Στα 43 χρόνια από τη δολοφονία της
Το αποτύπωσε με αποκαλυπτικό τρόπο ο νέος υπουργός Επικρατείας, Μ. Βορίδης, λέγοντας σε συνέντευξή του πριν από λίγες μέρες: «Εκείνο το οποίο σκεφτόμαστε είναι να ενεργοποιήσουμε τις διακρατικές συμφωνίες οι οποίες, στο πλαίσιο του άρθρου 28 του Συντάγματος, μας επιτρέπουν να φέρουμε τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα, κάνοντας μια διακρατική συμφωνία με κάποια ευρωπαϊκή χώρα καταρχήν. Γιατί προφανώς εδώ η ερμηνεία (σ.σ. ως προς τη συνταγματικότητα) θα έχει να κάνει με την Ευρωπαϊκή Συνθήκη, η οποία, καθώς θα συνδέονται οι διακρατικές συμφωνίες και ουσιαστικά θα γίνονται εις εκτέλεση συγκεκριμένων προβλέψεων της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, θα συμβάλλουν στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Αυτό έχει υπερσυνταγματικό χαρακτήρα και μπορεί να κάμψει κάποιες επιφυλάξεις, κάποιες αντιρρήσεις».
Επομένως, το ίδιο το Σύνταγμα, οι διακρατικές συμφωνίες και η «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση» αξιοποιούνται ως «φερετζές» για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων!
Η χρονική στιγμή που ξετυλίγεται αυτή η συζήτηση, εμπεριέχει μια μεγάλη ειρωνεία: Μόλις πριν λίγες μέρες ανακοινώθηκαν οι βαθμολογίες των πανελλαδικών εξετάσεων και για άλλη μια χρονιά αποκαλύφθηκε ότι υποψήφιοι με υψηλές βαθμολογίες μένουν εκτός των σχολών πρώτης τους επιλογής λόγω της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ), που θεσμοθέτησε και διατηρεί η κυβέρνηση. Η κυβέρνηση λοιπόν ισχυρίζεται από τη μια ότι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα δώσουν διέξοδο σε όσους δεν βρίσκουν μια θέση στα δημόσια και από την άλλη, με τεχνητούς φραγμούς, κόβει τον δρόμο προς τα ΑΕΙ ακόμα και σε μαθητές που πετυχαίνουν μεγάλες επιδόσεις στις εξετάσεις.
Μια πρώτη απάντηση έδωσε ο ίδιος ο Βορίδης, λέγοντας στην ίδια συνέντευξη: «Θα δοκίμαζα να πάω τις διακρατικές και εκτός ΕΕ, προκειμένου να δούμε και εκεί πώς μπορεί να δει κανείς τη σχέση των διεθνών συνθηκών με το άρθρο 16 του Συντάγματος». Δηλαδή, για το άνοιγμα της εκπαιδευτικής «αγοράς» στα ιδιωτικά πανεπιστήμια «ενδιαφέρονται» και χώρες εκτός ΕΕ, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, που η κυβέρνηση δηλώνει έτοιμη να δοκιμάσει για χάρη τους ακόμα και τα όρια του Συντάγματος, μέχρι να αναθεωρήσει το επίμαχο άρθρο 16!
Το ποιοι είναι αυτοί, κάνει «νιάου νιάου» στα κεραμίδια. Το απαντάει ωστόσο ευθαρσώς ο γγ Ανώτατης Εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας, ο οποίος, μιλώντας πριν λίγες μέρες για το άρθρο 28 του Συντάγματος και τις διακρατικές συμφωνίες, θύμισε την επίσκεψη εκπροσώπων 30 αμερικανικών πανεπιστημίων πριν έναν χρόνο στη χώρα μας, που, όπως είπε, «είχαν επαφές με τα δικά μας πανεπιστήμια σε συζήτηση για κοινά προγράμματα ανάπτυξης μεταπτυχιακών, αλλά και προπτυχιακών προγραμμάτων»...
