Eurokinissi

Καθώς οξύνεται η αντιπαράθεση με την Κίνα, αλλά και τη Ρωσία, τα ευρωατλαντικά επιτελεία ανασκουμπώνονται και για να τακτοποιηθούν «εκκρεμότητες», να τρέξουν «διευθετήσεις» και συμβιβασμοί που θα μειώσουν τριβές ικανές να περιορίσουν την «προβολή ισχύος» του ΝΑΤΟ. Οι «αλλαγές και οι προσαρμογές» αναζητούνται σε κάθε επίπεδο, με ζητούμενο τη διαφύλαξη και ενίσχυση της «διατλαντικής συνοχής», ειδικά σε περιοχές κρίσιμης σημασίας, όπως η Νοτιοανατολική Μεσόγειος, τα Βαλκάνια, η Μέση Ανατολή.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το «παζάρι» όλων με όλους φουντώνει και στο εσωτερικό της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας του ΝΑΤΟ, ενώ ξεχωρίζει το αλισβερίσι με την αστική τάξη της Τουρκίας, της οποίας το ρόλο στην προσπάθεια αναχαίτισης Ρωσίας και Κίνας αναγνωρίζουν σταθερά οι ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, παρά τις διαφωνίες που παραμένουν. Ενδεικτικές άλλωστε ήταν οι συναντήσεις που είχε ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με τον Αμερικανό ομόλογό του, Τζο Μπάιντεν, σημειώνοντας ότι «δεν υπάρχει πρόβλημα μεταξύ μας που δεν μπορούμε να λύσουμε» αλλά και ότι «η συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας θα συμβάλει στην ασφάλεια της περιφέρειάς (μας)». Ο δε Μπάιντεν χαρακτήρισε τη συνάντηση «θετική και παραγωγική» και υπογράμμισε ότι «οι δυο μας χώρες έχουν μεγάλες ατζέντες», για να καταλήξει πεπεισμένος ότι «θα σημειώσουμε αληθινή πρόοδο στις σχέσεις μας, Τουρκία και ΗΠΑ». Ενδεικτικές ήταν και οι δηλώσεις του Γάλλου Προέδρου, μετά τη δική του συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του, που μίλησε για μια «πλούσια και ουσιαστική», «μακρά συνάντηση» με στόχο «να προχωρήσουμε με σαφήνεια, σεβασμό και απαίτηση».

Ενώ δεν περνά απαρατήρητη η αναφορά της Κοινής Ανακοίνωσης της Συνόδου ΗΠΑ - ΕΕ στην Ανατ. Μεσόγειο, όπου εκφράζεται η αποφασιστικότητα «να συνεργαστούμε για βιώσιμη αποκλιμάκωση», σημειώνοντας ότι «οι διαφορές πρέπει να επιλυθούν μέσω διαλόγου με καλή πίστη» και ξεκαθαρίζοντας ότι «στόχος μας είναι η συνεργασία και μια αμοιβαία επωφελής σχέση με μια δημοκρατική Τουρκία».

Μέσα λοιπόν από αυτό το πρίσμα πρέπει να δει κανείς και τις εξελίξεις στα Ελληνοτουρκικά, τις επικίνδυνες διευθετήσεις που επιχειρούνται - όπως και στο Κυπριακό - με πρωτεργάτη την κυβέρνηση της ΝΔ, αλλά και με τη στήριξη όλων των αστικών κομμάτων, που συμπαρατάσσονται στον αμερικανοΝΑΤΟικό σχεδιασμό και στον στόχο της «διατλαντικής συνοχής».

Για λογαριασμό των αστικών τους τάξεων, οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Τουρκίας διεκδικούν αναβαθμισμένο ρόλο στην περιοχή, στο πλαίσιο του αμερικανοΝΑΤΟικού σχεδιασμού.

Η Τουρκία, που «δεν έχει κανείς παρά να δει τη θέση της στο χάρτη για τη σημασία της για το ΝΑΤΟ», όπως έλεγε προ ημερών ο γγ της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας, που δηλώνει την ετοιμότητά της για την αμερικανική πρόταση για ανάληψη «μεγαλύτερης ευθύνης» στο Αφγανιστάν, απ' όπου ΗΠΑ - ΝΑΤΟ απομακρύνουν τα στρατεύματά τους για να αναδιατάξουν την παρουσία τους στην ευρύτερη περιοχή, στην «αυλή» της Κίνας και της Ρωσίας. Το ρόλο της σε Συρία και Λιβύη, στον Καύκασο και τη Μαύρη Θάλασσα, όπου η στάση της θα καθορίσει σημαντικά και την «ικανότητα» του ΝΑΤΟ να στηθεί ανάχωμα στη ρωσική και κινεζική επιρροή.

Και την ίδια ώρα η ελληνική κυβέρνηση για λογαριασμό της αστικής τάξης ξεδιπλώνει όλη τη βεντάλια της ιμπεριαλιστικής εμπλοκής, κραδαίνοντας το «χρυσό μετάλλιο» που πήρε φέτος στους ΝΑΤΟικούς εξοπλισμούς, τα «παράσημα» από τη μετατροπή της χώρας σε ορμητήριο των ΗΠΑ με βάση και τη Συμφωνία για τις βάσεις, την «ανανέωση» και διεύρυνση της οποίας αναμένεται να σφραγίσει στα τέλη καλοκαιριού, τις ΝΑΤΟικές αποστολές που αναλαμβάνει από τη Βαλτική και τα Βαλκάνια έως τον Περσικό Κόλπο και την Ινδία.

Να λοιπόν ποιο είναι το υπόβαθρο του ανταγωνισμού των αστικών τάξεων Ελλάδας και Τουρκίας, αλλά και η βάση για συμβιβασμούς που «ωριμάζουν» στο παρασκήνιο, με πυρήνα τη συνεκμετάλλευση, σε βάρος κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας.

Η συνάντηση άλλωστε Μητσοτάκη - Ερντογάν στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ, την περασμένη Δευτέρα, παρά την προσπάθεια της κυβέρνησης να καλλιεργήσει εφησυχασμό για τα όσα δρομολογούνται με τα περί «πάγου που έσπασε» και «ανοιχτών διαύλων», επιβεβαίωσε πως το παζάρι έχει μπει «στα βαθιά», είναι εφ' όλης της ύλης και γίνεται υπό την «υψηλή εποπτεία» ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, με τις δύο πλευρές να λένε ανοιχτά ότι τα όσα δρομολογούνται συνδέονται άρρηκτα με την ισχύ της Συμμαχίας και την αμερικανοΝΑΤΟική «σταθερότητα» στη γειτονιά.

Ενδεικτική ήταν η δήλωση Ερντογάν πως «η ενεργοποίηση των διαύλων διαλόγου μεταξύ ημών και του γείτονα και συμμάχου μας, της Ελλάδας, εξυπηρετεί τη σταθερότητα και την ευημερία της περιοχής μας, όπως και τη λύση διμερών ζητημάτων» και πως «για άλλη μια φορά βλέπουμε ότι κανένας μας στο ΝΑΤΟ δεν είναι ασφαλής αν δεν είμαστε όλοι ασφαλείς».

Ο δε Ελληνας πρωθυπουργός, Κυρ. Μητσοτάκης, σημείωσε ότι «η δέσμευσή μας να προστατεύσουμε τις κοινές βάσεις του διατλαντικού μας δεσμού, να υπερασπιστούμε τα κοινά συμφέροντά μας επιδεικνύοντας ενότητα και αλληλεγγύη, θα πρέπει τώρα, σήμερα, περισσότερο από ποτέ, να είναι κάτι παραπάνω από λόγια. Ναι, η συλλογική μας ευθύνη (...) δεν πρέπει να επιτρέψει την ανάδυση νέων διαχωριστικών γραμμών. Θα πρέπει όμως να είμαστε ένας οργανισμός που βασίζεται σε λύσεις, δομώντας αμοιβαία κατανόηση μέσω της συλλογικής δράσης...».

Για να δώσει μέσα σε αυτό το πλαίσιο το σύνθημα για τη δρομολόγηση ευρωατλαντικής κοπής «διευθετήσεων» αφού: «Η συνεισφορά στη σταθερότητα σημαίνει ανάληψη δράσης σε αυτά τα ζητήματα αλλά και σε μια σειρά από άλλα. Δεν πρέπει να περιμένουμε το αύριο, να παίζουμε πολιτικά παιχνίδια επιδιώκοντας προσωπικά συμφέροντα. Αντίθετα, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα και να δράσουμε τώρα...».

