Διαβάστε σήμερα στο 4σέλιδο «Διεθνή και Οικονομία»:

Φορολογία: Νέα βαριά χαράτσια ενάντια στη λαϊκή οικογένεια φέρνει η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, απογειώνοντας σε νέα ύψη την πολιτική της φοροληστείας από τα δύο προηγούμενα μνημόνια των προκατόχων της.

«Ανησυχίες» για την παγκόσμια οικονομία: «Αβεβαιότητες» και «ανησυχίες» από την επιβράδυνση στην Κίνα, την ίδια στιγμή που ΕΕ και ΗΠΑ καταγράφουν «ασθενείς» επιδόσεις...

Σκάνδαλο «Φολκσβάγκεν»: Η απάτη με το λογισμικό που έβγαζε καθαρά τα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα του γερμανικού κολοσσού, φέρνει στο προσκήνιο τον άγριο ανταγωνισμό των μονοπωλιακών ομίλων.

Επίσκεψη Κινέζου Προέδρου στις ΗΠΑ: Ανοίγματα σε αμερικανικά μονοπώλια αεροναυπηγικής, βιομηχανίας, Ενέργειας και υψηλής τεχνολογίας διευρύνουν τη συνεργασία, χωρίς να αναιρούν τις αντιθέσεις.

Για την ώρα, οι αντιλαϊκές παρεμβάσεις φτάνουν σε ποσά πάνω από 4 δισ. ευρώ το χρόνο και μάλιστα είναι ισόποσα μοιρασμένες ανάμεσα στα κρατικά έσοδα και τις δαπάνες, βάσει όσων συμφώνησε η συγκυβέρνηση με τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς (Ευρωζώνη - ΔΝΤ).

Σε αυτό το πλαίσιο, αποτελεί μία ακόμη απάτη ολκής το «επιχείρημα» της συγκυβέρνησης και των άλλων κομμάτων της αστικής διαχείρισης, περί «ισοδύναμων μέτρων» ή περί «φορολογικής δικαιοσύνης». Σε κάθε περίπτωση, τα όποια «ισοδύναμα» θα αντιστοιχούν σε «λύσεις» ανάμεσα στη Σκύλα και τη Χάρυβδη, αφού το ένα μέτρο «αντικαθίσταται» με άλλο αντίστοιχης απόδοσης, χωρίς να θίγεται στο ελάχιστο η στρατηγική του κεφαλαίου. Επιπλέον, στην πραγματικότητα, τέτοιου είδους παρεμβάσεις θα γίνονται με γνώμονα την επίτευξη «ποσοτικών» και «ποιοτικών» στόχων, την «αποδοτικότητα» δηλαδή της εγκληματικής πολιτικής για λογαριασμό του κεφαλαίου.

Σε αυτά τα πλαίσια, η συγκυβέρνηση καταθέτει στις 5/10 το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2016, ταυτόχρονα με την κατάθεση του συμπληρωματικού προϋπολογισμού για το 2015. Σε αυτά θα ενσωματώσει την απόδοση των νέων δημοσιονομικών μέτρων, με την παραπέρα διόγκωση των αντιλαϊκών φόρων και τις περικοπές δαπανών. Την ίδια μέρα συνεδριάζει και το Γιούρογκρουπ.

Στη συνέχεια κατατίθεται το νέο Μεσοπρόθεσμο Σχέδιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2016 - 2019, στο οποίο ενσωματώνονται τα πρόσθετα αντιλαϊκά μέτρα της επόμενης περιόδου, ενώ περί τα μέσα Οκτώβρη αναμένεται να ξεκινήσει και η πρώτη αξιολόγηση του μνημονίου από Ευρωζώνη και ΔΝΤ.

Οι «εκκρεμότητες» θα διευθετηθούν στο αμέσως προσεχές διάστημα, τόσο με την κατάθεση νέων αντιλαϊκών εφαρμοστικών νομοσχεδίων στη Βουλή, όσο και με σωρεία υπουργικών αποφάσεων.

Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το φορολογικό οπλοστάσιο του αστικού κράτους, ένα από τα βασικά κομμάτια του συνολικότερου αντεργατικού - αντιλαϊκού πλαισίου, ενισχύεται από τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και με τα παρακάτω, νέας κοπής αντιλαϊκά μέτρα για λογαριασμό του κεφαλαίου:

-- Ενεργοποιείται το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, με αντικείμενο την αυτόματη καρατόμηση κρατικών δαπανών σε περίπτωση «απόκλισης» από τους αντιλαϊκούς στόχους. Να σημειωθεί ότι τα φορολογικά έσοδα στο 8μηνο του 2015 υπολείπονται του στόχου κατά 3,3 δισ. ευρώ...

-- Τσακίζουν τους φτωχούς αγρότες. Διπλασιάζεται ο φόρος εισοδήματος στο 26% και μάλιστα από το πρώτο ευρώ. Για το 2016, ο φόρος ανεβαίνει στο 20% και το 2017 στο 26% (από 13% σήμερα).

Ο ειδικός φόρος στο αγροτικό πετρέλαιο απογειώνεται επίσης σε δύο δόσεις, από τα 66 στα 330 ευρώ ανά χιλιόλιτρο. Η αρχή γίνεται άμεσα, από τον Οκτώβρη φέτος, με αύξηση στα 200 ευρώ ανά χιλιόλιτρο, ενώ από την 1η Οκτώβρη 2016 θα γίνει η αύξηση στα 330 ευρώ.

Επιπλέον, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, θα καταργηθεί «η προνομιακή φορολογική μεταχείριση των αγροτών», με μέτρα όπως η φορολόγηση των κάθε είδους επιδοτήσεων και αποζημιώσεων κ.ά.