Το «Pharos Summit 2022», που ανέφερε ο γγ του υπουργείου Παιδείας, δηλαδή στη «Σύνοδο για την Ελληνοαμερικανική Συνεργασία στον τομέα της Ανώτατης Εκπαίδευσης» (διοργανώθηκε από το υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Διεθνούς Εκπαίδευσης των ΗΠΑ, την πρεσβεία των ΗΠΑ και το Ιδρυμα Fulbright), ήταν στην πραγματικότητα στραμμένο σε δυο κατευθύνσεις: Από τη μια, στο πώς τα ελληνικά ΑΕΙ θα υιοθετήσουν τις πρακτικές και το πνεύμα της εμπορευματοποίησης, της επιχειρηματικής λειτουργίας σε όλα τα επίπεδα, της διάρθρωσης των σπουδών σε αντιδραστική κατεύθυνση.
Από την άλλη, έγινε προσπάθεια και σε εκείνη τη Σύνοδο να εμφανιστεί η Ελλάδα προς τα ξένα ιδρύματα ως ένας χώρος ιδανικός για επενδύσεις. Οπως είπε ο ίδιος ο πρωθυπουργός στη Σύνοδο, η χώρα μας «βρίσκεται σε μια πολύ κρίσιμη γεωπολιτική θέση, μια χώρα όπου, εκτός από κλασικές σπουδές, μπορείς να εστιάσεις την έρευνά σου σε θέματα όπως η μετανάστευση, τα θέματα ασφαλείας, το κλίμα»,αναδεικνύοντας πως και η συγκεκριμένη πρωτοβουλία δεν ήταν ξεκομμένη από τη γενικότερη στρατηγική της ελληνοαμερικανικής συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα.
Παράλληλα, ο Στρατηγικός Διάλογος Ελλάδας - ΗΠΑ έχει «χαιρετίσει» τα τελευταία χρόνια τις ανταλλαγές φοιτητών και «τις συνεχείς προσπάθειες της Ελλάδας να διεθνοποιήσει τα πανεπιστήμιά της και να αυξήσει τις ευκαιρίες κινητικότητας των φοιτητών με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον εταίρο της επιλογής της Ελλάδας στην εκπαιδευτική συνεργασία», όπως λέει χαρακτηριστικά το τελευταίο σχετικό ανακοινωθέν.
Ο διάλογος αυτός είχε από την αρχή στην ατζέντα του το θέμα της συνεργασίας και των ανταλλαγών φοιτητών, ενώ το 2021 σημειωνόταν χαρακτηριστικά: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβεβαίωσαν εκ νέου τη στήριξή τους στις προσπάθειες της Ελλάδας να δημιουργήσει νέες συνεργασίες μεταξύ αμερικανικών και ελληνικών πανεπιστημίων». Περιττό να πούμε βέβαια ότι οι συνεργασίες αυτές δεν περιορίζονται στα διάφορα summer schools και στις άλλες «άτυπες» μορφές «ανταλλαγών» που ήδη υπάρχουν και επεκτείνονται... Αντίθετα, στρώνουν τον δρόμο για το επόμενο βήμα, για το οποίο, όπως όλα δείχνουν, η κυβέρνηση έχει «ζεστή την πλάτη της» και από τα άλλα κόμματα, λογαριάζει όμως χωρίς τον ξενοδόχο: Τους φοιτητές και τους αγώνες τους!
Οι φοιτητές δήλωσαν ακόμα πιο αποφασισμένοι να διεκδικήσουν συλλογικά, ανά πάσα στιγμή και σε οποιεσδήποτε συνθήκες, να αντιμετωπιστούν οι πραγματικές ανάγκες, να μπουν φραγμός στην εμπορευματοποίηση, δίνοντας αγωνιστική απάντηση στις προγραμματικές δηλώσεις που έδειξαν ότι η κυβέρνηση θεωρεί «σύγχρονο» ένα πανεπιστήμιο που βρίσκεται έτη φωτός μακριά από αυτές.
Με μια αιφνιδιαστική κίνηση, βρέθηκαν στην είσοδο του ξενοδοχείου όπου γίνονται οι εργασίες της Συνόδου. Μέσα από την κινητοποίηση ακούστηκε δυνατά και αποφασιστικά η φωνή των φοιτητών μέχρι τη Σύνοδο, που είναι προγραμματισμένη παρουσία του υπουργού Παιδείας αλλά και εκπροσώπων των βιομηχάνων, για να συζητηθούν θέματα που αφορούν τους φοιτητές, χωρίς αυτούς.
