Παρασκευή 28 Απρίλη 2023 - Κυριακή 30 Απρίλη 2023
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Καταστροφική η δοκιμαστική εκτόξευση του Starship της «SpaceX»

Η κατάληξη της πτήσης, μόλις 4 λεπτά μετά την εκτόξευση

Copyright 2023 The Associated

Η κατάληξη της πτήσης, μόλις 4 λεπτά μετά την εκτόξευση
Η πιο παράδοξη εκτόξευση που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ ήταν η πρώτη δοκιμή του Starship, του νέου διαστημοπλοίου της εταιρείας «SpaceX», καθώς το προσωπικό της εταιρείας ξέσπασε σε - προφανώς εντεταλμένα - χειροκροτήματα και πανηγυρισμούς, όταν η κόστους πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων αποστολή ανατιναζόταν σε χίλια κομμάτια, σχηματίζοντας στον ουρανό ένα πελώριο πυροτέχνημα. Σχεδόν περιχαρής ήταν στη συνέχεια και ο Ιλον Μασκ, ο πλουσιότερος καπιταλιστής στον κόσμο. Αλλωστε, γι' αυτόν ένα δισεκατομμύριο δεν λέει πολλά πράγματα ούτε και αποτελεί προϊόν του δικού του ιδρώτα.

Η εκτόξευση του Starship, σκάφους που η NASA έχει συμφωνήσει να χρησιμοποιήσει για επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη, έγινε με τη βοήθεια του πυραύλου «Super Heavy» της «SpaceX», από τη Starbase, κέντρο εκτοξεύσεων της εταιρείας στο Τέξας, και στα πρώτα δύο λεπτά πήγε σχετικά καλά. Τρεις από τους 33 κινητήρες του «Super Heavy» δεν λειτούργησαν, αλλά το σύμπλεγμα πυραύλου και διαστημοπλοίου, που αποτελεί τον ψηλότερο και ισχυρότερο πύραυλο που έχει εκτοξευτεί ποτέ, πιο πολύ κι από τον τεράστιο Κρόνο-5 των αποστολών «Απόλλων», φαινόταν να ανεβαίνει στον ουρανό, παρότι ξεκίνησε με κλίση λόγω της μη ισορροπημένης πρόωσης. Στην πορεία κι άλλοι τρεις κινητήρες έπαψαν να λειτουργούν, αλλά το μεγάλο πρόβλημα παρουσιάστηκε όταν πλησίαζε η ώρα του διαχωρισμού του «Starship» από τον «Super Heavy». Ο διαχωρισμός δεν έγινε ποτέ. Ο πύραυλος, φτάνοντας σε ύψος 39 χιλιομέτρων, άρχισε περιδινήσεις, τις οποίες ήταν αδύνατο να διορθώσουν οι πλάγιοι σταθεροποιητικοί προωθητήρες, που πυροδοτούσαν μάταια στο φουλ. Τελικά, ο «Falcon Heavy» και το Starship ανατινάχθηκαν με εντολή από το κέντρο ελέγχου, με μια δεύτερη έκρηξη να ακολουθεί - πιθανώς των καυσίμων του διαστημοπλοίου - καθώς τα συντρίμμια έπεφταν προς τα κάτω. Οι εκφωνητές της «SpaceX», που έκαναν περιγραφή της εκτόξευσης, χαρακτήρισαν την καταστροφή του διαστημοπλοίου Ταχεία Μη Προγραμματισμένη Διάλυση (!) και υπέροχο σόου αυτήν την κατάληξη της δοκιμής. Προφανώς το σχέδιο Β' ήταν καλοδουλεμένο εκ των προτέρων.

Αν και η «SpaceX» μίλησε για 3 κινητήρες του πυραύλου «Falcon heavy» που δεν λειτούργησαν, στη φωτογραφία φαίνεται καθαρά ότι τουλάχιστον σε αυτήν τη φάση οι εκτός λειτουργίας κινητήρες ήταν έξι