Το υπουργείο Οικονομικών, εξάλλου, αποστέλλει τα «διορθωμένα» εκκαθαριστικά της Εφορίας προς τους αγρότες, με βάση τις διατάξεις του πρόσφατου νόμου που προβλέπει το διπλασιασμό της προκαταβολής φόρου (55% από 27,5%), γεγονός που σημαίνει αντίστοιχες αυξήσεις στους φόρους εισοδήματος που θα καταβληθούν φέτος.

-- Μόνιμα αντιλαϊκά χαράτσια: Ποσά ύψους 2,65 δισ. ευρώ το χρόνο προβλέπονται για το χαράτσι του ΕΝΦΙΑ, με ρήτρα ότι θα μείνουν ακατέβατα ακόμη και αν πέσουν οι αντικειμενικές τιμές στην ακίνητη περιουσία, επί των οποίων υπολογίζονται τα χαράτσια.

-- Μισθωτοί - συνταξιούχοι: Νέες αντιλαϊκές παρεμβάσεις δρομολογούνται στην κλίμακα φορολόγησης μισθωτών και συνταξιούχων για τα εισοδήματα του 2016, ενώ έτοιμη προς νομοθέτηση είναι η κατάργηση των τελευταίων ελαφρύνσεων που έχουν απομείνει για δαπάνες των λαϊκών νοικοκυριών.

Επιπλέον, αυξάνεται και μονιμοποιείται η λεγόμενη «εισφορά αλληλεγγύης», που ενσωματώνεται πλέον στο φόρο εισοδήματος.

-- Πετσοκόβουν το επίδομα θέρμανσης: Μειώνεται από το χειμώνα του 2015 κατά 50% η κρατική «δαπάνη» για το επίδομα θέρμανσης λαϊκών νοικοκυριών, για ...την «καλύτερη στόχευση» των δικαιούχων προς επιδότηση, όπως χαρακτηριστικά προβλέπεται στην αντιλαϊκή συμφωνία της συγκυβέρνησης.

-- Κατασχέσεις για ληξιπρόθεσμα χρέη: Καρατόμηση του ακατάσχετου ορίου μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων, από τα 1.500 στα 1.000 ευρώ. Επιπλέον, επιτρέπεται η κατάσχεση μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων σε ποσοστό 50%, εφόσον αυτά υπερβαίνουν τα 1.000 ευρώ και φτάνουν μέχρι τα 1.500 ευρώ ή σε ποσοστό 100% του ποσού που υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ.

-- Αποβολή από τη ρύθμιση των 100 δόσεων για τις παλαιότερες «οφειλές» στην Εφορία όσων «δεν καταφέρνουν να πληρώσουν τις τρέχουσες υποχρεώσεις τους», καθώς και όσων έχουν «εισοδηματική ικανότητα» να πληρώσουν νωρίτερα από τη λήξη της ρύθμισης. Ταυτόχρονα, προβλέπεται αύξηση των προβλεπόμενων επιτοκίων και προστίμων. Τις επόμενες μέρες θα εκδοθεί η υπουργική απόφαση με την οποία αυξάνεται στο 5% (από 3% σήμερα) το επιτόκιο για τη ρύθμιση των 100 δόσεων για όσους έχουν οφειλές πάνω από 5.000 ευρώ, ενώ ακόμη μεγαλύτερες αυξήσεις επέρχονται για μεγάλο μέρος των λαϊκών νοικοκυριών με ληξιπρόθεσμες οφειλές κάτω από 5.000, που μέχρι σήμερα είναι άτοκες. Για τα μικρότερα ποσά, για να μην ισχύσει επιτόκιο 5%, θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: Ο οφειλέτης να είναι φυσικό πρόσωπο το οποίο δεν ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, η ακίνητη περιουσία του οφειλέτη, σύμφωνα με το Ε9, να είναι αντικειμενικής αξίας έως 150.000 ευρώ και η υπαγόμενη στη ρύθμιση βασική οφειλή να υπερβαίνει το 50% του δηλωθέντος ετήσιου εισοδήματος του οφειλέτη. Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει ρυθμίσει οφειλή 5.000 ευρώ, χωρίς να συγκεντρώνει τις παραπάνω προϋποθέσεις, ενώ μέχρι σήμερα η εξόφληση του χρέους του είναι άτοκη, από τις 15/10 και μετά θα επιβαρύνεται με 250 ευρώ σε ετήσια βάση.

-- Αυτοαπασχολούμενοι: Σταδιακή αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος από το 55% στο 100% για αυτοαπασχολούμενους, μικρές επιχειρήσεις, καθώς και για εργαζόμενους με μπλοκάκια παροχής υπηρεσιών. Το 2016, εκτός από τον κύριο φόρο που θα επιβληθεί με 26% από το πρώτο ευρώ, θα επιβαρυνθούν και με προκαταβολή φόρου που θα υπολογιστεί πλέον με 75% αντί 55%. Ακόμη πιο μεγάλες θα είναι οι επιβαρύνσεις το 2017 για τα εισοδήματα του 2016, καθώς η προκαταβολή φόρου θα αυξηθεί περαιτέρω στο 100%. Εννοείται, βέβαια, ότι διατηρείται και το τέλος επιτηδεύματος, ενώ στο αντιλαϊκό τραπέζι είναι ακόμη και η αύξηση του φορολογικού συντελεστή στο εισόδημα.

-- ΦΠΑ στα νησιά: Ορισμός των πρώτων νησιών του Αιγαίου στα οποία θα εφαρμοστεί η κατάργηση της έκπτωσης 30% στον ΦΠΑ (Οκτώβρης 2015). Το μέτρο θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2016. Ο εμπαιγμός της συγκυβέρνησης περιλαμβάνει την «επιστροφή» ενός απειροελάχιστου τμήματος της φοροληστείας, μόνο σε όσους κατοίκους των νησιών «έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη». Μάλιστα, ακόμη και αυτό θα ισχύσει με «δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο», δηλαδή σε συνδυασμό με άλλο ισοδύναμο αντιλαϊκό μέτρο...

