «Επίσκεψη σε γέροντα με άνοια» (μικρά κείμενα). Αγης Μπράτσος «Σαν μουσική» (ποίηση).

- Uuiversity Studio Press Γιάννης Δ. Παπαμιχαήλ «Εξατομίκευση και παγκοσμιοποίηση (Η νέα συμβολική τάξη)» (β` τόμος).

- «Πλέθρον»: Κωνσταντίνος Χρηστίδης «Πορεία μιας ζωής (Από τα Γιάννενα στο Βουκουρέστι 1818-1908)» (αφήγηση του οικοδιδασκάλου Κων. Χρηστίδη για τη ζωή του και τους Ελληνες λόγιους στη Ρουμανία και Ρωσία).

- «Σαββάλας»: «Ανθρωπολογία των φυλών» (συλλογική ανθρωπολογική μελέτη των Νίκου Ποταμίτη, Κάτιας Μαρινάκη, Μαρίας Κέκου, Μπάμπη Δερμιτζάκη, Σίβυλλας Δημητρίου, Μαρίας Γκασούκα, Κώστα Γιαννακόπουλου (εισαγωγή του Σωτήρη Δημητρίου).

- «Αίολος»: Μάικλ Κορέν «Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν (Ο άνθρωπος που δημιούργησε τον "Αρχοντα των δαχτυλιδιών"» (βιογραφία του καθηγητή της Οξφόρδης Τζον Ρόναλντ Ρίελ Τόλκιν, συγγραφέα του «Αρχοντα των δαχτυλιδιών». Μετάφραση Θωμάς Μαστακούρης).

- «Μανδραγόρας»: Γιώργος Λίλλης «Η χώρα των κοιμωμένων υδάτων» (ποίηση). Ιάσων Δεπούντης «Systema avium» (ποίηση).

- «Νέα Εστία» (λογοτεχνικό περιοδικό, τεύχος 1.739. Το τεύχος 1.740 περιέχει πλουσιότατο αφιέρωμα στον Αγγελο Σικελιανό, συνεργασίες και πολλά λογοτεχνικά θέματα).

- «Πόρφυρας» (λογοτεχνικό περιοδικό, τεύχος 101, με αφιέρωμα στον Ανδρέα Εμπειρίκο).

- «Χιόνι» (λογοτεχνικό περιοδικό της Χίου, τεύχος 116).

- «Βιβλιοφιλία» (τρίμηνο περιοδικό βιβλίου, τεύχος 94ο).

ΓΙΑΝΝΗΣ Σ. ΚΩΤΣΑΔΑΜ
«Ιχνηλασία»

Από τον καλό φιλόλογο και λογοτέχνη Γιάννη Σ. Κωτσαδάμ, έχουμε μια πνευματική «Ιχνηλασία», με βάθος νοημάτων. Αφορά στην Κοινωνικοπολιτική και αισθητική θεώρηση της ποίησης της Ρεβέκκας Στ. Μαυρομιχάλη, αλλά και στην ποίηση και τους ποιητές γενικότερα, με αναφορές στη φύση, στο δημοτικό τραγούδι, στη διαχρονική γνώση επί παντός του επιστητού.

Ο συγγραφέας δεν κάνει «κλινικές τομές» στην ποίηση της Μαυρομιχάλη. Απλά, τη φωτίζει με το συναίσθημά του, εναρμονισμένο στο συναίσθημά της. Συχνά, πορεύεται πέραν του δικού της έργου, χωρίς, όμως, να ξεκόβει απ' το κοινό ερέθισμα, την κοινωνική αδικία και τον ανθρώπινο πόνο. Ενώ είμαστε στον 21ο αιώνα, ο πολιτισμός οπισθοδρομεί στο Μεσαίωνα, εξαιτίας του πιο βάρβαρου καπιταλισμού. Οταν τα παιδιά πεθαίνουν απ' την πείνα ή σφάζονται στους πολέμους, πώς οι αληθινοί ποιητές θα μένουν αδιάφοροι; Συνειρμικά, ο Γ. Σ. Κ. θυμάται τον Ντοστογιέφσκι να λέει: «Οταν βασανίζονται τα παιδιά στη Γη, πρέπει ν' αμφιβάλλουμε για την ύπαρξη του Θεού». Σήμερα που το κακό περισσεύει, η ποιήτρια Ρ. Στ. Μ., μπροστά στον πόνο των αγγέλων, απορεί, θλίβεται, οργίζεται!

«Θα απλώσω τα χέρια μου,/ πέρα απ' το βάθος του ορίζοντα,/ ως τον πεντάκορφο πυρήνα του κόσμου./ Θα κρατώ τις αισθήσεις μου ξάγρυπνες,/ ν' ακούσω τη φωνή του Θεού./ Την απάντηση./ Γιατί η αγάπη λιγόστεψε/ τόσο στον κόσμο;».

Ωστόσο, ξέρει ότι η απάντηση δε θα 'ρθει απ' τον ουρανό, αλλά απ' τις καρδιές των λαών σα από «ηφαίστεια οργής». Αυτό είναι το αφυπνιστικό μήνυμα του Γ. Σ. Κ. μέσα απ' την ποίηση της Μαυρομιχάλη (εκδόσεις «ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ»).


Γιάννης ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΠΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
«Η εν Αυλίδι ελεγεία»

Ο Κ. Π. κάνει τα πρώτα του βήματα στην ποίηση με τη συλλογή «Η εν Αυλίδι ελεγεία». Σεμνός, τρυφερός, ανοίγει την καρδιά του για να εξομολογηθεί με λυρικό λόγο: «Αυτός είναι έρωτας/ αυτή είναι αγάπη/ της μιας ματιάς/ η παρανομία/ η δικιά μας ελευθερία!».

Ο Κ. Π. αναζητά την ομορφιά, την καλύτερη ζωή, την αλήθεια μέσα στο σημερινό «γίγνεσθαι»: «Κόκκινο/ το χρώμα που αγαπώ/ του δικού μας έρωτα/ και της επανάστασης/ από την απέραντη/ καθημερινότητα».

Αντιπαρατίθεται στο μουντό τοπίο της εποχής και μας συμπαρασύρει στον αγώνα για πιο ανθρώπινη ζωή: «Εξοδος/ πάνω, κάτω/ στο δρόμο τον επίσημο/ με το σπασμένο εθνόσημο/ και στο φωτογραφείο/ φωτογραφίες εις ανάμνησιν».

Η γραφή του στρωτή, συχνά σε ομοιοκατάληκτο στίχο, κάποτε πλατειάζει και γίνεται επεξηγηματική, στοιχείο που μερικές φορές αποδυναμώνει την αγωνία του. Ωστόσο, ο ποιητικός δρόμος του διαγράφεται θετικός και η ευαισθησία του προμηνεύει μια συνέχεια αποδοτική (εκδόσεις «Γκοβόστη»).

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΣΙΜΑΝΗΣ
«Στον εξπρεσιονισμό της αγάπης»

Ο ποιητής Δ. Κ. τελείωσε τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Ωδείου και είναι μέλος του ΣΕΗ.

Επαιξε με τον αξέχαστο Μάνο Κατράκη σε ταινίες και σίριαλ και έχει εκδώσει αρκετές ποιητικές συλλογές. Διαθέτει ευαισθησίες, τρυφερότητα και ρεαλισμό, μέσα στον απαισιόδοξο κύκλο της ποίησης που κινείται, λόγω και των προβλημάτων που αντιμετώπισε με το πατρικό του σπίτι (τον έξωσε η ίδια η αδελφή του).