Copyright 2023 The Associated

Αν και η «SpaceX» μίλησε για 3 κινητήρες του πυραύλου «Falcon heavy» που δεν λειτούργησαν, στη φωτογραφία φαίνεται καθαρά ότι τουλάχιστον σε αυτήν τη φάση οι εκτός λειτουργίας κινητήρες ήταν έξι
Η εκτόξευση ενός νέου πυραύλου και ταυτόχρονα ενός νέου διαστημοπλοίου ήταν πάντα και παραμένει μια πολύπλοκη υπόθεση, με πολλούς κινδύνους και τα ατυχήματα δεν είναι εκτός προγράμματος. Αλλά στην περίπτωση αυτή τα λάθη και η αποτυχία έγινε προσπάθεια να εμφανιστούν ως επιτυχία και να δημιουργηθεί μια «μαγική εικόνα». Ο λόγος της χαράς του προσωπικού της «SpaceX», του Ιλον Μασκ, αλλά και της NASA, που έσπευσε να προσυπογράψει το χαρωπό κλίμα μετά την καταστροφή, ήταν επειδή ο πύραυλος κατάφερε να σηκωθεί από την εξέδρα εκτόξευσης και επειδή η εξέδρα δεν έλιωσε και δεν υποχώρησε από την τεράστια πίεση των θερμών αερίων! Οπως αποδείχτηκε αργότερα, και η εξέδρα έπαθε εκτεταμένες ζημιές, ενώ ζημιά έγινε και στις κοντινές δεξαμενές καυσίμου και οξειδωτικού, επειδή η «SpaceX» είχε προκρίνει να μην τοποθετήσει σύστημα διοχέτευσης καυσαερίων, με αποτέλεσμα κατά την εκτόξευση να ξεκολλήσουν πλάκες τσιμέντου, που εκτινάχθηκαν και προκάλεσαν βουλιάγματα και τρύπες στις δεξαμενές. Πρόβλημα παρουσιάστηκε 30 δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευση και με το υδραυλικό σύστημα κατεύθυνσης των ακροφυσίων των κινητήρων, ενώ καταστράφηκαν και μερικές από τις ασφάλειες που συγκρατούν τον πύραυλο στην εξέδρα πριν την πυροδότηση.

Το να σηκωθεί για μερικά λεπτά ο πύραυλος με αυτές τις παρενέργειες, δεν το λέει κανείς μεγάλο κατόρθωμα στη σημερινή εποχή, με τέτοια εμπειρία της «SpaceX» και με τόσο μεγάλης κλίμακας δοκιμή, που θα έπρεπε να είχε προετοιμαστεί καλύτερα. Να σημειωθεί ότι ο «Super Heavy», σε αντίθεση με τους μικρότερους «Falcon 9» και «Falcon Heavy», ποτέ δεν δοκιμάστηκε επί του εδάφους μέχρι πλήρους εξάντλησης των καυσίμων του. Οι εμπλεκόμενοι χάρηκαν επειδή, όπως δήλωσαν, έμαθαν πολλά από την εκτόξευση, γνώση που θα αξιοποιήσουν στις επόμενες δοκιμές. Η πρόβλεψη είναι ότι το Starship δεν θα χρησιμοποιηθεί για επανδρωμένες αποστολές, πριν γίνουν αρκετές επιτυχείς εκτοξεύσεις. Των νέων εκτοξεύσεων πρέπει να προηγηθούν εκτεταμένες επισκευές και τροποποιήσεις στη Starbase. Οσον αφορά τη NASA, ενδεχομένως στη στάση της να έπαιξε ρόλο ακριβώς η δέσμευση για χρήση του Starship στο πρόγραμμα «Artemis» για επιστροφή στη Σελήνη, αλλά και η ανάγκη διαφύλαξης του κύρους του μεικτού κρατικού - ιδιωτικού διαστημικού προγράμματος των ΗΠΑ.

Το Starship, όταν θα το χρησιμοποιεί η NASA για αποστολές στη Σελήνη
Το Starship, όταν θα το χρησιμοποιεί η NASA για αποστολές στη Σελήνη
Το σύμπλεγμα του Starship και του πυραύλου φορέα «Falcon Super Heavy» έχει ύψος 120 μέτρα, διάμετρο 9 μέτρα, μπορεί να φέρει ωφέλιμο φορτίο μέχρι 150 τόνους, εφόσον το διαστημόπλοιο πρόκειται να ξαναχρησιμοποιηθεί και μέχρι 250 τόνους αν χρησιμοποιηθεί μια κι έξω. Το ίδιο το Starship έχει ύψος 50 μέτρα και οι δεξαμενές του χωράνε 1.200 τόνους καυσίμου και οξειδωτικού. Διαθέτει τρεις κινητήρες Raptor σαν τους 33 του «Super Heavy» και 3 κινητήρες Raptor κενού (RVac). Ο «Super Heavy» έχει ύψος 69 μέτρα και χρησιμοποιεί ως καύσιμο υγροποιημένο μεθάνιο, ως οξειδωτικό υγρό οξυγόνο και προβλέπεται να είναι επαναχρησιμοποιήσιμος, όπως και οι μικρότεροι πύραυλοι της «SpaceX», επιστρέφοντας μετά τη χρήση του στη βάση εκτόξευσης. Απώτερος στόχος της «SpaceX» είναι το Starship να μπορεί να μεταφέρει μέχρι και 100 ανθρώπους σε διαπλανητικές πτήσεις, π.χ. στον Αρη. Στις προθέσεις της εταιρείας είναι να χρησιμοποιηθεί - όταν πιστοποιηθεί ως λειτουργικό - για την τοποθέτηση δορυφόρων σε τροχιά, τη δημιουργία σεληνιακής βάσης, ακόμα και μεταφορές από ήπειρο σε ήπειρο στη Γη. Πάντως η «SpaceX» έχει ήδη αρχίσει να κάνει κρατήσεις εισιτηρίων διαφόρων δισεκατομμυριούχων (όπως οι Τζάρεντ Αϊζακμαν και Γιουσάκου Μαεζάβα) και πολυεκατομμυριούχων (όπως ο Ντένις Τίτο, ο πρώτος τουρίστας του Διαστήματος το 2001), για τις πρώτες επανδρωμένες πτήσεις του Starship.


