Στο πρώτο μέρος της συναυλίας θα παρουσιαστεί η νέα εκτέλεση του «Εμπάργκο», σε ποίηση Αλκη Αλκαίου, με ερμηνευτές δύο αγαπημένους τραγουδοποιούς, συνοδοιπόρους και συνεργάτες του συνθέτη για πολλά χρόνια, τον Μίλτο Πασχαλίδη και τον Χρήστο Θηβαίο. Στη συνέχεια θα παρουσιαστούν πολλά αγαπημένα τραγούδια από την πλούσια εργογραφία του συνθέτη. Τραγουδούν ακόμα οι Ρίτα Αντωνοπούλου, Κώστας Θωμαΐδης, Γιάννης Κότσιρας, Γιώργος Μεράντζας και Μανώλης Μητσιάς.

Με αφορμή την έκδοση του «Εμπάργκο» σε νέα εκτέλεση ανατρέχουμε στον πρώτο εμβληματικό δίσκο του 1982 και την άποψη που είχαν γι' αυτό το έργο οι δύο δημιουργοί του και συζητάμε με τον Χρήστο Θηβαίο και τον Θύμιο Παπαδόπουλο, ο οποίος είχε και την επιμέλεια της παραγωγής για την καινούρια έκδοση.

Ο Αλκης Αλκαίος δεν μιλούσε συχνά. Σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις του είχε αναφέρει πως με τον Θ. Μικρούτσικο «υπάρχει μια σχέση αλληλεπίδρασης τόσο με την έννοια ότι ο Θάνος εμπνεύστηκε από τους στίχους μου και εγώ από τη μουσική και αισθητική του ατμόσφαιρα όσο και με την έννοια ότι σχεδόν και στα 35 τραγούδια που προέκυψαν από αυτή τη συνεργασία οι στίχοι τους γράφτηκαν με προοπτική τον συγκεκριμένο συνθέτη». Η επικαιρότητα του «Εμπάργκο» για τον ίδιο είχε να κάνει «περισσότερο στον τομέα του ατομικού αποκλεισμού, του ατομικού "εμπάργκο". Πιστεύω ότι η παρτίδα μας δεν παίχτηκε και ούτε θα παιχτεί ποτέ».

Ο Θάνος Μικρούτσικος στο έργο του Οδ. Ιωάννου «Ο Θάνος και ο Μικρούτσικος», ανατρέχοντας στη συνεργασία του με τον Αλκαίο, είχε αναφέρει: «Η πρώτη μου επαφή με την ποίηση του Αλκαίου έγινε τυχαία όταν διάβασα στον "Ριζοσπάστη" το 1978 ένα ποίημά του με τίτλο "Φλεβάρης 1848"...

Είναι δύσκολο να μιλάω για τον Αλκαίο γιατί είναι σαν να μιλάω για τον εαυτό μου, αφού ένα μεγάλο μέρος της πορείας μου είναι συνυφασμένο με τη δική του πορεία. Η πρώτη ολοκληρωμένη εμφάνισή του στην ελληνική δισκογραφία γίνεται με το "Εμπάργκο" και αυτομάτως καθιερώνεται ως η ανερχόμενη δύναμη στον στίχο. Η γραφή του Αλκαίου στο "Εμπάργκο" είναι προέκταση του Σαραντάρη, της Πολυδούρη, του Λαπαθιώτη, του Μπάρα. Χωρίς να μιμείται κανέναν, μπαίνει στην παρέα επί ίσοις όροις, αν και γράφει στίχο για τραγούδι. Εξαιρετικά πρωτότυπος, με τον χρόνο αναγνωρίσιμος - χαρακτηριστικό των σημαντικών δημιουργών - και με συνεχή ανατροπή των κεκτημένων του. Με το αριστούργημά του, το "Ερωτικό", γράφει "τραγούδι συγκυρίας", δηλαδή τραγούδι που θα λειτουργήσει ως αρχαιολογικό εύρημα για αυτούς που πρόκειται να 'ρθουν».

