Στο βιβλίο αναλύονται με πολλά και ποικίλα παραδείγματα - αρκετά από τη ζωή μεγάλων συγγραφέων - οι δραματικές επιπτώσεις αυτής της διαμάχης, αλλά και οι λόγοι για τους οποίους υπάρχει ακόμα ελπίδα: Οχι, δεν είμαστε υποχρεωμένοι να παραμένουμε «καλά» παιδιά, εάν οι γονείς μας μας έχουν βλάψει και εάν εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το συναισθηματικό εκβιασμό. Ναι, σε μας εναπόκειται να δώσουμε τη δέουσα προσοχή στα προειδοποιητικά σήματα που μας στέλνει το σώμα μας. Ναι, στο τέλος αυτού του δύσκολου δρόμου που έχουμε να διανύσουμε, προκειμένου να επανεξετάσουμε την ιστορία της σχέσης μας με τους γονείς μας, μπορούμε να βρούμε την πραγματική εσωτερική γαλήνη.

Η Ρέα Γαλανάκη έσκυψε πάνω από τις πηγές με σεβασμό, όπως κάνει πάντα, προσπαθώντας να αποκρυπτογραφήσει την «ιστορία» της παράδοσης και στη συνέχεια να την κάνει τέχνη. Υλικά: η δεισιδαιμονία, η άγνοια, η σοφία του απλού ανθρώπου, η κακία και η εθνικιστική διαστροφή κάποιων μορφωμένων, η σιωπή των αμνών, η αποδοχή, η συνενοχή, το «εύκολο χρήμα», η αξιοπρεπής φτώχεια. Μια νεαρή δασκάλα πάει να διδάξει σε ένα ορεινό χωριό της νήσου, παραμονές εκλογών. Η άφιξή της προκαλεί τη δυσπιστία των ντόπιων, όχι όλων ευτυχώς, και η παρουσία της θα προκαλέσει προβλήματα στην κλειστή κοινωνία του μικρού τόπου.

Ανομολόγητα μυστικά θα αφυπνιστούν και θα σηκωθούν από τα βάθη της λήθης, μυστικά που μιλούν για άνομους έρωτες, για αιμομιξίες, για φυγές, για περίεργες αντιλήψεις σχετικά με το Νόμο αλλά και την παρανομία. Μυστικά βαμμένα με αίμα, μυστικά καλά κρυμμένα μέσα στη σιωπή, που είναι ένα είδος συνενοχής. Δεν είναι; Μα πάνω απ' όλα, ο κυρίαρχος, ο μάγος έρωτας, ο μεγάλος ανατροπέας, που δεν υπακούει σε κανέναν νόμο, που αψηφά τις συμβάσεις και τους κινδύνους, που καταργεί τους άγραφους νόμους και υπαγορεύει τον δικό του, το μοναδικό νόμο.

Ο γάμος του Ζάχαρη και της Μάρθας στο λημέρι πάνω στο βουνό, όπου οι αντάρτες χόρεψαν τον δικό τους χορό του Ησαΐα, έναν παμπάλαιο χορό της Κρήτης, με ένα «κλαράκι από θυμάρι αντί για λεμονανθούς, καρφιτσωμένο στο αμπέχονο πάνω στο μέρος της καρδιάς της» είναι από τις κορυφαίες σελίδες του μυθιστορήματος.

«Οι αντάρτες μαζί με τη νύφη, όλοι τους ζωσμένοι τα όπλα και φισεκλίκια τους, με το κοντό στη μέση τους μαχαίρι, είχαν πιάσει τα χέρια σχηματίζοντας γύρω από το λυράρη τον κύκλο του χορού».

Σελίδες γραμμένες με πάθος και έμπνευση, σελίδες υψηλής λογοτεχνίας αλλά όχι μόνον. Η ηρωίδα της Ρέας Γαλανάκη, η Μάρθα κατανοεί και εξηγεί και τα παλιά και τωρινά, κατανοεί, εξηγεί αλλά δεν αποδέχεται. Κάποια στιγμή, η νεαρή γυναίκα θα ορθώσει το ανάστημά της και θα σταματήσει το απόλυτο κακό να συνεχίζει να κάνει τη δουλειά του - να λερώνει ό,τι αγγίζει. Η νεαρή δασκάλα μαθαίνει να αγνοεί το φόβο. Αντιστέκεται. Γι' αυτό παραμένει συναισθηματικά και ηθικά αλώβητη στο εκρηκτικό σκηνικό, όπου ο μύθος και η πραγματικότητα, η παράδοση και το σήμερα, το υπαρκτό - ανύπαρκτο συγκρούονται βάζοντας φωτιά σε αρχετυπικά πρότυπα.

