Η Ευρωπαϊκή Ενωση, ως ένωση καπιταλιστικών κρατών, προσπαθεί να ενισχύσει ιδεολογικά την κυριαρχία της στο πεδίο των ιδεών. Ενα από τα μέσα που αξιοποιεί, είναι η πριμοδότηση παλιών και νέων αστικών θεωριών στα πανεπιστήμια. Τις περισσότερες φορές, η επιδίωξη αυτή δε γίνεται «φυτευτά», αν και υπάρχουν και κατά παραγγελία επιστημονικές μελέτες για διάφορα ζητήματα. Βασικός στόχος είναι τα βήματα των θεωρητικών επιστημών να φαίνονται «αυθόρμητα», να παρουσιάζονται ως φυσιολογικές εξελίξεις της επιστήμης, ως νέες σύγχρονες «ματιές». Ετσι, δίνονται κίνητρα σε επιστημονικές μελέτες στην κατεύθυνση των κυρίαρχων αξιών. Ενθαρρύνεται με κάθε τρόπο ο ιδεολογικός ρόλος των πανεπιστημίων, όταν συντάσσεται και υπηρετεί την κυρίαρχη ιδεολογία.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΕ επιδιώκει τον έλεγχο της παρεχόμενης γνώσης και της έρευνας και στον τομέα των κοινωνικών επιστημών, ενισχύοντας οικονομικά συγκεκριμένους τομείς και αντικείμενα σπουδών και ερευνών. Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα πραγματοποιήσει διεθνούς κλίμακας ερευνητικά προγράμματα, με τη συμμετοχή 260 πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων, τα οποία χρηματοδοτεί με 70 εκατομμύρια ευρώ. Ο στόχος, όπως διατυπώνεται, είναι «να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε πώς εξελίσσονται σημαντικά κοινωνικά ζητήματα». Η ίδια η Επιτροπή ομολογεί ότι επιζητά την παραγωγή της διεπιστημονικής γνώσης που θα βοηθήσει να βρεθούν λύσεις στις μεγάλες προκλήσεις και θα συμβάλει στη λήψη αποφάσεων στο μέλλον, αποφάσεις - φυσικά - στην κατεύθυνση της πολιτικής της ΕΕ.

Ενδεικτικά είναι τα θέματα που περιλαμβάνουν τα 31 σχετικά προγράμματα: αντίκτυπος της οικονομίας υπηρεσιών στην ανάπτυξη και την ευημερία... κοινωνικοί, πολιτισμικοί και πολιτικοί παράγοντες πίσω από την κοινωνική ανισότητα... επίδραση των υδρο-κλιματικών κινδύνων στις κοινωνικές εντάσεις και συγκρούσεις στη Μεσόγειο, τη Μ. Ανατολή και την Αφρική... Να επισημάνουμε ότι στα προγράμματα συμμετέχουν πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα από τα 25 κράτη - μέλη της ΕΕ, αλλά και από Τουρκία, Ισραήλ, Νορβηγία, Ελβετία, Κροατία, Κίνα, της Ρωσία, Ουκρανία, Μαρόκο, Σενεγάλη και Ν. Αφρική.

Οι τίτλοι των θεμάτων δεν είναι τυχαίοι. Απ' την πολιτική της ΕΕ, που την έχουμε ζήσει στη χώρα μας να συνυπογράφεται και να εφαρμόζεται τόσο από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ όσο και από αυτές της ΝΔ, μπορεί κανείς να συμπεράνει τι εννοεί, για παράδειγμα, «κοινωνικούς, πολιτικούς και πολιτισμικούς παράγοντες πίσω απ' την κοινωνική ανισότητα». Λες και χρειάζονται νέες «επιστημονικές» έρευνες για να εξηγήσουν τους παράγοντες της ανισότητας στο καπιταλιστικό σύστημα! Η επιστημονική ανάλυση της ταξικής εκμετάλλευσης στον καπιταλισμό έχει γίνει από τον 19ο αιώνα. Αυτό που επιζητούν σήμερα με τις έρευνές τους είναι μέσα από επιμέρους ζητήματα να κρύψουν τον πυρήνα της κοινωνικής ανισότητας. Είναι προφανές ότι ιδέες και αντιλήψεις που αποκαλύπτουν την εκμεταλλευτική φύση του καπιταλισμού, δε θα είναι ευπρόσδεκτες. Εξάλλου, εδώ και χρόνια - υπάρχουν πάρα πολλά παραδείγματα σε ελληνικά και ευρωπαϊκά πανεπιστήμια - ο ρόλος της ταξικής πάλης στην ιστορία είτε θεωρείται παρωχημένος, είτε υποβαθμίζεται, είτε συκοφαντείται. Παράλληλα, ο μαρξισμός παρουσιάζεται ως μια ακόμα κοινωνιολογική ή οικονομική θεωρία, απ' την οποία αφαιρείται το επαναστατικό της περιεχόμενο.

