Ο τόμος με τα «Εγκλήματα» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Καστανιώτη» φιλοξενεί εννέα αστυνομικές ιστορίες γραμμένες από τους πιο γνωστούς και αγαπητούς συγγραφείς της Ιταλίας.

Συγγραφείς που συνέβαλαν στη «γέννηση» του ιταλικού νουάρ, συγγραφείς που δεν επιχειρούν να υποτάξουν τη λογική στην εύκολη συγκίνηση, αλλά που έχουν σα στόχο να αφήσουν τον αναγνώστη να κοιτάξει βαθιά και από μιαν άλλη σκοπιά την τραγικότητα της εποχή μας, έτσι όπως μόνον ένας λογοτέχνης είναι σε θέση να κάνει. Την εποχή όπου, δυστυχώς, η διαφθορά και η οικονομική εξαθλίωση «ζουν και βασιλεύουν» στην Ιταλία, στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη την Ευρώπη.

Στην Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων και των πολλών διαφορών. Των πολύ πλουσίων και των πολύ φτωχών. Στην Ευρώπη των «ιθαγενών» και των ...αλλοδαπών.

Στην ΕΕ, η οποία κατάντησε να ακυρώνει την όποια αθωότητα κάποτε είχε, να ισοπεδώνει κάθε ηθικό φραγμό, να εξαφανίζει κάθε αναστολή για χάρη της λαχτάρας με την οποία πότισε τους κατοίκους της: το εύκολο κέρδος.

Στην ΕΕ, που απώλεσε τη συνείδηση και έχασε κάθε μέτρο. Στην Ιταλία και στην Ευρώπη γενικώς, στις χώρες της μαφίας, της σαπίλας, της καλοπέρασης, της ανθρώπινης δουλείας, αλλά και της καλοσύνης και της αντίστασης..

Οι συγγραφείς αυτοί, άλλοι με χιούμορ όπως, π.χ., ο Νικολό Αμανίτι - σε συνεργασία με τον Αντόνιο Μαντσίνι - αφηγείται στο διήγημα: «Είσαι ο Θησαυρός μου» την ιλαροτραγική περιπέτεια ενός ανέντιμου πλαστικού χειρουργού, κι άλλοι με τρυφερότητα όπως ο Ντιέγκο ντε Σίλβα στο «Κρησφύγετο της Τερέζα» που αναφέρεται στη σχέση στοργής που αναπτύσσεται μεταξύ μιας ηλικιωμένης νοικοκυράς και ενός νεαρού αναρχικού, αποτυπώνοντας με εξαιρετικό λογοτεχνικό λόγο την απίστευτα εφιαλτική εικόνα της σημερινής ζωής.

Από την άλλη, ο «πατριάρχης» του είδους, ο Αντρέα Καμιλιέρι, στην ιστορία «Πολλές παρεξηγήσεις», επιμένει στη δική του θεατρική θεωρία, δηλαδή ότι η ζωή και ο θάνατος ενός ανθρώπου οφείλεται - κυρίως - σε συμπτώσεις, σε παρεξηγήσεις και λίγες ελάχιστες φορές σε εξηγήσεις...

Τέλος, ο εμπνευστής και επιμελητής αυτής της έκδοσης, ο ανώτατος δικαστικός και συγγραφέας Τζιανκάρλο ντε Κατάλντο στο νουάρ παραμύθι «Το παιδί που έκλεψε η καλή μάγισσα» καταφέρνει να συγκινήσει και να μαγέψει τον αναγνώστη με την εξαιρετική παραμυθένια, αλλά και πολύ αληθινή περιπέτεια ενός παραμελημένου παχύσαρκου παιδιού. Ιστορία που του επιτρέπει να θίξει τα πιο ακανθώδη θέματα που απασχολούν την ιταλική - και όχι μόνον - κοινωνία. Πού χώρος, πού χρόνος για να αναφερθούμε λεπτομερώς σε όλες τις ιστορίες ξεχωριστά. Το μόνο που θα μπορούσαμε να πούμε είναι πως και οι εννιά συγγραφείς είναι υπέροχοι. Αναφερόμαστε φυσικά στους: Αντόνιο Μαντσίνι, Σαντρόνε Ντατσίερι, Τζιανακάρλο ντε Κατάλντο, Ντιέγκο ντε Σίλβα, Τόρτζιο Φαλέτι, Μαρτσέλο Φόις, Κάρλο Λουκαρέλι, Μάσιμο Καρλότο, Νικολό Αμανίτι και Αντρέα Καμιλιέρι. Εξαιρετική η μετάφραση του Ανταίου Χρυσοστομίδη.

