Σάββατο 28 Σεπτέμβρη 2024 - Κυριακή 29 Σεπτέμβρη 2024
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ (1894 - 1988)
130 χρόνια από τη γέννησή της και 36 από τον θάνατό της

1983. Με την δημοσιογράφο Εύα Νικολαΐδου στην ΕΡΤ 2, την εποχή που προβαλλόταν σίριαλ βασισμένο στο βιβλίο της «Γ΄ Χριστιανικό Παρθεναγωγείο»
1983. Με την δημοσιογράφο Εύα Νικολαΐδου στην ΕΡΤ 2, την εποχή που προβαλλόταν σίριαλ βασισμένο στο βιβλίο της «Γ΄ Χριστιανικό Παρθεναγωγείο»
Στις 28 Σεπτέμβρη, η Ελλη Αλεξίου μετά από μία ατέλειωτη περιπλάνηση ενενήντα τεσσάρων χρόνων, ταξίδεψε για την αιώνια διαδρομή. Πίστευε ότι: «Μερικά πράγματα δεν έπρεπε ποτέ να μας απασχολούν γιατί είναι δεδομένα. Η μοναξιά και ο θάνατος. Οσο για τη μοναξιά σ' όλη τη ζωή μας, έχουμε μόνο συγκάτοικους. Ο θάνατος πάλι όσο κι αν τον σκεπτόμαστε, αυτός αδιαφορεί, κάνει τη δουλειά του. Είναι μάταιο και επιζήμιο για την ανθρώπινη γαλήνη να σκέπτεται τον θάνατο. Είναι τόσο μάταιο όσο αν βασανιζόμασταν γιατί ο ήλιος να ανατέλλει από την Ανατολή».

Κάθε φορά που γράφω για την Ελλη Αλεξίου νιώθω δέος. Την θυμάμαι να προσπαθεί να ισορροπήσει - και τα κατάφερνε - ανάμεσα στο καθήκον, στην ηθική και την καθημερινότητα. Η πίστη, η στράτευση, η αφοσίωση στο ΚΚΕ δεν ήταν τροχοπέδη αλλά αφορμή για αγώνες, περίσκεψη, έμπνευση.

Τα πεζογραφήματα, τα διηγήματά της, ακόμα και η βιογραφία που έγραψε για τον Νίκο Καζαντζάκη «Για να γίνει μεγάλος», μας συντροφεύουν, μας χαρίζουν πνευματική και ψυχική καλλιέργεια. Αξέχαστη θα μου μείνει η στιχομυθία από το βιβλίο της «Το τρίτο χριστιανικό Παρθεναγωγείο» με τη διευθύντρια που της έκανε παρατήρηση σχετικά με τον τρόπο διδασκαλίας της:

«(...) Ητανε την ημέρα που είχα διδάξει στα παιδιά μου το γράμμα ε. Αυτό το γράμμα δυσκολεύει λιγουλάκι τα παιδιά και στη φωνή και στη γραφή.

Η Ελλη Αλεξίου με τον Διονύση Καραθανάση, όταν μαθητεύουν στη σοφία του Καζαντζάκη
Η Ελλη Αλεξίου με τον Διονύση Καραθανάση, όταν μαθητεύουν στη σοφία του Καζαντζάκη
Είχαμε προφτάσει το πρωί να μάθουν να το προφέρουν και να το αναγνωρίζουν ανάμεσα στ' άλλα γράμματα, και να το συνδυάζουν με τα διάφορα σύμφωνα, να κάνουν λέξεις και μόνο πως μερικά παιδιά ακόμη δυσκολεύονταν στο γράψιμο.

Εχτύπησε το κουδούνι, και δεν είχαν προφτάσει όλα τα παιδιά να πάρουν τον αέρα του, να το γράφουν χωρίς αγωνία. Πεντέξι μάλιστα το σύγχυζαν και με τον αριθμό τρία και το 'γραφαν ανάποδα. Την ίδια μέρα το απόγευμα είχανε ιχνογραφία. Εσκέφθηκα στο μάθημα της ιχνογραφίας να τους διδάξω τα είδη των γραμμών, και να τις γράφουνε κατακόρυφα στις πλάκες τους. Την ευθεία μια γραμμή ίσια κάτω, την κεκαμμένη, την κυματοειδή, χωρίς γωνίες και την άλλη, αυτή που μοιάζει σα φεστόνι, που κάνεις από τη μια μεριά μια γωνία και από την άλλη μια καμπύλη, που είναι το ίδιο σα να γράφεις πολλά έψιλα στη σειρά, το ένα κολλητά στο άλλο.