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου ο μαρξισμός χρησιμοποιείται ως ένα ...εργαλείο κατανόησης του συστήματος, αλλά, την ίδια στιγμή οι μαρξιστικές αναλύσεις παρουσιάζονται ως απλοϊκές ή επιφανειακές. Δε λείπουν και οι πιο απροκάλυπτες επιθέσεις, όπως η παρουσίαση της Οχτωβριανής Επανάστασης ως πραξικόπημα! Ενα άλλο παλιότερο - αλλά χαρακτηριστικό παράδειγμα - αντικομμουνιστικών εκτιμήσεων και ...προβλέψεων: Στο ΤΕΙ Πάτρας είχε ζητηθεί απ' τους φοιτητές να προβλέψουν, ανάλογα με την επιδείνωση της υγείας του Φιντέλ Κάστρο, την πιθανότητα «δημοκρατικής μεταρρύθμισης» στην Κούβα.

Οπως είδαμε παραπάνω, ένα άλλο θέμα είναι «η επίδραση των υδρο-κλιματικών κινδύνων στις κοινωνικές εντάσεις και συγκρούσεις στη Μεσόγειο, τη Μ. Ανατολή και την Αφρική». Ας θυμηθούμε μόνο τι έχει γίνει σε αυτές τις περιοχές: Απροκάλυπτες δολοφονικές πολεμικές επεμβάσεις του ΝΑΤΟ (π.χ. Γιουγκοσλαβία, Ιράκ), είτε υποστήριξη των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων στην περιοχή ενάντια σε ολόκληρους λαούς (Παλαιστίνη), είτε προσπάθεια ελέγχου της οικονομικής και πολιτικής ζωής συγκεκριμένων χωρών, με γεωστρατηγικό χαρακτήρα. Μόνο και μόνο αν σταθούμε στην ...μετονομασία των επεμβάσεων της ΕΕ και του ΝΑΤΟ σε «εντάσεις» και «συγκρούσεις», παίρνουμε μια πρώτη γεύση για την ιδεολογική κατεύθυνση των ερευνών.

Οσο για το άλλο θέμα, τον «αντίκτυπο της οικονομίας υπηρεσιών στην ανάπτυξη και την ευημερία», με μια πρώτη σκέψη μπορούμε να θυμηθούμε, βιωματικά, τι σημαίνει ανάπτυξη και ευημερία για την ΕΕ, να ρίξουμε μια ματιά γύρω μας και να δούμε ποιος κυριαρχεί στην «οικονομία των υπηρεσιών» και, γενικότερα, ποιος καθορίζει το σύστημα. Χωρίς να εξετάσουμε επιμέρους δείκτες, αντιλαμβανόμαστε την τεράστια συσσώρευση κεφαλαίων σε λίγα χέρια, από τη μία, και τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων (και στον τομέα των υπηρεσιών), απ' την άλλη.

Φυσικά, η θεματολογία που ενισχύει η Επιτροπή δεν περιορίζεται στα παραπάνω. Παράλληλα, με το νέο πρόγραμμα, ήδη εξελίσσονται ερευνητικά προγράμματα που αφορούν θέματα του πυρήνα της πολιτικής της ΕΕ, όπως: ανάπτυξη και απασχόληση, ανταγωνιστικότητα, οικονομία της γνώσης, ισχυρή Ευρώπη, εκσυγχρονισμός της κοινωνικής ατζέντας, η Ευρώπη ως παγκόσμιος εταίρος, ζητήματα δηλαδή του πυρήνα της πολιτικής της ΕΕ.