-- Τεκμήρια διαβίωσης: Νέες αυξήσεις στα τεκμήρια διαβίωσης της λαϊκής οικογένειας (κατοικίες, αυτοκίνητα κ.ά.).

Πλήρης ανάπτυξη και εφαρμογή του νέου ηλεκτρονικού περιουσιολογίου. Να σημειωθεί ότι στο λεγόμενο περιουσιολόγιο θα «φακελώνονται» και οι δαπάνες της λαϊκής οικογένειας, όπως για ηλεκτρικό ρεύμα, τηλέφωνο, ύδρευση, προκειμένου αυτές να αποτελέσουν τεκμήριο εισοδήματος.

Σημαντικές περικοπές αναμένονται στα ισχύοντα σήμερα φορολογικά όρια και «εξαιρέσεις», όπως:

-- Στα αφορολόγητα όρια για μεταβιβάσεις ακινήτων, κληρονομιές, δωρεές και γονικές παροχές.

-- Στις εξαιρέσεις που ισχύουν στα τεκμήρια διαβίωσης («μειωμένα» τεκμήρια κατά 30% για τους συνταξιούχους πάνω από 65 χρονών κ.ά.).

-- Στις απαλλαγές από τα τέλη ταξινόμησης και τα τέλη κυκλοφορίας οχημάτων (για πολύτεκνους κ.ά.).

-- Τρανταχτές ανατιμήσεις στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης σε τσίπουρο και τσικουδιά. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Κομισιόν απαιτεί τη «συμμόρφωση» με τις ευρωενωσιακές οδηγίες, κάνοντας λόγο για τους «υπερβολικά μειωμένους συντελεστές», όταν αυτά παρασκευάζονται «χύμα» από μικρούς παραγωγούς.

-- Αύξηση του φορολογικού συντελεστή για τα εισοδήματα από ενοίκια (ο χαμηλός για εισόδημα μέχρι 12.000 ευρώ θα αυξηθεί από 11% στο 15% και ο υψηλός από 33% σε 35%). Εναλλακτικά εξετάζεται η φορολόγησή τους με την ενσωμάτωση των ποσών αυτών στη νέα φορολογική κλίμακα (άρση αυτοτελούς φορολόγησης).

Στην πραγματικότητα, ο βιομηχανικός τομέας της Κίνας συρρικνώνεται, γεγονός που, όπως δήλωσε στο «Reuters» την περασμένη βδομάδα ο επικεφαλής οικονομικός αναλυτής της Γερμανικής «Commerzbank» J. Kramer, θα προκαλέσει πτώση στα επίπεδα της παγκόσμιας ζήτησης και αντίστοιχα θα προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις στις βιομηχανικές χώρες γενικά. Ο δείκτης «PMI», αν και δεν είναι από τους ασφαλέστερους για εκτίμηση είναι όμως ενδεικτικός, έπεσε τον Σεπτέμβρη στο 47,0, το χειρότερο επίπεδο από το Μάρτη του 2009, ακόμη πιο κάτω από τα 47,3 που είχε κινηθεί τον περασμένο Αύγουστο κι ενώ όλοι ανέμεναν ότι θα κινηθεί στο 47,5. Σύμφωνα με τα αστικά οικονομικά επιτελεία, όταν ο εν λόγω δείκτης κινείται κάτω του 50 συνιστά συρρίκνωση.

Πρόκειται για τον έβδομο συνεχόμενο μήνα υποχώρησης του κινέζικου βιομηχανικού τομέα. Τον περασμένο μήνα, το Πεκίνο είχε προχωρήσει σε υποτίμηση του κινεζικού νομίσματος σε μία κίνηση ενίσχυσης των εξαγωγών, αλλά και της εγχώριας ανάπτυξης, η οποία σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία βρίσκεται σήμερα στο 7%. Η Κίνα είναι από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς πρώτων υλών παγκοσμίως από τις οποίες μια σειρά αναπτυσσόμενων χωρών, ιδιαίτερα στην Ασία την Αφρική και τη Λ. Αμερική, όπου τα τελευταία χρόνια η Κίνα αναπτύσσει οικονομικούς δεσμούς, εξαρτούν σε πολύ μεγάλο βαθμό τους δικούς τους ρυθμούς ανάπτυξης.

Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο δεδομένου και του υψηλού βαθμού αλληλεπίδρασης των σύγχρονων καπιταλιστικών οικονομιών και φυσικά η Ευρωζώνη επηρεάζεται και αυτή από την κατάσταση όπως είναι απολύτως φυσικό.

Η υποχώρηση της ζήτησης από την Ασία, λόγω επιβράδυνσης της οικονομίας της Κίνας, έχει ήδη ξεκινήσει να πλήττει τις επιχειρήσεις στην Ευρωζώνη, η βιομηχανική παραγωγή της οποίας παρουσιάζει μια μικρή αύξηση, κυρίως της Γερμανίας, που θα ήταν μεγαλύτερη αν δεν υπήρχε η επιβράδυνση της Κίνας. Και θα ήταν μεγαλύτερη λόγω των μεγαλύτερων εξαγωγών της Ευρωζώνης στην Κίνα.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, που δημοσίευσε η στατιστική υπηρεσία της ΕΕ, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής στην Ευρωζώνη τον περασμένο Ιούλη εμφανίστηκε ελαφρά ενισχυμένος κατά 0,6% σε σχέση με τον Ιούνη και κατά 1,9% συγκριτικά με τον Ιούλη του 2014.

Τα παραπάνω νέα αντιμετωπίστηκαν με «συγκρατημένη αισιοδοξία» από την πλειοψηφία του διεθνούς οικονομικού Τύπου, τα οποία προέβαλαν κυρίως το γεγονός ότι πρόκειται για τις καλύτερες επιδόσεις του σχετικού δείκτη κατά το τελευταίο πεντάμηνο.

Το πρόβλημα όμως που απασχολεί τους θεσμούς της Ευρωζώνης είναι ότι αυτοί οι ρυθμοί καπιταλιστικής ανάπτυξης δεν είναι αρκετοί, για να σιγουρέψουν την οριστική έξοδο από την οικονομική κρίση. Για παράδειγμα, ο πρόεδρος του Γιούρογκρουπ, Γ. Γερούν Ντάισελμπλουμ, ζήτησε από τα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης να προχωρήσουν σε περισσότερες μεταρρυθμίσεις, σε πρόσφατη ομιλία του στην αυστριακή πόλη Αλπμπαχ, τονίζοντας ότι «η προβλεπόμενη ανάπτυξη στην Ευρωζώνη δεν είναι επαρκής».

Το ΑΕΠ της Ευρωζώνης παραμένει χαμηλότερα από εκεί όπου βρισκόταν πριν το ξέσπασμα της μεγάλης κρίσης το 2008, αποδεικνύοντας ότι οι ρίζες της είναι πολύ βαθύτερες από ό,τι πίστευαν, ήλπιζαν ή προσπαθούσαν να μας πείσουν κάποιοι» («Ημερησία», 18/8/2015).

Αρκετοί είναι εκείνοι που αποδίδουν έστω και αυτή τη μικρή ανάκαμψη του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής ως τα πρώτα θετικά σημάδια από το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία τροφοδοτεί την Ευρωζώνη με το ποσό των 60 δισ. ευρώ μηνιαίως συνολικά 1,1 τρισ. ευρώ μέχρι τον Σεπτέμβρη του 2016, σε συνδυασμό με τη διατήρηση του βασικού της επιτοκίου στα πολύ χαμηλά επίπεδα του 0,05%. Αλλά μάλλον δεν ευσταθεί.

Την ίδια ώρα όμως ο Μ. Ντράγκι εφιστά «προσοχή στους κινδύνους που υπάρχουν από την επιβράδυνση των λεγόμενων αναδυόμενων οικονομιών», λέγοντας ότι η ποσοτική χαλάρωση από την ΕΚΤ, μέσω δανεισμού ομολόγων, δεν αρκεί για να συμβάλει στην καπιταλιστική ανάκαμψη. Ταυτόχρονα, «η ΕΚΤ δεν μπορεί πλέον να προσβλέπει στην εγχώρια ζήτηση. Ο δε οικονομολόγος της Μπενουά Κερέ προειδοποίησε πως "έχουν αποδυναμωθεί" οι προοπτικές ανάπτυξης της Ευρωζώνης» («Καθημερινή» 22/9/2015).

Πάντως, η ελάχιστη αύξηση παραγωγής στο βιομηχανικό τομέα της Ζώνης του Ευρώ δε σημαίνει και συνεχή ανάπτυξη, καθώς ακόμη και οι πιο αισιόδοξες οικονομικές αναλύσεις επισημαίνουν ότι η όποια ενίσχυση της βιομηχανικής παραγωγής θα κινείται σε επίπεδα αρκετά κάτω του 2%, την ίδια στιγμή που η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στη Ζώνη του ενιαίου νομίσματος, η Γαλλία κατέγραψε μείωση κατά 0,8% στη μηνιαία και κατά 1,4% στην ετήσια σύγκριση του εν λόγω δείκτη.

Δεν είναι λίγες μάλιστα εκείνες οι αναλύσεις που δημοσιεύονται τελευταία και συνδέουν την απόφαση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (FED) να διατηρήσει μηδενικά τα βασικά της επιτόκια, όχι αποκλειστικά και μόνο για λόγους που αφορούν την κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας, αν και τον Ιούνη εκτιμούσαν στη FED ότι «χρειάζονται περισσότερες ενδείξεις για ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη». Στις ΗΠΑ ο βιομηχανικός τομέας παρέμεινε κατά τον περασμένο Σεπτέμβρη στα ίδια χαμηλά επίπεδα του περασμένου Αυγούστου, στα χαμηλότερα δηλαδή των δύο τελευταίων ετών.

Υπάρχει ταυτόχρονα και η οικονομική αστάθεια που παρατηρείται σε παγκόσμιο επίπεδο και μια τέτοια ενέργεια, δηλαδή αύξηση των επιτοκίων, θα μπορούσε να επιδράσει αρνητικά και στην οικονομία των ΗΠΑ, αφού η αναταραχή σε άλλες καπιταλιστικές οικονομίες, (π.χ. Κίνα, άλλες αναδυόμενες), επιδρά αρνητικά στις εξαγωγές των ΗΠΑ σ' αυτές τις οικονομίες.