Τα είδη των γραμμών ήτανε θέμα της "διδακτέας ύλης" της ιχνογραφίας, μόνο πως δεν ήτανε τώρα η σειρά τους. Εγώ όμως για να διευκολύνω τη γραφή του έψιλον, εβιάστηκα να διδάξω τις γραμμές. Κι έτυχε κείνο το απόγευμα να επισκεφθεί η κ. Διευθύντρια την Τάξη μου. Κι έκαμα το μεγάλο λάθος να της πω γιατί εδίδασκα τις γραμμές. Ετσι κι έτσι κ. Διευθύντρια, το πρωί με το έψιλον... της έκαμα την κουβέντα, με την ιδέα πως θα ευχαριστηθεί, γιατί όπου κι αν είμαι κι όπου κι αν βρίσκομαι, έχω το νου μου στα παιδιά... μα κείνη δεν είπε τη στιγμή που της κουβέντιαζα τίποτα. Μήτε καλά έκαμες, μήτε κακά έκαμες.

Περίμενε να 'ρθει το διάλειμμα, για να πει τη γνώμη της, να την ακούσουμε όλες μας στο γραφείο.

- Είχα μπει προ ολίγου και παρηκολούθησα την ιχνογραφία της Πρώτης. Το θέμα ήτο τα είδη των γραμμών. Θέμα που, καθώς μου 'πε η δεσποινίς, το διάλεξε για να διευκολύνει τη γραφή του έψιλον, έτσι, νομίζω, δεν είπατε δεσποινίς;

- Μάλιστα, κ. Διευθύντρια.

- Ναι, αλλά αυτό το πράγμα, ξέρετε, είναι σπουδαίον παιδαγωγικόν λάθος. Ουδέποτε ένα μάθημα θα γίνεται εξυπηρετικόν του άλλου. Κάθε μάθημα έχει ιδίαν αξία και αποβλέπει εις αυτοτελείς ειδικούς σκοπούς.

- Μα εγώ, κ. Διευθύντρια, δεν εθυσίασα τίποτα από την ιχνογραφία προς χάριν των Ελληνικών. Απλούστατα, αντί το θέμα αυτό να το διδάξω πέντε μέρες αργότερα, το δίδαξα πέντε μέρες ενωρίτερα.

- Μέσα όμως εις αυτή την επίσπευσιν της διδασκαλίας του ενυπάρχει η πρόθεσις της εξυπηρετήσεως των Ελληνικών.

- Κι αν, κ. Διευθύντρια, είναι όπως το λέτε, δηλαδή ένας δάσκαλος δεν έχει το δικαίωμα, ξέροντας πού χωλαίνουν τα παιδιά του, να παρεκκλίνει κομμάτι από το Νόμο προς χάριν και για το καλό των παιδιών του;

- Σε άλλα σχολεία ίσως. Εγώ εδώ θα είμαι ευχαριστημένη με μόνην την πιστήν τήρησιν του Νόμου. Δεν απαιτώ εγώ υπερβολάς ευσυνειδησίας...».

Ο «Ριζοσπάστης» προσφέρει ηλεκτρονικά το βιβλίο μου με τίτλο «Εκμυστηρεύσεις της Ελλης Αλεξίου», όπου θα απολαύσετε όλες τις κουβέντες μας για να γνωρίσετε και να θυμηθείτε την δασκάλα του Γένους.


Της
Εύας ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΟΥ
Η πάλη για τη ζωή

