Σ' αυτή την προσέγγιση, αστών διανοουμένων, πολιτικών, δημοσιολόγων κλπ., παρατηρούμε ότι ο προσδιορισμός της κοινωνίας, πιο σωστά του κοινωνικοοικονομικού σχηματισμού, έχει ως βάση του ένα χαρακτηριστικό (τη βιομηχανία, το ξεπέρασμά της, τη γνώση κλπ.), το οποίο από μόνο του δεν μπορεί να προσδιορίσει τις σχέσεις στις οποίες έρχονται μεταξύ τους τα μέλη αυτής της κοινωνίας, οι άνθρωποι, οι διάφορες κοινωνικές ομάδες, οι τάξεις και τα κοινωνικά στρώματα στην παραγωγική διαδικασία, δηλαδή τις παραγωγικές σχέσεις.
Για παράδειγμα, οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής εμφανίστηκαν και κυριάρχησαν πριν την εμφάνιση και ανάπτυξη της μεγάλης βιομηχανίας. Οπως επίσης ανεπτυγμένη μεγάλη βιομηχανία υπάρχει στο σοσιαλισμό.
Ο Λένιν έλεγε ότι ο Κ. Μαρξ για πρώτη φορά έθεσε την κοινωνιολογία πάνω σε επιστημονική βάση, προσδιορίζοντας την έννοια του κοινωνικοοικονομικού σχηματισμού σαν ένα σύνολο στοιχείων των παραγωγικών σχέσεων και διαπιστώνοντας ότι η ανάπτυξη των σχηματισμών αυτών είναι μια φυσιολογική ιστορική διαδικασία.
Επομένως τίθεται εύλογα το ερώτημα, ακόμη και αν είναι σωστή η εκτίμηση των θιασωτών της «παγκοσμιοποίησης» ότι δεν υπάρχει ή εξαφανίζεται η βιομηχανία, οι σχέσεις παραγωγής έχουν αλλάξει; Δηλαδή δεν υπάρχει ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής; Δεν υπάρχει καπιταλιστική ιδιοποίηση των αποτελεσμάτων της; Υπάρχει. Αλλωστε, το χρηματιστικό κεφάλαιο, που αποτελεί τη συνένωση βιομηχανικού και τραπεζικού, κυριαρχεί.
Αλλά είναι σωστή η εκτίμηση ότι δεν υπάρχει σήμερα βιομηχανία ή ότι βρίσκεται σε τάση μείωσης ή εξαφάνισης; Μπορούμε να μιλάμε για μεταβιομηχανική κοινωνία και μάλιστα κοινωνία που αντικατέστησε τον καπιταλισμό με χαρακτηριστικό της την επονομαζόμενη άυλη παραγωγή, δηλαδή τις υπηρεσίες, αντί της υλικής, δηλαδή των εμπορευμάτων;
Ακόμη και αυτά που ονομάζουν άυλα προϊόντα (π.χ. προγράμματα πληροφορικής), έχουν πίσω τους μια τεράστια υλική παραγωγή, μέσα στην οποία συνενώνεται η πνευματική και χειρωνακτική εργασία. Αυτά τα ίδια δεν μπορούν να υπάρξουν έξω από την υλική παραγωγή και χωρίς την υλική παραγωγή για την οποία και είναι αναγκαία και απαραίτητα.
Και βεβαίως δεν μπορεί να υπάρχει απόλυτος διαχωρισμός ανάμεσα στην παραγωγή εμπορευμάτων και στην κυκλοφορία τους, στις υπηρεσίες που είναι απαραίτητες για την πώλησή τους. Χωρίς τις υπηρεσίες, ιδιαίτερα ορισμένες απ' αυτές, δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν, να πουληθούν τα εμπορεύματα, άρα και τα κέρδη. Επομένως είναι αδύνατη και η πραγματοποίηση του κεφαλαίου.
Βεβαίως η άποψη για τη μεταβιομηχανική κοινωνία, ως κοινωνία που αντικαθιστά τον καπιταλισμό, υποκρύπτει ζητήματα που άπτονται της στρατηγικής του εργατικού κινήματος. Πρώτ' απ' όλα προβάλλει την αντιεπιστημονική αντίληψη ότι ο καπιταλισμός δε θα αντικατασταθεί από το σοσιαλισμό με προοπτική την κομμουνιστική κοινωνία, αφού ήδη αλλάζει και περνά στη μεταβιομηχανική κοινωνία. Ετσι αντιμετωπίζει σκόπιμα λαθεμένα την ιστορική εξέλιξη, προκειμένου να αποπροσανατολίσει την εργατική τάξη από την ιστορική της αποστολή, να εμποδίσει την ανάπτυξη της ταξικής πάλης, έως το κύριο, που είναι η εξουσία. Επιδιώκει να επιδρά στη συνείδηση της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, ώστε να υποταχτούν στο «μονόδρομο της παγκοσμιοποίησης», αφού δεν υπάρχει άλλη προοπτική, δηλαδή να προσαρμοστούν στον καπιταλισμό, προκειμένου να διαιωνίζεται η ολοένα εντεινόμενη εκμετάλλευση.