Προσπαθώντας να εκπληρώσει μια θρησκευτική υποχρέωση, ένας μεγαλογαιοκτήμονας φυτειών ζαχαροκάλαμου στην Αβάνα του 1780, αποφασίζει να αναπαραστήσει τη Μεγάλη Πέμπτη, τον Μυστικό Δείπνο, παίζοντας ο ίδιος το ρόλο του Χριστού κι επιλέγοντας 12 σκλάβους για μαθητές του. Οι 11 συνιστούν επιλογή τυχαία, ο δωδέκατος όμως είναι εκείνος που επανειλημμένα εξεγέρθηκε και προσπάθησε να σηκώσει κεφάλι... Ο σκληρός επιστάτης της φυτείας πιστεύει ότι οι σκλάβοι δεν έχουν σχέση με θεούς και θρησκείες, ότι το να καλεί το αφεντικό τους σκλάβους να φάνε μαζί του, είναι γελοία κι επικίνδυνη πρακτική... Ο παπάς της φυτείας, αντίθετα, θεωρεί καθήκον κάθε χριστιανού (του αφέντη εν προκειμένω) τον προσηλυτισμό (των μαύρων σκλάβων του)... Ο γαιοκτήμονας προσφέρει λουκούλλειο γεύμα. Οι σκλάβοι στο τραπέζι αναθαρρεύουν, διηγούνται τις ιστορίες τους, μιλούν για ελευθερία και τη δυνατότητα της απόλυτης ευτυχίας σε συνθήκες σκλαβιάς και ζητούν από το αφεντικό να βελτιώσει τις συνθήκες ζωής τους. Το γεύμα λειτουργεί καταλυτικά... Τώρα, οι σκλάβοι γνωρίζουν πώς τρώνε οι αφέντες... Καταλυτικά λειτουργούν και οι μεθυσμένες υποσχέσεις του αφεντικού. Το σουρεαλιστικό κλίμα εξελίσσεται σε άκρως ρεαλιστική διαλεκτική λογική - κάτω από το πρίσμα αυτό φωτίζεται η έννοια της ελευθερίας - που οδηγεί τους νέγρους σκλάβους, «μαθητές του Χριστού», σε μια πρώτη κοινωνική αφύπνιση, στην εξέγερση της επόμενης μέρας. Η άγρια καταστολή της εξέγερσής τους, δίνει στους σκλάβους να καταλάβουν πως το «θρησκευτικό θέατρο» είναι μόνο θέατρο. Πως τα αφεντικά το χρησιμοποιούν ως φάντασμα για τη σωτηρία της ψυχής αλλά το θάνατο του σώματος. «Ο θρήσκος φεουδάρχης - γράφει ο Βασίλης Ραφαηλίδης - θα τσακίσει ανελέητα τους εξεγερμένους σκλάβους, τη στιγμή ακριβώς που αυτοί θα προσπαθήσουν να κάνουν πράξη το χριστιανισμό, μεταφέροντας τον από την περιοχή του αλλοτριωτικού θεάτρου σ' αυτήν της πραγματικότητας».
Παίζουν: Νέλσον Βιλάγκρα, Συλβάνο Ρέι, Λούις Αλμπέρτο Γκαρσία, κ.ά.
Παραγωγή: ΚΟΥΒΑ (1976)
Στο κεφάλαιο των αξιόλογων επανεκδόσεων ανήκει η εκθαμβωτική οπτικά ταινία του Πολωνού σκηνοθέτη Λεχ Μαζέφσκι, από το ομώνυμο βιβλίο του Μάικλ Φράνσις Γκίμπσον «Ο Μύλος και ο Σταυρός» από τη «New Star». Πρόκειται για την κινηματογραφική απόδοση - με τεχνολογία CG και εφέ 3D - του πίνακα του Φλαμανδού ζωγράφου Πίετερ Μπρύγκελ «Ο Χριστός φέρων τον σταυρό» που κρέμεται στο Μουσείο Ιστορίας Τέχνης της Βιέννης και απεικονίζει τα πάθη του Χριστού στη Φλάνδρα της ωμής ισπανικής κατοχής του 1564, «καλυμμένα» από 500 ανθρώπινες φιγούρες. Στην ταινία, τα πάθη του θεανθρώπου ζωντανεύουν σε πάθη ανθρώπων σε μια εκπληκτική επική ιστορία κουράγιου, αντίστασης και θυσίας. Η ταινία προβάλλεται καθημερινά στο «Αλεξάνδρα» (Καλλιθέα), στις 17.00 μ.μ.