Σκοπός μου ήταν όλο το έργο μου να διέπεται από μία έντονη ταξική σημειολογία. Πηγή για τις εικαστικές αναζητήσεις μου είναι η ζωτική ανάγκη να καταγράψω τον αγώνα για την υπεράσπιση του πανανθρώπινου δικαιώματος στην ελευθερία και στη ζωή. Εμπνευσή μου δεν είναι τίποτα άλλο από τη μαχόμενη στάση όσων ακόμα και ως αιχμάλωτοι δεν παραδίνονται. Ο αγωνιζόμενος άνθρωπος, ο άνθρωπος του μόχθου, εκείνος που έγνοια του έχει να γυρίσει τον τροχό της Ιστορίας, για το τέλος της βαρβαρότητας. Προσπάθησα το σύνολο του έργου μου να έχει μία ενότητα και συνοχή και ως συνδετικό υλικό είναι πάντα η επίμονη ενασχόλησή μου με την ανθρώπινη μορφή, η οποία γίνεται προσπάθεια να αποδοθεί με τρόπο αφαιρετικό, δωρικό και συχνά τραχύ. Οι σηματωροί μου είναι ακέφαλοι, καθώς εδώ με ενδιαφέρει η στάση του σώματος που συνυποδηλώνει μία ολόκληρη στάση ζωής. Το σώμα δεν είναι στατικό, αλλά αντίθετα κάνει ένα βήμα μπροστά, ανοίγοντας τον δρόμο της διαφυγής και είναι έτοιμος να βαδίσει με ένταση και σταθερότητα επάνω του.

Με το έργο μου προσπαθώ να κάνω μια πολιτική πράξη: Να υμνήσω την πάλη για τη ζωή, σε όλες τις πτυχές της, από την απλή καθημερινότητα και τη βιοπάλη, μέχρι τον οργανωμένο αγώνα. Είναι συνειδητή η στράτευσή μου στο πλευρό της εργατικής τάξης στη δική της «Οδύσσεια», στη μάχη που δίνει, όχι απλά για επιβίωση, αλλά για μια ζωή άξια να την ζει κανείς, με όποιους αγώνες και θυσίες αυτό συνεπάγεται.

Οι σηματωροί δεν είναι άλλοι παρά όλοι εκείνοι που κοιτάζοντας μπροστά στο μέλλον είδαν το όραμα μίας καλύτερης ζωής και στο πρόσταγμα της Ιστορίας έκαναν χρέος και καθήκον τους να διαλαλούν πως ήρθε ο καιρός της αλλαγής. Τα έργα μου θεωρώ ότι λειτουργούν σαν ένας συνδετικός κρίκος της έκθεσης, οδηγώντας συνειρμικά τον θεατή από τον κόσμο της εργασίας, στις «ρωγμές» του σήμερα και στους «σεισμούς» του αύριο. Και αν ήθελα να συνοψίσω σε μία φράση κλείνοντας με κάτι που αντικατοπτρίζει το σήμερα, θα έλεγα πως «πάλι ήρθαν χρόνοι αναγκεμένοι: Ο χοϊκός με το αιώνιο να μετρηθεί».

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗΣ
Με τις έννοιες της ρωγμής και του φωτός

Κίνητρο στη δουλειά μου ήταν ο κόσμος της εργασίας, που χτίζει σύγχρονες πολιτείες και τους δίνει χρώμα και ζωή μέσα από τον μόχθο και τον αγώνα του. Ακολουθώντας τις έννοιες της ρωγμής και του φωτός έγινε προσπάθεια να αποτυπωθούν στιγμιότυπα της δουλειάς και της επιβίωσης στο αστικό και βιομηχανικό τοπίο, για τα οποία επέλεξα τη μεταχείριση μίας αφαιρετικής και πολύχρωμης εικαστικής γλώσσας, μέσω της χρήσης του ξηρού παστέλ και του ακριλικού, ιδιαίτερα του κόκκινου χρώματος της φωτιάς.

Σκοπός μου ήταν η επίτευξη μιας εκφραστικότητας, η απόδοση της κίνησης και της υφής με κύριο μέσο την απλότητα και τις γρήγορες γραμμές, που να είναι ορατές στο σχέδιο και να δίνουν στη σύνθεση μια δυναμικότητα και ελευθερία.

Τα σχέδια με μελάνη επιλέχτηκαν να είναι πιο ελεύθερα στη μορφή. Με τη χρήση πιο χαλαρών και ανάλαφρων κινήσεων έγινε προσπάθεια να δοθεί η ουσία, χωρίς περιττές λεπτομέρειες και στοιχεία που να αποπροσανατολίζουν από το θέμα.