Επιμέλεια:
Σταύρος Ξενικουδάκης
Πηγές: www.spacex.com, http://ispace-inc.com

ΙΑΠΩΝΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ «HAKUTO-R»
Συνετρίβη η πρώτη ιδιωτική απόπειρα προσσελήνωσης

Καλλιτεχνική απεικόνιση της διαστημοσυσκευής HAKUTO, όπως θα ήταν στην επιφάνεια της Σελήνης, αν δεν είχε συντριβεί

ispace

Καλλιτεχνική απεικόνιση της διαστημοσυσκευής HAKUTO, όπως θα ήταν στην επιφάνεια της Σελήνης, αν δεν είχε συντριβεί
Η διαστημοσυσκευή «HAKUTO-R» («λευκό κουνέλι» στα Ιαπωνικά), της εταιρείας «ispace», που βρισκόταν εδώ και έναν μήνα σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, αποπειράθηκε την περασμένη Τετάρτη χωρίς επιτυχία να προχωρήσει στο επόμενο και πιο δύσκολο βήμα, την προσελήνωση. Το «HAKUTO» φαινόταν να κατεβαίνει κανονικά προς τη σεληνιακή επιφάνεια, αλλά στα τελευταία μέτρα χάθηκε η επαφή με τη συσκευή και πιθανολογείται ότι συνετρίβη. Η εταιρεία δεν μπόρεσε να δώσει περισσότερες πληροφορίες για το τι απέγινε ή την αιτία της αποτυχίας.

Επρόκειτο για την πρώτη αποστολή που είχε σχεδιάσει η ιαπωνική «ispace» από τις συνολικά τρεις του προγράμματος HAKUTO και αν πετύχαινε η Ιαπωνία θα γινόταν η τέταρτη χώρα, μετά τη Σοβιετική Ενωση, τις ΗΠΑ και την Κίνα, που θα είχε πραγματοποιήσει προσσελήνωση. Κι αυτό παρότι σε αντιδιαστολή με τις άλλες τρεις χώρες, το ιαπωνικό σκάφος εκτοξεύτηκε με ξένα μέσα και συγκεκριμένα με πύραυλο «Ariane» («Αριάδνη») της «Arianespace», όπως αυτοί που χρησιμοποιεί και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) για τις εκτοξεύσεις των δορυφόρων και διαπλανητικών αποστολών του.

Απώτερος στόχος της «ispace» είναι η δημιουργία υποδομών (σεληνιακής βάσης - πόλης), που θα επιτρέψουν την ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων για την υποστήριξη επιστημονικών ερευνών, τηλεπικοινωνιών, διαστημικού τουρισμού. Για να ξεκινήσει αυτή η διαδικασία, η «ispace» (όπως και οι άλλοι ενδιαφερόμενοι) θα αναζητήσουν πάγο νερού σε μονίμως σκοτεινά σημεία της Σελήνης. Με αυτό το επιχειρηματικό πλάνο η ιαπωνική εταιρεία, που έχει παραρτήματα στις ΗΠΑ και στο Λουξεμβούργο, κατάφερε να συγκεντρώσει τα απαραίτητα κεφάλαια για την πραγματοποιηθείσα και τις δυο επόμενες αποστολές. Η αναζήτηση νερού οδήγησε στην επιλογή του κρατήρα Ατλας, στο βορειοανατολικό τεταρτημόριο της Σελήνης, ως περιοχή προσεδάφισης της πρώτης αποστολής.

Φωτογραφία από το «HAKUTO-R», με τη Γη να ανατέλλει πάνω από τον ορίζοντα στη Σελήνη
Φωτογραφία από το «HAKUTO-R», με τη Γη να ανατέλλει πάνω από τον ορίζοντα στη Σελήνη
Η δεύτερη αποστολή «HAKUTO-R» θα ξαναπροσπαθήσει προσελήνωση και αν όλα πάνε καλά θα κατεβάσει ένα μικρό ρόβερ για εξερεύνηση της επιφάνειας της Σελήνης και συλλογή πληροφοριών. Από την τρίτη αποστολή και μετά προβλέπεται να αυξηθεί η συχνότητα των προσεληνώσεων και αποστολών ρόβερ, καθώς και η παράδοση στην επιφάνεια διάφορων φορτίων πελατών της «ispace».



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