Συνεχίζοντας το ταξίδι μας στην Κούβα και τη σαγηνευτική Αβάνα, μεταφερόμαστε από τον λεγόμενο βασιλικό δρόμο - τώρα λέγεται Σιμόν Μπολίβαρ, προς τιμήν του μεγάλου απελευθερωτή της Λατινικής Αμερικής - και την εκκλησία Χεσούς Σανγκράδο, χαρακτηριστικό δείγμα γοτθικού ρυθμού, τυπικό της περιόδου της αποικιοκρατίας, στην Πλατεία της Αμερικανικής Συναδέλφωσης, όπου υπάρχουν αγάλματα ηγετικών φυσιογνωμιών της αμερικανικής ηπείρου και αυτό του Αβραάμ Λίνκολν.

Ακριβώς δίπλα βρίσκεται το Καπιτώλιο της Αβάνας, που μοιάζει με το αμερικανικό, χτισμένο το 1929 από τους αρχιτέκτονες Προύντι και Χάντερσον και το οποίο στοίχισε στην εποχή του 70 εκατομμύρια δολάρια. Εκεί πραγματοποιήθηκε και το πρώτο συνέδριο της Δημοκρατίας της Κούβας. Από το 1960, μετά τη νίκη της επανάστασης, είναι κρατικό ίδρυμα, μουσείο και πανεπιστημιακή σχολή θετικών επιστημών. Στην αρχή του υπάρχει η Σάλα των Χαμένων Παπών και το άγαλμα του Χοσέ Μαρτί, του εθνικού ποιητή της Κούβας, στο βάθρο του οποίου βρίσκεται το μεγαλύτερο διαμάντι που υπάρχει σήμερα στην Κούβα.

Συνεχίζοντας από το Καπιτώλιο κατευθυνόμαστε στο Πασέο ντελ Πράδο και το Μεγάλο Θέατρο της Αβάνας, χτισμένο από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Γκιουζέπε Κοτζίνι, το παλιό Γαλλικό Κέντρο, το κεντρικό πάρκο με το άγαλμα του Χοσέ Μαρτί και λίγο πιο πέρα το παλιό Αστουριανό Κέντρο, το Μουσείο Καλών Τεχνών, το γνωστό ξενοδοχείο «Αγγλία» και το κτίριο της εταιρείας «Μπακάρντι» - από το όνομα του Ιταλού μετανάστη - που μετά την επανάσταση πήγε στο Πουέρτο Ρίκο. Σήμερα η Κούβα δεν μπορεί να πουλάει με αυτό το όνομα, αλλά η εταιρεία εξακολουθεί να λειτουργεί και να παράγει το ίδιο ρούμι με τον παραδοσιακό τρόπο, με την ονομασία «Ρον Κανιέχο».

Αυτό που είναι σήμερα το Μουσείο της Επανάστασης, ξεκίνησε το 1913 ως έδρα της περιφερειακής κυβέρνησης. Η γυναίκα όμως του κυβερνήτη ήθελε το μεγαλόπρεπο κτίριο για παλάτι και από το 1920 έγινε κυβερνητικό παλάτι. Μετά τη νίκη της Επανάστασης, το 1964, έγινε Μουσείο. Στην είσοδο, μπροστά στη μεγάλη σκάλα, δεσπόζει το άγαλμα του Χοσέ Μαρτί ενώ μπορεί να διακρίνει κανείς ότι ο τοίχος πίσω είναι γεμάτος τρύπες, από τις σφαίρες που έπεσαν στην επίθεση ενάντια στον δικτάτορα Μπατίστα από φοιτητές και εργάτες στις 13 του Μάρτη του 1956. Στην επιχείρηση σκοτώθηκαν 6 αγωνιστές στη μάχη και άλλοι 60 δολοφονήθηκαν μετά, οι 24 στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας.

Στον πρώτο όροφο του Μουσείου υπάρχει μια έκθεση με την ιστορία της Κουβανικής Επανάστασης, ενώ ιδιαίτερη φροντίδα δίνεται σε δύο ξεχωριστές προσωπικότητες, τον Ερνέστο Τσε Γκεβάρα και τον Καμίλο Σιενφουέγκος, όπου εκτίθενται προσωπικά είδη, ο οπλισμός τους, τα ρούχα τους και μια εκπληκτική κέρινη παράσταση της αντάρτικης ζωής στα βουνά της Κούβας, όπου απεικονίζονται και οι δύο επαναστάτες.