Σημειωτέον ότι συνεχίζεται για 4η βδομάδα η προβολή της κινέζικης σημαντικής ταινίας «Αίσθηση αμαρτίας» (2013) του Ζία Ζανγκ-κε στο «Αστυ», ενώ, σε επανέκδοση προβάλλεται και η κουβανική ταινία «Ο Μυστικός Δείπνος» (1976) του Τομάς Γκουτιέρες Αλέα, η οποία βρίσκεται σε σχέση διαλόγου για την έννοια της ελευθερίας με την ιταλική φανφάρα του Ρομπέρτο Αντό «Ζήτω η ελευθερία!»...
Τόσο λάιτ που επιπλέει ως φελλός η ταινία, δεν αγγίζει ούτε σπιθαμή πραγματικότητας. Το στόρι ξετυλίγεται σε περιβάλλον πολιτικό. Αρχικά και πριν αποκαλυφθεί η σοβαροφάνεια της ταινίας, πιστέψαμε ότι θα βρισκόμαστε ενώπιον «εκλεκτικών συγγενειών» με την «εξαφάνιση» του πολιτικού (Μαστρογιάνι) στο «Μετέωρο βήμα του πελαργού» του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Ο Αντό χτίζει τη μυθοπλασία στη σφαίρα της πολιτικής, με εκθαμβωτική απουσία πολιτικής θέσης! Θα τρίζουν τα κόκαλα του πολιτικού κινηματογράφου του Φραντσέσκο Ρόζι... Στο παρόν πόνημα, ούτε η μορφική κομψότητα των αστικών χώρων, ούτε η «class» στην απεικονιστική προσέγγιση, ούτε η μπουρλέσκ διακωμώδηση αρκούν να του προσδώσουν κάποια υπόσταση. Ακόμα και το μοναδικό ατού της ταινίας, ο πρωταγωνιστής Τόνι Σερβίλο - τελευταία ξεφυτρώνει ως μαϊντανός σε ό,τι κινηματογραφικά ιταλικό - σηκώνει αμφισβήτηση! Ο Σερβίλο είχε ένα σενάριο γραμμένο στα μέτρα του που έδινε την ευκαιρία, στον στρατευμένο θεατρικά Ναπολιτάνο ηθοποιό, να ερμηνεύσει ένα διπλό ρόλο, εκτελώντας νούμερο ισορροπιστή μεταξύ του συγκρατημένου καταθλιπτικού και του πεφωτισμένου τρελού. Χωρίς τον Σερβίλο δεν θα υπήρχε ταινία... Είναι όμως η ερμηνεία Σερβίλο στοιχείο ικανό να «κρατήσει» μια ταινία που δεν έχει τίποτα να πει; Πέρα από την κλασική (και αβανταδόρικη) θεματική του διπλού, που από τον Πλαύτο και μετά επανέρχεται στο θέατρο και όντως συνιστά στοίχημα για τον ηθοποιό. Η θεματική του διπλού είναι παρούσα και στην πολιτική, όπου εναλλάσσονται μάσκες για το θέατρο της εξουσίας. Ο Ρομπέρτο Αντό στην προσπάθειά του να ξαναζωντανέψει - με μακιγιάζ λαμπερό - το πτώμα της ιταλικής κωμωδίας, το πασπαλίζει με πούδρα γιαλαντζί προοδευτικότητας. Πρώτα γράφει το μυθιστόρημα «Il trono vuoto» (Ο άδειος θρόνος) και όταν το βιβλίο γίνεται επιτυχία και βραβεύεται, η Rai αναλαμβάνει την κινηματογραφική του παραγωγή και τη διανομή της ταινίας! Και μέσα στον όλον αχταρμά, οι στίχοι του Μπρεχτ - στη μονάκριβη σκηνή πολιτική και λαός συνευρίσκονται - σαν τεράστια στοιβάδα φωτός, απογυμνώνουν το ανούσιο κατασκεύασμα...
Παίζουν: Τόνι Σερβίλο, Βαλέριο Μαστραντρέα, Βαλέρια Μπρούνι Τεντέσκι, Μικέλα Τσεσκόν, κ.ά.
Παραγωγή: ΙΤΑΛΙΑ (2013)