Οι φοιτητές άνοιξαν πανό με το σύνθημα: «Ακούστε καλά τι λένε οι φοιτητές, δημόσιες δωρεάν σύγχρονες σπουδές, όχι στην περαιτέρω εμπορευματοποίηση της Παιδείας, καμία αναθεώρηση του άρθρου 16», δηλώνοντας: «Φτάσαμε μέχρι την Καστοριά για να ξεκαθαρίσουμε ότι ο αγώνας για τα δικαιώματα και τις ανάγκες μας δεν χωρά αναβολή». Διαμήνυσαν στους πρυτάνεις, την ηγεσία του υπουργείου, τους βιομηχάνους ότι παλεύουν για αποκλειστικά δημόσιες και δωρεάν σπουδές.
Στο μεταξύ, ο υπουργός Παιδείας, Κυρ. Πιερρακάκης, «έκλεισε το μάτι» στα οικονομικά αιτήματα των πανεπιστημιακών και δήλωσε στη Σύνοδο των Πρυτάνεων ότι δρομολογεί αύξηση απολαβών ακαδημαϊκού και ερευνητικού προσωπικού, αύξηση κονδυλίων για την έρευνα, απλούστευση διαδικασιών και αντιμετώπιση δυσλειτουργιών σχετικά με τα Ειδικά Κονδύλια Ερευνας και χρηματοδότηση καινοτόμων ιδεών μέσω πανεπιστημιακών ταμείων.
Παράλληλα, έκανε λόγο για εφαρμογή του νόμου - πλαισίου, χωρίς να αποκλείει «βελτιωτικές κινήσεις» σε αυτόν σε συνεργασία με τις πρυτανικές αρχές.
Υμνώντας την «ανάγκη» στενότερης συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων, μίλησε στη Σύνοδο και ο Γιώργος Ξηρογιάννης, γενικός διευθυντής του ΣΕΒ, που ανέδειξε από την πλευρά του του τις εξής προτεραιότητες:
Eurokinissi |
Να το πούμε απλά: Το συναινετικό ύφος του νέου υπουργού Παιδείας δείχνει την προετοιμασία για έναν νέο γύρο αναμέτρησης με την κυβερνητική πολιτική στην Εκπαίδευση, στο έδαφος φυσικά και γενικότερων πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων. Μια αναμέτρηση που ούτως ή άλλως έχει πολιτικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά και σήμερα επενδύεται με την έννοια του εκσυγχρονισμού, ο οποίος έρχεται απ' τα παλιά, για να φτιασιδώσει βαρίδια αντιλαϊκά και γι' αυτό από χέρι παρωχημένα.
Αλλωστε, η δήλωση του υπουργού Παιδείας περί μικρών αλλαγών που έχει ανάγκη η Εκπαίδευση, γίνεται με δεδομένη τη στρατηγική κατεύθυνσή τους. Αντίστοιχα, και η δράση μας στους χώρους της Εκπαίδευσης, η καθημερινή πάλη για βελτιώσεις στη ζωή του εκπαιδευτικού κόσμου, τα εμπόδια που θέτουμε σε αντιδραστικές ρυθμίσεις, στρατηγικό βλέμμα έχουν.
Για παράδειγμα, το σύνθημα ΚΚΕ 100% λαϊκή αντιπολίτευση δεν είχε μόνο προεκλογικό χαρακτήρα. Το ΚΚΕ τιμά αυτά που λέει και τα κάνει πράξη, αποδεδειγμένα. Ακόμα παραπέρα, όμως, αυτό το 100% αντιπολίτευση πηγάζει και από τη διαμόρφωση Προγράμματος, αναλυτικών επεξεργασιών και προτάσεων που βρίσκονται 100% απέναντι από το κοινό αστικό πρόγραμμα στην Εκπαίδευση.
Κι εδώ κρινόμαστε και κριθήκαμε. Με θέσεις που δίνουν τη δυνατότητα να επεξεργαστούμε αιτήματα που γίνονται κτήμα ευρύτερου κόσμου μέσα στους αγώνες αλλά και με την αυτοτελή πολιτική παρέμβαση του Κόμματος που ανοίγει τη συζήτηση για την προοπτική, απαντώντας με επιστημονικό τρόπο στα διάφορα νομοθετήματα που κατά καιρούς έρχονται. Χτίζεται έτσι ένα αντίπαλο δέος, το οποίο φυσικά δεν είναι εύκολη υπόθεση και πρέπει να «δουλεύεται» συνεχώς, το οποίο όμως υποχρεώνει κυβερνήσεις και συνολικότερα το αστικό πολιτικό σύστημα να το λαμβάνουν σοβαρά υπόψη.