Στη μεγάλη, λεγόμενη χρυσή αίθουσα εντυπωσιάζει το ταβάνι όπου απεικονίζονται στιγμές από μάχες του αγώνα ενάντια στην ισπανική κατοχή. Σε αυτή την αίθουσα μπήκαν 5 επαναστάτες για να βρουν τον Μπατίστα, σκότωσαν κάποιους από τους φρουρούς του, αλλά ο ίδιος κατάφερε να διαφύγει από μια μυστική πόρτα στη λεγόμενη αίθουσα υποδοχής. Η περιήγηση στο Μουσείο περιλαμβάνει επίσης επίσκεψη στην Αίθουσα όπου βρίσκεται το τραπέζι στο οποίο υπογράφτηκαν όλα τα Διατάγματα της Επανάστασης του 1959 εκτός από αυτό της αγροτικής μεταρρύθμισης. Στην αίθουσα αυτή υπάρχουν πίνακες με τα πορτρέτα μεγάλων μορφών της Κούβας. Οπως του Μαρτί, του στρατηγού Μάξιμο Γκόμες, του Τόμας Εστραδαπάλμα, κ.ά.

Λίγο πιο πέρα βρίσκεται η Αίθουσα των Υπουργών, όπου στον τεράστιο πίνακα διακρίνεται ο Κάρλος Μανουέλ Σέσπεδες και η μοναδική γυναικεία παρουσία της Αννας Μπετανκούρ, που εμφανίζεται να ζητάει τη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική ζωή. Σε αυτή την αίθουσα έγινε το υπουργικό συμβούλιο που συζήτησε τη λεγόμενη κρίση των πυραύλων ανάμεσα στην ΕΣΣΔ και τις ΗΠΑ, τον Χρουστσόφ και τον Κένεντι.

Η περιήγηση στο Μουσείο συνεχίζεται με το τμήμα που βρίσκεται έξω από το κτίριο του παλατιού. Εκεί φιλοξενείται το μικρό καράβι που έφερε τους επαναστάτες από το Μεξικό στην Κούβα το 1956. Είναι η θρυλική «Γκράνμα» (Γιαγιά), που ανήκε αρχικά στον Ρόμπερτ Ερικσον. Εχει 18 μέτρα μήκος και 4,8 μέτρα πλάτος και ήταν ένα γιοτ για να ταξιδεύουν άνετα 12 επιβάτες. Σε αυτό το καράβι μπήκαν οι 82 επαναστάτες σύντροφοι του Φιντέλ που όπως λένε οι αφηγήσεις των λίγων επιζώντων, μετά τη σφοδρή επίθεση που δέχτηκαν κατά την αποβίβαση στην Κούβα, το ταξίδι διάρκεσε μια βδομάδα κάτω από φρικτές συνθήκες αφού δεν υπήρχε χώρος και μέχρι και το μπάνιο ήταν μόνιμα γεμάτο.

Στην αυλή αυτού του χώρου υπάρχουν το τζιπ του Φιντέλ, ένα τρακτέρ που έγινε τανκ, το αυτοκίνητο των φοιτητών, το αυτοκίνητο του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας στην παρανομία.

Πιο δίπλα ένα ξεχωριστό και παράξενο τεθωρακισμένο αυτοσχέδιο όχημα, που επινοήθηκε από τον Τσε Γκεβάρα, για να επιτεθούν οι αντάρτες σε στρατόπεδο στη Σάντα Κλάρα το 1958. Γι' αυτό ο Τσε είχε πει, «σε αυτό δεν πρόκειται να πεθάνουμε από τις σφαίρες αλλά θα σκάσουμε από τη ζέστη» λόγω της ισχυρής θωράκισης από μέταλλο και τα ελάχιστα σημεία εξαερισμού. Στην ίδια αυλή υπάρχει επίσης το πρώτο αεροπλάνο που χρησιμοποίησαν οι επαναστάτες, ένα αμερικανικό αεροπλάνο που καταρρίφθηκε από τον επαναστατικό στρατό στις θρυλικές μάχες στην Πλάγια Χιρόν, στη γνωστή αμερικανική επέμβαση στον Κόλπο των Χοίρων το 1962. Υπάρχει επίσης υπόλειμμα από πύραυλο.

Και η περιήγηση στο Μουσείο τελειώνει με τη λεγόμενη Γωνία των Κρετίνων, όπου είναι οι καρικατούρες των Αμερικανών Προέδρων σε μια καταγγελία της επιθετικής πολιτικής της κυρίαρχης τάξης των ΗΠΑ που επιμένει στον εγκληματικό αποκλεισμό εδώ και 4 και πλέον δεκαετίες.

Δημήτρης ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Οι γιορτινές μέρες πλησιάζουν και το έθιμο της ανταλλαγής δώρων επίσης. Για τους μικρούς μας φίλους λοιπόν, κυκλοφόρησαν δυο καταπληκτικά βιβλία που κάνουν μικρά και «μεγάλα παιδιά» να δουν με διαφορετική ματιά τα Χριστούγεννα και τον Αγιο Βασίλη.

Ο Πέτρος Χατζόπουλος πλάθει μιαν αλλιώτικη ιστορία για τον άγιο των Χριστουγέννων, με τίτλο «Ο Αγιος Βασιλάκης». Πρωταγωνιστής ο οχτάχρονος Βασιλάκης, που μάλλον δεν έχει και πολλούς λόγους να πιστεύει στο συνονόματό του άγιο, αφού δεν έχει πάρει ποτέ δώρο από τα χέρια του. Μήπως τελικά αυτός ο άγιος, αν τελικά υπάρχει, δεν είναι και τόσο δίκαιος; Γιατί αντί να προσφέρει δώρα στα παιδιά των φαναριών προτιμά να μπαίνει από τις καμινάδες στα πλουσιόσπιτα; Γιατί δε δωρίζει την ειρήνη σε όλα τα παιδιά του κόσμου, που ζουν σε εμπόλεμες ζώνες; Το έξυπνο και καλλιεργημένο αυτό παιδί, παρόλο το νεαρό της ηλικίας του, σκέφτηκε φέτος να ζητήσει κι εκείνος δώρα από τον Αϊ - Βασίλη, όχι όμως για τον εαυτό του... Η εικονογράφος Ναταλία Καπατσούλια ζωντανεύει τη ζωή και τα όνειρα του μικρού (εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα»).

Επίκαιρο και το βιβλίο του Βαγγέλη Ηλιόπουλου. Η μικρή γατούλα Νιάνια, ψάχνει τα... Χριστούγεννα! «Πού πήγαν τα Χριστούγεννα;» (είναι και ο τίτλος του βιβλίου), δεν ξέρω και... ψάχνω. Η κυρία στο σχολείο μας λέει: «Ερχονται τα Χριστούγεννα!» Κι εγώ ρωτώ: «Από πού; Και τώρα που δεν έχουν έρθει ακόμα, πού είναι; Κι όταν φύγουν, πού θα πάνε; Κι όταν έρθουν, πού ακριβώς τα βρίσκει κανείς; Στα καταστήματα με τα παιχνίδια; Στις στολισμένες πλατείες; Στις γιορτές των μεγάλων ξενοδοχείων; `Η μήπως κάπου που δεν πάει το μυαλό μας, ενώ είναι τόσο απλό;». Ας ψάξουμε κι εμείς μαζί με τη Νιάνια, να ανακαλύψουμε τα πραγματικά Χριστούγεννα. Θα μας βοηθήσει σ' αυτό και η εικονογράφος Κιάρα Φεντέλε (εκδόσεις «Πατάκη»).

Μοναξιά. Ενα συναίσθημα που δεν είναι «προνόμιο» των ενηλίκων. Αρκετά παιδιά στη σύγχρονη κοινωνία μας το βιώνουν και ίσως, εμείς οι μεγάλοι να μην το έχουμε πάρει είδηση. Με αυτό το ευαίσθητο θέμα, ασχολείται η πρωτοεμφανιζόμενη Μαρία Γαϊτάνου στο βιβλίο της «Σκιάχτρα, σκουπόξυλα και ξωτικά». Με χαριτωμένο, τρυφερό τρόπο προσεγγίζει το συναίσθημα της παιδικής μοναξιάς, χωρίς να λείπει το έξυπνο και αναγκαίο χιούμορ. Η ιστορία του μικρού Ζαχαρία, μας δείχνει ότι το πρόβλημα αυτό, δεν είναι αξεπέραστο, αρκεί να βρεθεί ο «μαγικός» τρόπος για να δώσει το παιδί και να πάρει αγάπη. Συνοδοιπόρος στο ταξίδι, οι συναρπαστικές ζωγραφιές του Νίκου Βασιλειάδη. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μικρή Μίλητος».