Η συλλογή του «Ο εξπρεσιονισμός της αγάπης» μας ξαναθυμίζει τον «έρωτά» του για την Γκρέτα Γκάρμπο. Η «γνωριμία» του μαζί της, του σφράγισε την ψυχή. Στη συλλογή αυτή, βαθιά ερωτικός, εξομολογητικός, δίνει θαυμάσιους στίχους, δυνατούς, πλούσιους σε αισθήματα και όνειρα.

«Τα όνειρα.../ είχαν την απόγνωση/ στο στόμα και στα μάτια/ και από σφυρί/ έγινα παραμορφωμένο αμόνι». Κι αλλού: «Στα βάθη ενός γκρεμού/ ο ακριβής ορισμός της ύπαρξής μου» (εκδόσεις «Μαυρίδης», β` έκδοση).


Φαίδρα ΖΑΜΠΑΘΑ - ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΥ

Μνήμες Κρήτης και Αιγύπτου

Το φάσμα της γνώσης είναι ανεξάντλητο. Μια πλούσια πηγή ν' αντλεί κανείς αποθησαυρίσματα, διαλεγμένα με φροντίδα και σεβασμό είναι οι εκδόσεις «Φιλιππότη».

Θα ξεκινήσουμε επετειακά, αφού βρισκόμαστε στις επικές ημέρες ενός ολοκαυτώματος «της Μάχης της Κρήτης» (20-30 Μαΐου 1941). Αντλούμε το υλικό μας από το «Κρητικό Ημερολόγιο 2002», που είναι αφιερωμένο στη «Μάχη της Κρήτης». Σημαντικότατα αποσπάσματα γι' αυτό το συνταρακτικό γεγονός αναδημοσιεύονται από το «Αρχείο Κρήτης», δημιούργημα των Γιώργου και Ηρώς Σγουράκη (συντακτών του Κρητικού Ημερολογίου): «Ξαναζώντας τις δύσκολες εκείνες μέρες, έναν ολόκληρο μήνα από την πτώση της Αθήνας, όταν υπήρχε μόνο προοπτική δεινών και δεν υπήρχε ελπίδα ελευθερίας και ο εχθρός ήτανε ακατανίκητος, αναζητούμε κι εμείς την εξήγηση της αυθόρμητης λαϊκής αντίστασης. Κείνες τις ώρες, μάταια περίμεναν οι Κρητικοί το πατριωτικό σάλπισμα της κυβέρνησης».

Οι καθιερωμένοι πολιτικοί ηγέτες κατά κανόνα απουσίασαν. Μέσα στη φωτιά της μάχης και στη συνέχιση της αντίστασης αναδείχτηκαν νέοι, πραγματικοί ηγέτες και καπετάνιοι.

Σημειώνουμε πως πρωταγωνιστικό ρόλο έπαιξαν οι κομμουνιστές του νησιού και εκείνοι που απέδρασαν από τους τόπους εξορίας τους και βρέθηκαν στην Κρήτη.

Αίσθημα «ρέον και ζέον» διαπερνά τις σελίδες του αφηγήματος - ταξιδιωτικού: «Αίγυπτος πατρίδα της καρδιάς μου», μια επιστροφή της Ολυμπίας Καράγιωργα.

Ο νόστος συνταράζει την ευαίσθητη συγγραφέα. Κάθε λιθαράκι, μια κουβέντα, πρόσωπα και πράγματα της γενέτειράς της Αιγύπτου, την ωθούν σε ποιητικούς σχηματισμούς, που δεν εξαντλούνται στις λίγες σελίδες αυτού του πονήματος.

Μιλά, θυμάται, κλαίει, γελάει, πονάει στο ρυθμό της Μούσας της Ποίησης: «Τρία πράγματα αξίζουν στον κόσμο: Να διαβάζεις Ποίηση, να γράφεις Ποίηση, και πιο σπουδαίο απ' όλα να ζεις Ποιητικά».

Να «κυλά εντός σου ο ρυθμός του κόσμου» κι εσύ να καταφέρνεις να τον καταγράφεις και να τον μεταδίδεις (εκδόσεις «Φιλιππότη»).


Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