Επειδή λοιπόν το ΚΚΕ έχει πρόταση και οι κομμουνιστές τη διαδίδουν, την εκλαϊκεύουν και την παλεύουν σε ευρύτερες μάζες:
Μπορούμε να απαντήσουμε στις εξαγγελίες της κυβέρνησης για την Προσχολική Αγωγή. Εστιάζοντας όχι μόνο στις ελλείψεις και τα κενά που διαχρονικά υφίστανται, αλλά πηγαίνοντας τη συζήτηση στο ποιες είναι οι πολιτικές προϋποθέσεις και ποιες οι επιστημονικές παράμετροι ώστε να ικανοποιούνται οι ανάγκες των παιδιών της Προσχολικής Αγωγής, από την πιο μικρή ηλικία μέχρι την είσοδό τους στο Δημοτικό. `Η μιλώντας για τα παιδιά που εντάσσονται στην ευρύτερη γκάμα της Ειδικής Αγωγής, ανοίγουμε τη συζήτηση για το τι σημαίνει πραγματική - και όχι ψευδεπίγραφη - ένταξη αυτών των παιδιών πρώτα απ' όλα στην κοινωνία και φυσικά στο εκπαιδευτικό σύστημα.
Μπορούμε να απαντήσουμε στα όνειρα που κάνουν ο κ. πρωθυπουργός και ο κ. υπουργός Παιδείας «για να σκέφτονται οι μαθητές σαν επεξεργαστές», όπως είπαν. Το θέμα είναι όμως το εξής: «Εμείς λέμε ότι πρέπει να σκέφτονται σαν άνθρωποι. Να ξεχωρίζουν, ανάμεσα στον κυκεώνα των πληροφοριών, την αλήθεια. Να δομούν τη σκέψη τους. Την ανθρώπινη σκέψη τους, τη φαντασία τους, τη δημιουργικότητά τους. Γιατί, ξέρετε, οι επεξεργαστές κάπου "κολλάνε"! Και αρκετά συχνά μάλιστα, όσο καλά κι αν είναι κουρδισμένοι...». (Δευτερολογία Δ. Κουτσούμπα στη Βουλή για τις προγραμματικές 8/7/2023).
Να ανοίξουμε μια ουσιαστική συζήτηση για τις αντιπαιδαγωγικές συνέπειες της έμφασης στις δεξιότητες. Δίνοντας απάντηση σε ερωτήματα που έρχονται και επανέρχονται, παρ' όλες και εξαιτίας των κοσμογονιών που διακηρύσσονται: Γιατί οι συνεχόμενες αλλαγές στην Εκπαίδευση δεν λειτουργούν συνολικά προωθητικά στην ανύψωση του μορφωτικού επιπέδου των μαθητών; Γιατί τα επιστημονικά επιτεύγματα που συνεχώς αναπτύσσονται και συσσωρεύονται δεν μπορούν να διαχυθούν με παιδαγωγικά επεξεργασμένο τρόπο στο σχολείο; Τελικά: Γιατί το νέο δεν έρχεται ποτέ και γιατί το παλιό δεν μπορεί να ανανεωθεί;
Μπορούμε να απαντήσουμε με όρους μορφωτικής απαίτησης, υπεροχής και αντεπίθεσης στις διακηρύξεις - που θα μείνουν στα χαρτιά - για δήθεν ελεύθερη επιλογή σχολείου από τους γονείς, δηλαδή ακόμα πιο δεσμευμένης τελικά στις κοινωνικές και ταξικές παραμέτρους διαβίωσης. Οχι μόνο αναδεικνύοντας την κλωστή που συνδέει αυτή τη διακήρυξη με την επιδίωξη τα σχολεία να λειτουργούν