Η φρασεολογία της ΕΕ κυριαρχεί και αποκαλύπτει ποιες θεωρίες, μελέτες, και επιστημονικές εργασίες θα πριμοδοτούνται. Ας μείνουμε μόνο στο θέμα «απασχόλησης». Αλήθεια, μπορεί να φανταστεί κάποιος τι τύχη θα είχε η επιστημονική εργασία ενός ερευνητή αν έφερε τον παρακάτω τίτλο: «Τα εργασιακά δικαιώματα στην ΕΕ απ' τη συνθήκη του Μάαστριχτ μέχρι σήμερα - Οι "ελαστικές" εργασιακές σχέσεις (μερική απασχόληση, συμβάσεις κ.ά.) ως μέσο κερδοφορίας του κεφαλαίου»... Παρόλο που κάποιος μπορεί να στηρίξει με στοιχεία της ίδιας της ΕΕ τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων, μάλλον, δε θα απολάμβανε και ιδιαίτερη στήριξη στο θέμα του. Αντίθετα, εάν ο ερευνητής υποστήριζε, για παράδειγμα, «την ανάγκη ενίσχυσης των νέων μορφών απασχόλησης ως μέσο ανάπτυξης της οικονομίας», μπορεί και να του χάριζαν και καμιά υποτροφία παραπάνω... Και χρειάζεται να τονίσουμε ότι αυτή η ιδεολογική επιβολή είναι ήδη μια πραγματικότητα μέσα στα ιδρύματα και στη χώρα μας.

Οι δυνάμεις της ΚΝΕ σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ πήραν την ευθύνη να καλέσουν τις φοιτητικές παρατάξεις σε συνάντηση για να οριστεί ημερομηνία διεξαγωγής συνεδρίου. Η ευθύνη που έχουν αναλάβει δεν είναι εύκολη, καθώς καμιά άλλη πολιτική δύναμη δε «θυμόταν» ότι έχει οριστεί Πανσπουδαστικό συνέδριο για τον Οκτώβρη. Συναισθανόμενες την ευθύνη αυτή καλούσαν και καλούν ακόμα όλα τα ΔΣ των συλλόγων να συνεδριάσουν και να ορίσουν αντιπροσώπους το Πανσπουδαστικό συνέδριο. Ετσι, σήμερα υπάρχει η προοπτική τού να διεξαχθεί το συνέδριο 23 - 25 Οκτωβρίου.

Τα φαινόμενα εκφυλισμού έχουν πάρει διάσταση τα τελευταία χρόνια και ταυτίζονται χρονικά με την πιο άγρια επίθεση του κεφαλαίου στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης (συνθήκη της Μπολόνια, αξιολόγηση, ψευτοανωτατοποίηση, ιδιωτικοποίηση, νόμος - πλαίσιο κλπ.). Η κατάσταση που υπάρχει βολεύει τα κόμματα του κεφαλαίου, τις επιχειρήσεις που θέλουν να οργώσουν τα πανεπιστήμια. Βοηθά τις πολιτικές δυνάμεις να κρύβουν τις πραγματικές τους θέσεις, εμποδίζει τους φοιτητές να βγάζουν πολιτικά συμπεράσματα, και το κυριότερο κρατά την τεράστια μάζα των φοιτητών και των σπουδαστών μακριά από διαδικασίες του κινήματος. Συντελεί στην παραταξιοποίηση, με τις δυο μεγάλες παρατάξεις κατά κύριο λόγο, να λύνουν ζητήματα μόνο για τα μέλη τους, αξιοποιώντας τη συναλλαγή και το ρουσφέτι. Εμποδίζει το συντονισμό του φοιτητικού - σπουδαστικού κινήματος. Κάνει το κίνημα ενσωματώσιμο από την κυρίαρχη πολιτική. Η κατάσταση αυτή βοηθά στο να εμφανίζονται ως «ηγέτες» του φοιτητικού κινήματος, με την αμέριστη στήριξη των αστικών ΜΜΕ, άτομα που δεν εκπροσωπούν κανέναν άλλο παρά μόνο τον εαυτό τους, άτομα που δυσφημούν το κίνημα, δίνοντας αφορμές για την κατάργηση του ασύλου.

Αυτά τα φαινόμενα δεν είναι ανεξάρτητα από τον αρνητικό συσχετισμό που υπάρχει στο φοιτητικό - σπουδαστικό κίνημα, που είναι ανάγκη να ανατραπεί.

Να γίνει συνείδηση σε ολοένα και περισσότερα παιδιά του λαού που σπουδάζουν ότι αυτή η κατάσταση δεν είναι άσχετη από τον αρνητικό συσχετισμό. Φοιτητικό κίνημα οργανωμένο, συντονισμένο υπήρχε όταν υπήρχε και άλλη κατάσταση στο εργατικό λαϊκό κίνημα, κυριαρχούσαν οι ριζοσπαστικές δυνάμεις μέσα στις σχολές με την Πανσπουδαστική πρώτη δύναμη. Αλήθεια, τόσα χρόνια που είναι πρώτες η ΠΑΣΠ και η ΔΑΠ γιατί δεν υπάρχει ΕΦΕΕ; Γιατί πολύ απλά δεν το θέλουν αν δεν είναι παρακλάδι του υπουργείου.

