Το μνημείο που στήθηκε στη Λυκόρραχη, στη σημερινή του μορφή, καθώς οι εργασίες για την ολοκλήρωσή του συνεχίζονται

Παραμένει ως όρκος του σύγχρονου μαχητή στην ίδια ταξική μάχη, που μαίνεται σ' ένα σύγχρονο αντίστοιχα «πύρινο» μέτωπο. Για να εξασφαλίσει και να υπερασπιστεί «τη δημοκρατία, την τιμή, την εργασία, την περιουσία και την πρόοδο του λαού μας...». Για να δυναμώσει ο αντιιμπεριαλιστικός αγώνας, να διαφεντέψει ο λαός τον τόπο του.

Σ' αυτόν τον όρκο αποτυπώνεται το περιεχόμενο της εκδήλωσης που οργάνωσε το μεσημέρι της περασμένης Κυριακής η Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, τιμώντας τα 60 χρόνια από την ίδρυση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, στη Λυκόρραχη, στο Γράμμο, όπου και έγιναν τα αποκαλυπτήρια ενός απέριττου μνημείου. Στην εκδήλωση, η οποία πλαισιώθηκε από έναν θεατροποιημένο διάλογο τον οποίο απέδωσαν νέοι κομμουνιστές, μίλησε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, ενώ αποτέλεσε και την κορύφωση του 15ου Αντιιμπεριαλιστικού Διημέρου της ΚΝΕ - που φέτος έγινε στο Νεστόριο.

Οι πρώτοι διαδηλωτές - σ' αυτήν την ιδιότυπη διαδήλωση εκεί ψηλά στο Γράμμο - που για να είναι συνεπείς στο ραντεβού ταξίδευαν όλη τη νύχτα, μπαίνουν στο χωριό λίγο πριν τις 12 το μεσημέρι. Μια ώρα μετά φτάνουν τα πρώτα λεωφορεία με τα μέλη και τους φίλους της ΚΝΕ. «ΑΓΩΝΑΣ - ΡΗΞΗ - ΑΝΑΤΡΟΠΗ, Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΡΑΦΕΤΑΙ ΜΕ ΑΝΥΠΑΚΟΗ»! Το πανό με το σύνθημα του 15ου αντιιμπεριαλιστικού διημέρου, αναδεικνύοντας τα διδάγματα της τρίχρονης εποποιίας, αλλά και συνολικά της ιστορίας του κινήματος, μπαίνει στην κορυφή της πορείας, μαζί με τις Οργανώσεις της Δυτικής Μακεδονίας που φιλοξένησαν νεολαίους από όλη τη χώρα. Το μήνυμα των νέων παιδιών είναι καθαρό: «ΚΚΕ Ισχυρό - Μέτωπο Λαϊκό» και «Οι μαχητές του Γράμμου δε λύγισαν ποτέ, δόξα και τιμή στο ΔΣΕ»!

Πλημμύρισε ο τόπος κόκκινες σημαίες και πρόσωπα αναμμένα

Στη 1 και τέταρτο, τα μπλοκ της ΚΝΕ πορεύονται ήδη στον μικρό αυχένα που οδηγεί στο μνημείο. Κάθε διαδηλωτής είναι και μια κόκκινη σημαία, προχωρά με βήματα αργά και σταθερά. Πρέπει να γυρίσει κανείς κάτω, να δει την πλατεία ακόμα να γεμίζει και τα λεωφορεία ακόμα να φτάνουν για να αντιληφθεί ότι όλος ο δρόμος που οδηγεί στο ύψωμα πάνω απ' το χωριό είναι πλημμυρισμένος από κόσμο που ανεβαίνει. Οι κόκκινες σημαίες, μαζί κι όσες μπηγμένες στο χώμα οριοθετούν το μονοπάτι προς το μνημείο, σκίζουν τον αέρα, σύννεφα έχουν αρχίσει να μαζεύονται, σκεπάζουν ήδη δυτικά την κορυφή απέναντι στο Κάμενικ και σιγά-σιγά βορειοανατολικά κι αυτήν στην Πάνω Αρένα. Οι λιγοστές ψιχάλες που πέφτουν εκλαμβάνονται απλά σαν ένα δάκρυ του ουρανού... Ο βρόντος απ' τις αστραπές σαν μια υπενθύμιση πως εδώ ποτέ δεν έπαψε η αντάρα...