Ενα πολυδιάστατο και πολυσήμαντο μυθιστόρημα όπου όλες οι λογοτεχνικές και συγγραφικές αρετές της Ρέας Γαλανάκη ενώθηκαν στις σελίδες του.

«Αλληγορία της Ανοιξης» του Σάντρο Μποτιτσέλι

Η «ανάγνωση» του πίνακα γίνεται από τα δεξιά προς τα αριστερά. Η πρώτη μορφή που εμφανίζεται είναι ο Ζέφυρος (προσωποποίηση του δυτικού ανέμου βοηθάει στη βλάστηση) που φυσά ενώ συγχρόνως τα δέντρα στο σημείο αυτό του πίνακα λυγίζουν - ετοιμάζεται να απαγάγει τη Χλωρίδα που την έχει ερωτευτεί και από το στόμα της οποίας βγαίνουν ανθισμένοι βλαστοί που μπλέκονται με αυτούς που φυτρώνουν από το έδαφος (σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία πρόκειται για τη θεότητα της βλάστησης). Αυτή, έχοντας ήδη γονιμοποιηθεί από τον Ζέφυρο (όλες οι γυναικείες φιγούρες του πίνακα είναι έγκυες) μετατρέπεται στην Flora, ρωμαϊκή θεά των λουλουδιών και της άνοιξης, η οποία, αν και δεν είναι η βασική φιγούρα, έδωσε το όνομά της στον πίνακα. Στο κέντρο, μπροστά από το ιερό της φυτό τη μυρτιά, η θεά του έρωτα η Αφροδίτη. Με το χέρι της κάνει ένα νεύμα που υποδηλώνει χαιρετισμό και συστολή, ενώ ταυτόχρονα δείχνει τις τρεις γυναικείες φιγούρες που χορεύουν ακριβώς δίπλα της και τις οποίες ετοιμάζεται να χτυπήσει με το πύρινο βέλος του ο Ερως, που φτερουγίζει από πάνω της. Είναι οι τρεις Χάριτες που συμβολίζουν τη χάρη, την ομορφιά και την ανεμελιά. Και τέλος, τη σκηνή κλείνει η μορφή του θεού Ερμή που με το κηρύκειο του διαλύει τα σύννεφα.

«Τρεις Χάριτες», (1799) πίνακας του Ιταλού γλύπτη και ζωγράφου Αντόνιο Κανόβα.Στην αρχαία καλλιτεχνία εμφανίζονταν με ενδύματα, κατά τους ελληνιστικούς και ελληνικούς χρόνους απεικονίζονται γυμνές σε κυκλικό σχήμα

Οι Χάριτες λατρεύτηκαν σε όλη την Ελλάδα και σε όλο τον γνωστό αρχαίο κόσμο, αλλά, σύμφωνα με την παράδοση, η λατρεία τους ξεκίνησε από τον Ορχομενό. Στην Ακιδαλία πηγή του Ορχομενού (γνωστή σήμερα ως «πηγή των Χαρίτων»), την αφιερωμένη στην Αφροδίτη, γεννήθηκαν οι τρεις παρθένες αδερφές, κόρες του Δία και της Ωκεανίδας Ευρυνόμης, σύμφωνα με την εκδοχή του Ησίοδου που είναι και η επικρατέστερη. Η Αγλαΐα (η λαμπερή, η ωραία < αγλαός), η Ευφροσύνη (η χαρούμενη, η ευχαριστημένη, ευφροσύνη < εύφρων < ευ + φρην, φρενός) και η Θάλεια (ανθίζουσα τα φυτά). Προσωποποιούσαν τη χάρη και την ευθυμία αρχικά στη φύση και αργότερα στη ζωή των ανθρώπων. Ολα τα όμορφα και καλά που συμβαίνουν στους ανθρώπους προέρχονται από τις Χάριτες - πηγή κάθε χαράς και κάθε τέρψης όχι μόνο στον άνθρωπο αλλά και στους θεούς. Χαιρετώντας τις Χάριτες ο Θηβαίος ποιητής Πίνδαρος γράφει: «Μαζί σας όταν βρίσκεται κανείς, το καθετί είναι τερπνό και γλυκό και χάρη σε σας ο άνδρας γίνεται σοφός, ωραίος, εύδοξος».

Στον Ορχομενό λατρευόταν με τη μορφή λίθων που έπεσαν από το ουρανό. Σύμφωνα με το μύθο, μια μέρα οι Ορχομένιοι είδαν ξαφνικά να πέφτουν από τον ουρανό μεγάλες πέτρες ολόλευκες. Φώναξαν τους σοφούς για να μάθουν. Αυτοί τους είπαν ότι είναι οι ΤΡΕΙΣ ΧΑΡΙΤΕΣ. Ηταν τρεις πανέμορφες κοπέλες που την ημέρα μεταμορφωνόντουσαν σε πέτρες και τη νύχτα έβγαιναν και χόρευαν.