Η ΠΑΣΠ με τη στάση της επιβεβαιώνει την υποκριτική και ψεύτικη δέσμευση του Γ. Παπανδρέου να γίνει ΕΦΕΕ (μοιάζει με τη δέσμευση ότι δε θα ξεπουληθεί ο ΟΛΠ), φέρνοντας διαρκώς γελοία προσχήματα όπως το γεγονός ότι δεν υπέγραφε το πρακτικό για να οριστεί ημερομηνία συνεδρίου αν δεν άλλαζε η γραμματοσειρά στο κείμενο!

Την ίδια στάση με τη φετινή της ΠΑΣΠ είχε πέρσι η ΔΑΠ που η ΝΔ ήταν κυβέρνηση. Επιβεβαιώνεται ότι ανάλογα με το ποιος είναι κυβέρνηση και ο ένας και ο άλλος παίζουν αντιπολιτευτικά παιχνίδια.

Παράλληλα, αναδεικνύεται ο υπονομευτικός ρόλος των ΕΑΑΚ, που δε θέλουν καμιά οργάνωση του φοιτητικού κινήματος. Επιθυμούν μια κατάσταση διάλυσης, που τους επιτρέπει χρησιμοποιώντας βερμπαλισμούς, να στέλνουν με τη γραμμή που υπηρετούν τους φοιτητές στην αγκαλιά του ΠΑΣΟΚ.

Κι επειδή κατηγορούν την ΚΝΕ ότι πάει να στήσει ένα γραφειοκρατικό θεσμό που θα συνδιαλέγεται με το υπουργείο να τους ρωτήσουμε: Ποια είναι η μόνη πολιτική δύναμη που έχει καταδικάσει απερίφραστα κάθε είδους «κοινωνικό διάλογο»; Τα ΕΑΑΚ δεν είναι αυτά που πηγαίνουν κλακαδόροι στις συγκεντρώσεις της ΓΣΕΕ; Δεν είναι γραφειοκρατική συμπεριφορά στελέχη των ΕΑΑΚ να ρωτούν τους μεγαλοκαθηγητάδες στο ΕΜΠ μέχρι πότε μπορούν να κάνουν «εξέγερση» χωρίς να χαθεί η εξεταστική;

Καλούμε τους φοιτητές που νιώθουν αριστεροί και ριζοσπάστες να βγάλουν συμπεράσματα και να απομονώσουν αυτές τις δυνάμεις, που κανείς δε διόρισε νταβατζήδες του κινήματος, που με τη στάση τους - τη μια με το να κλέβουν κάλπες, την άλλη με το επιδίδονται σε τραμπουκισμούς - δίνουν πάτημα στο να περνά η κυβερνητική πολιτική, δίνουν πάτημα για να υλοποιηθεί ένας διακαής πόθος του κεφαλαίου, να χτυπηθεί το άσυλο. Να απομονώσουν αυτούς, που - σε ποιανού το όνομα άραγε; - θέλουν να επιβάλουν, με ομάδες περιφερόμενων τραμπούκων, σκίζοντας πρακτικά ΔΣ, βρίζοντας, απειλώντας, την εντολή που τους έχουν δώσει ΠΑΣΟΚ - ΝΔ, να μη γίνει Πανσπουδαστικό Συνέδριο.

Η πραγματική διαχωριστική γραμμή που υπάρχει και μες στα πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ είναι από τη μια τα μονοπώλια, από την άλλη ο λαός. Με ευθύνη κύρια των ΠΑΣΠ και ΔΑΠ, αλλά με τη συμβολή των ΕΑΑΚ και με τον ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ να έρχεται τελευταίος και καταϊδρωμένος, έρχεται στην επιφάνεια μια γραμμή που εστιάζει τα πυρά της στον εκάστοτε υπουργό, αφήνοντας στο απυρόβλητο την πολιτική ΠΑΣΟΚ - ΝΔ - ΕΕ, που θέλει το φοιτητικό κίνημα κοινωνικό εταίρο, παρέα με τις συμβιβασμένες ηγεσίες της ΓΣΕΕ, της ΠΟΣΔΕΠ, να συναλλάσσεται με τους μεγαλοκαθηγητάδες, να έχει συντεχνιακές αντιπαραθέσεις (π.χ. όπως με την αντιπαράθεση για τα λεγόμενα επαγγελματικά δικαιώματα που φέρνει σε σύγκρουση πανεπιστήμια με ΤΕΙ ή και σχολές των πανεπιστημίων μεταξύ τους, διασπώντας το κοινό μέτωπο που είναι αναγκαίο). Μια γραμμή που στηρίζουν σύσσωμα τα συγκροτήματα των αστικών ΜΜΕ. Από την άλλη, υπάρχει η γραμμή που βάζουν οι δυνάμεις της ΚΝΕ, που καλεί σε ρήξη και απειθαρχία με την κυρίαρχη πολιτική, που προτάσσουν την ανάγκη συμπόρευσης και συμμαχίας με το ταξικό εργατικό κίνημα, με το ΠΑΜΕ, που πολιτικοποιεί τον αγώνα των φοιτητών και των σπουδαστών και αποκαλύπτει τον πραγματικό ένοχο που είναι η πολιτική των ΠΑΣΟΚ - ΝΔ - ΕΕ, που θέλουν το κίνημα να μην ενσωματώνεται.

