Ο πρώτος μήνας του καλοκαιριού έχει ήδη κάνει «ντεμπούτο» και οι ζέστες έρχονται φουριόζες. Ας σημειώσουμε λοιπόν στην ατζέντα μας αυτόν τον προορισμό (απέχει 200 χλμ. από την Αθήνα) γιατί αξίζει πραγματικά. Εκτός των άλλων, μας δίνει την ευκαιρία να συνδυάσουμε το βουνό με τη θάλασσα. Αυτό κάναμε κι εμείς, προσκαλεσμένοι του σ. Λυμπέρη Λυμπεράκη, ο οποίος μας φιλοξένησε, μας ξενάγησε και μας «παρέδωσε» και τις υπέροχες φωτογραφίες.

Ο Τυρός είναι ένα αξιόλογο παραθεριστικό κέντρο που βρίσκεται στα νοτιοανατολικά του Νομού Αρκαδίας. Το όνομα της περιοχής διατηρήθηκε από την αρχαιότητα και σύμφωνα με μια ερμηνεία προέρχεται από το θεό Απόλλωνα Τυρίτη που λατρευόταν εκεί κατά την αρχαιότητα. Ο θεός ήταν προστάτης της παραγωγής γάλακτος και τυριού. Σήμερα, σώζονται λείψανα του ιερού κοντά στο χωριό Πέρα Μέλανα.

Ο Τυρός είναι χτισμένος στις πλαγιές του Πάρνωνα και στην παραλία. Περιλαμβάνει τρεις οικισμούς: Τον Ανω Τυρό, ορεινό οικισμό χτισμένο στις πλαγιές του Πάρνωνα, τον Κάτω Τυρό, λίγο χαμηλότερα, και την Παραλία Τυρού, τον παραθαλάσσιο οικισμό που έχει αναπτυχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια.

Η Παραλία Τυρού έχει εξελιχθεί σε αξιόλογο θερινό παραθεριστικό κέντρο. Διαθέτει πολλά καταλύματα ταβέρνες με φρέσκα ψάρια και κέντρα αναψυχής. Είναι κτισμένη σε κατάφυτη περιοχή, κατά μήκος ενός μικρού κόλπου και δίπλα από μια μεγάλη και όμορφη παραλία, από τις ωραιότερες της Πελοποννήσου. Το φόντο, ένα ορεινό και καταπράσινο τοπίο, είναι επιβλητικό.

Ο Ανω Τυρός είναι ένας γραφικός και καταπράσινος οικισμός χτισμένος αμφιθεατρικά σε βουνοπλαγιά και με υπέροχη θέα προς τη θάλασσα. Διατηρεί ακόμα σε πολλά σπίτια τα τοπικά κυνουριακά αρχιτεκτονικά στοιχεία. Από τον Ανω Τυρό υπάρχει οδική πρόσβαση στην Παλαιόχωρα, γραφικό οροπέδιο στον Πάρνωνα και παλιό σιτοβολώνα του Τυρού. Υπάρχουν ακόμα εκεί μερικά καλύβια. Στην ίδια τοποθεσία οδηγεί ορεινό μονοπάτι, που προσφέρεται για πεζοπορία, ενώ η οδική πρόσβαση γίνεται και από το Λεωνίδιο. Η διαδρομή από την Παραλία Τυρού στον ορεινό οικισμό και από εκεί στην Παλαιόχωρα περνά μέσα από ένα άγριο και παρθένο ορεινό τοπίο και είναι υπέροχη, ενώ η θέα προς τη θάλασσα είναι μαγευτική. Στην περιοχή δεσπόζει το βουνό του Πάρνωνα Ωριόντας όπου σώζονται και τα ερείπια μεσαιωνικού κάστρου.

