Οι Χάριτες καλοπροαίρετες και αγαθές θεότητες της γονιμότητας. Από τις πιο εξιδανικευμένες και θελκτικότερες θεότητες που δημιούργησε το ελληνικό πνεύμα. Στους μύθους που αναφέρονται δεν υπάρχει κάτι που να είναι έστω και λίγο άσεμνο.

Οι Χάριτες λατρεύτηκαν σε όλη την Ελλάδα και σε όλο τον γνωστό αρχαίο κόσμο, αλλά, σύμφωνα με την παράδοση, η λατρεία τους ξεκίνησε από τον Ορχομενό. Στην Ακιδαλία πηγή του Ορχομενού (γνωστή σήμερα ως «πηγή των Χαρίτων»), την αφιερωμένη στην Αφροδίτη, γεννήθηκαν οι τρεις παρθένες αδερφές, κόρες του Δία και της Ωκεανίδας Ευρυνόμης, σύμφωνα με την εκδοχή του Ησίοδου που είναι και η επικρατέστερη. Η Αγλαΐα (η λαμπερή, η ωραία < αγλαός), η Ευφροσύνη (η χαρούμενη, η ευχαριστημένη, ευφροσύνη < εύφρων < ευ + φρην, φρενός) και η Θάλεια (ανθίζουσα τα φυτά). Προσωποποιούσαν τη χάρη και την ευθυμία αρχικά στη φύση και αργότερα στη ζωή των ανθρώπων. Ολα τα όμορφα και καλά που συμβαίνουν στους ανθρώπους προέρχονται από τις Χάριτες - πηγή κάθε χαράς και κάθε τέρψης όχι μόνο στον άνθρωπο αλλά και στους θεούς. Χαιρετώντας τις Χάριτες ο Θηβαίος ποιητής Πίνδαρος γράφει: «Μαζί σας όταν βρίσκεται κανείς, το καθετί είναι τερπνό και γλυκό και χάρη σε σας ο άνδρας γίνεται σοφός, ωραίος, εύδοξος».

Στον Ορχομενό λατρευόταν με τη μορφή λίθων που έπεσαν από το ουρανό. Σύμφωνα με το μύθο, μια μέρα οι Ορχομένιοι είδαν ξαφνικά να πέφτουν από τον ουρανό μεγάλες πέτρες ολόλευκες. Φώναξαν τους σοφούς για να μάθουν. Αυτοί τους είπαν ότι είναι οι ΤΡΕΙΣ ΧΑΡΙΤΕΣ. Ηταν τρεις πανέμορφες κοπέλες που την ημέρα μεταμορφωνόντουσαν σε πέτρες και τη νύχτα έβγαιναν και χόρευαν.

Οι τρεις Χάριτες ήταν το πρότυπο, το όνειρο όλων των κοριτσιών του Ορχομενού. Ηθελαν να αποκτήσουν τη χάρη τους, τη μόρφωσή τους και τις αρετές τους. Αυτό ήταν δύσκολο και μόνο η Χλώρη η κόρη του άρχοντα Αμφίονα, μπορούσε να συγκριθεί μαζί τους. Βοηθούσαν τις τύχες των κοριτσιών, γι' αυτό και ο ναός τους ήταν γεμάτος από χρυσά αφιερώματα.

Οι Χάριτες υπήρξαν από την αρχή θεότητες της φύσης, του φυτικού κόσμου. Τα κύρια σύμβολά τους είναι τα λουλούδια και οι καρποί. Η ποίηση, η ρητορική, η μουσική, ο χορός χρωστάνε τη χάρη τους στις Χάριτες που κατοικούν κοντά στην κορυφή του Ολύμπου μαζί με τις Μούσες και περνούν τη ζωή τους μέσα σε γιορτές. Δίνουν αίγλη σε κάθε γιορτή και χωρίς αυτές οι θεοί δε γλεντούν ούτε χορεύουν. Ο Ολυμπος χωρίς τις Χάριτες δε θα είχε χάρη και ομορφιά.