Οι μελωδίες και οι στίχοι για τους νεκρούς που έγιναν «λευτεριάς λίπασμα», γιατί κανείς αγώνας δεν είναι χαμένος, το κάλεσμα «έλα και πάρ' τη μόνος σου τη λευτεριά, με τραγούδια, όπλα και σπαθιά» γιατί ο άνθρωπος έχει λόγο κι ευθύνη για τη ζωή του, γίνονταν, μαζί με το σαστισμένο απ' το σεβασμό προς τον ιερό αυτό τόπο βλέμμα των νέων παιδιών, τρανή υπόσχεση συνέχειας. Που έφτανε σε κάθε κορυφή του Γράμμου και του Σμόλικα, απλώνονταν στην κοιλάδα του Σαραντάπορου, ανέβαινε ψηλά στην Πέτρα Μούκα την άλλοτε έδρα του Γενικού Αρχηγείου, σκαρφάλωνε στις πλαγιές που έγιναν και νοσοκομείο και πυροβολείο και τάφος, και σχολή στρατιωτική και τόπος πολιτικής διαφώτισης, για εκείνους που επέλεξαν όχι μόνο να μη σκύψουν το κεφάλι στον ντόπιο δυνάστη και το σύμμαχό του ιμπεριαλιστή, αλλά να σηκώσουν το μπόι τους μέχρι εκεί που αρμόζει σ' όποιον παλεύει για την προκοπή τη δική του κι όλου του λαού.

Τα ίδια χέρια που αυθόρμητα σηκώνονται στο άκουσμα του όρκου του αντάρτη του ΔΣΕ, υψώνονται μετά σε γροθιά, όταν ακολουθεί η «Διεθνής». Πάντα επίκαιρο ακούγεται το κάλεσμα στη συνείδηση «εργαζόμενε λαέ, για ποιον και πώς πολεμάς», σα να μη σίγησε ποτέ ο τηλεβόας. Το «Επέσατε θύματα», τη γνώση ότι με την ιστορική πείρα «θεριεύει ο γίγαντας τώρα λαός» και σύντομα «σπάει τα δεσμά κι αλυσίδες» συνοδεύουν οι μπαταριές από συντρόφους που αποτίουν έτσι φόρο τιμής στους νεκρούς. «Σ' αυτούς που δικαίωσαν το "Ανθρωπος αυτός ο Γίγας"» όπως επισήμανε η ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος αναφερόμενη στους μαχητές και τις μαχήτριες του ΔΣΕ.

Κι αμέσως μετά παίρνει ξανά το λόγο η νέα γενιά, που ήδη έχει πάρει και τη σκυτάλη: «Το μέλλον μας δεν είναι ο καπιταλισμός, είναι ο νέος κόσμος, ο σοσιαλισμός!» Η Αλέκα Παπαρήγα αφήνει λίγα αγριολούλουδα του Γράμμου στο μνημείο εκ μέρους της ΚΕ του ΚΚΕ, η εκδήλωση τελειώνει. Οι ΚΝίτες αποχωρούν συγκροτημένα, όπως και ήρθαν, ενώ όσοι είχαν μείνει στην πλατεία ανηφορίζουν κιόλας, είτε απ' το δρόμο, είτε απ' το ανταρτομονοπάτι, μέσα στο δάσος.

Ο όρκος μένει κρυστάλλινος. Είτε είναι τα δάκρυα της νεαρής γυναίκας που από σεμνότητα κρύβει, είτε είναι η ήρεμη φωνή της παλιάς αντάρτισσας που γυρνώντας προς τον Κλέφτη, μιλά για «τότε...», ατάραχα, αλλά και με όλη την ορμή της στρατευμένης πάλης - μάχης. Δεν είναι οι εικόνες συγκλονιστικές, είναι πρώτα η ετυμηγορία όλων: Συνεχίζουμε στο δρόμο σας! Ορκιζόμαστε!

Οπου κι αν κοίταγες έβλεπες παιδιά να ανεβαίνουν στο βουνό

Η φωνή του κοριτσιού, από πάνω απ' το ύψωμα, φτάνει μέχρι κάτω, την πλατεία της Λυκόρραχης.

«Συντρόφισσα Ειρήνη, Αφροδίτη, Βαγγελιώ, Σοφία, Φλόγα, Ολγα, Αστραπή, Τσβέτα, Βελίτσα...», συνεχίζει ένα νεαρό αγόρι. «Μας ακούτε, είμαστε όλοι εδώ. Είμαστε εδώ, προσφέρουμε τις τιμές που σας πρέπουν».