Συζητώντας με τον Θ. Παπαδόπουλο και τον Χρ. Θηβαίο δεν μπορούμε να μην τους ρωτήσουμε τι σήμαινε γι' αυτούς ο συγκεκριμένος δίσκος. Πότε «πρωτοσυναντήθηκαν» μαζί του;

Ο Θ. Παπαδόπουλος είναι ξεκάθαρος: «Αυτός ο δίσκος εμένα και πολλούς ακόμα μας έχει σημαδέψει, έχει καθορίσει ποιοι είμαστε μουσικά σήμερα. Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος, αν δει κανείς τη δισκογραφική κατάσταση στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του '80 θα καταλάβει ότι το "Εμπάργκο" είναι ένας τολμηρός, πρωτοποριακός δίσκος. Ο Θάνος μουσικά είχε βάλει πολύ ψηλά τον πήχη. Για εμάς τους νέους μουσικούς ήταν σημείο αναφοράς. Γυρνούσαμε εκεί για μελέτη». Ο Χρ. Θηβαίος θυμάται πως στην αρχή άκουσε μεμονωμένα τραγούδια, ενθουσιάστηκε. «Ηταν η περίοδος που πήγαινα στην Ιταλία για σπουδές και ήθελα να πάρω μαζί μου κάποιες κασέτες. Εψαξα να βρω πού ανήκουν αυτά τα τραγούδια με την Δημητριάδη, τον Καράλη, τον Μπονάτσο, τον Μητσιά και τότε έμαθα για το "Εμπάργκο". Αρχισα να ακούω επανειλημμένα, όπως άκουγα τότε και τον "Σταυρό του Νότου", τον "Μεγάλο Ερωτικό" του Χατζιδάκι, το "Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band" των Beatles, το "Φοβάμαι" του Βασίλη...».

Πώς αποφάσισαν να καταπιαστούν ξανά; «Το 2009 θα γινόταν μια επανέκδοση του δίσκου», μας λέει ο Θ. Παπαδόπουλος και συνεχίζει. «Ο Θάνος μού ζήτησε να συμπεριλάβουμε και ένα τραγούδι που δεν είχε συμπεριληφθεί στον αρχικό δίσκο, μάλλον δεν χωρούσε, το "Spleen". Μου ανέθεσε να ψάξω σε παλιές ταινίες, αλλά δεν έγινε κατορθωτό να το βρω. "Κλείσε στούντιο. Πάμε να το ηχογραφήσουμε, πιάνο και φωνή", μου είπε. Αυτή ήταν η αρχή...

Από τότε ξεκινήσαμε να βλέπουμε τις παλιές παρτιτούρες, τα χειρόγραφα, πάντα σε περιθώριο κάποιας άλλης δουλειάς. Αλλωστε, ο Θάνος συνήθιζε να ξανακοιτά παλιά έργα του. Το είχε κάνει και με την "Καντάτα για τη Μακρόνησο". Σιγά σιγά άρχισε να συμπεριλαμβάνει και άλλα τραγούδια του στις συναυλίες πέρα από το "Ερωτικό" και το "Κακόηθες Μελάνωμα".

Αρχισα να του λέω πως θα χαιρόμουν να το ηχογραφήσουμε ξανά. Βρήκα και έναν σύμμαχο στο πρόσωπο του Μίλτου. Είχε την ίδια γνώμη. Ζητούσε επανειλημμένα να ηχογραφηθεί. Και έτσι φτάσαμε στο σήμερα. Αυτός ο δίσκος που κυκλοφορεί είναι με όλες τις διορθώσεις του Θάνου. Απόφαση του Θάνου ήταν και οι δύο ερμηνευτές, ο Χρήστος και ο Μίλτος. Δυστυχώς, δεν πρόλαβε να είναι στο στούντιο. Επομένως, ήταν ένα παραπάνω χρέος για όλους εμάς να το ολοκληρώσουμε και να το παραδώσουμε».

Ο Χρ. Θηβαίος μάς είπε πως «τον τελευταίο καιρό συζητούσαμε πολύ συχνά με τον Μίλτο για αυτό το έργο. Με μεγάλο θαυμασμό, αλλά και με λίγη απόσταση... "Αυτόν τον ογκόλιθο ποιος θα τον αγγίξει;". Στην παρέα και ο Θύμιος. Μια μέρα μας είπε να περάσουμε από το στούντιο να ακούσουμε την ιδέα. Τα κομμάτια ήταν στημένα, δεν ήταν τελειωμένα. Κοιταχτήκαμε στα μάτια με τον Μίλτο και είπαμε να μπούμε, να τραγουδήσουμε τα ντέμο. Τελικά αυτές οι ερμηνείες έμειναν... Είναι ένας υπέροχος δίσκος. Και εμείς είμαστε ενθουσιασμένοι και συγκινημένοι. Υπάρχει η ιδέα του φρέσκου αναγνώσματος και παράλληλα είναι αγκυροβολημένο σε αυτή τη βαθιά θάλασσα που λέγεται "Εμπάργκο"».