Οι τρεις Χάριτες ήταν το πρότυπο, το όνειρο όλων των κοριτσιών του Ορχομενού. Ηθελαν να αποκτήσουν τη χάρη τους, τη μόρφωσή τους και τις αρετές τους. Αυτό ήταν δύσκολο και μόνο η Χλώρη η κόρη του άρχοντα Αμφίονα, μπορούσε να συγκριθεί μαζί τους. Βοηθούσαν τις τύχες των κοριτσιών, γι' αυτό και ο ναός τους ήταν γεμάτος από χρυσά αφιερώματα.

«Χάριτες», πίνακας του francesco Albani (1578-1660)

Γενικά οι Χάριτες εκφράζουν μια καθαρά ελληνική αντίληψη για τη «χάρη»: Είναι η ευνοϊκή διάθεση που εκφράζεται με προσφορές και ανταλλαγές μεταξύ ανθρώπων (θυσίες) και θεών, ανθρώπων και φύσης και των ανθρώπων μεταξύ τους.

Η Αγλαΐα είναι η νεότερη από τις 3 Χάριτες. Αποτελούσε την προσωποποίηση της ευτυχισμένης ζωής. Ο γάμος της με τον Ηφαιστο δηλώνει τη συνένωση της χάρης με την τεχνική δεξιότητα.

Η αγία Αγλαΐα γιορτάζεται από την Εκκλησία στις 19 Δεκέμβρη μαζί με τον Βονιφάτιο. Ηταν πανέμορφη, της τάξης των ευγενών και πλούσιων Ρωμαίων, εξαιρετικής καλλιέργειας. Εζησε ακόλαστη ζωή στις αρχές του 4ου αιώνα με τον εραστή της Βονιφάτιο, «γνωστικόν και ωραίον άνδρα» (δούλος της και αργότερα διαχειριστής της περιουσίας της) με τον οποίο «καθ' εκάστην εκυλίοντο» στη μέθη του έρωτά τους. Εγινε χριστιανή και μετάνιωσε όταν μαρτύρησε ο εραστής Βονιφάτιος.

Η διάδοση και η χρήση του ονόματος Αγλαΐα (όπως και των δύο άλλων Χαρίτων, Ευφροσύνη και Θάλεια) οφείλεται στην τάση των Ελλήνων σε όλη την ιστορική διαδρομή τους, να δίνουν θεοφόρα ονόματα (ο αποδέκτης του ονόματος είχε την προστασία της θεότητας) και ονόματα που είτε συνδέονταν με κάποια χαρακτηριστικά των παιδιών είτε εξέφραζαν τη θέληση να έχει ο παραλήπτης αυτά τα χαρακτηριστικά. Ετσι, μαζί με το όνομα Αγλαΐα το κορίτσι έπαιρνε και την ευχή να είναι λαμπερή και ωραία. Μετά το Διαφωτισμό αυτή η τάση ενισχύθηκε και από το θαυμασμό των Ελλήνων προς τον αρχαίο πολιτισμό και τη μυθολογία μας.

Στο νεοελληνικό λαϊκό πολιτισμό το όνομα Αγλαΐα ταυτίστηκε με την ηρωίδα του λαϊκού θεάτρου Αγλαΐα, γυναίκα του Καραγκιόζη, που εκπροσωπεί το χαρακτήρα της φτωχής Ελληνίδας νοικοκυράς. Δεν είναι ούτε όμορφη, ούτε λαμπερή, ούτε καλοντυμένη. Είναι, όμως, υπομονετική και με έντονο το αίσθημα της αφοσίωσης. Μοιράζεται με τον Καραγκιόζη και τα παιδιά της την πείνα και τις κακουχίες και προσπαθεί να βοηθήσει την οικογένειά της δουλεύοντας σε ευκατάστατες οικογένειες (ίσως αυτή η ταύτιση είναι και ένας λόγος της πτώσης της δημοτικότητας του ονόματος στο δεύτερο ήμισυ του προηγούμενου αιώνα).

Το όνομα Αγλαΐα σήμερα φέρουν το 0,20 περίπου των γυναικών, το Ευφροσύνη το 0,45 και το Θάλεια το 0,10 (υπάρχουν ομώνυμες Αγίες που τις γιορτάζει η Εκκλησία την 1 και στις 22 Σεπτέμβρη, αντίστοιχα). Το όνομα της μητέρας των Χαρίτων Ευρυνόμη, που χρησιμοποιείται και σήμερα, κατατάσσεται στα σπάνια ονόματα.