Κάποια έργα είναι βραδινά, για να υποδηλώσουν ότι το βράδυ μαζεύονται τα συναισθήματα της ημέρας: Μετά τη δουλειά εκδηλώνεται η κούραση, γίνονται οι συζητήσεις και αποκρυσταλλώνονται οι κόποι, τα συμπεράσματα για το νόημα της ζωής. Η εργατική τάξη πότε πνίγεται στο χάος μιας κοινωνίας που ασφυκτιά από τα ανεκπλήρωτα όνειρά της και πότε βυθίζεται στο κόκκινο του φεγγαριού που ξεπροβάλλει πάνω από τις ζωντανές μικροπολιτείες της.

Απώτερος στόχος ήταν μέσα από τα έργα να αποτυπωθεί το συλλογικό συναίσθημα μέσα από τις καθημερινές αγωνίες, τις ανάγκες, τις συγκρούσεις και τα όνειρα της εργατικής τάξης για το «χάραμα» μιας καινούργιας ζωής.

Αν μπορούσα με μια φράση να συνοψίζω την έκθεση «Ανθρωπόμορφες ρωγμές» θα έλεγα:

Η Τέχνη μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο να μαθαίνει, να αφουγκράζεται, να μπορεί να κρίνει και να συγκρίνει. Αλλά και να διαμορφώνει συμπεριφορές, στάση και δράση. Ενώ όπως έλεγε ο Πικάσο, «η Τέχνη ξεπλένει την ψυχή από τη σκόνη της καθημερινότητας». Αν μέσα από τα έργα μας καταφέραμε να δημιουργήσουμε έστω και ένα μικρό σκίρτημα από κάποια από τα παραπάνω, τότε αυτό είναι η μεγαλύτερή μας ανταμοιβή.

«Ανθρωπόμορφες ρωγμές»

Ο ζωγράφος Τάκης Βαρελάς, ο γλύπτης Δημήτρης Δήμου και ο εικαστικός Γιάννης Κλεφτογιάννης μάς ξεναγούν στην έκθεση με έργα τους που ξεκινά αυτήν την Παρασκευή

«Ταξική ματιά και ταξικός χρωστήρας, χωρίς γκρίζες ζώνες.

Στρατευμένοι και οι τρεις στη μεγάλη τάξη των προλεταρίων.

Βίοι παράλληλοι σε κοινό δρόμο είναι το έργο μας, αφού ρίζωμα και αφετηρία του είναι τα καμποχώραφα, τα ναυπηγεία, οι θαλάσσιες μεταφορές, τα ορυχεία, οι μεταλλουργίες της Βοιωτίας και της Αττικής!

Συνειδητή η ματιά μας και στραμμένη εκεί που δένεται το ατσάλι, ορθοστατούντες και ορθοβαδίζοντες, στους ζωντανούς δρόμους της πόλης, με τον χρωστήρα και τη σμίλη μας, με την τάξη των ταπεινών».

Με αυτά τα λόγια ο ζωγράφος Τάκης Βαρελάς, ο γλύπτης Δημήτρης Δήμου και ο εικαστικός Γιάννης Κλεφτογιάννης καλούν να δώσουμε το «παρών» στην έκθεση, με τίτλο «Ανθρωπόμορφες ρωγμές», που θα φιλοξενηθεί στην γκαλερί «Chili Art Gallery» (Δημοφώντος 13-15, Θησείο), από τις 4 έως και τις 23 Οκτώβρη.

Σε αυτά τα λόγια συμπυκνώνεται η ενιαία έκφραση, η συλλειτουργεία στη μορφή και στο περιεχόμενο των έργων τους, σε δημιουργικό διάλογο μεταξύ έργων και των τριών καλλιτεχνών. Διαφαίνεται ο κοινός τους πολιτικός προσανατολισμός, αλλά και η προσπάθειά τους να αναδείξουν τις σχέσεις που διέπουν τον κόσμο της εργασίας. «Εκεί δηλαδή που γεννιέται και πλάθεται η ταξική συνείδηση της κοινωνίας, εκεί που οι ταξικές αντιθέσεις οπτικοποιούνται στο πεδίο της εργασίας, εν τέλει στο πεδίο μάχης για το ποιος τη ζωή θα κερδίσει και ποιος θα τη χάσει», όπως σημειώνει η Σαββίνα Λίτση, ιστορικός Τέχνης και αρχαιολόγος που επιμελείται την έκθεση.

  • Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 4 Οκτώβρη, 19.00 - 22.00. Η έκθεση θα λειτουργεί κάθε Τρίτη, Τετάρτη, Παρασκευή 11.00 - 18.00, Πέμπτη 12.00 - 19.00, Σάββατο 11.00 - 15.00, Δευτέρα και Κυριακή κλειστά.

Α. Π.

ΤΑΚΗΣ ΒΑΡΕΛΑΣ
Με τον χρωστήρα της τάξης των ταπεινών

Συνειδητή ματιά, στραμμένη εκεί που δένεται το ατσάλι, με τον χρωστήρα της τάξης των ταπεινών θαρρώ πως αποτελεί συλλειτουργεία και δημιουργικό διάλογο, μεταξύ των τριών καλλιτεχνών. Η σημειολογία και η εννοιολογία στα έργα μάς θέτει αναπόφευκτα ερωτήματα, ως σπαράγματα φωτός για τον υπέροχο κόσμο της εργασίας, αναδεικνύοντας την αλληλεπίδραση των σχέσεων ανθρώπου και ύλης στον διαχρονικό αγώνα των ανθρώπων, να τιθασεύσουν την ύλη, σε όφελος των αναγκών τους.

Ο ταξικός κάματος στα έργα μου αποδίδεται σε ακραίες εκφάνσεις, μιας και ο φόβος απουσιάζει στις σχέσεις της φωτιάς, των μετάλλων, των ανθρώπων, υποδηλώνοντας την νίκη του ανθρώπου και ας είναι σήμερα βαθιές οι χαρακιές στο σώμα του.

Ανιχνεύοντας τα έργα, αρχίζεις το ταξίδι στην ενδοχώρα της μεταλλουργίας.

Εκεί στη μήτρα της φωτιάς και των μετάλλων!

Εκεί δηλαδή που λιώνουν και δένουν τα αποστάγματα των ανθρώπων της εργασίας, εκεί στην κάψα μετάλλων και ανθρώπων, ο κάματος της εργασίας, υποτάσσεται στις ανάγκες της ανθρωπότητας.

Γεννιέται απίστευτος πλούτος και συνάμα και απίστευτη φτώχεια!

Εκεί στη μήτρα και τις διεργασίες της γέννας χιλιάδων αγαθών, γεννήθηκαν τα έργα που παρουσιάζονται στην έκθεση «Ανθρωπόμορφες ρωγμές», ως αναφορά των μεγάλων αντιθέσεων ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργασία.

Θαρρώ πως τα έργα θα αποτελέσουν αφορμή για επανατοποθέτηση των αξιών που διέπουν τις σχέσεις των ανθρώπων και της ύλης και ταυτόχρονα θέτουν το διαχρονικό ερώτημα: «Για ποιον δουλεύω και ποιος καρπώνεται το νου και την εργασία μου;»

Θα έλεγα πως η τέχνη και το έργο μου δεν είναι τίποτε άλλο παρά η αποτύπωση των συσσωρευμένων δεξιοτήτων των ανθρώπων, δισεκατομμύρια χρόνια τώρα, να παραγάγουν αγαθά για να ικανοποιούν τις ανάγκες τους.

Το ενδιάμεσο λέγεται ταξική πάλη, για το ποιος θα καρπώνεται τον πλούτο.

ΝΑΤΑΣΑ ΜΠΟΦΙΛΙΟΥ
«Κάτι καίγεται μεγάλη λίστα Αυτό που έρχεται αλλάζει πίστα»

Θάρθει μια μέρα του Οκτώβρη, που ο Μίκης θα επιστρέψει ολόφωτος και γελαστός, στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού.

Θα 'χει τα δυο του χέρια ανοιχτά στον ουρανό και θα πλημμυρίσει τον κόσμο μουσικές. Πάνω απ' αυτόν, σε μια μαγική οθόνη, θα διακρίνουμε τα αετόμορφα βουνά, το γεράνι της Δραπετσώνας, την υπόγεια την ταβέρνα, τις κοπέλες του Αουσβιτς, το κρυφό το περιγιάλι, τις αμυγδαλιές που ανθίζουν.

Αυτά όλα θα τον συνοδεύουν. Μαζί ακόμα και με το ντουφέκι του Βελουχιώτη και τη μάντρα της Καισαριανής και το πείσμα της Μάγδας Φύσσα και τη Μακρόνησο.