Και τελικά τι είναι αυτό που έχει να πει ο δίσκος σε έναν νέο ακροατή; «Παρότι το έργο δημιουργήθηκε πριν από 40 χρόνια, δεν έχει στην πραγματικότητα χρόνο, όπως και όλα τα πετυχημένα μουσικά έργα. Παίζεται σήμερα σαν σημερινό και θα είναι και αύριο σαν σημερινό. Το θέλουν οι δημιουργοί. Να τους γνωρίζουν και οι επόμενοι και να έχουν πάρει πράγματα, γι' αυτό δεν έκαναν και καμιά έκπτωση», μας λέει ο Θύμιος Παπαδόπουλος.

Ο Χρ. Θηβαίος για να μας απαντήσει χρησιμοποιεί μια κουβέντα του μεγάλου του γιου, του Νίκου. «Μου έστειλε ένα μήνυμα. "Μπαμπά, πολύ ωραίο το «Εμπάργκο». Περίεργα τραγούδια". Του κέντρισε την προσοχή και το ενδιαφέρον, ενώ έχει άλλα ακούσματα, να καθίσει να το μελετήσει στιχουργικά και μουσικά. Ο Θάνος λέει ότι οι ποιητές δημιουργούν ένα σύμπαν, το οποίο θα συναντήσουμε εμείς μετά από μερικά χρόνια. Και ο Θάνος γράφει και δημιουργεί ένα σύμπαν το οποίο θα συναντήσουμε εμείς μετά από κάποια χρόνια...

Ειδικά στην εποχή μας και μόνο ο τίτλος "Εμπάργκο" περικλείει τα πάντα: Την εποχή όπου το κεφάλαιο ιδιοποιείται τα κέρδη και κοινωνικοποιεί τις ζημιές, τους περιορισμούς, την αναταραχή... Θεωρώ ότι είναι πιο επίκαιρο από ποτέ».

• Υπάρχει δυνατότητα για ηλεκτρονική παραγγελία στο ogdooshop.gr και βρίσκεται σε προθήκες δισκοπωλείων και επιλεγμένων βιβλιοπωλείων.

Υπάρχει τρόπος - μέσω της συστηματικής παρακολούθησης ειδήσεων - να μετατραπεί ένας κανονικός άνθρωπος σε «κυρ Παντελή»; Υπάρχουν πιθανότητες, καταπίνοντας αμάσητα όσα ακούει, να συνηθίσει την απανθρωπιά; Μπορεί να καταντήσει να ανέχεται, όλο και πιο εύκολα, το μη ανεκτό; Εννοείται.

Αν συμμορφωθεί στις «υποδείξεις», δεχθεί το σχεδόν ειδυλλιακό σύμπαν που του παρουσιάζουν, συμφιλιωθεί με το τέρας και υποκύψει στην παθητική θέαση των γεγονότων, τότε ναι, όλα γίνονται. Αν καταλήξει να αξιολογεί τις ειδήσεις, ξεκομμένες από το γενικότερο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο, αν καλύπτεται από τη σκέτη αναφορά στο γεγονός και όχι στις αιτίες του, αν δεν αντιδρά όταν αποκρύπτονται ή παραποιούνται συστηματικά όσα συμβαίνουν, τότε ναι, γίνεται μέρος του παιχνιδιού τους.

Αν τελικά, ο θεατής της τηλεζωής, που αναπτύσσεται σε καναπέδες, δεν εννοεί να αντιληφθεί το πόσο εύκολα το τέρας μπορεί να αλλάζει πρόσωπο, το πώς ο λύκος μεταμφιέζεται σε πρόβατο και συνηθίσει να αποδέχεται τη βάρβαρη, απάνθρωπη και κυρίως παραμορφωμένη πραγματικότητα, ως κάτι λογικό και φυσικό, δηλαδή ως κανονικότητα, σιγά σιγά θα διαμορφωθεί σε μοιρολάτρη, ατομικιστή κι αδιάφορο πολίτη, που βολεύει την εξουσία και τότε, ναι, ο κόσμος θα γεμίσει κυρ Παντελήδες.

Ας δοκιμάσουμε για λίγο, οι υπόλοιποι να δούμε με κριτικό μάτι λογικού ανθρώπου τα περισσότερα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων. Θα νιώσουμε αμέσως, από τα πρώτα λεπτά, το τι σημαίνει στην πράξη αυτό που λένε οι υπεύθυνοι των εμπορικών τμημάτων της τηλεόρασης: «Τοποθέτηση προϊόντος». Θα δούμε πόσο απροκάλυπτα πουλάνε κάποια από τα εμπορεύματά τους, με την γκεμπελίστικη μέθοδο αντιστροφής των νοημάτων, των λέξεων και των εννοιών.

Με πόση μαεστρία εξυφαίνονται - από ορισμένους εντεταλμένους μετρ, στις αίθουσες του κοντρόλ -, οι ιστοί της παραπλάνησης, πώς θάβονται σημαντικά γεγονότα, πώς υποβαθμίζονται ή λογοκρίνονται άλλα, πώς σκηνοθετούνται τα θέματα, πώς παραχαράσσονται οι έννοιες, πώς πλασάρονται οι ψευδείς ειδήσεις, πώς κατευθύνονται τα πάντα με συμφέρον και δόλο, πώς προσπαθούν να μας εξοικειώσουν με τον λαϊκισμό, τον ρατσισμό, τη νωθρότητα, τον σεξισμό και τον χαφιεδισμό, πώς οξύνουν και εκμεταλλεύονται την επιφύλαξη για το διαφορετικό και πώς τελικά σερβίρουν - ώστε να είναι ευκολοχώνευτο - όλο αυτό το βαριά τοξικό γεύμα ψευδοενημέρωσης, που εξυπηρετεί «αφεντικά» και «χορηγούς».

Στο γεύμα αυτό, όλα είναι δηλητηριασμένα. Αποκρύψεις γεγονότων, αποσιώπηση των αγώνων των εργαζομένων, διαστρεβλώσεις για συμφωνίες, μέτρα, δαπάνες, εμβόλια, συντάξεις, συγκρούσεις, αποσιώπηση της συνδικαλιστικής δράσης, των κινητοποιήσεων, των καταγγελιών... Και φυσικά, όταν και όπου απαιτείται, εκτελούνται πάραυτα ωραίες δολοφονίες χαρακτήρων και χονδροειδές ξέπλυμα ατόμων και γεγονότων.

Στο μενού, κακέκτυπα ερευνών και ρεπορτάζ, δωρεάν μαθήματα διαπλοκής και σπέκουλας, δήθεν δημοσιογραφικές αποκαλύψεις, ξεδιάντροπες συκοφαντίες, σπικάζ και τίτλοι, με άλλα νοήματα πίσω από τις λέξεις, πάντα με στόχο τις λάθος εντυπώσεις και φυσικά με την ελπίδα του αποπροσανατολισμού από την πραγματικότητα και την πρόκληση κοινωνικών αυτοματισμών σε βάρος μειονοτήτων και ευάλωτων συμπολιτών μας. Εκεί όπου θα ήταν ο φυσικός τους χώρος, οι λέξεις αμεροληψία, δεοντολογία και αξιοπιστία δεν χωράνε, δεν αναγνωρίζονται.

Ο Λένιν προειδοποιούσε πριν από 100 χρόνια: «Οπου υπάρχουν καπιταλιστές, ελευθερία του Τύπου σημαίνει ελευθερία να εξαγοράζεις εφημερίδες, να εξαγοράζεις συγγραφείς, να δωροδοκείς και να διαστρέφεις την κοινή γνώμη, προς όφελος της άρχουσας τάξης».

Απλό και σαφές! Κι όπως πάντα, σ' ένα τέτοιο σκηνικό βαρβαρότητας, ο κόσμος του πολιτισμού βρίσκεται εκτός κάδρου. Πάντα οι άνθρωποι της Τέχνης - που είναι συνυφασμένοι με την καλλιέργεια και την κριτική στάση - ήταν επικίνδυνοι. Κι όπως έλεγε κι ο Εκο, «η καχυποψία απέναντι στον κόσμο της διανόησης αποτελούσε πάντοτε σύμπτωμα του πρωτοφασισμού». Υπενθύμιζε μάλιστα και τη ρήση του Γκέμπελς «Οταν ακούω να μιλάνε για κουλτούρα αρπάζω το όπλο μου», αλλά και τη συχνή χρήση εκφράσεων όπως «εκφυλισμένοι διανοούμενοι», «κουλτουριάρηδες», «παρηκμασμένοι σνομπ» και πως «τα πανεπιστήμια είναι φωλιές κομμουνιστών».

Πίσω στην πραγματική ζωή τώρα. Δεν μας μένει παρά να σκεφτούμε πως όσο εντείνονται οι μέθοδοι χειραγώγησης, ο τηλεοπτικός και διαδικτυακός λαϊκισμός, και όσο κανονικοποιείται ο καπιταλιστικός λόγος μέσα από τη γραμμή κάθε καναλιού και την ατζέντα του κάθε επιχειρηματία, μόνη απάντηση είναι η άρνηση στο «νόμος και τάξη», στην ενσωμάτωση στη λογική του συστήματος.

