Ενα νέο «διαμάντι» έρχεται να προστεθεί στη σειρά βιβλίων - cd υπό τον τίτλο «Λόγου Χάριν» που κυκλοφορεί από την «bond-us music» με αναγνώσεις - ερμηνείες από προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών. Αυτή τη φορά, ο Κώστας Καζάκος διαβάζει ποιήματα τριών από τους πιο σημαντικούς Ελληνες ποιητές: Γιάννη Ρίτσο, Τάσο Λειβαδίτη και Μανόλη Αναγνωστάκη. H απόδοση των ποιημάτων με το γνώριμο ηχόχρωμα της φωνής του ηθοποιού, καθηλώνει τον ακροατή για 65 λεπτά - που είναι και η συνολική διάρκεια του ηχογραφημένου λόγου, ο οποίος πλαισιώνεται με πρωτότυπες μουσικές ενότητες που έχει συνθέσει ο Βαγγέλης Μπόντας.

Το έτος 2009 είναι αφιερωμένο στο Γιάννη Ρίτσο, τον ποιητή που άφησε πίσω του ένα τεράστιο έργο, τόσο σε ποσότητα όσο και ποιότητα. Ποιήματά του που ακούγονται στο cd είναι: «Ρωμιοσύνη» (απόσπασμα), «Γνωριμία», «Οι γερόντοι μας», «Λίγο - λίγο», «Ωστόσο» (Μακρονησιώτικα).

Η ανθρωπιά και τα συναισθήματα της «αληθινής» γραφής του Τάσου Λειβαδίτη συμμετέχουν σ' αυτή την έκδοση με τα έργα του «Ο άνθρωπος με το ταμπούρλο» και «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος».

Τέλος, τα ποιήματα του Μανόλη Αναγνωστάκη - ενός από τους κορυφαίους ποιητές της γενιάς του - που περιλαμβάνονται στο cd είναι: «Εδώ», «Το σκάκι», «Μιλώ», «Επίλογος», «Εκεί», «Ο νεκρός» κ.ά.

Η καλαίσθητη έκδοση, περιλαμβάνει τόσο το cd όσο και ένθετο βιβλιαράκι που περιέχει όλα τα ηχογραφημένα ποιήματα. Κυκλοφορεί σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία και δισκοπωλεία. (Πληροφορίες στο τηλ.: 210.6845000).

Τριάντα πέντε χρόνια έχουν περάσει από την «Επανάσταση των γαριφάλων» που ξέσπασε τον Απρίλη του 1974 στην Πορτογαλία. Σε αυτόν τον τόπο, και εκείνη την ατμόσφαιρα, θα μας «οδηγήσει» τούτη και την επόμενη Κυριακή η λαμπρή επιστήμονας και συγγραφέας Κυριακή Γεροζήση η οποία γνώρισε από κοντά την «τρικυμία»... Ετσι, θα τιμήσουμε εκείνη την επέτειο, συνδυάζοντας την ομορφιά του τόπου με την ομορφιά της εξέγερσης.

«Ο ήλιος είχε να φανεί κάτι μήνες, μια σιγανή βροχή έπεφτε ασταμάτητα εδώ και μια βδομάδα, και το ψοφόκρυο ήταν ανυπόφορο αυτόν τον Ιούλη στο Παρίσι. Στο φουαγιέ του ελληνικού σπιτιού της Πανεπιστημιούπολης, οι λίγοι μεταπτυχιακοί φοιτητές που είχαν απομείνει, συζητούσαν για τα σχέδιά τους γι' αυτό το καλοκαίρι. Οι περισσότεροι θα κατέβαιναν στην πατρίδα, στα σπίτια τους, σε φίλους, θα ξεκουράζονταν λίγο ή πολύ σε κάποια παραλία της κεντρικής Ελλάδας, του βορρά ή του νότου και φυσικά οι περισσότεροι ονειρεύονταν τις παραλίες και τον ήλιο των νησιών.

- Ν' απλώσουμε την αρίδα μας και να ζεσταθεί το κοκαλάκι μας βρε αδερφέ. Να φάμε κανένα φαγητό της προκοπής και να πάρουμε λίγο χρώμα, αναστέναζαν.

Λίγα παιδιά θα έμεναν υποχρεωτικά στο Παρίσι, υποστήριζαν σύντομα τα διδακτορικά τους ή είχαν εκκρεμότητες και εξετάσεις. Κάποιοι θα επισκέπτονταν γειτονικές προς τη Γαλλία χώρες κι ελάχιστοι θα έκαναν το γύρο της Ευρώπης.