Ψηλά στον αττικό ουρανό, θα δούμε τη βάρκα του πρόσφυγα, τον ξεριζωμό του μετανάστη, τον απλήρωτο λογαριασμό, το δάκρυ της Καρυστιανού, τις υψωμένες γροθιές στις διαδηλώσεις, την ουρά στο ταμείο ανεργίας, τους εργάτες της ΛΑΡΚΟ, το γαρύφαλλο του Μπελογιάννη.

Το Ηρώδειο θα λάμψει με το φως της Οικουμένης, με τη Ρωμιοσύνη που θα καμακώσει το θεριό με το καμάκι του ήλιου, με όλα τα ωραία που κάποτε θα 'ναι δικά μας.

Κι ανάμεσα σ' όλα αυτά, ένα κορίτσι με θεία φωνή - όλο φως κι αυτό - θα μας πάρει απ' το χέρι, όπως το κάνει χρόνια τώρα και θα μας ταξιδέψει στο όνειρο! «Μες στους ανθισμένους κήπους» του Μίκη.

Συζητάμε σήμερα με την Νατάσσα Μποφίλιου, για τον κορυφαίο δημιουργό και αγωνιστή, το όνειρό της να μπει στο σύμπαν του, για τη δυστυχία που γεννά ο καπιταλισμός, για το Φεστιβάλ της ΚΝΕ, για την αδικία που θέλουμε να ανατρέψουμε, την υποταγή που θέλουμε να αρνηθούμε, τον φόβο που θέλουμε να διώξουμε, αλλά και για την ανάγκη «να φυτεύουμε κρινάκια στα στρατόπεδα».

****
«Ανίκητος και ανεξάντλητος ο Θεοδωράκης»

-- Τι σηματοδοτεί σήμερα μία παράσταση - αφιέρωμα σε κάποιον, που όπως έλεγε ο Ρίτσος, «Εβγαλε την ποίηση στον καθαρόν αέρα και την έφερε ως το τραπέζι του λαού, πλάι στο ποτήρι και το ψωμί»;


Η παράσταση αυτή ξεκίνησε όπως ξεκινάνε πολλά απ' τα αληθινά. Σε μια κουβέντα φίλων σε ένα τραπέζι. Μιλούσα για το όνειρό μου κάποτε να βουτήξω στο έργο του Μίκη Θεοδωράκη και η διήγηση αυτής της ανάγκης άρχισε να γίνεται πιθανότητα. Υστερα ήρθαν τα τηλέφωνα, η μια σκέψη να φέρνει την άλλη κι όταν συμφώνησε ο Θέμης μου να φτιάξει το περιβάλλον που θα γεννηθεί αυτό το όνειρο, άρχισε να συμβαίνει. Δεν θα γινόταν χωρίς εκείνον και χωρίς το ύψος του ταλέντου του.

Στην ερώτηση τι σηματοδοτεί σήμερα ένα τέτοιο αφιέρωμα, δεν ξέρω. Ισως τίποτα παραπάνω από νερό στη ρίζα. Αλλά υπάρχει κάτι πιο μεγάλο από αυτό; Κάτι πιο απαραίτητο στο σήμερα;

-- Για ποιους λόγους σε συγκινεί το καθένα από τα τρία βασικά χαρακτηριστικά του και γιατί; Παγκόσμιος συνθέτης - αμετανόητος μαχητής της ζωής - ανήσυχος δημιουργός.

Με δέος κοιτάζω το πώς πέρασε πάνω από τη γραμμή της Ιστορίας με τα τρία αυτά χαρακτηριστικά του. Μία από τις κορυφαίες προσωπικότητες του αιώνα, ένας από του κορυφαίους συνθέτες του αιώνα. Ανίκητος και ανεξάντλητος.

-- Αυτή η μαγική παρέα των ερμηνευτών, των μουσικών και ηθοποιών, που θα βρεθείτε στη σκηνή, πώς μας προτείνετε να σας ακούσουμε εκείνη τη νύχτα; Με τι είδους συντροφιά στο μυαλό μας και τι διάθεση;


Θα λέγαμε ότι αρκεί να έρθει κάποιος με ανοιχτή καρδιά. Να ακούσει τα τραγούδια. Τον τρόπο που διάβασε ο Θεοδωράκης τους ποιητές. Τον τρόπο που άφησε το ταλέντο του να συνταράξει την Ιστορία.