Κυριακή, 2 του Ιούλη. Μία και μισή το μεσημέρι. Η εκδήλωση ξεκινά, πάνω στο ύψωμα.

«Βροντάει ο Ολυμπος και πάλι... Νέο αντάρτικο γεννιέται ν' αγωνιστεί για λευτεριά...». Ο ύμνος του ΔΣΕ αντηχεί στα λημέρια των ανταρτών. Οπως τότε.

Εξακολουθεί η ίδια αντρική φωνή:

«Σύντροφοι μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ που σε τούτα τα χώματα, για πάνω από τρία χρόνια γίνατε ολοκαύτωμα, αντιπαλεύοντας τον αγγλοαμερικάνικο ιμπεριαλισμό και τους ντόπιους υποτακτικούς, για Λαϊκή Εξουσία, δε σας ξεχνάμε!

Είμαστε όλοι εδώ και πάνω απ' όλα ο ανθός της ελληνικής νεολαίας, η Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας, για να σας τιμήσουμε καθώς σας πρέπει».

Χιλιάδες κόσμος μαζεμένος, πάνω στο λόφο και κάτω στην πλατεία. Κι όμως, τίποτα άλλο δεν ακούγεται, πέρα απ' τις δυο νεανικές φωνές. Δυο φωνές που δηλώνουν «παρών» για όλους: «Είναι πολλοί οι ζωντανοί μαχητές και μαχήτριες ανάμεσά μας, είναι μαζί μας και εκείνοι που χάθηκαν στον υπέρτατο αγώνα.

Είναι μαζί μας με τα αποτυπώματα των ακροδαχτύλων τους στα υπολείμματα των κανονιών του ΔΣΕ, των όλμων, των πολυβόλων, των πάντσερ, των ντουφεκιών που συγκεντρώσαμε στο χώρο του μνημείου.

Είναι μαζί μας οι εξαϋλωμένοι στους καμένους κορμούς των δέντρων από την κόλαση των Ναπάλμ, που πρώτη φορά δοκιμάστηκαν σ' αυτόν εδώ τον τόπο.

Είναι μαζί μας οι άταφοι νεκροί μας που κείτονται στις απροσπέλαστες χαράδρες του Γράμμου.

Είμαστε εδώ, για να αποδώσουμε την τιμή που πρέπει σ' αυτούς που εδώ έδωσαν τη ζωή τους για μια Ελλάδα Λεύτερη, για μία Ελλάδα του δίκιου, για μια Ελλάδα της Λαϊκής Εξουσίας, του Σοσιαλισμού. Οι δικοί μας νεκροί, οι δικοί μας ήρωες, οι δικοί μας ζωντανοί είναι παιδιά των αγώνων μιας 90χρονης πορείας...».

Η εκδήλωση δεν έχει απλά επετειακό χαρακτήρα. Ο λόγος της συγκέντρωσης είναι άλλος: «Επικαλούμαστε τους ήρωες και τον αγώνα του ΔΣΕ για να τρανέψουμε στη φαντασία και τη λογική μας τα καθήκοντα που πρέπει να υλοποιήσουμε και όχι για να ξεφύγουμε απ' την πραγμάτωσή τους. Επικαλούμαστε τους μαχητές και τις μαχήτριες του ΔΣΕ για να φουντώσουμε το πνεύμα της επανάστασης και της θυσίας. Είμαστε εδώ για να αποδώσουμε φόρο τιμής σ' όσους έφυγαν, να αφήσουμε μια παρακαταθήκη σ' όσους ακολουθούν. Εδώ, σύντροφοί μας ακριβοί, σας στήσαμε ένα μνημείο, ελάχιστο φόρο τιμής, στον αγώνα και στη θυσία σας...».

Η διαμόρφωση του χώρου δεν είναι καθόλου τυχαία: «Κολόνες ισόκορμες τραβάνε προς τα πάνω στο όραμά σου σύντροφε, στην κοινωνία των λαών, το σοσιαλισμό.

Και στην κορφή τους το σήμα Δ στο δίκοχό σου, ο τρόμος και ο φόβος του ταξικού σου αντιπάλου.