Είναι φανερό ότι η συγκρότηση νέου ΚΣ της ΕΦΕΕ, αν πραγματοποιηθεί, δε θα λύσει το πρόβλημα προσανατολισμού, συσπείρωσης σε γραμμή αντιμονοπωλιακή του φοιτητικού - σπουδαστικού κινήματος.«Η πραγματική ανασύνταξη του φοιτητικού σπουδαστικού κινήματος χωρίς την αλλαγή των συσχετισμών δεν μπορεί να γίνει».* Και οι συσχετισμοί στο φοιτητικό κίνημα σήμερα είναι συγκεκριμένοι και αρνητικοί. Επίσης, ακόμα και αν, κάτω από την παρέμβαση της ΚΝΕ, γίνουν βήματα στην οργάνωση του φοιτητικού - σπουδαστικού κινήματος, τα σημάδια του εκφυλισμού θα παραμείνουν.

Επιβεβαιώνεται επομένως η ανάγκη «...για την ύπαρξη ενός διακριτού αγωνιστικού μετώπου φοιτητικών συλλόγων, επιτροπών αγώνα, φοιτητών - συνδικαλιστών σε διοικητικά συμβούλια και επιτροπές ετών και εξαμήνων, αγωνιστές φοιτητές».* Ανάγκη που ενισχύεται από τη θύελλα μέτρων που θα πάρει η νέα αντιλαϊκή κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, σε συνέχεια της αντιλαϊκής πολιτικής της ΝΔ.

Είναι φανερό από τα παραπάνω ότι οι φοιτητές και οι σπουδαστές δεν έχουν να περιμένουν τίποτα από αυτούς που όλα αυτά τα χρόνια έχουν συμβάλει στην πλήρη διάλυση και αποπροσανατολισμό του φοιτητικού κινήματος. Αυτοί που ευθύνονται για τον εκφυλισμό δεν μπορούν να εγγυηθούν την ανασύνταξη του κινήματος, που σήμερα είναι επιτακτική ανάγκη. «Η ανασύνταξη πρέπει πρώτα να γίνει στον προσανατολισμό του αγώνα, στο περιεχόμενό του ενάντια στα μονοπώλια και τις επιχειρήσεις στο πλευρό του ταξικού εργατικού κινήματος, για Παιδεία που θα υπηρετεί τις λαϊκές ανάγκες και όχι τα κέρδη μιας χούφτας πλουτοκρατών, για τα σύγχρονα δικαιώματα του εργαζόμενου λαού και της νεολαίας»*. Εγγύηση γι' αυτό σήμερα είναι αποκλειστικά και μόνο οι δυνάμεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ.

Καλούμε όλους τους φοιτητές και τους σπουδαστές, που δυσανασχετούν και αηδιάζουν με την κατάσταση που επικρατεί, που θέλουν να παλέψουν για μόρφωση, δουλειά, ζωή με αξιοπρέπεια, να πάρουν την υπόθεση της ανασύνταξης του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος στα χέρια τους. Δεν υπάρχει περιθώριο αναμονής, νέα αντιλαϊκά, αντιεκπαιδευτικά μέτρα έρχονται, η νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θα φορτώσει τα βάρη της κρίσης στην εργατική λαϊκή οικογένεια. Ολοι οι φοιτητές και οι σπουδαστές που βλέπουν την ανάγκη ανασύνταξης του κινήματος σε μια γραμμή κόντρα στην πολιτική των ΠΑΣΟΚ - ΝΔ - ΕΕ να οργανώσουν την πάλη τους με τη συμμετοχή τους στις επιτροπές αγώνα, να κάνουν υπόθεσή τους τη δημιουργία ενός μετώπου αγώνα που θα δρα στο πλευρό του συνεπούς ταξικού εργατικού κινήματος.

* Αποσπάσματα από την ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του ΚΣ της ΚΝΕ στις 12/10/2009.