Εμείς αυτό κάναμε. Αφήσαμε το έργο του να μας οδηγήσει, να μας εξηγήσει, να μας αποκαλυφθεί. Και φτάσαμε εκεί που τρέχει για μας το νερό στη ρίζα.

Επιδιώκουμε αυτό που νιώσαμε να απλωθεί εκείνο το βράδυ στο Ηρώδειο. Αμήν.

-- Η χειμαρρώδης και πολυτάλαντη προσωπικότητα του Μίκη Θεοδωράκη, που σφράγισε τον αιώνα μας και άλλαξε το ελληνικό τραγούδι, πώς βλέπεις να αντιμετωπίζεται το 2024, από τα νέα παιδιά;

Αισθάνομαι ότι πολλά από τα νέα παιδιά δεν έχουν έρθει σε επαφή με το σύνολο του έργου του. Αγνοούν βασικά κομμάτια από το μεγαλείο του και είναι ένας λόγος και μια υποχρέωση για μας παραπάνω, να φροντίσουμε με σεβασμό και ιερότητα αυτήν την απόδοση. Στην παράστασή μας μπορεί να έρθουν παιδιά που πρώτη φορά θα δουν ένα ολοκληρωμένο αφιέρωμα στον Θεοδωράκη. Στόχος μας είναι να φύγουν παίρνοντας μαζί τους όλη την αξία.

«Δεν θα παραδοθώ στη δυστυχία του καπιταλισμού»

-- Το 1998 - σε μια από τις πολλές συνεντεύξεις μου μαζί του - στην Πρετόρια της Ν. Αφρικής, όπου θα έδινε συναυλίες με το ορατόριο του «Αξιον Εστί», μου είπε μια κουβέντα που δεν θα ξεχάσω ποτέ: «Ο καπιταλισμός δημιούργησε μια νέα δυστυχία στον κόσμο». Εσύ πιστεύεις πως αυτό θα οδηγήσει σε νέες ανακατατάξεις, νέες συγκρούσεις, αλλά και σε νέες λύσεις;


Αλίμονο αν δεν το πίστευα! Δεν θα είχα λόγο να παλεύω και να ελπίζω. Θα είχα παραδοθεί στη δυστυχία που γεννά ο καπιταλισμός και αυτό είναι κάτι που δεν θα επιτρέψω να μου συμβεί. Πιστεύω στις λύσεις, στη σωστή πλευρά της Ιστορίας και των ανθρώπων. Και στις κατάλληλες συνθήκες, παραμένοντας στη θέση μου.

-- Ποια θα είναι η διαφορετική ανάγνωση που θα επιχειρήσει ο Θέμης Καραμουρατίδης στο έργο του Θεοδωράκη και τις κορυφαίες στιγμές του;

Ο Θέμης είναι ένα σπουδαίο πλάσμα κι ένας μεγάλος συνθέτης. Η αντίληψη και η εμβάθυνση που κάνει στα πράγματα είναι τα εργαλεία του για τη δική του ανάγνωση στο έργο του Θεοδωράκη. Πάντα με σεβασμό στο πρωτότυπο, με φροντίδα, με πιστότητα, με γνώση.

Νιώθω ότι ενορχηστρώνοντας το έργο του, αφέθηκε στον ψυχοακουστικό πυρήνα που γεννά. Την αίσθηση, τον ρυθμό, την καθαρότητα οργάνων, μελωδιών, εκφοράς.

-- Σύστησέ μου, σε παρακαλώ, την Νατάσσα αυτής της δύσκολης - για όλους μας - εποχής. Ποια είσαι και ποια δεν είσαι;

Είμαι ένας άνθρωπος που αγωνίζεται να ευτυχήσει παραμένοντας άνθρωπος.

Δεν είμαι ένας άνθρωπος που διανοείται να ευτυχήσει, ενώ γύρω του πέφτουνε βόμβες.

-- Οι ξεκάθαρες πολιτικές σου επιλογές και το ότι με κάθε αφορμή αδικίας, βίας, εκμετάλλευσης, παίρνεις θέση, θεωρείς πως σου έχουν στοιχίσει; Κέρδισες ή έχασες κάτι;

Εχασα την ησυχία μου, μια καθολικότερη συμπάθεια, ένα κομμάτι του κοινού, αλλά κέρδισα την ανθρώπινη αξιοπρέπειά μου. Να κοιτιέμαι στον καθρέφτη και να μην ντρέπομαι για το τομάρι μου.