Και κάτω στο πλακόστρωτο σε ριζιμιά λιθάρια, τα όπλα σας, τα φτωχικά, γιατί εσείς δεν είχατε ούτε κανόνια των 105, ούτε αεροπλάνα ΣΠΙΤ ΦΑΪΕΡ, ΧΕΛΛ ΝΤΑΪΒΕΡ, ούτε βόμβες Ναπάλμ και πεντακοσάρες βόμβες. Τα όπλα σας προεξέχουν στη βάση, γιατί ήταν η προέκταση της ψυχής σας, γι' αυτό και ήταν αποτελεσματικά.

Δίπλα τα πολυβολεία σας, τα χαρακώματά σας, που ήταν καμωμένα από τα ίδια σας τα χέρια, με τη βοήθεια του λαού της περιοχής από ό,τι η φύση σας έδινε, πέτρες και κορμούς δέντρων. Μάτωσαν τα χέρια σας, πλήγιασαν και τα οχυρά σας κράτησαν πάνω από 3 χρόνια, μην το ξεχνάτε αυτό. Χάρη στην ψυχή σας, την πίστη σας στον αγώνα, το πείσμα σας, που το φούντωνε το δίκιο.

Τιμή σας και καμάρι σας να 'ναι τα οχυρά σας.

Αυτά τα απλά οχυρά σας, εξευτέλισαν τα πολυδάπανα οχυρά της περίφημης γραμμής Μεταξά και Μαζινό στη Γαλλία (το "τείχος του Ατλαντικού") που δεν άντεξαν παρά μόνο λίγες βδομάδες».

«Σύντροφε, μαχητή, μαχήτρια του ΔΣΕ, δίνουμε στη μνήμη σου μια υπόσχεση. Συνεχίζουμε τον όρκο σου». Τα χέρια του πλήθους των νεολαίων της ΚΝΕ, που είναι συγκεντρωμένοι πάνω στο λόφο, ορθώνονται αμέσως. Μια χούφτα παιδιά δίνουν τον Ορκο μπροστά στο μικρόφωνο, χιλιάδες άλλοι ακολουθούν, είτε με τη φωνή είτε με τη σκέψη.

«Εγώ, παιδί του Λαού της Ελλάδας και μαχητής του Δημοκρατικού Στρατού. Ορκίζομαι να πολεμήσω με το όπλο στο χέρι, να χύσω το αίμα μου και να δώσω και την ίδια μου τη ζωή... Για να εξαφανίσω κάθε ίχνος φασισμού... Ιδανικό μου, έχω τη Λεύτερη, ισχυρή και δημοκρατική Ελλάδα, την πρόοδο και την ευημερία του λαού. Και στην υπηρεσία του ιδανικού μου θέτω το όπλο και τη ζωή μου...».

Ειπώθηκαν κι άλλα εκεί πάνω στο λόφο, δίπλα στο μνημείο, πάνω από το πολυβολείο. Μέχρι που ήρθε η ώρα ο λόγος να δοθεί στη Γενική Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ να μιλήσει «εκ μέρους όλων μας και όλων όσοι έπεσαν σε αυτόν τον τίμιο και δίκαιο αγώνα»...

«Ο ΔΣΕ μας εμπνέει», τόνισε η Αλ. Παπαρήγα, και προκαταβολικά έδωσε απάντηση σε όσους ίσως ρωτήσουν γιατί το ΚΚΕ «ανασκαλεύει μνήμες» και «φέρνει στην επικαιρότητα τον αγώνα αυτό που άλλοι τον βάφτισαν "συμμοριτοπόλεμο" και άλλοι τον επικρίνουν και τον ξορκίζουν ως έναν εμφύλιο αλληλοσπαραγμό», σημειώνοντας κάποια πράγματα που ξεχνιούνται, όπως:

Υπάρχουν δίκαιοι και άδικοι πόλεμοι. Ο πόλεμος είτε με τη μορφή της αντίστασης είτε μ' αυτή της εσωτερικής ταξικής ένοπλης σύγκρουσης δεν είναι προκαταβολική επιλογή των κομμουνιστών, των αγωνιστών, των λαών. Επιβάλλεται από τις εγχώριες αστικές δυνάμεις και τους ξένους ιμπεριαλιστές.