Η πρόεδρος της FED, J. Yellen, δήλωσε την περασμένη Πέμπτη ότι η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ δεν έχει αλλάξει τα πλάνα της σε σχέση με την αύξηση των βασικών της επιτοκίων εντός του έτους, ωστόσο ξεκαθάρισε ότι είναι δυνατόν κάποιες «εκπλήξεις» που μπορεί να εμφανιστούν τις επόμενες βδομάδες να αναγκάσουν την κεντρικής τράπεζα να διατηρήσει τα επιτόκια στα σημερινά επίπεδα. Πρόσθεσε, επίσης, ότι κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα το πότε οι αντιξοότητες στο διεθνή οικονομικό πεδίο που ακόμη επηρεάζουν την ισχυρότερη οικονομία του πλανήτη θα αρχίσουν να ξεπερνιούνται. Οι πρόσφατες εξελίξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές, είπε, μπορεί να αποτελέσουν εμπόδιο στην επίτευξη των στόχων αναφορικά με την ανάπτυξη και τα επίπεδα του πληθωρισμού και πρόσθεσε ακόμη πως μία υποχώρηση της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης οπωσδήποτε θα είχε αρνητικές συνέπειες και στην οικονομική δραστηριότητα στις ΗΠΑ.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι σε σχετικό δημοσίευμα του «Bloomberg» που φιλοξενεί τις δηλώσεις της προέδρου της FED, επισημαίνεται πως η δεδομένη βραδύτερη ζήτηση στην Κίνα, όπου σύμφωνα με το δημοσίευμα η ανάπτυξη προβλέπεται να κινηθεί κάτω από το 7% φέτος, ρίχνει προς τα κάτω τις τιμές των εμπορευμάτων παγκοσμίως, κι επηρεάζει και την οικονομία των ΗΠΑ, με φανερή συνέπεια κατ' αρχήν το δείκτη του πληθωρισμού, ο οποίος κινείται με ρυθμό της τάξης του 0,3% πολύ κάτω από το στόχο του 2% που έχει θέσει η FED.

Κέντρο πώλησης της γερμανικής εταιρείας στο Κολοράντο των ΗΠΑ

Ο γερμανικός κολοσσός χρησιμοποιούσε ένα ειδικό λογισμικό που στη διάρκεια των ελέγχων «πείραζε» τις εκπομπές καυσαερίων σε αυτοκίνητα με μηχανή ντίζελ και τις έδειχνε πολύ χαμηλότερες, κάτι που δεν ίσχυε όταν το αυτοκίνητο έβγαινε στο δρόμο. Εκεί η κατάσταση ήταν 40% - 50% πάνω από το επιτρεπτό όριο. Στο επίκεντρο των ερευνών βρίσκονται τετρακύλινδροι κινητήρες αυτοκινήτων, που κυκλοφόρησαν από το 2009 μέχρι το 2015. Πρόκειται για τα μοντέλα «Jette», «Beetle» και «Golf» της VW και της «Audi» A3. Επίσης, το μοντέλο «Passat» που κυκλοφόρησε πέρυσι και φέτος. Στις ΗΠΑ κυκλοφορούν συνολικά 500.000 τέτοια αυτοκίνητα της εταιρείας και σε όλο τον κόσμο 11 εκατομμύρια. Συνολικά, η VW έχει εξαγοράσει τα τελευταία χρόνια τις εξής εταιρείες: «Audi», «SEAT», «SKODA», «Bentley», «Bugatti», «Lamborghini», «Porsche», «Ducati», «Scania» και «MAN».

Ο περίφημος «πράσινος» ντιζελοκινητήρας του VW «Jetta TDI», σε έκθεση στο Λος Αντζελες το 2008

Βεβαίως, το σκάνδαλο που πλέον αποκτάει τεράστιες διαστάσεις, δεν προκλήθηκε από τη δήθεν ευαισθησία για το περιβάλλον, αλλά γιατί είναι μια ευκαιρία να ξαναγίνει η μοιρασιά στο συγκεκριμένο πολύ κερδοφόρο κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας, να χτυπηθεί το μερίδιο της γερμανικής εταιρείας. Επίσης, καταδεικνύει για άλλη μια φορά τη σαπίλα του καπιταλιστικού συστήματος και ότι πίσω από τη «βιτρίνα» που προβάλλουν διάφοροι μονοπωλιακοί όμιλοι περί «πράσινης» τεχνολογίας και ανάπτυξης, βρίσκεται ο αδυσώπητος ανταγωνισμός για το κέρδος.

Και φυσικά, η αποκάλυψη τέτοιων σκανδάλων είναι μέρος του σφοδρού ανταγωνισμού ανάμεσα σε μονοπωλιακούς ομίλους. Αλλα τέτοια παραδείγματα είναι η περίπτωση της «Ζήμενς», που το 2008 βρέθηκε στο στόχαστρο των αμερικανικών δικαστηρίων και της επιβλήθηκε πρόστιμο 800.000.000 δολαρίων για διαφυγόντες φόρους και ύποπτες χρηματιστηριακές και άλλες συναλλαγές. Επίσης, υποχρεώθηκε να ενημερώνει το FBI και το υπουργείο Δικαιοσύνης για όλες τις συναλλαγές της. Πριν λίγα χρόνια, επίσης, είχε γίνει σάλος με τις αποκαλύψεις για τις παρακολουθήσεις αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών στη γερμανική κυβέρνηση, σε βάρος της καγκελαρίου Αγκ. Μέρκελ, της «Ζήμενς», άλλων γερμανικών εταιρειών. Ολη αυτή η διαδικασία είναι σύμφυτη με τη διαπάλη αστικών τάξεων και τμημάτων του κεφαλαίου.

Ο διευθυντής της «Φολκσβάγκεν», Μάρτιν Βίντερκορν, που ανέλαβε τις επίσημες ανακοινώσεις και τη δημόσια παραδοχή του σκανδάλου και τελικά παραιτήθηκε, εξασφαλίζοντας ένα γερό συνταξιοδοτικό πακέτο γύρω στα 30 εκατομμύρια ευρώ, αναμενόταν να παραδώσει στον ως τώρα επικεφαλής της «Porsche», Ματίας Μίλερ.

Το όλο σκάνδαλο, όπως ήταν φυσικό, προκάλεσε μεγάλη δυσφορία στη γερμανική κυβέρνηση και η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ ζήτησε από την εταιρεία «πλήρη διαφάνεια και γρήγορες εξηγήσεις». Ο υπουργός Μεταφορών, Αλεξάντερ Ντόμπριντ, πάντως, αρνήθηκε ότι η κυβέρνηση γνώριζε για το λογισμικό παραποίησης ρύπων σε ντιζελοκίνητα αυτοκίνητα της «Φολκσβάγκεν», παρόλο που μόλις πριν από μερικούς μήνες παραδέχτηκε ότι γνώριζε την ύπαρξη μιας «γενικότερης διαφοράς» μεταξύ των τιμών που καταγράφονται στις δοκιμές και σε κανονικές συνθήκες οδήγησης! Ανακοίνωσε, ωστόσο, τη συγκρότηση επιτροπής, τα μέλη της οποίας - υπάλληλοι και επιστήμονες - θα μεταβούν τις προσεχείς μέρες στο Βόλφσμπουργκ, όπου βρίσκεται η έδρα της εταιρείας.

Βεβαίως, όταν μιλάμε για 11 εκατομμύρια οχήματα που κυκλοφορούν από το 2009 ως σήμερα, ουσιαστικά θα ξεκινήσει ένας κύκλος αποζημιώσεων, αποκαταστάσεων του προβλήματος αλλά και αγωγών, αφού ακόμα και μετά τη διόρθωση, η αγοραστική τιμή των αυτοκινήτων αυτών θα πέσει.

Στο «χορό» των αντιδράσεων μπήκαν γρήγορα και οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι σε Γαλλία, Ιταλία, Βρετανία και Ν. Κορέα, που ζήτησαν άμεση έρευνα σε βάρος της εταιρείας.

Ειδικότερα, στη Γαλλία ο υπουργός Οικονομικών, Μισέλ Σαπέν, έκρινε «απαραίτητη» τη διεξαγωγή έρευνας για τις αυτοκινητοβιομηχανίες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και το ιταλικό υπουργείο Μεταφορών και ανακοίνωσε πως θα ανοίξει έρευνα και θα ζητήσει εξηγήσεις από τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία και την Ομοσπονδιακή Αρχή Οδικής Κυκλοφορίας (KBA). Επιπλέον, ο Βρετανός υπουργός Μεταφορών, Πάτρικ Μακλάφλιν, σε ανακοίνωσή του, ζήτησε από την Κομισιόν να εξετάσει επειγόντως το θέμα, σημειώνοντας ότι «είναι ζωτικής σημασίας η κοινή γνώμη να εμπιστεύεται τους ελέγχους των εκπομπών ρύπων των οχημάτων».

Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή της ΕΕ έκρινε χτες ότι είναι πρόωρο να ληφθούν «μέτρα άμεσης επιτήρησης» στην Ευρώπη, ωστόσο η εκπρόσωπος της Κομισιόν, Λουσιά Κοντέ, τόνισε ότι το θέμα αντιμετωπίζεται «πολύ σοβαρά»... «για το καλό των καταναλωτών και του περιβάλλοντός μας».

Από την πλευρά της, έχει ενδιαφέρον η «ανησυχία» ενός από τους βασικούς ανταγωνιστές της VW στις ΗΠΑ, της «Daimler». Η εταιρεία έσπευσε να εκφράσει τη βεβαιότητα ότι τηρεί τους νόμους, τόσο ως προς το γράμμα όσο και ως προς το πνεύμα και εξέφρασε «λύπη γι' αυτό που βιώνει η VW στις ΗΠΑ», όπως είπε ο επικεφαλής της, Ντίτερ Τσέτσε, ωστόσο πρόσθεσε: «Εχω μια πολύ γενική εικόνα για το θέμα και για το αν αυτό δεν αφορά και εμάς, αλλά είναι πολύ νωρίς για να αποφανθώ οριστικά».

Η VW είχε πλεονέκτημα στην τεχνολογία ντίζελ, που πλάσαρε ως μεγάλη καινοτομία και το οποίο θέλησε να αξιοποιήσει στις ΗΠΑ. Επίσης, στα μέσα της δεκαετίας του 1990, οι κυβερνήσεις των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με προεξάρχουσα τη Γερμανία, ξεκίνησαν μια εκστρατεία μαζικών παρεμβάσεων για την ενίσχυση της χρήσης κινητήρων ντίζελ στα αυτοκίνητα.

Συμφωνά με κάποιες μελέτες, σήμερα γίνεται λόγος για περίπου 30% αυτοκινήτων στην ευρωπαϊκή αγορά που χρησιμοποιούν τέτοιους κινητήρες. Αυτό συνδυάστηκε και με ειδική μεταχείριση της «καθαρής ντιζελοκίνησης» σε σχέση με τα αυτοκίνητα με βενζίνη και μείωση των φόρων κατανάλωσης στις περισσότερες χώρες. Ιδιαίτερα διαδεδομένη είναι η ντιζελοκίνηση στη Γαλλία, στο Βέλγιο, στην Ισπανία, αλλά παρεμπίπτοντος λιγότερο στη Γερμανία και την Ολλανδία (κάτι ...θα ήξεραν μάλλον).

Μάλιστα, το λεγόμενο «πράσινο» ρυθμιστικό πλαίσιο της Ευρώπης έχει επικεντρωθεί στις εκπομπές CO2 και οι εκπομπές του ντίζελ είναι χαμηλές σε περιεκτικότητα CO2. Τα οξείδια του αζώτου (NOx) και τα σωματίδια αιθάλης υποβαθμίζονταν, μέχρις ότου να τεθούν σε ισχύ οι πιο αυστηρές προδιαγραφές από φέτος του λεγόμενου κανονισμού «Euro 6».

Στη Γαλλία, πάντως, σε μια περιβαλλοντική διάσκεψη του 2014, ο πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς παραδέχτηκε το πρόβλημα της αιθαλομίχλης και είπε ότι ήταν λάθος που η ντιζελοκίνηση είχε προνομιακή θέση. Τώρα, η γαλλική κυβέρνηση θέλει να κινηθεί προς την απαγόρευση του ντίζελ, κάτι που θα αναγκάσει την «Renault» και την «Peugeot» να πραγματοποιήσουν μια δύσκολη μετάβαση από τα 2/3 περίπου των οχημάτων που διαθέτουν στην Ευρώπη και είναι εξοπλισμένα με κινητήρες ντίζελ.

Ετσι, το σκάνδαλο με τις εκπομπές ρύπων της VW έχει πολύ ευρύτερες επιπτώσεις, με δεδομένη τη ζημιά που προκαλεί στην ίδια. Επίσης, θυμίζει κάπως την κούρσα των εταιρειών αναβολικών για τους αθλητές, που προσαρμόζουν την ντόπα, παίρνοντας υπόψιν την εξέλιξη της τεχνολογίας των μηχανισμών ελέγχου των ουσιών. Ετσι βρίσκονται ένα βήμα μπροστά, αλλά μπορούν να συμβούν και ...αποκαλύψεις ή σκάνδαλα, που αλλάζουν τα δεδομένα που ανοίγουν νέο κύκλο ...κλεφτοπολέμου.

Ετσι, ήδη, ανοίγει η συζήτηση με αφορμή το σκάνδαλο της VW και για τον προσανατολισμό σε άλλες κατευθύνσεις από τις αυτοκινητοβιομηχανίες και συγκεκριμένα προς τα υβριδικά και ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ζήτημα όμως που απαιτεί διάθεση πόρων σε έρευνα και τεχνολογία, ώστε να γίνουν πιο προσιτά στο ευρύτερο κοινό.

Για παράδειγμα, η Ιαπωνία, παραδοσιακή δύναμη στην αυτοκινητοβιομηχανία, μπαίνει πιο αποφασιστικά σε αυτό τον ανταγωνισμό. Ηδη από το 2013 διέθετε στο συνολικό στόλο των κυκλοφορούντων αυτοκινήτων 21% υβριδικά και ηλεκτρικά οχήματα, αριθμός που αντιστοιχεί στο μεγαλύτερο αναλογικά από οποιαδήποτε χώρα. Στην Ευρώπη, η Νορβηγία και η Ολλανδία κατέγραφαν ποσοστά 12,8% και 11,3% αντίστοιχα, ενώ η Γερμανία είχε μόλις 1%.

Ολα αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι ο ανταγωνισμός σε αυτά τα πεδία αναμένεται να φουντώσει. Βεβαίως, όσο κουμάντο στην παραγωγή κάνει το κεφάλαιο και η όποια νέα τεχνολογία θα αξιοποιείται για την κερδοφορία του, παρά τα προσχήματα περί προστασίας του περιβάλλοντος και του καταναλωτή.

Θερμή η υποδοχή του Κινέζου ηγέτη (δεξιά) και από τον διευθύνοντα σύμβουλο της «Μάικροσοφτ», Σατίγια Ναντέλα (αριστερά)

Από αυτήν τη σύγχρονη μητρόπολη σημαντικών αμερικανικών μονοπωλίων που δραστηριοποιούνται κυρίως στο χώρο της βιομηχανίας, της Ενέργειας και κυρίως της υψηλής τεχνολογίας, ο Κινέζος ηγέτης πέρασε τις δύο από τις επτά μέρες της πρώτης επίσημης επίσκεψής του στις ΗΠΑ. Αρχικά του επιφυλάχτηκε θερμή υποδοχή στο Γυμνάσιο Λίνκολν στο προάστιο Τακόμα του Σιάτλ (όπου είναι πλέον γνωστός σαν «Dada Χi», «Θείος Σι»), και στη συνέχεια υπέγραψε σημαντικές συμφωνίες που εμβαθύνουν τις σχέσεις των μονοπωλιακών ομίλων και των δύο χωρών, πραγματοποιώντας πολύωρες επισκέψεις στην έδρα δύο εταιρειών: Στην έδρα της αεροναυπηγικής εταιρείας «Μπόινγκ» στο Εβερετ και στην έδρα της εταιρείας «Μάικροσοφτ» στο Ρέντμοντ.

Στιγμιότυπο από τη συμμετοχή του Προέδρου Σι σε εκδήλωση του ιδρύματος «Πόλσον», του πρώην υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ

Επισκεπτόμενος το στρατηγείο της «Μάικροσοφτ», στο Ρέντμοντ, όπου ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Σατίγια Ναντέλα, του επιφύλαξε θερμή υποδοχή, ο Κινέζος Πρόεδρος προσκάλεσε την εταιρεία να εμβαθύνει τις δραστηριότητές της στην Κίνα και να προωθήσει νέες συνεργασίες με κινέζικες εταιρείες πληροφορικής και υψηλής τεχνολογίας. Και εκεί υπογράφηκαν συμφωνίες συνεργασίας και μνημόνια ανάμεσα στη «Μάικροσοφτ» και τη σινική εταιρεία τεχνολογίας «Baidu», αλλά και ανάμεσα στο νεοσύστατο «Ιδρυμα Ανάπτυξης Ιντερνετ Κίνας» (CIDF) και το Ιδρυμα «Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς», (ιδρυτή της «Μάικροσοφτ») καθώς και την εταιρία Ενέργειας του τελευταίου «ΤerraPower».