Στην πλαγιά του βουνού και λίγο πιο πάνω από την παραλία είναι το γραφικό μικρό χωριό Σαπουνακαίικα. Ο παραθαλάσσιος οικισμός της, η Παραλία Σαπουνακαίικων, έχει ουσιαστικά ενωθεί με την Παραλία Τυρού. Ο πληθυσμός όλης της περιοχής του Δήμου είναι κατά βάση τσακώνικος. Οι τρεις οικισμοί του Τυρού και τα Σαπουνακαίικα συγκεντρώνουν περίπου 1.700 μόνιμους κατοίκους.

Στα εν λόγω μέρη, εκτείνεται η περιοχή της Τσακωνιάς, η οποία χαρακτηρίζεται από τις εξής «ιδιαιτερότητες»: Η διάλεκτός της, απομεινάρι της αρχαίας δωρικής, ο δαιδαλώδης χορός της, ο οποίος αναπαριστά το λαβύρινθο του Μινώταυρου της Κρήτης, η ενδυμασία της (ο τσουμπές = το νυφικό των γυναικών) την οποία βλέπει κανείς πλέον στις εθνικές παρελάσεις και ο αργαλειός και τα υφαντά της, τα οποία δεν μπορεί κανείς να εντοπίσει σε άλλο μέρος της Ελλάδας και σηματοδοτούν την παραδοσιακή υφαντική τέχνη της περιοχής.

Η υφαντική τέχνη ξεκίνησε στο τέλος του 18ου και αρχές του 19ου αιώνα (ένα κιλίμι από το 1890 στη μονή Ελώνης πιστοποιεί την ύπαρξή της) για καθαρά πρακτικούς και βιοποριστικούς λόγους. Στην αρχή ύφαιναν σακιά για τη μεταφορά των σιτηρών από τα χωράφια, ταγάρια για να παίρνουν στη δουλειά τους είτε τα τρόφιμά τους και διαδρόμους και κιλίμια για να στρώνουν τα σπίτια τους το χειμώνα ή για προίκα στα παιδιά τους. Τα υφαντά αυτά δημιουργούνταν και δημιουργούνται σε έναν μοναδικό όρθιο αργαλειό. Τα πλεονεκτήματα αυτού του αργαλειού, είναι ότι τα υφαντά βγαίνουν μονοκόμματα γι' αυτό και είναι μεγαλύτερης ανθεκτικότητας και επίσης το ότι υφαίνεται στις διαστάσεις που ο καθένας επιθυμεί. Αρχικά τα σχέδιά τους ήταν απλά, έπειτα γεωμετρικά και αργότερα η θεματολογία τους ήταν παρμένη από τη φύση από όπου προέρχονταν και τα υλικά για το χρωματισμό των νημάτων. Τα συστατικά τους αρχικά ήταν μαλλί, με μαλλί όμως για προφύλαξη από το σκόρο. Στη σημερινή εποχή είναι το στημόνι βαμβάκι και η ύφανση μαλλί. Γυναίκες της περιοχής, με υπομονή, μεράκι και αγάπη, εξασκούν την τέχνη που κληρονόμησαν από τις προγιαγιάδες τους. Διατηρούν ένα χώρο στον Τυρό όπου δουλεύουν (πάνω στον κεντρικό δρόμο) και μπορεί κανείς να επισκεφθεί την έκθεση υφαντών και να θαυμάσει από κοντά τη δουλειά τους. Επίσης, δέχονται και παραγγελίες σε όλα τα χρώματα, διαστάσεις και σχέδια.

Κοντά στον Τυρό, στην κορυφή του υψώματος Κάστρο στην άκρη της παραλίας, βρίσκονται υπολείμματα αρχαίου οικισμού και κυκλώπειων τειχών. Κάτω ακριβώς από το λόφο είναι η πανέμορφη παραλία της Λιγεριάς, στην οποία οδηγεί μόνο μονοπάτι, ενώ στην πλαγιά του δεσπόζουν τρεις συντηρημένοι μύλοι. Η περιοχή του Δήμου Τυρού διαθέτει έξοχες παραλίες που προσελκύουν αρκετούς παραθεριστές κάθε χρόνο. Στο δρόμο από τον Αγιο Ανδρέα για τον Τυρό συναντά κανείς τις παραλίες Κρυονέρι και Τσεφλό με τους μικρούς οικισμούς τους και στη συνέχεια τον μικρό παραθεριστικό οικισμό του Αγιου Χριστόφορου και την ωραία παραλία Ζαρίτσι στον ομώνυμο όρμο. Τέσσερα χιλιόμετρα μετά τον Τυρό, στο δρόμο για το Λεωνίδιο συναντάμε το παραδοσιακό τσακώνικο χωριό Πέρα Μέλανα. Στη συνέχεια, βρίσκεται ο ειδυλλιακός όρμος της Σαμπατικής στη νότια πλευρά μικρής χερσονήσου. Με πεντακάθαρα νερά και πανέμορφο φυσικό περιβάλλον - από τις πιο ωραίες παραλίες της Αρκαδίας. Στη βόρεια πλευρά είναι ο οικισμός Λιβάδι με μεγάλη ωραία παραλία. Η Σαμπατική και το Λιβάδι είναι παλιοί ψαράδικοι οικισμοί και κατοικούνται κύρια από τους κατοίκους του κοντινού χωριού Πραματευτή.

Η παραλία της Σαμπατικής με το γραφικό λιμανάκι και τον όμορφο μικρό οικισμό της αποτελεί πόλο έλξης πολλών παραθεριστών το καλοκαίρι. Στην παραλία βρίσκεται το εκκλησάκι της Παναγίας, ενώ στο όρμο δένουν πολλές ψαρόβαρκες. Συνηθισμένη και γραφική εικόνα αποτελεί το άπλωμα των διχτυών από τους ψαράδες κατά μήκος της παραλίας. Απέναντι, βρίσκεται η μικρότερη παραλία του Θεόπεφτου.

Από την άλλη πλευρά του λόφου, η παραλία του Λιβαδιού συνεχίζεται προς τα βόρεια μέχρι να σμίξει με την πλαγιά, όπου υπάρχει μικρή παραλία εκπληκτικής ομορφιάς με βράχους μέσα στη θάλασσα.

Σε φροντισμένη συλλεκτική έκδοση και με μια μεταξοτυπία στο εξώφυλλο, κυκλοφόρησε «Η Μπαλάντα των Παιδιών της Πλατείας Βάθη» του εξαίρετου, πολυγραφότατου δημοσιογράφου και συγγραφέα, Τάκη Δ. Ψαράκη.

Μέσα από μικρά έμμετρα κείμενα, ο συγγραφέας «αναρωτιέται» αλλά και «αποκαλύπτει» το τι συμβαίνει γύρω από την πλατεία Βάθη, κάθε φορά που μια ομάδα παιδιών ετοιμάζεται να αφηγηθεί τη μικρή περιεκτική και ανοιχτή σε ποικίλους συνειρμούς «ιστορία» των δρόμων της: Ολοι τότε οι οδοί γεμίζουν από παιδιά - χθεσινά, σημερινά, κάθε ηλικίας - και μια παιγνιώδης διάθεση εγκαθιδρύεται στους μικρούς και μεγαλύτερους δρόμους. Τη Μάρνη, τη Μαιζώνος, την Ψαρών, τη Βερανζέρου, τη Βίκτωρος Ουγκώ, τη Φαβιέρου, τη Βατσαξή, την Παλαιολόγου, την Καρόλου, την Πούκεβιλ, την Κρήτης, την Τράιμπερ, την Ταρέλλα, την Καποδιστρίου, τη Χίου, τη Σωνιέρου, την Αγίου Παύλου, τη Νισύρου, τη Μάγερ, τη Σάμου, τη Σαχίνη, την Καπνοκοπτηρίου, την Καματερού, τη Χωματιανού, τη Λιοσίων.

Μια δροσερή και μεθυστική αύρα διαποτίζει τα κτίσματα, τις στέγες, τις αυλές, τα δώματα, τις ταράτσες αυτής της αθηναϊκής ενδοχώρας με τα σωζόμενα ακόμη κελύφη του παλαιού κάλλους της.

Ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος, ο «Ελ Γκρέκο» της παγκόσμιας ζωγραφικής, διήνυσε κατά τον 16ο και τον 17ο αιώνα μια πολυκύμαντη διαδρομή, μοιρασμένη ανάμεσα στην τέχνη και τη ζωή. Η σταθερή προσήλωση στις μοναδικές στη δυτική τέχνη εξαϋλωμένες πνευματικές μορφές, η ανυποχώρητη στάση ενάντια στο κατεστημένο, η σθεναρή υποστήριξη του αγώνα των Κρητικών κατά των Βενετών, οι αλλεπάλληλες - συναρτημένες συχνά με τις μοιραίες του σχέσεις - μετακινήσεις, η σύγκρουση με την Ιερά Εξέταση είναι μόνο λίγες όψεις από τη ζωή και τη δράση μιας πολυδιάστατης προσωπικότητας, που έζησε ελεύθερη και πάντοτε ασυμβίβαστη στην Κρήτη, στη Βενετία, στο Μπασάνο, στη Ρώμη, στο Τολέδο. Στη μυθιστορηματική βιογραφία του Δημήτρη Σιατόπουλου, «Ελ Γκρέκο: Ο ζωγράφος του Θεού» (εκδ. «Καστανιώτη») ανασυντίθεται ένα εντυπωσιακό μωσαϊκό εικόνων, χώρων, γεγονότων και προσώπων, όπου δεσπόζει η εμβληματική μορφή του Θεοτοκόπουλου, αναδεικνύονται άγνωστες πτυχές του χαρακτήρα του, ενώ ταυτόχρονα αναβιώνουν οι πολιτικές, οι κοινωνικές και οι ιδεολογικές αντιφάσεις της πολυτάραχης εποχής του. Το βιβλίο έχει τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο μυθιστορηματικής βιογραφίας.

Στην καινούργια σειρά «Νεανικές Διαδρομές», που δημιούργησαν οι εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα», κυκλοφόρησε «Το σύνθημα» της Ελένης Πριοβόλου.

Η συγγραφέας, σε αυτό της το βιβλίο, επιλέγει το δύσκολο θέμα της μετανάστευσης και του δουλεμπορίου και δημιουργεί μια τρυφερή ιστορία κοινωνικής ευαισθησίας. Το βιβλίο απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας από δέκα ετών και η υπόθεση έχει ως εξής: Ο μικρός Νικολάι από την Ουκρανία είναι βιρτουόζος του βιολιού και ονειρεύεται να παίξει στις μεγάλες ορχήστρες του κόσμου. Ζει στο χωριό του με την αδερφή του, τον παππού του Βάνια, την μπάμπουσκα και τη μητέρα του Ναταλία. Οταν ο μέθυσος πατέρας του, τους εγκαταλείπει όλοι αισθάνονται να απελευθερώνονται.

Η όμορφη και καλλίφωνη Ναταλία αποφασίζει να ακολουθήσει το όνειρό της, να γίνει αρτίστα, και φεύγει για την Ελλάδα με τη βοήθεια κάποιου Νικήτα που την έπεισε για τη σίγουρη επιτυχία της. Τα κακά νέα δεν αργούν να φτάσουν στα αυτιά του παππού. Η κόρη του είχε πέσει θύμα δουλεμπόρων και δεν του μένει άλλη λύση από το να πάρει το μικρό Νικολάι και να προσπαθήσουν να τη σώσουν. Ο Νικολάι τριγυρίζει στους δρόμους της Αθήνας παίζοντας μουσική, γίνεται ο βιολιστής αυτής της πόλης, η συνείδησή της...