Η Γενική Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, μιλώντας στη συγκέντρωση

Οι αστικές δυνάμεις αλλά και οι πάσης φύσεως οπορτουνιστές από τη δική τους πλευρά δε θέλουν και δεν μπορούν να αναγνωρίσουν την ερμηνεία της ουσίας, των αιτιών και της φύσης των πολέμων. Οι πόλεμοι δεν εξαπολύονται από παράλογους και ψυχοπαθείς, ούτε καν από εκείνους που έχουν μεμονωμένα ιδιοτελή συμφέροντα.

Σε κάθε ταξική κοινωνία υπήρχαν και υπάρχουν πόλεμοι ως συνέχεια της πολιτικής των καταπιεστικών τάξεων με τα λεγόμενα ειρηνικά μέσα. Υπάρχουν αντιδραστικοί και επαναστατικοί πόλεμοι. Και θα καταργηθούν μόνο όταν πάψουν να εξουσιάζουν αυτοί που καταπιέζουν και δολοφονούν λαούς, αυτοί που χρησιμοποιούν τα όπλα εκεί που δεν μπορεί να γίνει η με ειρηνικά πολιτικά μέσα διείσδυση των κεφαλαίων.

Η ομιλήτρια υπενθύμισε τα λόγια του αείμνηστου συντρόφου μας Χαρίλαου Φλωράκη, που πήρε μέρος στον Εμφύλιο από σημαντικές θέσεις, πολέμησε στις κυριότερες στρατιωτικές μάχες: «Ποτέ τόσοι λίγοι, άοπλοι σχεδόν, πεινασμένοι και αποκομμένοι δεν πολέμησαν εναντίον τόσων πολλών, πάνοπλων, χορτάτων και διασυνδεμένων με ποταμούς εφοδίων, κρατώντας ψηλά τη σημαία του αγώνα επί τρία χρόνια και πέντε μήνες».

«Ο αγώνας του ΔΣΕ - επισήμανε η Αλ. Παπαρήγα - ήταν αντιιμπεριαλιστικός και διεθνιστικός, δίκαιος και ηθικός. Από τη μια μεριά ήταν οι λαϊκές δυνάμεις που εκφράζονταν πολιτικά από το ΚΚΕ και τους συμμάχους του και από την άλλη ήταν οι συνασπισμένες εγχώριες αστικές δυνάμεις και οι ξένοι σύμμαχοί τους, ο αγγλικός αρχικά και στη συνέχεια πιο άμεσα και καταλυτικά ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός».

Δεν έμεινε σπιθαμή γης που να μπορούσε να σταθεί άνθρωπος και να μη στάθηκε. Με τις κορφές τριγύρω να φλογίζονται ακόμα...

Ακολούθως υπογράμμισε πως από καμία μοίρα δεν ήταν γραμμένο να πετύχουν τους σκοπούς τους. Σ' αυτό έπαιξαν ρόλο, πέρα από τον όποιο συσχετισμό δύναμης, και τα λάθη του Κόμματος, η έλλειψη πρόγνωσης για το ζήτημα της εξουσίας, οι αυταπάτες ότι με τη λήξη του πολέμου μπορεί να συνεχίσει η συμμαχία που διαμορφώθηκε στη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου.

Ομως, σημείωσε, για μια ακόμη φορά η επιστημονική μας θεωρία επιβεβαιώθηκε: Η ταξική πάλη δε σβήνει, δεν καταργείται (...). Επιβεβαιώθηκε ότι το κομμουνιστικό κίνημα όταν δεν μπορεί να αποτρέψει τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, τότε υποχρεωτικά πρέπει να συνδέει διαλεκτικά την πάλη για την απελευθέρωση με την πάλη για την εξουσία.

Τα λάθη όμως του Κόμματος - τόνισε - σε μια περίοδο που χωρίς την απαιτούμενη ιδεολογικοπολιτική ετοιμότητα τέθηκε επικεφαλής ενός από τα πιο ρωμαλέα και πιο μαζικά αντιστασιακά κινήματα της Ευρώπης, δεν αθωώνουν τη συνειδητή στρατηγική επιλογή του ιμπεριαλισμού, ή να γονατίσει το ΕΑΜικό κίνημα με πολιτικά μέσα, ή να το αιματοκυλήσει. «Η τρομοκρατία και η βία κατά των κομμουνιστών, κατά των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, οι δολοφονίες είναι οι παράγοντες εκείνοι που γέννησαν την ανάγκη του ΔΣΕ, όχι μόνο ως άμυνα αλλά και ως ηρωική προσπάθεια για τη δικαίωση των οραμάτων της Εθνικής Αντίστασης. Οταν μπροστά στους κομμουνιστές, στους αντικαπιταλιστές, αντιιμπεριαλιστές μπαίνει από τα ίδια τα πράγματα το ερώτημα "υποταγή ή αντεπίθεση" η απάντηση είναι μία: Αντεπίθεση!», σημείωσε.