Στο φόρουμ ΙΝΤΕΡΝΕΤ Κίνας - ΗΠΑ, ο Κινέζος Πρόεδρος διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνησή του θα εργαστεί για να άρει «όλα τα εμπόδια για ξένους επενδυτές» στην Κίνα, ότι θα βελτιώσει την προστασία πνευματικών δικαιωμάτων και πως θα συνεργαστεί με τις αμερικανικές αρχές για την καταπολέμηση της πειρατείας, των εγκληματικών δραστηριοτήτων και των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Διαδίκτυο «ώστε να αποκατασταθεί η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο». Πρότεινε ακόμη ένα «νέο μοντέλο σινο-αμερικανικών οικονομικών σχέσεων», με χαρακτηριστικά «τις αμοιβαίως επωφελείς συμφωνίες συνεργασίας» και την ενίσχυση της φιλίας μεταξύ των δύο λαών, ενώ διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνησή του είναι αποφασισμένη να συνεχίσει την καταπολέμηση της διαφθοράς και την ενίσχυση της έννομης τάξης και του κράτους Δικαίου.

Ενδιαφέρον έχει να σημειωθεί πως ο Κινέζος ηγέτης ολοκλήρωσε τις διήμερες επαφές του στο Σιάτλ με δεκάδες άλλα διευθυντικά στελέχη εταιρειών πληροφορικής («APPLE», «ALIBABA», «MICROSOFT», «AMAZON» κ.ά.) συμμετέχοντας στη συνέχεια σε εκδήλωση του ιδρύματος «Πόλσον» που έχει φτιάξει ο Αμερικανός πρώην υπουργός Οικονομικών Χένρι Πόλσον και ο οποίος παίζει πλέον ανοικτά ρόλο «πρεσβευτή» προώθησης των συμφερόντων αμερικανικών μονοπωλίων (μεταξύ άλλων και) στην Κίνα.

Στην ανεπίσημη τρίωρη συνάντηση που είχε αργά το βράδυ της Πέμπτης ο Πρόεδρος Σι με τον Αμερικανό ομόλογό του Μπαράκ Ομπάμα στον Οίκο Μπλερ (που είναι απέναντι από το Λευκό Οίκο όπου φιλοξενούνται συνήθως οι ξένοι ηγέτες), τέθηκαν ζητήματα περαιτέρω ενίσχυσης των ήδη ισχυρών και έντονα αλληλοεξαρτώμενων διμερών εμπορικών σχέσεων, δεδομένου ότι ΗΠΑ και Κίνα αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο της παγκόσμιας οικονομίας, το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού και το ένα πέμπτο του παγκόσμιου εμπορίου. «Εάν οι χώρες μας δεν συνεργαστούν μεταξύ τους προωθώντας αμοιβαίως επωφελείς συμφωνίες, τότε φανταστείτε τι περιμένει τον υπόλοιπο κόσμο» επανέλαβε και εκεί ο Κινέζος Πρόεδρος, διαβεβαιώνοντας με κάθε αφορμή ότι η κυβέρνησή του είναι αποφασισμένη να δημιουργήσει ένα ακόμη πιο θελκτικό επενδυτικό περιβάλλον για τα αμερικανικά μονοπώλια, συσφίγγοντας παράλληλα τον ήδη στενό κλοιό εκμετάλλευσης των Κινέζων εργατών και προσφέροντας εγγυήσεις για την τήρηση έννομης τάξης, πάταξης της διαφθοράς, σεβασμού των δικαιωμάτων πνευματικής δημιουργίας (για την παραβίαση των οποίων έχει, κατά το παρελθόν, διαμαρτυρηθεί κυρίως η κινηματογραφική και μουσική βιομηχανία των ΗΠΑ).

Και βεβαίως όλες αυτές οι επενδύσεις στην Κίνα όπου ραγδαία αναπτύσσονται οι καπιταλιστικές σχέσεις σημαίνουν νέα επίπεδα κερδοφορίας του μεγάλου κεφαλαίου σε βάρος των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Ιδιαίτερα μετά τις πρόσφατες «αναταράξεις» στα κινέζικα χρηματιστήρια και τα φαινόμενα επιβράδυνσης των δεικτών ανάπτυξης της σινικής οικονομίας, οι άμεσες ξένες επιχειρήσεις θεωρούνται απαραίτητες από την κινεζική ηγεσία.

Σε συνάντηση που είχε προγραμματιστεί αργότερα το βράδυ της Παρασκευής λίγο πριν το επίσημο δείπνο στο Λευκό Οίκο, ο Κινέζος ηγέτης ήταν (σύμφωνα με πληροφορίες αμερικανικών δικτύων) έτοιμος να αναγγείλει νέες προτάσεις για την περαιτέρω μείωση των εκπομπών ρύπων από σινικές βιομηχανίες έως το 2017, συντονίζοντας τις προσπάθειές του με εκείνες του Προέδρου Ομπάμα στο ζήτημα «αντιμετώπισης των κλιματικών αλλαγών», το οποίο πλέον συνιστά ένα από τα ζητήματα, στα οποία οι δύο χώρες έχουν ταύτιση συμφερόντων.

Οι συμφιλιωτικοί τόνοι και οι προτάσεις βελτίωσης και περαιτέρω σύσφιξης των διμερών σχέσεων που έγιναν κυρίως από τη μεριά του Κινέζου ηγέτη βεβαίως δεν σημαίνει πως «εκτόνωσαν» σημαντικά την ένταση που υπάρχει σε άλλους τομείς αντιπαράθεσης, όπως στη Νοτιοανατολική Ασία και την Νότια Κινεζική Θάλασσα όπου οξύνεται ο ανταγωνισμός για τον έλεγχο εμπορικών περασμάτων και αγορών. Αλλωστε, η συνεργασία και οι αντιθέσεις είναι βασικό χαρακτηριστικό στις σχέσεις στο σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο. Αυτό που μένει αναλλοίωτο σε αυτόν τον τρόπο παραγωγής είναι η προσπάθεια του κεφαλαίου, ειδικά σε περιόδους κρίσης να εντείνει την εκμετάλλευση.