δήθεν αυτόνομα, αλλά στην ουσία ακόμα πιο εξαρτημένα από τις κοινωνικές ανισότητες. Επιδίωξη η οποία έχει πάρει σάρκα και οστά με τους τελευταίους νόμους της κυβέρνησης περί δήθεν «ελευθερίας» επιλογής σχολικού βιβλίου, των εναλλακτικών μορφών αξιολόγησης μαθητών, της επιλογής διάφορων εκπαιδευτικών προγραμμάτων, δυνατότητα πρόσθετης χρηματοδότησης από αξιοποίηση σχολικού κτιρίου κ.τ.λ. Ακόμα παραπέρα, επιδιώκουμε να διαμορφώνεται κριτήριο σκέψης και δράσης ότι σύγχρονο δεν είναι ένα σχολείο που διαχωρίζει τα παιδιά. Δεν υπερασπιζόμαστε το μοναδικό σχολικό σύγγραμμα που λέει ψέματα, που διαστρεβλώνει, που δίνει συνταγές για πάρτι για να μάθουν τα παιδιά τη μητρική τους γλώσσα. Εμείς πρώτοι απ' όλους θέλουμε πλούτο πηγών, ηλεκτρονικών μέσων που όμως θα αναπτύσσουν την αγάπη για τη γνώση, θα διδάσκουν ότι η αλήθεια είναι αντικειμενική και ότι μπορεί να την κατακτήσει ο άνθρωπος για να ερμηνεύσει και να αλλάξει τον κόσμο. Η πρόταση του ΚΚΕ έχει τη δυνατότητα να επιδρά ευρύτερα. Να προβληματίζει κόσμο. Να οδηγεί ακόμα και σε υιοθέτηση πλευρών αυτής της πρότασης και μέσα στο κίνημα, ακόμα και από δυνάμεις που δεν αποδέχονται το σύνολό της, τον πυρήνα της, που είναι η απαλλαγή της κοινωνίας από την καπιταλιστική εκμετάλλευση. Και η ανωτερότητα αυτής της πρότασης πρώτα απ' όλα αναδεικνύεται γιατί δίνει θετική απάντηση ότι όλα τα παιδιά μπορούν να μορφωθούν ολόπλευρα.
Μπορούμε να απαντήσουμε στα σχέδια που μυρίζουν ναφθαλίνη και Αρσένη του 1997, για επαναφορά του εθνικού απολυτηρίου στο Λύκειο όπου οι βαθμοί όλων των τάξεων (!) θα υπολογίζονται σε αυτό. Πρόκειται για αιτία πολέμου για τους χιλιάδες μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς που θα συναντήσουν νέα εμπόδια στην προσπάθειά τους να μορφωθούν, να εισαχθούν στα πανεπιστήμια. Ομως ακόμα παραπέρα, οι αγώνες αυτοί μπορούν να πυροδοτήσουν μια συζήτηση για το τι σχολείο έχουμε ανάγκη σήμερα. Να προβάλουμε την πρόταση του ΚΚΕ για ένα σχολείο που δεν θα εξοντώνει, που θα δουλεύει σταθερά με όλα - και για όλα - τα παιδιά, αναπτύσσοντας όλες τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα, τα ταλέντα, που θα καλλιεργεί τη δίψα για μόρφωση και θα δίνει διέξοδο στις νεανικές ανησυχίες. Το σχολείο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας. Σε μια κοινωνία που κανείς δεν είναι περιττός.
Μπορούμε να απαντήσουμε στις προθέσεις της κυβέρνησης να εφαρμόσει το αντιδραστικό νομοθετικό πλαίσιο που έχει ψηφιστεί στα πανεπιστήμια, αναδεικνύοντας τις ταξικές συνέπειες της εμπορευματοποίησης των υποδομών, των προτεραιοτήτων του Ταμείου Ανάκαμψης που στέλνει ολόκληρα λεφτόδεντρα για την προώθηση των επιχειρηματικών σχεδίων, αλλά όχι για τις ανάγκες των φοιτητών και του κοινωνικού συνόλου. Αυτός ο αγώνας όμως μπορεί να έχει αντοχή, συνέχεια και προοπτική όσο εμείς οι κομμουνιστές μέσα στα πανεπιστήμια θέτουμε στο επίκεντρο της συζήτησης και της διεκδίκησης ορισμένα κομβικά ζητήματα. Το θέμα δεν είναι να απορρίψουμε τη στενή σχέση των πανεπιστημίων με την κοινωνία. Αλλά να πάψει αυτή να γίνεται στο έδαφος της σύνδεσής τους με την αγορά, που τελικά σημαίνει απομόνωσή τους από τις κοινωνικές ανάγκες. Να ανοίξει ο δρόμος ώστε τα πανεπιστήμια να συνδεθούν με τη ζωή, χωρίς να μεσολαβεί το κριτήριο του κέρδους στη λειτουργία τους. Με κεντρικά σχεδιασμένη παραγωγή και κοινωνικές υπηρεσίες, σε συνθήκες κοινωνικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής και εργατικής εξουσίας. Το θέμα δεν είναι να ψάχνουμε συνεχώς τρόπο για να ανακυκλώσουμε το δήθεν περισσευούμενο επιστημονικό δυναμικό. Αλλά να βαδίσουμε τον δρόμο της κατάργησης αυτής της απαράδεκτης κατάστασης, όπου το πτυχίο είναι ένα προσόν ανάμεσα στα άλλα και η επαγγελματική αποκατάσταση είναι έρμαιο της αγοράς. Αλλωστε, τόσα χρόνια όλες οι κυβερνήσεις «συνδέουν τα πανεπιστήμια με την αγορά» και λύση στην ανεργία, την υποαπασχόληση, τους χαμηλούς μισθούς των αποφοίτων δεν δόθηκε. Αντίθετα, το κεφάλαιο και οι κυβερνήσεις του αξιοποιούν αυτά τα προβλήματα και επιδιώκουν να διαχειριστούν τις συνέπειές τους ενισχύοντας την αγορά προσόντων και το εμπόριο δεξιοτήτων.
Το θέμα είναι: Να ανοίξει ο δρόμος ώστε να λυθεί το πρόβλημα της ανεργίας και το πρόβλημα της αναντιστοιχίας σπουδών - επαγγέλματος, να κατοχυρωθεί το πτυχίο ως μοναδική προϋπόθεση για το επάγγελμα. Γιατί, το ΚΚΕ τοποθετείται με ευθύνη και λέει ότι υπάρχει πληθώρα αποδείξεων για το γεγονός ότι σήμερα υπάρχουν και έμψυχο δυναμικό και υποδομές που μπορούν να μπουν σε κίνηση, ώστε να αναπτυχθούν και να αξιοποιηθούν οι επιστήμες προς όφελος των πολλών. Με λίγα λόγια: Σήμερα κανείς δεν περισσεύει αν θέλουμε να απαντήσουμε στις κοινωνικές ανάγκες.
Εχουμε συζητήσει, έχουμε παλέψει μαζί με εκατοντάδες χιλιάδες κόσμο στην Εκπαίδευση. Εχουμε καταφέρει να βρισκόμαστε σε τέτοια θέση που μπορούμε να καθορίζουμε εξελίξεις μέσα στο κίνημα, κατακτώντας νέες θέσεις στις δομές του. Δεν είναι περίπατος αυτή η κατάκτηση. Εχει πολλή «λάντζα», καθημερινή τριβή, η οποία - κακά τα ψέματα - είναι προϋπόθεση για να αναγνωριστεί ως φυσικός ηγέτης ο κομμουνιστής. Μαζί με αυτό έρχονται και οι μεγαλύτερες απαιτήσεις όμως. Ο κόσμος αυτός - και μάλιστα πολύ περισσότερος μετά από το θετικό για το Κόμμα μας αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών - περιμένει από τους κομμουνιστές.
Εδώ είμαστε λοιπόν! Για να γίνουμε ακόμα πιο ικανοί στην εκλαΐκευση των θέσεών μας, γιατί τίποτα δεν είναι αυταπόδεικτο και απαιτείται ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια για να «επικοινωνήσεις» την πολιτική σου πρόταση, όσο απομακρύνεσαι από ένα κλασικό κομματικό ή φιλοκομματικό ακροατήριο και μιλάς με ανθρώπους που προσεγγίζουν το Κόμμα, έχοντας διαφορετικές αφετηρίες.
Ο λαός δεν έχει δώσει λευκή επιταγή στην κυβέρνηση. Νέες εξελίξεις υπάρχουν, νέα ιδεολογήματα εμφανίζονται, νέα προβλήματα ζητούν λύση. Ομως, για εμάς, η αλλαγή είναι φίλος, όπως θα έλεγε και ο Μπρεχτ. Μπορούμε να τα καταφέρουμε και θα τα καταφέρουμε: Τίποτα δεν μένει στατικό.