Αναφερόμενη στο «μαζικό ηρωισμό» των μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ, η ομιλήτρια σημείωσε πως «δεν ήταν τυχαίος». Η τρίχρονη εποποιία του ΔΣΕ και οι παρακαταθήκες που άφησε στηρίχτηκαν - τόνισε - και σε άλλους παράγοντες που έχουν διαχρονική αξία και επικαιρότητα. Οπως, μεταξύ άλλων:

Η ηθικοπολιτική και ιδεολογική δουλιά ώστε ο σκοπός για τη λαϊκή εξουσία να γίνει κατανοητός, να μη στηρίζεται μόνο στο συναίσθημα. Η προσπάθεια να συνδυάζονται οι υλικές με τις πολιτικοπνευματικές ανάγκες των μαχητών. Η σύνδεση με τους κατοίκους των χωριών για στήριξη. Οι νέοι λαϊκοί θεσμοί που γεννήθηκαν. Η διανομή κτημάτων στους ακτήμονες, μια προσπάθεια για την αλλαγή των σχέσεων ιδιοκτησίας υπέρ του λαού. Ο ασυμβίβαστος αγώνας με τις προκαταλήψεις σε βάρος των γυναικών, των μειονοτήτων. Η φροντίδα για ανάπτυξη της στρατιωτικής τέχνης. Η ανάπτυξη της δημοκρατικής ζωής μέσα στις μονάδες.

Ακολούθως η ομιλήτρια έθιξε κι άλλες πλευρές της προσφοράς του ΔΣΕ, που αφορούσαν στην ανάδειξη της γυναίκας, στη μάχη για την οργάνωση της λαϊκής εκπαίδευσης, για την εξάλειψη της αγραμματοσύνης, για την οργάνωση συστήματος περίθαλψης και υγείας, ακόμα και για την ενημέρωση των φαντάρων του μοναρχοφασιστικού στρατού ώστε να μάθουν την αλήθεια για τον αγώνα του ΔΣΕ.

Καταλήγοντας η ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος σημείωσε ότι τα τελευταία χρόνια το ΚΚΕ έκανε συστηματικές προσπάθειες να προβληθεί το έργο και η αποστολή του ΔΣΕ, να απαντηθούν οι συκοφαντίες που χρόνια κατασκευάστηκαν. «Ημασταν - συμπλήρωσε - υποχρεωμένοι να κάνουμε γνωστά στη νέα γενιά τα ηρωικά κατορθώματα των μαχητών και μαχητριών όλων των ηλικιών. Ιδιαίτερα σήμερα που ο ατομικιστικός ανταγωνισμός είναι το πιο χρησιμοποιημένο ιδεολόγημα της αστικής τάξης».

Υπογράμμισε την ανάγκη βαθύτερης μελέτης των συμπερασμάτων της περιόδου πριν και μετά τον ΔΣΕ.

«Η δικαίωση του αγώνα του ΔΣΕ δεν έχει έρθει ακόμα (...). Νέα προβλήματα στέκουν μπροστά μας (...). Αυτό που έχει σημασία είναι να έχουμε πλήρη ιδεολογικοπολιτική ετοιμότητα, επεξεργασμένη στρατηγική και ικανότητα να ανταποκριθούμε και σε μια απότομη στροφή του κινήματος, σε μια ενδεχόμενη στασιμότητα αλλά και σε ένα πρωτοφανέρωτο φούντωμα. Εδώ, στο ΚΚΕ, χτυπά η καρδιά του μέλλοντος. Εδώ γίνονται ένα το χτες με το σήμερα και το αύριο». Και κατέληξε:

«Σύντροφοι που πέσατε στις βουνοκορφές του Γράμμου και του Βίτσι, έστω και αν σήμερα δε γνωρίζουμε όλοι τα ονόματά σας, δεν ξεχνάμε τη θυσία σας. Είσαστε εσείς που δικαιώνετε το "Ανθρωπος, αυτός ο Γίγας"».

