Λοιπόν, ακούστε: Βάζουμε μέσα στο μπλέντερ όλα τα υλικά μαζί με θρυμματισμένο πάγο: 3 εκατοστά του λίτρου χυμό πορτοκαλιού, 3 εκατοστά του λίτρου ντοματοχυμό, 3 εκατοστά του λίτρου χυμό μαύρου φραγκοστάφυλου και έναν κρόκο αυγού. Μόλις τα χτυπήσουμε καλά και λιώσει ο πάγος τα σερβίρουμε σε ένα ποτήρι για κοκτέιλ.

Αν θέλουμε να ξέρουμε τι ακριβώς είναι τα καπς, τότε ακούστε: Τα καπς είναι γενικά Λονγκ Ντρινκς με βάση το κρασί και σερβίρονται πάνω σε πάγο. Διακοσμούνται με φρούτα, λαχανικά, φύλλα μέντας κτλ. Σερβίρονται σε μεγάλες κούπες, οι οποίες παλιά ήταν φτιαγμένες από ασήμι - τώρα άντε βρες το - ενώ σήμερα είναι από γυαλί ή από κρύσταλλο. Παρασκευάζονται από πριν και για αυτόν το λόγο προτιμούνται στις δεξιώσεις. Κατά κανόνα αφήνουμε τα υλικά να μουσκέψουν με υγρό για πολλές ώρες στο ψυγείο. Προσθέτουμε κρασί ή κρύα σαμπάνια τη στιγμή που τα σερβίρουμε. Το μείγμα σερβίρεται σε ποτήρια με πόδι, χωρητικότητας περίπου 20 με 25 εκατοστών του λίτρου ή σε ποτήρια με ποδαράκι. Ο χυμός των φρούτων που χρησιμοποιείται γενικά είναι χυμός από φρέσκα στυμμένα φρούτα. Αντε, λοιπόν, στην υγεία σας. Και υποσχόμαστε την επόμενη Κυριακή να επιχειρήσουμε να κάνουμε ένα καπ.

Η γενετική έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας και συνεχώς ακούμε να λέγονται πολλά. Ετσι για να μην είμαστε και εμείς εκτός... συστήματος, κατεβάσαμε όλα τα βιβλία που είχαμε και φυσικά προμηθευτήκαμε καινούρια. Μα σταματήσαμε και πάλι στον Δαρβίνο και ξαναδιαβάσαμε για τη θεωρία της εξέλιξης των ειδών. Αυτή η θεωρία - λένε οι ειδικοί - περιείχε ένα σφάλμα. Διότι είναι αλήθεια ότι σε κάθε γενιά ενός συγκεκριμένου είδους υπάρχουν (σε ορισμένο βαθμό, τουλάχιστον) και τυχαίες διασταυρώσεις. Επομένως, οι ποικιλίες θα τείνουν να εξαλειφθούν κατά μέσο όρο, αφού είναι απίθανο πιο ακραίες μορφές να διασταυρωθούν με παρόμοιες ακραίες μορφές. Το σφάλμα αυτό διορθώθηκε από τον Αυστριακό βοτανολόγο και Αυγουστιανό μοναχό Γκρέγκορ Γιόχαν Μέντελ (1822-1884), ο οποίος πειραματίστηκε με φυτά μπιζελιού που καλλιεργούσε στον κήπο του του μοναστηριού του. Ο Μέντελ κατόρθωσε να επιτύχει την αυτογονιμοποίηση διαφόρων φυτών, κράτησε τους σπόρους, τους ξαναφύτεψε χωριστά και μελέτησε τη νέα γενιά των φυτών. Ανάμεσα στα πολλά που διαπίστωσε είναι ακόμη ότι τα αρσενικά και τα θηλυκά φυτά συνεισφέρουν εξίσου στη διαμόρφωση των απογόνων. Εμοιαζε, λες και ο κάθε οργανισμός να διαθέτει δυο παράγοντες για κάθε συγκεκριμένο χαρακτηριστικό και συνεισέφερε έναν από αυτούς στον απόγονό του. Ετσι ο Μέντελ ανακάλυψε τους νόμους της κληρονομικότητας, όπως ονομάστηκαν αργότερα, θεμελιώνοντας την επιστήμη της γενετικής. Αυτά τα τόσα ενδιαφέροντα πράγματα μαθαίνουμε ή ξαναθυμόμαστε καθώς ξεφυλλίζουμε το εξαιρετικό βιβλίο του Ισαάκ Ασίμοφ «Το χρονικό των επιστημονικών ανακαλύψεων». Θα συνεχίσουμε την προσωπική μας έρευνα διότι παρουσιάζει, έτσι πιστεύουμε τουλάχιστον, μεγάλο ενδιαφέρον.