Ενώ μια μέρα πριν, μιλώντας στο «France 24» και δίνοντας το στίγμα για το «εφ' όλης της ύλης» παζάρι και το πλαίσιό του έλεγε πως «έχουμε μεγάλες διαφορές με την Τουρκία και η πιο σημαντική διαφορά μας είναι το ζήτημα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μας», σπεύδοντας να διευκρινίσει πως «είμαστε και οι δύο μέλη της Συμμαχίας. Και, βεβαίως, όταν έχουμε διαφορές - ως μέλη της Συμμαχίας - αυτές οι διαφορές (...) θα πρέπει να επιλύονται με ειρηνικό τρόπο, γιατί αν δεν επιλύονται με τέτοιο τρόπο και επιλέγεται η αύξηση της έντασης, αυτό βεβαίως είναι κάτι που δεν είναι καλό για τη Συμμαχία στο σύνολό της».

Το ότι το παζάρι μέσα σε αυτό το πλαίσιο έχει περάσει ήδη στο επόμενο στάδιο φαίνεται και από το γεγονός των απευθείας επαφών ανάμεσα σε Μητσοτάκη - Ερντογάν, με τον Τούρκο Πρόεδρο να σημειώνει την Πέμπτη πως «συναντηθήκαμε με τον Μητσοτάκη. Του είπα "όπως και σήμερα ας μη βάλουμε μεταξύ μας τρίτα πρόσωπα, οργανισμούς και κράτη. Αν θα κάνουμε κάτι, να το κάνουμε μαζί. Ο δικός σου ειδικός απεσταλμένος με τον δικό μου ειδικό απεσταλμένο ας συναντηθούν και ας μας ενημερώσουν. Και μετά να συναντηθούμε εμείς. Και να κάνουμε τα ανάλογα βήματα". Το σημαντικότερο θέμα που συμφωνήσαμε ήταν αυτό».

Ενώ τη Δευτέρα αμέσως μετά τη συνάντηση ζητούσε «ένα ένα να αρχίσουμε να καθαρίζουμε το τραπέζι», που «δεν πρέπει να είναι τραπέζι προβλημάτων, αλλά λύσεων», καλώντας τα «θέματα που μας απασχολούν (...) να τεθούν υπόψιν των επιτροπών εμπειρογνωμόνων, έτσι ώστε να διερευνηθούν οι ενδεχόμενες λύσεις».

«Αποφασίσαμε να συνεχίσουμε τον μηχανισμό διαλόγου και να κάνουμε πιθανά βήματα για μια θετική ατζέντα», τόνισε από τη μεριά του ο Ελληνας πρωθυπουργός, με φόντο και τα 25 σημεία της λεγόμενης «θετικής ατζέντας» (σ.σ. για διμερείς μπίζνες), η πρόοδος των οποίων επιθεωρήθηκε κατά τη συνάντηση του Φραγκογιάννη με τον ομόλογό του την Πέμπτη και θεωρείται ότι θα βοηθήσουν να «ξεκλειδώσουν» και το μεγαλύτερο παζάρι, για τις θαλάσσιες ζώνες και ευρωατλαντικής κοπής διευθετήσεις. Καταλήχτηκε δε οι δύο αντιπροσωπείες να ξανασυναντηθούν στο «εγγύς μέλλον», την ώρα που αναζητούνται ημερομηνίες και για τον επόμενο γύρο διερευνητικών επαφών και πολιτικών διαβουλεύσεων, όπως και των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης σε στρατιωτικό επίπεδο.

Στο μεταξύ, «αέρα» στα πανιά της προσπάθειας να επιταχυνθούν οι επικίνδυνες διευθετήσεις, με βάση και την κοινή στρατηγική για «αναβάθμιση» της αστικής τάξης στα αμερικανοΝΑΤΟικά σχέδια, δίνουν και τα υπόλοιπα αστικά κόμματα, με πρώτο τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος έσπευσε να ασκήσει κριτική στην κυβέρνηση ότι δεν «αξιοποιεί το μομέντουμ» για να δρομολογήσει πιο αποφασιστικά τις επικίνδυνες διευθετήσεις. Διαμαρτυρήθηκε για το ότι η ελληνική πλευρά δεν πρέπει να θέσει «ως μοναδικό στόχο ένα ήσυχο καλοκαίρι, αλλά να επιδιώξει την έναρξη ουσιαστικού διαλόγου», συνιστώντας «η πολύ σημαντική θετική ατζέντα» που θα συζητήσει η ΕΕ με την Τουρκία «να διασυνδεθεί πλήρως» με τις ελληνοτουρκικές διαφορές αλλά και ότι τα ελληνοτουρκικά θέματα πρέπει να συζητούνται όχι «σε διμερές μόνο επίπεδο» αλλά με την παρέμβαση της ΕΕ ή των ΗΠΑ, σπεύδοντας δηλαδή να παρουσιάσει ως «εγγύηση» για τα κυριαρχικά δικαιώματα τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και τα σχέδιά τους που τα υπονομεύουν.

Σε αυτά τα λόγια, που περιέχονται στην «Ατζέντα 2030» - το νέο στρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ για την επόμενη δεκαετία - συμπυκνώνονται οι αιτίες για τα νέα δολοφονικά σχέδια του ιμπεριαλιστικού οργανισμού που επικυρώθηκαν και επισήμως την περασμένη Δευτέρα, στη Σύνοδο Κορυφής του, στις Βρυξέλλες.

Με αυτή το ΝΑΤΟ επεκτείνει τη δράση του σε όλο τον πλανήτη, επικαλούμενο νέες απειλές, όπως τις κυβερνοεπιθέσεις, τους λεγόμενους υβριδικούς πολέμους και προσχήματα, όπως αυτό της κλιματικής αλλαγής, κλιμακώνει τους επιθετικούς σχεδιασμούς του σε βάρος των λαών και των αντιπάλων του, της Κίνας και της Ρωσίας, στο πλαίσιο των οξυμένων ανταγωνισμών που εκτυλίσσονται με φόντο τη νέα καπιταλιστική κρίση και τις ανακατατάξεις στο ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Στο πλαίσιο αυτό, τα νέα επιθετικά σχέδια του ΝΑΤΟ συνοψίζονται στους εξής 6 άξονες:

-- «Βαθύτερη πολιτική διαβούλευση και συντονισμός». Με φόντο τους ανταγωνισμούς στο εσωτερικό της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας και δεδομένου ότι «κανείς δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις μόνος», οι ΝΑΤΟικοί συμφώνησαν «να εμβαθύνουν και να διευρύνουν τις πολιτικές διαβουλεύσεις στο ΝΑΤΟ», «να διαβουλεύονται συχνότερα για όλα τα ζητήματα που επηρεάζουν την ασφάλεια των συμμάχων», αλλά και «για οικονομικά θέματα που σχετίζονται με την ασφάλεια, όπως έλεγχοι εξαγωγών και μεταφορές τεχνολογίας».

-- «Ενισχυμένη αποτροπή και άμυνα» των κρατών - μελών, με τους ηγέτες να «επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους για διατήρηση κατάλληλου συνδυασμού πυρηνικών, συμβατικών και πυραυλικών αμυντικών δυνατοτήτων», προκαλώντας σύγκρυο.

-- «Βελτιωμένη ανθεκτικότητα»: Οι ΝΑΤΟικοί συμφώνησαν να αναπτύξουν συγκεκριμένους «στόχους ανθεκτικότητας για να καθοδηγήσουν εθνικά προσαρμοσμένους στόχους αντοχής και σχέδια εφαρμογής», με το ΝΑΤΟ να «αξιολογεί» τα εθνικά σχέδια. Στην πράξη, το ΝΑΤΟ αποκτά τον πρώτο λόγο σε ζητήματα όπως ανάπτυξη υποδομών (π.χ. οδικά ή τηλεπικοινωνιακά δίκτυα) και ποιος θα τα ελέγχει, ξορκίζοντας τον κίνδυνο να πέσουν στα χέρια π.χ. κινεζικών επιχειρηματικών ομίλων.

-- «Διατήρηση της τεχνολογικής μας αιχμής». Αποφασίστηκε να στηθεί ένας νέος πολιτικο-στρατιωτικός «Επιταχυντής Καινοτομίας Αμυνας για τον Βόρειο Ατλαντικό» (Defence Innovation Accelerator for the North Atlantic - DIANA), που θα έχει γραφεία και κέντρα δοκιμών σε ολόκληρη τη Συμμαχία, όπως και ένα «Ταμείο Καινοτομίας». Βάζουν, άλλωστε, ανοιχτά θέμα ότι «οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ δεν μπορούν πλέον να θεωρούν δεδομένο το τεχνολογικό τους πλεονέκτημα. Η Κίνα, για παράδειγμα, σκοπεύει να γίνει η κορυφαία δύναμη στον κόσμο στην τεχνητή νοημοσύνη την επόμενη δεκαετία»...

-- «Υποστήριξη της διεθνούς τάξης βάσει κανόνων», με βασικό στόχο την αποτροπή της επιρροής Κίνας, Ρωσίας, προωθώντας ΝΑΤΟικές δυνάμεις ως την ...αυλή τους, σε συνεργασία με άλλα κράτη παντού στον πλανήτη, στη λογική του «Παγκόσμιου ΝΑΤΟ». Αλλωστε, οι ηγέτες συμφώνησαν «να ενισχύσουν τις σχέσεις του ΝΑΤΟ με ομοειδείς εταίρους και διεθνείς οργανισμούς και να δημιουργήσουν νέες δεσμεύσεις, όπως στην Αφρική, στην Ασία και τη Λατινική Αμερική».

-- «Ενίσχυση της κατάρτισης και ανάπτυξη ικανοτήτων». Αποφασίστηκε «να εντείνουν τις προσπάθειες του ΝΑΤΟ για την οικοδόμηση της ικανότητας των εταίρων μας σε τομείς όπως η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η σταθεροποίηση, η αντιμετώπιση υβριδικών επιθέσεων, η διαχείριση κρίσεων, η διατήρηση της ειρήνης και η αμυντική μεταρρύθμιση, μεταξύ άλλων», καθώς «η ενίσχυση των εταίρων και η κατάρτιση των τοπικών δυνάμεων είναι ένας πιο βιώσιμος και οικονομικά αποδοτικός τρόπος για την αύξηση της ασφάλειας και της σταθερότητας...».

-- «Καταπολέμηση και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή». Εγκρίθηκε ένα «σχέδιο δράσης του ΝΑΤΟ για την αλλαγή του κλίματος και την ασφάλεια, με στόχο να καταστήσουν το ΝΑΤΟ τον κορυφαίο διεθνή οργανισμό όσον αφορά την κατανόηση και την προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ασφάλεια». Κι αυτό γιατί «οι συνέπειες για την ασφάλεια από την αλλαγή του κλίματος γίνονται αισθητές στη γειτονιά του ΝΑΤΟ, είτε στο Σαχέλ στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική, είτε στην Αρκτική, καθώς και εντός της συμμαχικής επικράτειας του ΝΑΤΟ», σημειώνεται, δείχνοντας τα νέα προσχήματα που θα αξιοποιηθούν για τις νέες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις όπου Γης.

-- Ανανέωση της «Στρατηγικής Αντίληψης» («Strategic Concept», το δόγμα του ΝΑΤΟ). Οι ΝΑΤΟικοί κάλεσαν τον γγ της λυκοσυμμαχίας «να ηγηθεί της διαδικασίας για την ανάπτυξη της επόμενης Στρατηγικής Αντίληψης του ΝΑΤΟ εγκαίρως για την επόμενη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ», αφού, όπως λένε, «ο κόσμος έχει αλλάξει ριζικά την τελευταία δεκαετία».

-- Τέλος, «η Επένδυση στο ΝΑΤΟ», σε μια προαναγγελία νέας κούρσας εξοπλισμών, με τους συμμάχους να δεσμεύονται «να διασφαλίσουν ότι η Συμμαχία έχει τους κατάλληλους πόρους, τόσο μέσω των εθνικών αμυντικών δαπανών όσο και της κοινής χρηματοδότησης του ΝΑΤΟ, για να υλοποιήσει τις αποφάσεις του "ΝΑΤΟ 2030"», καθώς για όσα βάζει προς υλοποίηση «θα χρειαστούν αυξημένοι πόροι και στους τρεις προϋπολογισμούς του ΝΑΤΟ: Στρατιωτικό, πολιτικό και υποδομών».

Η ελληνική κυβέρνηση διεκδικεί ρόλο σημαιοφόρου όχι μόνο με λόγια αλλά και με πράξεις.

Επιβεβαιώνοντας πως βασικό «διαβατήριο» για την επιχείρηση αναβάθμισης στα ΝΑΤΟικά σχέδια αποτελούν οι στρατιωτικές δαπάνες για τις δολοφονικές μηχανές τους, η Ελλάδα θα βρεθεί το 2021 στην πρώτη θέση της κατάταξης του ΝΑΤΟ στις στρατιωτικές δαπάνες σε αναλογία προς το ΑΕΠ, με 3,82%, σύμφωνα με εκτιμήσεις της ίδιας της λυκοσυμμαχίας, όπως παρουσιάστηκαν στο περιθώριο της Συνόδου.

Τα τελευταία 7 χρόνια, η Ελλάδα καταλάμβανε τη 2η θέση σε αυτές τις δαπάνες, πίσω μόνο από τις ΗΠΑ, των οποίων πλέον αναμένεται να προηγηθεί, καθώς, σύμφωνα με πίνακες στοιχείων που δόθηκαν στη δημοσιότητα, θα ...περιοριστούν στο 3,52% του ΑΕΠ τους. Αναμένεται να ακολουθήσουν Κροατία (2,29%) και χαμηλότερα (αλλά πάνω από τη ΝΑΤΟική νόρμα που μπήκε το 2014, κάθε χρόνο να δαπανάται από τα κράτη - μέλη τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ τους) Βρετανία, Εσθονία, Λετονία, Πολωνία, Λιθουανία, Ρουμανία και Γαλλία. Η Τουρκία θα βρίσκεται στο 1,57% του ΑΕΠ της.

Σε ποσά, η Ελλάδα αναμένεται να δαπανήσει φέτος περίπου 6,6 δισ. ευρώ, από περίπου 4,4 δισ. πέρυσι. Με αυτήν την αύξηση η χώρα θα εκπληρώσει το 2021, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, και το 2ο κριτήριο: Τουλάχιστον 20% των στρατιωτικών δαπανών να πηγαίνουν για «μείζονες εξοπλισμούς». Η Ελλάδα θα καταβάλει φέτος για τέτοιους σκοπούς το 38,5% των στρατιωτικών της δαπανών, ευρισκόμενη στην τρίτη υψηλότερη θέση σε αυτήν την κατηγορία δαπανών, μετά την Κροατία και το Λουξεμβούργο. Σε μια σύγκριση, το 2014, το αντίστοιχο ποσοστό για την Ελλάδα ήταν μόνο 8%. Η αύξηση αντικατοπτρίζει τις αποφάσεις που πάρθηκαν για αγορά μαχητικών και φρεγατών, όπως και άλλα εξοπλιστικά προγράμματα, που - ειρήσθω εν παρόδω - φουντώνουν τους ανταγωνισμούς στο παρασκήνιο.

Αλλωστε, ο ίδιος ο Κυρ. Μητσοτάκης τόνισε στις Βρυξέλλες ότι «η Ελλάδα είναι μία χώρα που αποτελεί πυλώνα σταθερότητας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Είναι μία χώρα που μέχρι και τις δύσκολες εποχές της οικονομικής κρίσης σταθερά δαπανούσε άνω του 2% του ΑΕΠ της σε αμυντικές δαπάνες. Είναι μία χώρα που καθώς εξέρχεται ισχυρότερη από την κρίση που την ταλάνισε την τελευταία δεκαετία, έρχεται να επενδύσει αυξημένους πόρους στις στρατιωτικές της δυνατότητες, έτσι ώστε να είναι ακόμα πιο αξιόπιστη στις υποχρεώσεις της απέναντι στη Συμμαχία»...

Ενώ απαρατήρητη δεν πέρασε και η αποστροφή του για τα «αυταρχικά καθεστώτα (που) θα εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το υβριδικό τους οπλοστάσιο προκειμένου να αποδυναμώσουν τους δημοκρατικούς μας θεσμούς», σε μια σαφή αναφορά σε Κίνα, Ρωσία.

Σημείωσε εξάλλου ότι «η συνεισφορά στη σταθερότητα σημαίνει ανάληψη δράσης (...) Δεν πρέπει να περιμένουμε το αύριο, να παίζουμε πολιτικά παιχνίδια επιδιώκοντας προσωπικά συμφέροντα. Αντίθετα, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα και να δράσουμε τώρα»...