Μόνη λύση η αντίσταση στη ρινοκεριάδα! Μην ξεχνάμε πως μέχρι κι αυτός ο ταλαίπωρος Μπερανζέ, ο τρομαγμένος κι ευθυνόφοβος ήρωας του «Ρινόκερου» του Ιονέσκο, κατάφερε να διατηρήσει το μυαλό του άθικτο, δεν συνθηκολόγησε και αντιστάθηκε στη λαίλαπα της ρινοκερίτιδας, που σάρωσε την πόλη του. Αντιστάθηκε στην πανδημία της βαρβαρότητας.

Στο χέρι μας είναι ν' αλλάξει όλο αυτό και να μη μολυνθούμε από τον ιό της πιο ύπουλης μορφής φασισμού, που μαζί με τις μεταλλάξεις της μεταδίδεται ραγδαία, από τις οθόνες τηλεοράσεων και υπολογιστών. Και πρέπει να το πετύχουμε οπωσδήποτε, γιατί όταν η αλήθεια δεν είναι ελεύθερη, η ελευθερία δεν είναι αληθινή.

Συναυλία κλασικής μουσικής διοργανώνει η Τομεακή Οργάνωση Καλλιτεχνών της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ τη Δευτέρα 20 Δεκέμβρη, στις 7 μ.μ., στην αίθουσα Συνεδρίων του ΚΚΕ, στον Περισσό.

Με αφορμή τη συναυλία είχαμε τη χαρά να απευθυνθούμε στον σολίστ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Σταμάτη Μπερή, ο οποίος συμμετέχει στη συναυλία. «Είμαι πολύ χαρούμενος για την πρόταση να συμμετάσχω. Ηθελα καιρό να πραγματοποιήσουμε μια συναυλία κλασικής μουσικής στην αίθουσα στον Περισσό», σημειώνει.

«Δυστυχώς», επισημαίνει ο Στ. Μπερής, «στη χώρα μας για πολύ κόσμο η κλασική μουσική είναι λίγο "μακρινή", δεν υπάρχει η εμπειρία. Θεωρείται προνόμιο της αστικής τάξης. Δεν είναι όμως έτσι. Σε άλλες χώρες της Ευρώπης και στις Λαϊκές Δημοκρατίες η όπερα ήταν λαϊκή τέχνη και υπήρχε μεγάλη ανταπόκριση από τον λαό. Το είδα τόσο στις σπουδές μου στη Βιέννη όσο και στις συναυλίες που έχω δώσει έξω. Είμαι σολίστ 38 - 40 χρόνια... Ολα αυτά τα χρόνια πάντα προσπαθούσα και επεδίωκα να βγει "έξω" η όπερα, να δώσουμε το έναυσμα για να την γνωρίσει και να την αγαπήσει ο κόσμος. Και πράγματι, όσες φορές έχουμε πάει στην περιφέρεια υπάρχει πάντα μεγάλη ανταπόκριση.

Τη Δευτέρα θα παρουσιάσω μουσικά κομμάτια των Puccini, Leoncavallo και Sorozabal. Ελπίζω η συγκεκριμένη βραδιά να δώσει το έναυσμα για να ανέβει και μια όπερα στο "Σπίτι του Λαού"».

Αναλυτικά το πρόγραμμα της συναυλίας:

Στο 1ο μέρος της συναυλίας θα ακουστούν έργα για πιάνο για 4 χέρια των Σούμπερτ, Ντβόρζακ και Σάι. Ερμηνεύουν οι Βλαδίμηρος Παπαγεωργίου, Ηρώ Κατσίμπελη, Αννα Λαμπρούση και Ηρώ Στεργίου.

Στο 2ο μέρος της μουσικής βραδιάς θα παρουσιαστούν άριες από όπερες των Μότσαρτ, Βέρντι, Μπιζέ, Πουτσίνι, Ντβόρζακ και έργα των Μπερνστάιν, Λουιγκί, Χάουαρντ καθώς και άλλων συνθετών από τους Brazzyopera. Ερμηνεύουν οι Ζωρζέτ Χαραλαμπίδου, Ευγενία Μπαλάφα. Συμμετέχει ο σολίστ Σταμάτης Μπερής. Συμμετέχουν οι μουσικοί: Κώστας Εγγλέζος, Παναγιώτης Ζιάβρας, Αθανάσιος Κατερινάκης, Σταύρος Κλαβανίδης, Τάσος Μπακούρης, Στέφανος Νάσος, Νίκος Σαρρής, Βενιαμίν Χατζηκουμπάρογλου.

Οι προσκλήσεις διατίθενται μέσω της ΤΟ Καλλιτεχνών. Για κρατήσεις και πληροφορίες στα τηλέφωνα 6940.820.688, 6974.645.745, 6971.611.993.