Γενικά οι Χάριτες εκφράζουν μια καθαρά ελληνική αντίληψη για τη «χάρη»: Είναι η ευνοϊκή διάθεση που εκφράζεται με προσφορές και ανταλλαγές μεταξύ ανθρώπων (θυσίες) και θεών, ανθρώπων και φύσης και των ανθρώπων μεταξύ τους.

Η Αγλαΐα είναι η νεότερη από τις 3 Χάριτες. Αποτελούσε την προσωποποίηση της ευτυχισμένης ζωής. Ο γάμος της με τον Ηφαιστο δηλώνει τη συνένωση της χάρης με την τεχνική δεξιότητα.

Η αγία Αγλαΐα γιορτάζεται από την Εκκλησία στις 19 Δεκέμβρη μαζί με τον Βονιφάτιο. Ηταν πανέμορφη, της τάξης των ευγενών και πλούσιων Ρωμαίων, εξαιρετικής καλλιέργειας. Εζησε ακόλαστη ζωή στις αρχές του 4ου αιώνα με τον εραστή της Βονιφάτιο, «γνωστικόν και ωραίον άνδρα» (δούλος της και αργότερα διαχειριστής της περιουσίας της) με τον οποίο «καθ' εκάστην εκυλίοντο» στη μέθη του έρωτά τους. Εγινε χριστιανή και μετάνιωσε όταν μαρτύρησε ο εραστής Βονιφάτιος.

Η διάδοση και η χρήση του ονόματος Αγλαΐα (όπως και των δύο άλλων Χαρίτων, Ευφροσύνη και Θάλεια) οφείλεται στην τάση των Ελλήνων σε όλη την ιστορική διαδρομή τους, να δίνουν θεοφόρα ονόματα (ο αποδέκτης του ονόματος είχε την προστασία της θεότητας) και ονόματα που είτε συνδέονταν με κάποια χαρακτηριστικά των παιδιών είτε εξέφραζαν τη θέληση να έχει ο παραλήπτης αυτά τα χαρακτηριστικά. Ετσι, μαζί με το όνομα Αγλαΐα το κορίτσι έπαιρνε και την ευχή να είναι λαμπερή και ωραία. Μετά το Διαφωτισμό αυτή η τάση ενισχύθηκε και από το θαυμασμό των Ελλήνων προς τον αρχαίο πολιτισμό και τη μυθολογία μας.

Στο νεοελληνικό λαϊκό πολιτισμό το όνομα Αγλαΐα ταυτίστηκε με την ηρωίδα του λαϊκού θεάτρου Αγλαΐα, γυναίκα του Καραγκιόζη, που εκπροσωπεί το χαρακτήρα της φτωχής Ελληνίδας νοικοκυράς. Δεν είναι ούτε όμορφη, ούτε λαμπερή, ούτε καλοντυμένη. Είναι, όμως, υπομονετική και με έντονο το αίσθημα της αφοσίωσης. Μοιράζεται με τον Καραγκιόζη και τα παιδιά της την πείνα και τις κακουχίες και προσπαθεί να βοηθήσει την οικογένειά της δουλεύοντας σε ευκατάστατες οικογένειες (ίσως αυτή η ταύτιση είναι και ένας λόγος της πτώσης της δημοτικότητας του ονόματος στο δεύτερο ήμισυ του προηγούμενου αιώνα).

Το όνομα Αγλαΐα σήμερα φέρουν το 0,20 περίπου των γυναικών, το Ευφροσύνη το 0,45 και το Θάλεια το 0,10 (υπάρχουν ομώνυμες Αγίες που τις γιορτάζει η Εκκλησία την 1 και στις 22 Σεπτέμβρη, αντίστοιχα). Το όνομα της μητέρας των Χαρίτων Ευρυνόμη, που χρησιμοποιείται και σήμερα, κατατάσσεται στα σπάνια ονόματα.