ΑΠΟΣΤΟΛΗ: Αναστασία ΜΟΣΧΟΒΟΥ, Κώστας Τρακόσας, Ελένη ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ, Μαρία ΠΕΡΓΑΝΤΗ, Ελένη ΜΑΪΛΗ, Βάσω ΝΙΕΡΗ, Αννα ΑΝΑΝΙΑΔΟΥ, Μανόλης ΠΑΚΙΑΣ

Σημ: Ο «Ρ» θα παρουσιάσει αναλυτικό αφιέρωμα για το διήμερο της ΚΝΕ και την εκδήλωση στη Λυκόρραχη, σε ειδικό ένθετο σε επόμενη έκδοσή του.

Και μια βουτιά στα νερά του Αλιάκμονα

Σ' αυτά τα μέρη συγκεντρώθηκαν χιλιάδες νέα παιδιά που χαράζουν την πορεία τους κόντρα στο «ρεαλισμό» του ιμπεριαλισμού, από κάθε γωνιά της Ελλάδας, από την Κρήτη και το ανατολικό Αιγαίο μέχρι τη Θράκη και την Πελοπόννησο, ταξιδεύοντας για 5, 10, 15 ακόμα και περισσότερες από 24 ώρες. Για να στήσουν εκεί, ένα συμβολικό «Ορμητήριο» ταξικών αγώνων του χτες, του σήμερα και του αύριο.

Λόγος για το 15ο Αντιιμπεριαλιστικό Διήμερο της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας, στο Νεστόριο του Νομού Καστοριάς, στην καρδιά του Γράμμου. Που διήρκεσε από την περασμένη Πέμπτη που άρχισαν οι αφίξεις μέχρι και την Κυριακή το μεσημέρι που έφυγαν και οι τελευταίοι για να πάνε στην εκδήλωση του ΚΚΕ για τον ΔΣΕ στη Λυκόρραχη.

Γιατί η απόφαση είναι ειλημμένη από καιρό, συνέπεια της συνειδητής επιλογής για πάλη στρατευμένη. Γιατί «συνεχίζουμε στο δρόμο που χάραξε ο ΔΣΕ. Μαθαίνουμε - Εμπνεόμαστε με το ΚΚΕ. Μέχρι τη νίκη». Οπως σημείωνε το πανό στην κεντρική εξέδρα.

Στη μελέτη των ντοκουμέντων του ΔΣΕ

Για να πιάσει τον παλμό της, έπρεπε να «χωθεί» ανάμεσα στους νέους και τις νέες που συχνά πλημμύριζαν την έκθεση με τις φωτογραφίες και τα άλλα ντοκουμέντα από τη δράση των μαχητών του ΔΣΕ, να κρυφακούσει τους ψιθύρους που αντάλλασσαν όταν μελετούσαν - δεν ξεφύλλιζαν, δε χάζευαν - τα βιβλία ή τα ρεπορτάζ του «Ρ» για τη «Φλόγα», τη 19χρονη λοχαγό του ΔΣΕ, για τις ηρωικές 70 μέρες της μάχης του Γράμμου, για τα παλικάρια που έπεσαν στο ύψωμα Χάρος, του Πύργου της Κοτύλης. Να δει τα παιδιά όταν έσκυβαν με ευλάβεια πάνω από το «ατομικό βιβλιάριο του μαχητή του ΔΣΕ», σχολίαζαν τις εικόνες από τις συνεδριάσεις των ανταρτών, με τον στρατιωτικό υπεύθυνο ή τον πολιτικό επίτροπο. «Μιλάμε για πόλεμο, καταλαβαίνεις; Δεν έχουμε νιώσει εμείς...». Να «χωθεί» στα «πηγαδάκια» και στο νου τους, εκεί που «στροβίλιζαν» το να «μάθουμε κι άλλα», οι σκέψεις για «εκείνα τα χρόνια», για τις συνθήκες της μάχης και της καθημερινότητας, το «πώς τα κατάφεραν, πώς άντεχαν».