Ενα νεαρό ζευγάρι τούς άκουγε χαμογελαστό. Το πρόγραμμά τους δεν πρόβλεπε αυτή τη χρονιά την Ελλάδα, είχαν κατέβει μετά από χρόνια, το προηγούμενο καλοκαίρι με την πτώση της χούντας. Δε θα επισκέπτονταν τη βόρεια και κεντρική Ευρώπη, είχαν ανάγκη από ήλιο και ζεστή θάλασσα, η Νότια Γαλλία ήταν απρόσιτη για τα οικονομικά τους, τη γειτονική Ιταλία θα είχαν τη δυνατότητα να γνωρίσουν στο μέλλον, στην Ισπανία δεν υπήρχε περίπτωση να πατήσουν το πόδι τους όσο κυβερνούσε ο Φράνκο. Εμενε λοιπόν η Πορτογαλία, η χώρα που την τελευταία χρονιά τούς είχε κινήσει το ενδιαφέρον και τους τραβούσε σα μαγνήτης.

Μάζεψαν τα μπογαλάκια τους σε δυο σάκους, πήραν τη σκηνούλα τους κι ανέβηκαν στο πιο φτηνό τρένο με προορισμό τη Λισαβόνα. Βρήκαν με δυσκολία θέσεις δίπλα, δίπλα και με μεγάλο κόπο ταχτοποίησαν τα μπαγκάζια τους. Το τρένο είχε ασφυχτικά γεμίσει από πλήθος Πορτογάλων, μεταναστών στη Γαλλία που κατέβαιναν οικογενειακά στην πατρίδα τους για τις καλοκαιρινές διακοπές κι ελάχιστους τουρίστες. Λαός νότιος, με μεσογειακό ταμπεραμέντο, παρόλο που η Πορτογαλία δε βρέχεται από τη Μεσόγειο, αλλά από τον Ατλαντικό Ωκεανό, πρόσχαρος, πολυλογάς, φωνακλάς, απλός, φιλόξενος, καλοφαγάς κι ανοιχτοχέρης, άρχισε να ξετυλίγει καρβέλια ψωμί, τυριά, αλλαντικά, τηγανητό μπακαλιάρο, φρούτα και να προσφέρει γύρω του με απλοχεριά και με κείνο τον γνώριμο στους Ελληνες τρόπο που σ' εμποδίζει ν' αρνηθείς από φόβο μην τους προσβάλεις. Μπίρες και κρασί, βίνιο βέρντε ή μποζολέ, κυκλοφορούσαν από χέρι σε χέρι. Μεροκαματιάρηδες, οικοδόμοι και οικιακές βοηθοί στην πλειοψηφία τους, οι περισσότεροι μιλούσαν αρκετά καλά γαλλικά με τη βαριά προφορά τους αλλά κι εκείνοι που γνώριζαν ελάχιστα τη γλώσσα, δε δίσταζαν να πιάσουν κουβέντα με τους ξένους. Η λατινογενής γλώσσα τους μοιάζει πολύ με τη γαλλική, οι χειρονομίες τους είναι εύγλωττες, τα πιτσιρίκια είναι δίγλωσσα και μαζί με Πορτογάλους φοιτητές και τους Γάλλους συντρόφους των μεικτών ζευγαριών, βοηθούσαν όταν υπήρχε ανάγκη. Το ζευγάρι των Ελλήνων έπιασε μεγάλη κουβέντα μαζί τους για τα ήθη και τα έθιμά τους, τις συνθήκες ζωής και δουλειάς των μεταναστών και των φοιτητών στη Γαλλία, τους λόγους που τους ανάγκασαν να ξενιτευτούν. Η συζήτηση γρήγορα γύρισε στην πτώση των δικτατοριών στις δύο χώρες.

Η Πορτογαλία, με την Επανάσταση των γαριφάλων έβγαινε στις 25 του Απρίλη 1974 από μια μακρόχρονη νύχτα. Ενα στρατιωτικό κίνημα, το Κίνημα Ενόπλων Δυνάμεων (ΚΕΔ), που μετατράπηκε σύντομα σε λαϊκή εξέγερση, βρισκόταν εδώ κι ένα χρόνο σε εξέλιξη. Εδινε τέλος στην πενηντάχρονη δικτατορία που είχε οδηγήσει σε εξαθλίωση μεγάλα τμήματα του πληθυσμού και απαιτούσε να τερματιστούν οι πόλεμοι και η αποικιοκρατική παρουσία της χώρας στην Αφρική. Η αποικιοκρατία εκτός από τα δεινά των κατεχόμενων λαών, της Μοζαμβίκης, της Αγκόλας, της Γουινέα-Μπισάου, του Σάο Τομέ, του Πράσινου Ακρωτηρίου, προκαλούσε και στην ίδια τη Μητρόπολη αφόρητο κόστος σε χρήμα και σε ανθρώπινες ζωές. Με το κίνημα, χιλιάδες διαδηλωτές ξεχύθηκαν στους δρόμους, ενώθηκαν με τους στρατιώτες, ένιωσαν ότι είχαν στα χέρια τους τη δύναμη ν' αλλάξουν τον κόσμο. Οι πολιτικοί κρατούμενοι απελευθερώθηκαν, οι γυναίκες αγωνίζονταν ισότιμα με τους άντρες, ο κόσμος που είχε μείνει σιωπηλός για 50 χρόνια, ξαναβρήκε την ελευθερία του λόγου. Αγράμματοι άνδρες και γυναίκες έβγαζαν λόγους δημόσια, οι εργάτες κατέλαβαν εργοστάσια, οι ακτήμονες αγρότες κατέλαβαν μεγαλοαγροκτήματα και δημιούργησαν αυτοδιοικούμενους συνεταιρισμούς. Οι πολιτικοί εξόριστοι επέστρεφαν στην Πορτογαλία, οι διωγμένοι φοιτητές και καθηγητές, στα πανεπιστήμια. Οι χαφιέδες εξαφανίστηκαν. Εγιναν καταλήψεις εφημερίδων και ραδιοφωνικών σταθμών της καθολικής εκκλησίας, πανίσχυρου συνεργάτη της δικτατορίας. Αυτά τα μέσα ενημέρωσης άρχισαν να μεταδίδουν τις εκπομπές και τα τραγούδια των εξεγερμένων, καλούσαν τον κόσμο σε διαδηλώσεις ή σε υποστήριξη καταλήψεων. Ηταν μια λαϊκή επανάσταση, μια μεγάλη γιορτή».