Στο πλαίσιο αυτό, της «ανάληψης δράσης» για τα ΝΑΤΟικά σχέδια και τη διασφάλιση της ΝΑΤΟικής συνοχής στην περιοχή, εντάσσεται και η προσπάθεια να «κλείσουν» και οι «εκκρεμότητες» στα Ελληνοτουρκικά, όπως έδειξε και η συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο, τη Δευτέρα, στο περιθώριο της Συνόδου (βλέπε και δίπλα).

Οπως σημείωσε και το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ για τις αποφάσεις του ΝΑΤΟ, «η κυβέρνηση της ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ και τα άλλα κόμματα που υποκλίνονται στο ΝΑΤΟ φέρουν τεράστιες ευθύνες, γιατί με κριτήριο τα συμφέροντα της αστικής τάξης σέρνουν τη χώρα στις "μυλόπετρες" των ανταγωνισμών, σε βάρος των συμφερόντων του λαού, της ειρήνης και της ασφάλειάς του. Το ΝΑΤΟ δεν είναι "απάνεμο λιμάνι" και "δίχτυ προστασίας", όπως επιδιώκουν να παραπλανήσουν τον λαό, αλλά "μήτρα" νέων αιματηρών επεμβάσεων και πολέμων».

Από τη Σύνοδο Κορυφής ΗΠΑ - Ρωσίας στη Γενεύη

Σε συνθήκες όπου η κόντρα ΗΠΑ - Κίνας για την πρωτοκαθεδρία επιδρά σε όλο το φάσμα του διεθνούς ιμπεριαλιστικού συστήματος, η Σύνοδος Κορυφής ΗΠΑ - Ρωσίας έγινε με φόντο το πολυήμερο ταξίδι του Αμερικανού Προέδρου στην Ευρώπη, όπου συμμετείχε στις Συνόδους Κορυφής της G7, του ΝΑΤΟ και ΕΕ - ΗΠΑ, στέλνοντας μήνυμα «ενίσχυσης» του ευρωατλαντικού άξονα τόσο απέναντι στην Κίνα, όσο και στη Ρωσία.

Η ίδια η συνάντηση Μπάιντεν - Πούτιν εξάλλου πραγματοποιήθηκε ενώ από την εκλογή του Αμερικανού Προέδρου μέχρι σήμερα καταγράφεται κλιμάκωση σε πολλά «καυτά» μέτωπα στην έτσι κι αλλιώς εντεινόμενη, τα τελευταία χρόνια, αντιπαράθεση ΗΠΑ - Ρωσίας. Μέσα σε αυτούς τους λίγους μήνες καταγράφονται παραπέρα όξυνση της αντιπαράθεσης για Ουκρανία και Λευκορωσία, μεγάλη στρατιωτική κινητικότητα στην Ανατολική Ευρώπη και τη Μαύρη Θάλασσα, ανταλλαγή κυρώσεων και απελάσεων διπλωματών κ.ά.

Σύμφωνα με όσα ανέφεραν οι δύο Πρόεδροι στις ξεχωριστές συνεντεύξεις Τύπου, επανέλαβαν τις «κόκκινες γραμμές» και αναζήτησαν περιθώρια «συνεννόησης» σε ορισμένους τομείς, ενώ χαρακτήρισαν τις συνομιλίες «παραγωγικές», στο πλαίσιο βέβαια του κλίματος «χαμηλών προσδοκιών».

Ενδεικτικά, συμφώνησαν να αποκαταστήσουν τις διπλωματικές τους σχέσεις, με την επιστροφή των Αμερικανών και Ρώσων πρέσβεων στις θέσεις τους σε Μόσχα και Ουάσιγκτον, μετά την απόσυρσή τους και τις εκατέρωθεν μαζικές απελάσεις διπλωματών πριν από περίπου δυο μήνες εξαιτίας της κλιμάκωσης της σύγκρουσης στην ανατολική Ουκρανία.

ΗΠΑ και Ρωσία δημοσίευσαν επίσης κοινή δήλωση, σημειώνοντας ότι «ακόμη και σε περιόδους έντασης» μοιράζονται στόχους «διασφάλισης της προβλεψιμότητας στον στρατηγικό τομέα, μείωσης του κινδύνου ένοπλων συγκρούσεων και της απειλής πυρηνικού πολέμου».

Σχετικά με τη «στρατηγική σταθερότητα» και τον έλεγχο των εξοπλισμών συμφωνήθηκε η έναρξη διαβουλεύσεων μεταξύ των δύο υπουργείων Εξωτερικών, που θα καθορίσουν τη σύνθεση, τον τόπο και τη συχνότητα διεξαγωγής των συνομιλιών. Υπενθυμίζεται ότι οι ΗΠΑ επί Μπάιντεν ανανέωσαν τη συνθήκη «New START», ενώ αποχώρησαν από αυτήν των «Ανοιχτών Ουρανών».

Βέβαια, και σε αυτό το ζήτημα, ο «ελέφαντας στο δωμάτιο», η Κίνα, παραμένει. Οι ΗΠΑ, επί προεδρίας Τραμπ, είχαν αποχωρήσει από τη συνθήκη περιορισμού των πυραύλων μικρού και μεσαίου βεληνεκούς (INF) και αμφισβητούσαν τον λόγο ύπαρξης άλλων συμφωνιών για τον έλεγχο των εξοπλισμών, αν σε αυτές δεν αναγκαζόταν να συμμετέχει και η Κίνα. Η «ελευθερία» της Κίνας να εξοπλίζεται έξω από συνθήκες και η γοργή στρατιωτική της άνοδος, απασχολούν τόσο την ΕΕ, όσο και τη Ρωσία, παρότι κρατούν χαμηλότερους τόνους.

Πάντως, την επομένη της συνάντησης, ο Βλ. Πούτιν σημείωσε ότι μια κούρσα εξοπλισμών «ξετυλίγεται είτε κρυφά είτε φανερά», ενώ παράλληλα αναφέρθηκε στις «περιφερειακές συγκρούσεις». «Τα αμερικανικά στρατεύματα φεύγουν από το Αφγανιστάν. Αυτό είναι πολύ κοντά στα σύνορά μας και μια ρωσική στρατιωτική βάση βρίσκεται στο Τατζικιστάν. Το ζήτημα είναι πώς θα οικοδομήσουμε σχέσεις σε αυτόν τον τομέα και την ασφάλεια στην περιοχή», είπε χαρακτηριστικά.

Για την κυβερνοασφάλεια, ο Πούτιν είπε ότι είναι «προς το συμφέρον των δύο χωρών να συνεργαστούμε και η Ρωσία είναι έτοιμη γι' αυτό». Από την πλευρά του, ο Μπάιντεν παρέδωσε στον Ρώσο ομόλογό του μια λίστα με 16 καίριες υποδομές των ΗΠΑ (από τον τομέα της Ενέργειας μέχρι τα συστήματα μεταφοράς νερού) που όπως είπε θα πρέπει να μείνουν εκτός κυβερνοεπιθέσεων. Με τον τρόπο αυτό οι ΗΠΑ επαναφέρουν ουσιαστικά τις κατηγορίες για κυβερνοεπιθέσεις από ρωσικό έδαφος σε αμερικανικές στρατηγικής σημασίας υποδομές και διαμηνύουν ότι θα απαντήσουν εάν δεχθούν ξανά τέτοια επίθεση.

Επιπλέον, σύμφωνα με τον Πούτιν, οι δύο πλευρές συμφώνησαν να εργαστούν για την Αρκτική - μια ακόμη περιοχή που εντάσσεται στις «φιλοδοξίες» του Πεκίνου - ενώ τα υπουργεία Εξωτερικών Ρωσίας και ΗΠΑ «θα ξεκινήσουν διαβουλεύσεις για ολόκληρο το σύμπλεγμα αλληλεπιδράσεων στο διπλωματικό πεδίο». Επίσης, δεν απέκλεισε συμβιβασμό για ανταλλαγή Αμερικανών και Ρώσων φυλακισμένων.

Στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση, ο Μπάιντεν έκανε λόγο για «πολλή δουλειά» που πρέπει να γίνει και «θα φανεί τους επόμενους μήνες» αν «λειτουργεί». Ο ίδιος εκτίμησε ότι «υπάρχει πραγματική προοπτική για σημαντική βελτίωση των σχέσεων χωρίς να εγκαταλείψουμε τίποτα από τις αρχές και τις αξίες μας» και πως η Ρωσία «το τελευταίο πράγμα που θέλει τώρα είναι ένας Ψυχρός Πόλεμος».

Από την πλευρά του ο Πούτιν σημείωσε ότι ΗΠΑ και Ρωσία αντιλαμβάνονται πολύ καλά «τις κόκκινες γραμμές» των δυο πλευρών. «Διαφωνούμε από πολλές απόψεις. Ωστόσο, και οι δύο πλευρές έδειξαν προθυμία να καταλάβουν η μία την άλλη, να αναζητήσουν τρόπους για να φέρουν τις θέσεις πιο κοντά», συμπλήρωσε. Την επομένη των συνομιλιών, μίλησε για τομείς με «κορυφαία προτεραιότητα και ενδιαφέρον».

Οι αιτίες της κλιμάκωσης μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας ωστόσο παραμένουν, και η Ουκρανία - ως κομβικός κρίκος στην αμερικανοΝΑΤΟική προσπάθεια περικύκλωσης της Ρωσίας - είναι ένα τέτοιο κομβικό μέτωπο.

Ο Βλ. Πούτιν κατηγόρησε την κυβέρνηση του Κιέβου ότι παραβιάζει την κατάπαυση του πυρός με τους φιλορώσους αυτονομιστές στο Ντονμπάς και τις συμφωνίες του Μινσκ, ενώ ο Μπάιντεν επιβεβαίωσε τη στήριξη των ΗΠΑ στην εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Ουκρανίας και δήλωσε πως οι δύο πλευρές «συμφώνησαν να συνεχίσουν τη διπλωματία με βάση τις συμφωνίες του Μινσκ».

Οι συμφωνίες αυτές βέβαια βασικά παραμένουν «στα χαρτιά» εδώ και 6 χρόνια. Η Ουκρανία τις αμφισβητεί, ενώ ζητά στις διαπραγματεύσεις να εισέλθουν οι ΗΠΑ και Βρετανία. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ, που συμμετείχε στη Σύνοδο στη Γενεύη, η αμερικανική πλευρά «επιβεβαίωσε την κατανόησή της, ότι το μόνο δυνατό μέσο διευθέτησης είναι η εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι δεν συζητήθηκε η συμμετοχή της Ουάσιγκτον στο διαπραγματευτικό σχήμα της Νορμανδίας (Γερμανία, Γαλλία, Ρωσία, Ουκρανία).

Στην πράξη αυξάνεται η συγκέντρωση ΝΑΤΟικών και ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων στα ρωσικά σύνορα, σε ανατολική Ευρώπη, Μαύρη Θάλασσα και Ουκρανία. Ενόψει της συνάντησης Πούτιν - Μπάιντεν το αμερικανικό Πεντάγωνο ανακοίνωσε τη χορήγηση της προγραμματισμένης στρατιωτικής βοήθειας ύψους 150 εκατ. δολαρίων στην Ουκρανία. Η αμερικανική στρατιωτική βοήθεια στη χώρα ξεπερνά τα 2,5 δισ. δολάρια από το 2014.

Σχετικά με την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ - που αποτελεί «κόκκινη γραμμή» για τη Ρωσία - μετά τη ΝΑΤΟική σύνοδο κορυφής ο Μπάιντεν είχε δηλώσει ότι θα πρέπει πρώτα να καταπολεμήσει τη «διαφθορά» και να εκπληρώσει ορισμένα κριτήρια. «Καθησύχασε» όμως ότι «στο μεταξύ, θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μπορεί η Ουκρανία να αντισταθεί στη ρωσική επιθετικότητα».

Παράλληλα οι ΗΠΑ - που σε ένα συμβιβασμό με τη Γερμανία αποφάσισαν να μην επιβάλλουν νέες κυρώσεις στον σχεδόν ολοκληρωμένο ρωσικό αγωγό «Nord Stream 2» - εξετάζουν τρόπους να βοηθήσουν την Ουκρανία να διατηρήσει ή να αντισταθμίσει τα τέλη διαμετακόμισης ρωσικού φυσικού αερίου μετά την έναρξη λειτουργίας του «Nord Stream 2». Επίσης εξετάζουν επενδύσεις για την αξιοποίηση των πόρων της Ουκρανίας σε φυσικό αέριο, τον εκσυγχρονισμό της ενεργειακής υποδομής της κ.ά.

Στο μεταξύ, καθώς οξύνονται και αυξάνονται τα «μέτωπα αντιπαράθεσης» ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας στην ευρύτερη περιοχή, στις συνόδους κορυφής στις Βρυξέλλες (ΝΑΤΟ και ΗΠΑ - ΕΕ) το ευρωατλαντικό μπλοκ δήλωσε ετοιμότητα «να ανταποκριθούν αποφασιστικά στις επαναλαμβανόμενες επιβλαβείς δραστηριότητες της Ρωσίας».

Καταδίκασαν τη Ρωσία για την υπονόμευση της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας (Ντονμπάς), της Γεωργίας (Νότια Οσετία - Αμπχαζία) και της Μολδαβίας (Υπερδνειστερία) και την κάλεσαν να «αποσύρει τα στρατεύματά της». Εξάλλου δήλωσαν ότι θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν την «μεταρρυθμιστική πορεία» και την ευρωατλαντική «ολοκλήρωση» αυτών των κρατών στα σύνορα της Ρωσίας.

Σε ένα ακόμη πεδίο ανταγωνισμού στην «αυλή» της Ρωσίας, ο ευρωατλαντικός άξονας δήλωσε αποφασισμένος «να εργαστούμε για μια μακροπρόθεσμη ειρήνη, ανθεκτικότητα και σταθερότητα στο Νότιο Καύκασο», την ίδια ώρα που η Ρωσία πρωτοστατεί στην εφαρμογή της εύθραυστης «ειρηνευτικής» συμφωνίας Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, ενώ η Τουρκία ενισχύει την στρατιωτική και πολιτική της συνεργασία με το Αζερμπαϊτζάν και επιδιώκει αναβαθμισμένο ρόλο στην περιοχή.

Μάλιστα τη μέρα των συνομιλιών στη Γενεύη, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σ. Μισέλ, ανακοίνωσε ότι ΕΕ και ΗΠΑ «προωθούν μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης σε Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν» και αυτή είναι μια περίπτωση, όπου ΗΠΑ και ΕΕ ενώνονται για να ηγηθούν.

Το δε ζήτημα της Λευκορωσίας δεν ήταν «ψηλά στην ατζέντα» των συνομιλιών στη Γενεύη, καθώς «θα ήταν αδύνατο» να φέρει πιο κοντά τις θέσεις ΗΠΑ και Ρωσίας, ανέφερε ο Ντμ. Πεσκόφ.

Από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ το 2019 στο Λονδίνο, όταν για πρώτη φορά στην Κοινή Δήλωση των ηγετών αναφέρθηκε ρητά η «αναδυόμενη στρατιωτική δύναμη της Κίνας ως πιθανή νέα απειλή», το κέντρο βάρους της λυκοσυμμαχίας, όπως και των ΗΠΑ, μετατοπίζεται όλο και περισσότερο προς την αντιμετώπιση της Κίνας και την περιοχή Ασίας - Ειρηνικού.

Με αυτό το δεδομένο, η Ρωσία παραμένει «μια βασική απειλή για την ασφάλειά μας» και το ΝΑΤΟ δηλώνει μια «διπλή προσέγγιση»: «Αποτροπή» και «διάλογος», με τα ΝΑΤΟικά στρατεύματα «παρόντα με κυκλική εναλλαγή σε Βαλτική, Πολωνία και Ρουμανία».

Αντίστοιχα, για τρίπτυχο «απώθησης», «περιορισμού» και «συνεργασίας» κάνει λόγο η έκθεση της Κομισιόν για τις σχέσεις ΕΕ - Ρωσίας που θα συζητηθεί στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ.

Σε κάθε περίπτωση, ΗΠΑ και ΝΑΤΟ «ζυγίζουν» τους κινδύνους από την πολιτική της «διπλής συγκράτησης» Ρωσίας και Κίνας, οι οποία μπορεί οδηγήσει σε παραπέρα ενίσχυση της συνεργασίας τους, παρά τις μεταξύ τους διαφορές.

Ο γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, επισήμανε χαρακτηριστικά ότι «Ρωσία και Κίνα διατηρούν εδώ και κάποιο χρόνο μια συνεργασία όλο και πιο έντονη, σε πολιτικό και σε στρατιωτικό επίπεδο. Πρόκειται για μια νέα διάσταση με νέους κινδύνους» και το ΝΑΤΟ πρέπει να «προσαρμοστεί» προκειμένου να ανταποκριθεί.

Αντίστοιχα, σύμφωνα με αναλύσεις στον ρωσικό Τύπο «οι ΗΠΑ θέλουν να αποφύγουν κλιμάκωση των εντάσεων για να επικεντρωθούν στη συγκράτηση της Κίνας, ενώ η Ρωσία θέλει να ξεφύγει από νέες κυρώσεις και μια ακόμη κούρσα εξοπλισμών» για να ενισχύσει την καπιταλιστική της ανάπτυξη. Ακόμη, υπογραμμίζεται ότι το Πεκίνο πρόσφατα επέδειξε ετοιμότητα για μεγαλύτερη προσέγγιση με τη Ρωσία, ενδεχομένως και για «στρατιωτική - πολιτική συνεργασία» χωρίς «ταμπού» ή «ταβάνια». «Αυτό πρέπει να εξέπληξε τη Δύση» και «για κάθε δράση υπάρχει αντίδραση».

Ο δε Κινέζος καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Ρένμιν στο Πεκίνο, Shi Yinhong, δήλωσε στην «South China Morning Post», ότι παρότι οι ΗΠΑ προσπαθούν να «βολιδοσκοπήσουν» ανταλλάγματα επιδιώκοντας να χαλαρώσουν οι σχέσεις Κίνας-Ρωσίας, «στο τρέχον κλίμα, Κίνα και Ρωσία δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να ενισχύσουν τη στρατηγική, στρατιωτική και διπλωματική συνεργασία τους».

Τα κατά Μπρεχτ καθάρματα, αυτά που θύμισε ο σύντροφος Κατσώτης από το βήμα, δηλαδή οι άνθρωποι που ξέρουν την αλήθεια και τη διαψεύδουν, θ' αποδειχτεί τελικά ότι έχουν, όπως τα ψέματα, πολύ κοντά ποδάρια, για να τρέξουν να μας φτάσουν και να μας πατήσουν στο λαιμό, πιστεύοντας πως οι αλυσίδες στους νέους δούλους του εικοστού πρώτου αιώνα είναι αόρατες και ψηφιακές, και τα συνδικάτα και οι απεργίες κι οι συγκρούσεις είδος για το μουσείο της φρίκης τους.

Παρά το ειρωνικό υφάκι, το διεστραμμένα ευπρεπή λαϊκισμό, τη βαθιά περιφρόνηση για τις λαϊκές ανάγκες και την έννοια λαός αυτή καθαυτή. Παρά την έμμεση παραλλαγμένη, πασπαλισμένη με χρυσόσκονη επιγραφή του Αουσβιτς («η εργασία απελευθερώνει»), που είχε εξαπλωθεί σα βαριά οσμή θανάτου μέσα στο Κοινοβούλιο καπακωμένη από φρου φρου κι αρώματα, φαίνεται για όποιον θέλει να το δει ο πανικός των αφεντικών. Προσπάθησαν να πείσουν διά των αντιπροσώπων τους πως στον καινούριο και ψηφιακό και μεταπανδημικό κόσμο, μοιραζόμαστε επί ίσοις όροις τις ίδιες αγωνίες. Ξέρεις τι είναι να βλέπεις την τιμή της μετοχής σου να πέφτει και τα κέρδη σου να εξανεμίζονται; Ντρέπεσαι να πας στο γκολφ κλαμπ. Ξέρεις τι είναι να μην έχεις παρά ένα 5ευρώ στην τσέπη, που δε φτάνει για το φαΐ των παιδιών; Ντρέπεσαι να γυρίσεις σπίτι σου μετά από το κάτεργο που πρέπει να το λες και δουλειά. Ισα κι όμοια...

Το πρώτο βήμα για μια οργανωμένη συντριπτική αντίσταση κι αντεπίθεση στη φρικώδη πραγματικότητα που νομίζει πως θα νομιμοποιήσει αυτό το έκτρωμα, είναι η συνειδητοποίηση ότι ήρθε για να μας προλάβει. Για να μη ματαιώσουμε το περαιτέρω μπούκωμα των φουσκωμένων τσεπών και στομαχιών τους με τα δισεκατομμύρια του Ταμείου Ανάκαμψης. Φοβούνται τόσο, που νομίζουν ότι θα μας τρομάξουν, και θα λουφάξουμε, και θα υποταχτούμε, και θα συναινέσουμε στο βιασμό και των αναγκών και των ονείρων μας. Η συλλογικότητα κι η μαζική κι οργανωμένη δράση διαθέτει ένα υπερόπλο. Τη μάζα, τον όγκο και τη δύναμη της φαντασίας της να σπάει ρίζες από τα κακά φυτά κι ύστερα να σπέρνει το χωράφι. Τα καθάρματα δεν είναι αθάνατα, και δεν ξέρουν όχι απλώς να περιμένουν, αλλά και τι τους περιμένει.

Copyright 2021 The Associated

Από τις εργασίες της Συνόδου Κορυφής ΗΠΑ - ΕΕ στις Βρυξέλλες

«Ο κόσμος έχει αλλάξει εντελώς» και η συνεργασία ΕΕ και ΗΠΑ είναι «η καλύτερη απάντηση για την αντιμετώπιση αυτών των αλλαγών», που προκαλούν «μεγάλο άγχος», ανέφερε ο Αμερικανός Πρόεδρος, αποτυπώνοντας με χαρακτηριστικό τρόπο την «ανησυχία» των ΗΠΑ για τις ανακατατάξεις στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα. «Είναι συντριπτικά προς το συμφέρον των ΗΠΑ να έχουν καλή σχέση με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ», πρόσθεσε.

Η ίδια η ατζέντα της Συνόδου επιβεβαίωσε αυτό το περιεχόμενο των «αλλαγών του κόσμου» και του «άγχους»: Ανοδος της Κίνας, διεθνές εμπόριο και «μεταρρύθμιση» του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, ανταγωνισμός για νέες τεχνολογίες και «πράσινη ανάπτυξη», όπου το Πεκίνο πραγματοποιεί επίσης τεράστιες επενδύσεις, πανδημία, «διπλωματία των εμβολίων» και μελλοντικές «κρίσεις υγείας», ως ένα ακόμα κομβικό επίπεδο εκδήλωσης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.

ΗΠΑ και ΕΕ, στην κοινή δήλωσή τους με τίτλο «Προς μια ανανεωμένη διατλαντική εταιρική σχέση», δεσμεύονται να «συνεργαστούν στενά» απέναντι στην Κίνα, αν και αναγνωρίζουν τις «πολύπλευρες προσεγγίσεις» τους, ενώ προαναγγέλλεται αύξηση των πιέσεων με «μοχλό» τις «κοινές ανησυχίες» για ζητήματα «δικαιωμάτων» (Χονγκ Κονγκ, Ουιγούροι στη Σιντζιάνγκ) και για τις κινεζικές διεκδικήσεις στη Νότια Κινεζική Θάλασσα.

Πίσω από τη διατύπωση περί «πολύπλευρων προσεγγίσεων» απέναντι στην Κίνα βρίσκονται βέβαια οι ενδοαστικές διαφοροποιήσεις συμφερόντων στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Οι ΗΠΑ, παρά τον ανταγωνισμό αμερικανικών και ευρωπαϊκών μονοπωλίων που αναδείχθηκε ακόμα πιο έντονα τα τελευταία χρόνια, επιζητούν παραπέρα ενίσχυση της συμμαχίας με την ΕΕ και «συντονισμό» στον βαθμό που αυτό είναι δυνατόν, προκειμένου να επικεντρωθούν στον πρωταρχικό στόχο, δηλαδή τη διατήρηση της πρωτοκαθεδρίας τους έναντι της Κίνας.

Από την πλευρά της, η ΕΕ - χωρίς να λείπουν βέβαια οι διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό της - επιδιώκει να ενισχυθεί μέσα σε αυτό το ρευστό σκηνικό, να διατηρήσει «περιθώρια ελιγμών» στο πλαίσιο της «συμμαχίας» εναντίον της Κίνας, καθώς δεν ευθυγραμμίζεται πλήρως με τις προτεραιότητες των ΗΠΑ, για οικονομικούς και γεωπολιτικούς λόγους. Χαρακτηριστικά, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ, ωστόσο η μεταξύ τους επενδυτική συμφωνία - που θεωρητικά ανοίγει σε ευρωπαϊκά κεφάλαια τομείς της κινεζικής αγοράς με περιορισμένη ή απαγορευμένη πρόσβαση - έχει «παγώσει» μετά την ανταλλαγή κυρώσεων μεταξύ Βρυξελλών και Πεκίνου, χωρίς πάντως να έχει ακυρωθεί.

Σε ό,τι αφορά τη Ρωσία, ΗΠΑ και ΕΕ δήλωσαν «έτοιμες να αντιδράσουν σθεναρά» αν «επαναληφθούν» οι «βλαπτικές δραστηριότητες» της Μόσχας, ενώ καθιερώνεται ένας «διάλογος υψηλού επιπέδου ΕΕ - ΗΠΑ για τη Ρωσία». «Ταυτόχρονα διατηρούμε κανάλια επικοινωνίας και δυνατότητες επιλεκτικής συνεργασίας σε τομείς κοινού συμφέροντος», αναφέρεται.

Σε αυτό το πλαίσιο, ΗΠΑ και ΕΕ επιδιώκουν «πάγωμα» εμπορικών συγκρούσεων, ώστε να επικεντρωθούν σε «ευρύτερες ατζέντες», όπως η αντιμετώπιση της ανόδου της Κίνας, ο ανταγωνισμός στις νέες τεχνολογίες και μια «συμμαχία» για μεταρρύθμιση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου προς όφελός τους και σε βάρος του Πεκίνου.

Ετσι, ΗΠΑ και ΕΕ συμφώνησαν «ανακωχή» στη σχεδόν 17χρονη διαμάχη τους για τις επιδοτήσεις προς την αμερικανική εταιρεία αεροσκαφών «Boeing» και την ευρωπαϊκή «Airbus», τερματίζοντας για 5 χρόνια δασμούς σε πολλά προϊόντα αξίας 11,5 δισ. δολαρίων.

Επίσης, δεσμεύονται μέχρι το Δεκέμβρη να τερματίσουν τους εκατέρωθεν τιμωρητικούς δασμούς που σχετίζονται με τον χάλυβα και το αλουμίνιο, αν και ειδικά οι δασμοί σε χάλυβα και αλουμίνιο αναμένεται να διατηρηθούν, καθώς έχουν επιβληθεί και σε άλλες χώρες (Κίνα, Ρωσία, Ιαπωνία, Τουρκία κ.ά.), και υποστηρίζονται από την αμερικανική βιομηχανία. Εξάλλου, αναφέρουν ότι θα συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα χάλυβα της Κίνας.

Την ανάγκη ορισμένων συμβιβασμών μέσα στη «μεγάλη εικόνα» περιέγραψε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Το εμπόριο και οι επενδύσεις μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ «είναι απαράμιλλα» και εν μέσω πανδημίας, ανέφερε, καθώς το διμερές εμπόριο άγγιξε το 1 τρισ. ευρώ το 2020. «Για να διατηρηθεί, πρέπει να προσαρμοστούμε σε ένα ακόμη πιο ανταγωνιστικό και πιο διαφοροποιημένο παγκόσμιο περιβάλλον», είπε.

Αντιμέτωπες με τον «ασιατικό γίγαντα» που απειλεί το αμερικανικό ψηφιακό προβάδισμα, ιδρύουν το Συμβούλιο Εμπορίου και Τεχνολογίας ΕΕ - ΗΠΑ για «να αποφεύγουμε αδικαιολόγητα τεχνικά εμπόδια σε τομείς με υψηλή δυναμική, ειδικά στις ψηφιακές τεχνολογίες». Θα είναι ένα «φόρουμ ευθυγράμμισης», από την τεχνητή νοημοσύνη και την κυβερνοασφάλεια μέχρι τις «καθαρές» τεχνολογίες στον περιβαλλοντικό τομέα.

Αρχικά ΕΕ και ΗΠΑ θα επικεντρωθούν στην επείγουσα αντιμετώπιση της παγκόσμιας έλλειψης σε ημιαγωγούς (τσιπς), που φρενάρει την παραγωγή σε αυτοκινητοβιομηχανίες, τεχνολογικούς ομίλους κ.ά,, ενώ η Κίνα έχει προβάδισμα στην παραγωγή τους.

Επίσης, με κριτήριο την ανεύρεση πρόσθετων πόρων για τα μεγάλα πακέτα συνολικότερης στήριξης των καπιταλιστικών οικονομιών, θα επιδιωχθεί συμβιβασμός και στο θέμα της διεθνούς φορολόγησης των ομίλων τεχνολογίας και πληροφορικής, προσπαθώντας να εφαρμόσουν την απόφαση των υπουργών Οικονομικών του G7 για φόρο 15% και στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ.

Στο όνομα, εξάλλου, της «καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής», η πρόεδρος της Κομισιόν, «φωτογραφίζοντας» τα συσσωρευμένα κεφάλαια που αναζητούν κρατική στήριξη για νέα πεδία κερδοφόρων επενδύσεων, υπογράμμισε ότι «και στις δύο πλευρές υπάρχουν πολλά ιδιωτικά κεφάλαια εκεί έξω που αναζητούν αληθινές πράσινες επενδύσεις». Σε αυτό το πλαίσιο, θα ακολουθήσουν διαπραγματεύσεις για Διατλαντική Συμμαχία για την Πράσινη Τεχνολογία.

Τέτοιες επιθέσεις εκδηλώνονται σχεδόν καθημερινά, για διάφορους σκοπούς, όπως στοχευμένες παρακολουθήσεις αξιωματούχων ή παρακολουθήσεις σε μαζική κλίμακα για την υποκλοπή δεδομένων, για προπαγανδιστικούς σκοπούς, για την πρόκληση οικονομικών ή άλλου είδους πληγμάτων σε κρατικές και στρατιωτικές δομές και υποδομές, αλλά και σε επιχειρηματικούς ομίλους.

Καθόλου τυχαία, το 2016 το ΝΑΤΟ ανακήρυξε τον κυβερνοχώρο ως έναν από τους «τομείς επιχειρήσεων» στους οποίους η ιμπεριαλιστική συμμαχία αναπτύσσει δραστηριότητα, ενώ το 2018, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντ. Τραμπ, υπέγραψε ένα προεδρικό διάταγμα, με το οποίο «χαλάρωσε» τους περιορισμούς της CIA στη χρήση ψηφιακών όπλων σε μυστικές επιχειρήσεις.

Το «πολύ επιθετικό» διάταγμα, όπως το χαρακτήρισε αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης, «έδωσε στην υπηρεσία πολύ συγκεκριμένες δικαιοδοσίες για να κάνει πραγματικά επιθετικό τον αγώνα ενάντια σε αντίπαλες χώρες». Στο έγγραφο, ως στόχοι αναφέρονται η Ρωσία, η Κίνα, το Ιράν και η Βόρεια Κορέα.

Είναι ξεκάθαρο πως στη συντριπτική πλειοψηφία των κυβερνοεπιθέσεων εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα κρατικές υπηρεσίες, οι οποίες είναι σε θέση να αναπτύξουν ή να αποσπάσουν την υψηλή τεχνολογία που απαιτείται γι' αυτόν το σκοπό και είναι δύσκολο να ανιχνευθεί. Επίσης, οι κυβερνοεπιθέσεις βρίσκονται στην «γκρίζα ζώνη» της διεθνούς διπλωματίας, καθώς καμία - μέχρι στιγμής - δεν έχει χαρακτηριστεί ως «πράξη πολέμου», ανεξάρτητα από το εύρος της καταστροφής που προκάλεσε.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα μεγάλης κλίμακας κυβερνοεπίθεσης είναι αυτή στην εταιρεία «Colonial Pipeline», που δημιούργησε αλυσιδωτά προβλήματα στην τροφοδότηση πολιτειών των ΗΠΑ με καύσιμα, αλλά και η επίθεση που δέχτηκε το 2017 το λογισμικό του εθνικού συστήματος Υγείας της Βρετανίας.

Μια από τις μεγαλύτερες σε εύρος επιθέσεις των τελευταίων ετών είναι αυτή που δέχτηκε πέρυσι η μεγάλη αμερικανική εταιρεία τεχνολογίας «Solar Winds». Χάκερς εμφύτευσαν έναν κακόβουλο κώδικα στο σύστημα λογισμικού της εταιρείας, το «ORION», που χρησιμοποιείται από περίπου 33.000 πελάτες της για τη διαχείριση συστημάτων πληροφορικής.

Ο κώδικας δημιούργησε μια «κερκόπορτα» στα συστήματα πληροφορικής των πελατών της «Solar Winds», τα οποία οι χάκερς χρησιμοποίησαν στη συνέχεια για να εγκαταστήσουν άλλο κακόβουλο λογισμικό, το οποίο τους επέτρεψε να αποκτήσουν πρόσβαση σε δεδομένα εταιρειών και οργανισμών. Ηταν μια κατασκοπευτική επιχείρηση με τεράστιο αντίκτυπο στη διεθνή διπλωματία και στην αγορά, λόγω της βαρύτητας των κρατικών υπηρεσιών και του μεγέθους των εταιρειών που υποκλάπηκαν τα στοιχεία τους.

Ανάμεσα στις αμερικανικές υπηρεσίες, ήταν τμήματα του Πενταγώνου, του υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας, του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, του υπουργείου Ενέργειας, της Εθνικής Διοίκησης Πυρηνικής Ασφάλειας και του υπουργείου Οικονομικών, ενώ η «μόλυνση» επεκτάθηκε και σε μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, όπως τη «Microsoft», την «Cisco», την «Intel» και τη «Deloitte», αλλά και μία από τις μεγαλύτερες αμερικανικές εταιρείες κυβερνοασφάλειας, τη «Fire Eye».

Η επιχείρηση πέρασε απαρατήρητη για μήνες και αποκαλύφθηκε τον Δεκέμβρη του 2020. Οπως ανακοίνωσε η «Fire Eye», τα συστήματά της προσβλήθηκαν «από ένα κράτος με κορυφαίες επιθετικές ικανότητες» σε μια επιχείρηση που χρησιμοποιήθηκαν «νέες τεχνικές» για να κλαπούν ψηφιακά εργαλεία της εταιρείας, τα οποία «οι επιτιθέμενοι θα μπορούσαν ενδεχομένως να χρησιμοποιήσουν σε άλλες επιθέσεις».

Μέσα σε λίγες μέρες από την αποκάλυψη της επίθεσης, τουλάχιστον 200 οργανισμοί σε όλο τον κόσμο ανέφεραν ότι επηρεάστηκαν από αυτή. Ανάμεσά τους το ΝΑΤΟ, η βρετανική κυβέρνηση, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και άλλοι. Η επίθεση αξιοποιήθηκε από την τότε κυβέρνηση Τραμπ σε βάρος της Κίνας, την οποία έδειξε ως ενορχηστρωτή, ενώ στη συνέχεια η κυβέρνηση Μπάιντεν έστρεψε το δάχτυλο προς τη Ρωσία, στην οποία επέβαλε νέες κυρώσεις με αφορμή αυτήν την επίθεση.

Τέτοιας κλίμακας κυβερνοεπιθέσεις γίνονται δυνατές με την αξιοποίηση κενών ασφαλείας, των επονομαζόμενων «Zero-Day» Exploits (ZD). Οπως αποκαλύφθηκε από το «Wikileaks», μόνο για το λειτουργικό σύστημα κινητών τηλεφώνων «Android» της «Google», η CIA διέθετε 24 τέτοια κενά ασφαλείας το 2016, τα οποία είτε ανακάλυψε η ίδια, είτε τα απέκτησε από το βρετανικό Κυβερνητικό Αρχηγείο Επικοινωνιών (GCHQ), την Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ (NSA) και άλλες πηγές.

Η πρόσβαση σε τέτοια τεχνογνωσία απαιτεί μεγάλα ποσά, που μόνο κρατικές υπηρεσίες και μεγάλοι μονοπωλιακοί όμιλοι μπορούν να διαθέσουν. Σε έκθεση της «Fire Eye» καταγράφονται μάλιστα μια σειρά από εταιρείες που επέτρεψαν σε διάφορα κράτη να αποκτήσουν τέτοιες δυνατότητες, όπως η ισραηλινή «NSO Group», η αγγλογερμανική «Gamma Group» και η ιταλική «Hacking Team».

Τη συγκέντρωση των ZD από την αμερικανική κυβέρνηση είχε επιβεβαιώσει σε ομιλία του το 2015 και ο διευθυντής της NSA. Το 2017 όμως ένας άγνωστος ανταγωνιστής, που κατάφερε να υποκλέψει τη NSA, χρησιμοποίησε τα κενά ασφαλείας που έβαλε στο χέρι για να εξαπολύσει μια μεγάλης κλίμακας επίθεση, με την κωδική ονομασία «Wanna Crypt», κάνοντας μέχρι και την «Microsoft», τα συμφέροντα της οποίας θίχτηκαν από την επίθεση, να ζητήσει από την κυβέρνηση των ΗΠΑ να σταματήσει τη συγκέντρωση ZD, καθώς «επανειλημμένα, τα κενά ασφαλείας στα χέρια των κυβερνήσεων έχουν διαρρεύσει στο δημόσιο τομέα και έχουν προκαλέσει εκτεταμένες ζημιές».

Απαντώντας, η NSA ισχυρίστηκε ότι η ίδια έχει δημοσιοποιήσει πάνω από το 91% των κενών ασφαλείας που έχει ανακαλύψει και ότι μόλις το 9% διατηρήθηκε «για λόγους εθνικής ασφάλειας», είτε επιδιορθώθηκε από τους προμηθευτές! Σύμφωνα όμως με μελέτες, τα ποσοστά είναι εντελώς αντίστροφα: Μόλις το 5% των ZD που διατηρούν κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και μονοπώλια αποκαλύπτονται δημόσια, με το 25% από το συνολικό απόθεμα να διατηρείται για περισσότερα από 9,5 χρόνια!

Οπως αποκαλύφθηκε μάλιστα το 2013 σε άρθρο του «Technology Review», περιοδικού του αμερικανικού πανεπιστημίου MIT, η NSA συνεργάστηκε με αμερικανικές εταιρείες προκειμένου να κατασκευαστούν τσιπάκια και άλλα είδη hardware με «πίσω πόρτες», τις οποίες αξιοποιεί σε επιχειρήσεις παρακολούθησης.

Η πιο γνωστή χρήση των ZD αφορά το «Stuxnet», έναν ιό που αναπτύχθηκε από τη NSA και την αντίστοιχη υπηρεσία του Ισραήλ, για να διεισδύσει και να σαμποτάρει το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Πριν από την αποκάλυψή του το 2010, το «Stuxnet» εκμεταλλευόταν άγνωστα μέχρι τότε πολλαπλά κενά ασφαλείας λογισμικού της «Microsoft», της «Realtek» και της «Siemens» για να διεισδύσει στις εγκαταστάσεις χωρίς να ενεργοποιήσει «συναγερμούς» ασφαλείας.

Σύμφωνα με όσα είδαν το φως της δημοσιότητας, οι ΗΠΑ διέθεταν στο ψηφιακό τους οπλοστάσιο περισσότερα από ένα «εκμεταλλεύσιμα» κενά ασφαλείας στο hardware που χρησιμοποιούσε τότε το Ιράν.

Επίσης, το 2015, ερευνητές ασφαλείας στο «Kaspersky Lab» ανακάλυψαν λογισμικό υποκλοπής, «προφανώς ανεπτυγμένο από κρατικό παράγοντα», «θαμμένο» στο hardware σκληρών δίσκων μεγάλων εταιρειών όπως η «Seagate», η «Toshiba» και η «Western Digital». Το λογισμικό επέτρεπε στον χειριστή του να συλλέγει δεδομένα και να χαρτογραφεί δίκτυα που διαφορετικά θα ήταν απρόσιτα. Ηταν μάλιστα εγκατεστημένο με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην μπορεί να διαγραφεί ακόμα και αν εντοπιστεί!

Χαρακτηριστική είναι τέλος η αξιοποίηση αυτής της τεχνολογίας και στους ανταγωνισμούς μεταξύ μονοπωλίων.

Για παράδειγμα, τη μέρα που η «Apple» ανακοίνωνε την κυκλοφορία του iPhone 11, οι ερευνητές ασφαλείας της «Google», της μεγαλύτερης ανταγωνίστριάς της, έδωσαν στη δημοσιότητα μια λίστα ιστοσελίδων που αξιοποιούσαν για περίπου δύο χρόνια κενά ασφαλείας στο λειτουργικό σύστημα των iPhone για να παραβιάσουν τις συσκευές, προειδοποιώντας ένα δισεκατομμύριο χρήστες της «Apple» ότι μπορεί να έχουν πέσει θύματα επίθεσης...