«Μυθικές» ηλικίες ονειρευόμαστε, μυθικές επιθυμίες έχουμε, μυθικά όνειρα κάνουμε... Γιατί όχι;

Τεμαχίζετε τον τόνο, α ξεχάσαμε να σας πούμε το βασικότερο: Λέμε να κάνουμε σουβλάκια με τόνο, συμφωνείτε; Τεμαχίζετε λοιπόν 750 γραμμάρια τόνο χωρίς κόκαλα σε 18 κύβους και τυλίγετε το καθένα με μια φετούλα μπέικον. Περνάτε σε κάθε σουβλάκι 3 κύβους τόνο και ανάμεσα τους εναλλάσσετε με 18 κρεμμυδάκια, 18 ντοματίνια και πιπεριές, κομμένες και αυτές σε σχήμα κύβου. Κάνετε ένα μείγμα με 6 κουταλιές της σούπας λάδι, δύο πρέζες αλάτι και δυο τρεις γύρους αλεσμένο πιπέρι. Με ένα πινέλο αλείφετε τα σουβλάκια με το λάδι, τα πασπαλίζετε με το θυμάρι και τα ψήνετε για 10 λεπτά στη σχάρα, γυρίζοντας τα συνεχώς. Σερβίρετε τα σουβλάκια με σαλάτα ή βραστά λαχανικά.

και δροσερές βρυσούλες

και σεις Τζουμέρκα κι Αγραφα

παλικαριών λημέρια»

Το πρώτο χωριό που ανταμώσαμε ήταν τ' Αγναντα. Απιθωμένο στα ριζά του βουνού, αχνοθάμπιζε μπροστά μας σαν παλιοκαιρίτικη ζωγραφιά. Οδηγό σε τούτο το οδοιπορικό στα Τζουμέρκα είχαμε τον κυρ-Χρίστο, που σαν αντάρτης του ΕΛΑΣ τα είχε περπατήσει. Οσο διάστημα μείναμε, ακούραστος ο κυρ-Χρίστος μάς ξεναγούσε κι όλο μας ιστορούσε για την περίοδο της Κατοχής και τις μάχες με τους Γερμανούς. Σήμερα μας πήγε στους Καταρράχτες. Ησυχο, καθάριο, φιλόξενο χωριό, καλοχτισμένο με πολύ γούστο. Τα σπίτια του ήτανε φτιαγμένα με ντόπια πέτρα πελεκητή, και τα περιβολάκια τους στολισμένα με πολύχρωμα λουλούδια. Αντίκρυ από το μοναστήρι, χτισμένο στα 1857, έβλεπες να κατρακυλάνε μέσα από τις ρυτίδες του βουνού τα κρουσταλλένια νερά του καταρράχτη κι ένιωθες ξέμακρα το βουητό σαν απόηχο κλέφτικο τραγουδιού.

Την άλλη μέρα επισκεφθήκαμε τα Πράμαντα για να δούμε το «Σπήλαιο της ανεμότρυπας», το χωριό Μελισσουργοί, το Αμπελοχώρι και στερνά κινήσαμε για τα Θοδώριανα. Η διαδρομή ήταν μαγευτική. Ανηφορίσαμε από μια καταπράσινη κορδέλα ίσαμε το υψόμετρο 1.800 μ., ακριβώς εκεί που αρχίζουν να φαλακραίνουν τα Τζουμέρκα. Το χωριό Θοδώριανα σκαρφαλωμένο σε μια πλαγιά, μας υποδέχεται καθάριο, ήμερο και καλοσυνάτο. Σε τούτη την περιοχή βρισκόταν η αρχαία πόλη των Αθαμάνων. Τα σημερινά Θοδώριανα είναι ένα ειδυλλιακό χωριό μ' όλες τις χάρες και τη γοητεία της εξοχής. Κι ως ιστοράνε, εδώ ρίχτηκε κι ο σπόρος του Κιλελέρ, γύρω στα τέλη του 1882 με τον ξεσηκωμό των χωρικών ενάντια στους τσιφλικάδες. Και καθώς μαρτυράνε τα ντοκουμέντα, μπροστάρισα ήταν η Νίκαινα του Τζιαδήμα. Αγωνιστές, απροσκύνητοι, προοδευτικοί οι Θοδωριανοί πάντα παλεύανε για το δίκιο και τη λευτεριά.