-- Πώς αισθάνθηκες στο 50ό Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή», βλέποντας με πόση δύναμη, παλμό και αγωνιστικότητα μετέδιδαν τα τραγούδια σας; Πώς λειτουργεί στον 21ο αιώνα αυτή η παγκόσμια γλώσσα;

Η τέχνη φτιάχνει γέφυρες, γεννά ιδέες, ανυψώνει το φρόνημα.

Το Φεστιβάλ γνωρίζει ανέκαθεν τον ρόλο της και τον τιμά. Τον τίμησε κάθε στιγμή από αυτά τα 50 χρόνια του και θα τον τιμά και για όσα έρχονται ακόμα.

«Η γενιά μου είναι γεμάτη από πληγές»

-- Κάνε σε παρακαλώ έναν μικρό κατάλογο τραυματικής μνήμης της σύγχρονης Ελλάδας.

Ο ματωμένος κατάλογος με τους νεκρούς αδελφούς και τις νεκρές αδελφές μας. Τα ονόματά τους.

Φασισμός, κρατική βία και εγκληματική αμέλεια, ρατσισμός, προσφυγιά, γυναικοκτονίες.

Η γενιά μου είναι γεμάτη από πληγές που δεν θα κλείσουν ποτέ και δεν θα αφήσουμε να κλείσουν μέχρι να γίνουν όλα δίκαια. «Να φυτεύουμε κρινάκια στα στρατόπεδα», που γράφει και ο Γεράσιμος στο τραγούδι μας.

-- Αν το ΚΚΕ ήταν στίχος, ποιος στίχος θα ήταν από το «Κάτι καίγεται»;

Μέσα στο μυαλό μου του αφιερώνω αυτόν:

«Κάτι καίγεται μεγάλη λίστα

Αυτό που έρχεται αλλάζει πίστα»

***

Info

Η ΚΑΣΕΤΑ ΤΟΥ ΜΕΛΩΔΙΑ 99.2 ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ

«Μες στους ανθισμένους κήπους»

Δευτέρα 14 Οκτωβρίου, 20.30

Ωδείο Ηρώδου Αττικού

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Ενορχηστρωτική σύλληψη/ ενορχηστρώσεις Θέμης Καραμουρατίδης

Ερμηνευτικό σύνολο:

Μαρία Διακοπαναγιώτου

Ηλίας Βαμβακούσης

Μυρτώ Βασιλείου

Βασίλης Προδρόμου

Μιχάλης Ατσάλης

Ματθαίος Μπουμπάρης

Γιάννης Δάφνος

Συμμετέχει ο Νίκος Μποφίλιος

Σκηνοθετική και σκηνογραφική επιμέλεια: Αγγελος Τριανταφύλλου

Σκηνικό: Κωνσταντίνος Λαμπρίδης

Σχεδιασμός φώτων: Περικλής Μαθιέλλης

Κινησιολογία: Σεσίλ Μικρούτσικου

Ενδυματολογική επιμέλεια: Σάσα Χαραρά, Νατάσσα Μποφίλιου

Κείμενα: Θύμιος Καλαμούκης

Επιμέλεια ρεπερτορίου: Χρήστος Κορτσέλης

Σχεδιασμός ήχου/ηχοληψία: Γιάννης Παξεβάνης

Ηχολήπτης σκηνής: Αντώνης Ζαχόπουλος

Παίζουν οι μουσικοί:

Μανώλης Γιαννίκιος, τύμπανα

Γιώργος Μπουλντής, κόντρα μπάσο

Γιώργος Κάστανος, σαξόφωνο/ κλαρινέτο

Ευάγγελος Χαμρίστσακ, τρομπόνι

Κωνσταντίνος Σαπούνης, τρομπέτα

Παρτιτούρες: Αρης Ζέρβας

Σχεδιασμός αφίσας: Αιμιλία Μιχαηλίδου

Σύλληψη / Καλλιτεχνική διεύθυνση: Νατάσσα Μποφίλιου

ΠΑΡΑΓΩΓΗ: FRONTSTAGE ENTERTAINMENT - PROSPERO

Προπώληση: TICKETSERVICES.GR


Συνέντευξη στην
Σεμίνα ΔΙΓΕΝΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