Ημερήσιος Κήρυκας

Στην προβολή του ντοκιμαντέρ για τον Δημοκρατικό Στρατό

Το σχέδιο είχε ετοιμαστεί εδώ και μέρες, όταν ακόμα οι ομάδες εργασίας ετοίμαζαν με μεράκι τις υποδομές για την καθαριότητα και την υγιεινή, τη διαμονή και τη σίτιση: Στη δυτική μεριά του ποταμού «στρατοπέδευσαν» οι Οργανώσεις απ' την Πελοπόννησο, τη Στερεά, το λεκανοπέδιο της Αττικής. Λίγα μέτρα μετά την κεντρική είσοδο, τα μέλη κι οι φίλοι της ΚΝΕ απ' την Κρήτη, το Αιγαίο, τη Θράκη, την Ανατολική Μακεδονία. Οι ανατολικές όχθες του ποταμού έγιναν αριστερά ο τόπος συγκέντρωσης για τις Οργανώσεις της Θεσσαλονίκης, της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, δεξιά για τις Οργανώσεις των ΤΕΙ και Σπουδάζουσας της Αθήνας. Το Διοικητήριο μπήκε σε κεντρικό σημείο, όπως και το Ιατρείο, ώστε η πρόσβαση να είναι σύντομη από και προς κάθε σημείο. Κι αφού τακτοποίησαν τις σκηνές, άρχισαν άλλοι να εξερευνούν το χώρο, να παίζουν ποδόσφαιρο στο ξέφωτο ή να ανηφορίζουν προς το γήπεδο του μπάσκετ, άλλοι να βουτούν στα παγωμένα νερά του Αλιάκμονα. Το περίπτερο του «Οδηγητή», η έκθεση με τα βιβλία, οι πολιτιστικές εκδηλώσεις, η ανταλλαγή διεθνιστικών συνθημάτων με το σύντροφο απ' την Τουρκία, η παρουσία μαχητών του ΔΣΕ, ανάμεσα στους οποίους υπήρχαν ορισμένοι που επέστρεφαν για πρώτη φορά, έγιναν πυρήνες μικρής ή μεγάλης συγκέντρωσης. Μαζί και για τους μεγαλύτερους, που άρχισαν απ' το πρωί του Σαββάτου να έρχονται στην κατασκήνωση, να καμαρώνουν τη γενιά που θα πάρει τη σκυτάλη, να μιλούν για το μεγάλο ραντεβού: Την εκδήλωση της Κυριακής.

Στη συγκέντρωση το μεσημέρι του Σαββάτου

Είπαν πολλά τα παιδιά της κατασκήνωσης. Είτε ήταν τραγούδια, συνθήματα, ομιλίες ή σενάρια από εκδηλώσεις, τα λόγια τους ήταν «ζυγισμένα»:

Στο χορό

«Ξέρουμε ότι η εποχή μας είναι εποχή περάσματος στο σοσιαλισμό...».

«ΚΚΕ Ισχυρό, Μέτωπο Λαϊκό»!

«Ελα και πάρε τη μόνος σου τη λευτεριά, με τραγούδια, όπλα και σπαθιά...».

Κι όταν από το πρωί της Κυριακής άρχισαν να φεύγουν για τη Λυκόρραχη ήξεραν πως βαδίζουν σ' ένα δρόμο που έρχεται από μακριά, τραβάει πολύ μακριά.

Ανταριασμένες κόκκινες σημαίες υψώνονται από τις πυκνά συντεταγμένες γραμμές της ΚΝΕ, που μπαίνουν στο χώρο από τα περάσματα.

Η Ελένη Γκόγκου, μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ, από το βήμα δίνει σάλπισμα αγώνα στο δρόμο που χάραξε ο ΔΣΕ ως την τελική νίκη. «Ηταν μακρύς ο δρόμος ως εδώ. Δύσκολος δρόμος. Τώρα ο δρόμος αυτός είναι δικός σας», το τραγούδι - ταίριασμα στις μορφές των μαχητών του ΔΣΕ, που «κοιτούσαν» από το ύψος της κεντρικής εξέδρας τη νέα βάρδια του αγώνα που πλημμύριζε το άπλωμα.

«Οι δικοί σας αγώνες ασκούν μεγάλη θετική επίδραση στην άλλη μεριά της θάλασσας», μας διαβεβαιώνει ο Τούρκος σύντροφος Οσκιού Ραβίν, από τη νεολαία του TKP, εκφράζοντας την αναγκαιότητα της διεθνιστικής αλληλεγγύης.

Οταν ο ύμνος της Διεθνούς απλώνεται στη χαράδρα οι ηλιοκαμένες γροθιές των μαχητών του ΔΣΕ γίνονται ένα με τα παιδικά χέρια που σηκώνονται γροθιά στον ουρανό.