Η παράδοση μας λέει πως εδώ, στα Θοδώριανα, ο εθνομάρτυρας Κοσμάς ο Αιτωλός, έκανε τα κηρύγματά του για τη λευτεριά του έθνους κι εδώ είχαν τα λημέρια τους οι καπεταναίοι Νότης Μπότσαρης, Νίκιζας και άλλοι, στον πρώτο ξεσηκωμό στα 1821. Μα και στην Εθνική Αντίσταση του 1940-49 δε στέρησαν σε θάρρος και λεβεντιά. Σε τούτο το χωριό γνώρισα τον πρωτοκαπετάνιο του ΕΛΑΣ, το θρυλικό Αρη, μας μολογάει ο κυρ- Χρίστος και δακρύζει. Στις μέρες μας οι Θοδωριανοί με σεμνότητα μα και με περηφάνια σου ιστοράνε για την ηρωίδα τους καθηγήτρια Ευτυχία Ι. Πρίντζου και για τη θυσία της στο βωμό της λευτεριάς κι ανεξαρτησίας της πατρίδας μας και την παλικαριά της μπροστά στα δολοφονικά βόλια του εχθρού.

Τα Θοδώριανα, τούτο το γραφικό χωριό, με τις απλές ιστορίες του, τους θρύλους, τις παραδόσεις του και τους ηρωικούς αγώνες του το γυρόφερα με το πόδι, το ξέτασα με το μάτι, και το χάρηκα με την ψυχή όσες ώρες μείναμε κοντά του. Κι όπως πολύ σωστά παρατήρησε η γυναίκα μου η ζωή, σε τούτη την περιοχή είναι πιο βολική, πιο ανθρώπινη, πιο χαρωπή από κείνη της πόλης. Πραγματικά, τα Θοδώριανα, όπως κι όλα τ' άλλα χωριουδάκια αποτραβηγμένα δω πάνω για λόγους οικονομικούς και κοινωνικούς έχουν αρμονιστεί με τη φύση και δε λένε ν' αλλάξουν τη θωριά τους. Η γη που τα φιλοξενεί τους έδωσε και τους δίνει ακόμα το υλικό να φτιάξουν το σπίτι, την εκκλησία, το σκολειό. Κι η ίδια τούτη γης πρόσταξε και προστάζει τις ασχολίες που πρέπει ν' ακολουθήσουν για να πορευτούν στη ζωή. Αλλά και η ανημπόρια τους στάθηκε πάντα η αιτία για τον ξενιτεμό των νέων. Οι κάτοικοι απλοί, νοικοκυραίοι, με μια έντιμη αγαθότητα κι απονήρευτη αθωότητα ζουν με τις μικροέγνοιες τους, τα μικροϊντερέσια τους, τις αγάπες και αδελφοσύνες τους, μα και πάνω απ' όλα με το παράπονο της παραμέλησης από την πολιτεία. Στ' αλήθεια, η παραμέληση που φτάνει ίσαμε την εγκατάλειψη είναι φανερή. Ομως οι κάτοικοι στα Τζουμέρκα δεν το βάζουν κάτω κι όλο αγωνίζονται να φτιάξουν κάτι για το καλό του τόπου και να βελτιώσουν τη ζωή τους.

Είναι καιρός η πολιτεία να ενδιαφερθεί για την περιοχή με έργα βασικής υποδομής, με κατασκευή δρόμων, με βελτιώσεις στα βοσκοτόπια, που θα βοηθήσουν την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας, τη σωστή εκμετάλλευση του δασικού πλούτου, καθώς και την οργάνωση και λειτουργία του τουρισμού. Η φύση κι οι κλιματολογικές συνθήκες προσφέρονται για τη δημιουργία καταλυμάτων για το ξεκούρασμα και αναζωογόνηση του βιομηχανικού εργάτη και κάθε εργαζόμενου. Καθώς και για την οργάνωση παιδικών κατασκηνώσεων, που θα βοηθήσει το παιδί να σμίξει με τη φύση, να τη ζήσει, να την αγαπήσει, να τη χαρεί.

Αυτά αναγυρνούσαν στο μυαλό μου, καθώς είχαμε πάρει το δρόμο της επιστροφής κι ευχόμουνα τούτοι οι οραματισμοί μου μα και πόθοι των Τζουμερκιωτών να γίνουν γρήγορα πραγματικότητα.