Η συνέχεια του ταξιδιού, την επόμενη Κυριακή.

Μια κραυγή για την ερήμωση των χωριών στην ορεινή Αρτα είναι το μυθιστόρημα «Το Τραγούδι των Λύκων» («Εμπειρία Εκδοτική»), που έγραψε η Βάντα Κουτσοκώστα.

Η συγγραφέας - που κατάγεται και έζησε σε αυτά τα μέρη - στο τρίτο βιβλίο της κατάφερε, πέρα απ' την αρχική της επιδίωξη, να συνδέσει τον πόνο της ξενιτιάς που βίωσε η Ηπειρος σε διάφορες φάσεις της Ιστορίας, με τη σύγχρονη μετανάστευση στις συνθήκες της παγκοσμιοποίησης. Ο πυρήνας για το μυθιστόρημα είναι το επιστημονικό επίτευγμα των μεταμοσχεύσεων και είναι, απ' τα πρώτα λογοτεχνικά βιβλία που πραγματεύεται - πέρα απ' την επιβίωση - τα «μετά τη μεταμόσχευση» επίπεδα του ανθρώπου.

Εν ολίγοις, η υπόθεση έχει ως εξής: Η Φλάβια μια νεαρή, όμορφη, γυναίκα αγωνίζεται να κερδίσει ξανά τη ζωή της που χάθηκε στη στάχτη, όταν μια καταστροφική φωτιά έπληξε το χωριό της και έγινε η αιτία να χάσει το φως της. Μετά από μια επιτυχημένη μεταμόσχευση καταφέρνει να αποκτήσει ξανά την όρασή της, όμως εκεί ξεκινά ένα νέο δράμα. Πέρα απ' το ότι αντικρίζει την επιχειρηματική βαρβαρότητα της διαβόητης σύγχρονης ανάπτυξης σε βάρος της παρθένας φύσης - εκεί που κάποτε ακούγονταν τα ουρλιαχτά των λύκων - διαπιστώνει και κάτι το φοβερό: Το εμπόριο ανθρωπίνων οργάνων με θύματα άμοιρους μετανάστες απ' τον ίδιο τον άντρα που παντρεύτηκε η πρωταγωνίστρια του μυθιστορήματος!

Είναι μια δυνατή πλοκή. Αν και στη χώρα δε διαπιστώθηκε, επίσημα, εμπορία οργάνων η συγγραφέας μεταφέρει με έναν πολύ καλό τρόπο την ατμόσφαιρα που καταγράφεται διεθνώς: Οτι, δηλαδή, όποιος έχει να πληρώσει μπορεί να αγοράσει τα ζωτικά όργανα ενός εξαθλιωμένου μετανάστη, που εξαφανίζεται «σαν το σκυλί στ' αμπέλι». Γράφει λοιπόν η συγγραφέας: «Η ζωή φεύγει και δεν έρχεται. Οι μετανάστες έρχονται και δεν φεύγουν. Η ζωή είναι μετανάστρια (σελίδα 82)...Η Φλάβια ήξερε καλά πως η δυστυχία δε γνωρίζει σύνορα και όλοι οι δυστυχισμένοι ετούτης της πλευράς ίδια δάκρυα χύνουν παντού, σε όποια γωνιά του κόσμου κι αν βρίσκονται» (σελ. 244). Αυτά τα δάκρυα της Ηπείρου ξεχείλιζαν μέσα απ' τα περίφημα μοιρολόγια, που ταίριαζαν στις πιο αντίθετες εκφάνσεις χαράς και λύπης σε μια διαδρομή αιώνων.

Το μυθιστόρημα έχει και καλή αστυνομική πλοκή με έντονες κοινωνικές προβολές και το διακρίνει ένα συνεχές «φλας - μπακ», που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να μπερδεύει, προσωρινά, αλλά σίγουρα κρατάει αδιάπτωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη.