Σάββατο 12 Απρίλη 2025 - Κυριακή 13 Απρίλη 2025
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Εκδρομές - συναντήσεις των φίλων του «κόκκινου Αερόστατου»

Σε Κρήτη και Αττική

Η ώρα για τις συναντήσεις των φίλων του «κόκκινου Αερόστατου» έφτασε ξανά!

«Ελα κι εσύ μαζί μας για να γνωριστούμε, να εξερευνήσουμε, να δημιουργήσουμε, να συζητήσουμε, να παίξουμε και να μάθουμε διασκεδάζοντας», είναι το κάλεσμα που απευθύνουν...

Για δεύτερη χρονιά οι φίλοι του «κόκκινου Αερόστατου» από την Κρήτη συναντώνται, αυτήν την Κυριακή, στις 11 το πρωί, στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης στο Θέρισο και στο γερμανικό καταφύγιο στον Πλατανιά. Τα παιδιά θα γίνουν μικροί ντετέκτιβ και θα ανακαλύψουν την Ιστορία της Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών. Στη συνάντηση τα παιδιά θα γνωριστούν και θα σκιτσάρουν με τον Κωνσταντίνο Ρουγγέρη, σκιτσογράφο της νέας έκδοσης της «Σύγχρονης Εποχής» για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και την Αντιφασιστική Νίκη. Τηλέφωνο για συμμετοχές: 6984381884.

Το Σάββατο 26 Απρίλη οι φίλοι του «κόκκινου Αερόστατου» από την Αττική θα πάνε μονοήμερη εκδρομή στην Πάρνηθα. Ενα βουνό «διηγείται»... Τι σχέση έχουν οι αντάρτες με τους Αχαρνείς; Ποια είναι η Εαρινή Συμφωνία και γιατί βρίσκεται στην Πάρνηθα; Ποιος φταίει για τις μεγάλες περιβαλλοντικές καταστροφές; Τι μπορεί να κρύβει ένα βουνό; Αυτά και άλλα πολλά θα απαντήσουν παίζοντας οι μικροί εκδρομείς!

Το σημείο συνάντησης είναι 9 το πρωί στην πλατεία Καραϊσκάκη, στο Μεταξουργείο. Για περισσότερες πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής, στο τηλέφωνο: 6973310913.

Στη μάχη για την ιστορική αλήθεια στη νέα γενιά

Κυκλοφορεί η νέα έκδοση της «Σύγχρονης Εποχής», «Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και η Αντιφασιστική Νίκη των Λαών. Ποιος; Πού; Πότε; Γιατί;»

Οταν πριν από λίγους μήνες εκτιμούσαμε ως ΚΚΕ την ανάγκη για τη δημιουργία μιας ειδικής έκδοσης για νέους γύρω από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο (με αφορμή και την επερχόμενη επέτειο των 80 χρόνων από τη λήξη του) δεν είχαμε φανταστεί την τεράστια απήχηση που αυτή θα είχε τόσο στη νεολαία, όσο και στους γονείς, τους εκπαιδευτικούς, κ.ο.κ.

Πράγματι, η έκδοση που επιμελήθηκε η Διατμηματική Επιτροπή της ΚΕ του ΚΚΕ για τις μικρότερες ηλικίες της νεολαίας με τίτλο «Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και η Αντιφασιστική Νίκη των Λαών - Ποιος; Πού; Πότε; Γιατί;» έγινε ανάρπαστη από τις πρώτες κιόλας ημέρες που ανέβηκε στα ράφια της «Σύγχρονης Εποχής».

Αναμφίβολα, πρόκειται για ένα πολύ όμορφα και δημιουργικά φτιαγμένο βιβλίο, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, graphics, κείμενα και διάφορα άλλα τεκμήρια της εποχής, χάρτες και βεβαίως εξαιρετικά σκίτσα (διά χειρός του Κ. Ρουγγέρη).

Η απήχηση της εν λόγω έκδοσης, ωστόσο, αντανακλά πρώτα και κύρια την ανάγκη, τη χρησιμότητα, αλλά και τη δίψα των νέων ανθρώπων για ιστορική γνώση, την ιστορική αλήθεια: Ιδιαίτερα όσον αφορά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, που αποτελεί ίσως την πιο «γνωστή» αλλά και συνάμα την πιο διαστρεβλωμένη περίοδο της πρόσφατης Ιστορίας.

Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος υπήρξε πράγματι κομβικός στη διαμόρφωση του σύγχρονου κόσμου. Επομένως, το πώς τον «διαβάζουμε» και το ποια συμπεράσματα ή διδάγματα αντλούμε από αυτόν, μπορεί να έχει - και έχει - ξεχωριστή σημασία στο πώς ερμηνεύουμε τον κόσμο μας σήμερα: γύρω από το πώς λειτουργεί, το γιατί συμβαίνουν τα όσα συμβαίνουν και - φυσικά - το πώς μπορούν να αλλάξουν.

Γι' αυτό και διαχρονικά η αστική τάξη (της χώρας μας και διεθνώς) επένδυσε τόσο χρήμα και μελάνι, προκειμένου να ξαναγράψει την Ιστορία και κατόπιν να την επιβάλει ως «συλλογική συνείδηση» στις επόμενες γενιές των εργαζομένων. Τόνοι και τόνοι ψέματα, διαστρεβλώσεις και αποσιωπήσεις έχουν επιστρατευτεί επί δεκαετίες γύρω από τα πραγματικά αίτια του πολέμου, την αληθινή φύση του φασισμού, το ποιος έκανε τι κατά την περίοδο της Κατοχής, τον πρωταγωνιστικό όσο και καθοριστικό ρόλο της Σοβιετικής Ενωσης και του διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος στην Αντιφασιστική Νίκη των Λαών, κ.ο.κ.

Πιάνοντας το νήμα...

Απέναντι σε όλα αυτά, η έκδοσή μας έρχεται να εξιστορήσει τα γεγονότα που οδήγησαν στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο από τη σκοπιά του εργαζόμενου λαού, που στη διάρκεια της κατοχής και της αντίστασης έμαθε να διεκδικεί και να νικά με το όπλο στο χέρι.

Πιάνοντας το νήμα της ιστορικής αλήθειας από το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου («τον πόλεμο που θα τερμάτιζε - δήθεν - όλους τους πολέμους») απαντά στο κομβικό ερώτημα «γιατί γίνονται οι πόλεμοι», συνδέοντάς το με την πηγή του: Με τον τρόπο λειτουργίας του σύγχρονου κόσμου, το σύστημα αυτό της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο που ονομάζουμε καπιταλισμό. Μαζί με το «γιατί», βεβαίως, πάει χέρι - χέρι και το «πώς»: Πώς μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο; Πώς μπορούμε να σταματήσουμε τους πολέμους μια και καλή;

Για να απαντήσει, η έκδοσή μας αξιοποιεί τα πλούσια ιστορικά διδάγματα εκείνης της εποχής. Βλέπουμε πώς κινήθηκαν οι δύο κόσμοι - των εκμεταλλευτών και των εκμεταλλευομένων, των αστών και των εργατών - σε καιρό ειρήνης και σε καιρό πολέμου.

Μαθαίνουμε ποιος δρόμος ανοίχτηκε για την παγκόσμια εργατική τάξη με τη Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση και την ίδρυση του πρώτου εργατικού κράτους στον κόσμο, της Σοβιετικής Ενωσης. Το τι αντίκτυπο είχε αυτό το γεγονός στους αγώνες όλων των εργατών απ' άκρη σ' άκρη του κόσμου.

Ανακαλύπτουμε το πραγματικό πρόσωπο του φασισμού: Τι ήταν, από πού ξεπήδησε, ποιος τον στήριξε και ποιανού τα συμφέροντα εξυπηρετούσε (αποδομώντας έτσι πλήρως το διαχρονικό αστικό ιδεολόγημα περί «ολοκληρωτισμών»).

Μέσα από μια παράλληλη εξέταση των εξελίξεων στην Ελλάδα και τον κόσμο καθ' όλη εκείνη την περίοδο εντοπίζουμε τα πραγματικά κίνητρα, το αληθινό περιεχόμενο των κινήσεων των αστών της εποχής. Οπως βλέπουμε επίσης και τις προσπάθειες της εργατικής τάξης - και της πρωτοπορίας της, των κομμουνιστών - να αντιπαλέψουν τη βαρβαρότητα του καπιταλισμού.

Τέλος, μέσα από την εξιστόρηση της Κατοχής και της Αντίστασης μαθαίνουμε για την αστείρευτη δύναμη που έχουν οι λαοί όταν ορθώνουν ανάστημα και γίνονται πρωταγωνιστές της Ιστορίας, νικώντας ακόμη και τον πιο ισχυρό αντίπαλο. Ταυτόχρονα, αναδεικνύονται πολύτιμα διδάγματα από τη θετική αλλά και την αρνητική πείρα του εργατικού - κομμουνιστικού κινήματος στην υπόθεση της πλήρους, πραγματικής απελευθέρωσης του εργαζόμενου ανθρώπου: Αυτής που θα καταργήσει κάθε εκμετάλλευση και θα φέρει ένα τέλος σε όλους τους πολέμους!

Στη μάχη, λοιπόν, για την ιστορική αλήθεια στη νέα γενιά μπορούμε - και πρέπει - να γίνουμε όλοι ενεργοί συμμέτοχοι. Να προμηθευτούμε το βιβλίο, να το διακινήσουμε, να το προτείνουμε, να το δωρίσουμε, να το φέρουμε σε επαφή με κάθε τρόπο στους νέους στον περίγυρό μας και να ανοίξουμε συζήτηση μέσα από τις σελίδες του, σε κάθε σπίτι, σε κάθε σχολείο, σε κάθε γειτονιά! Πρωτοβουλίες όπως αυτή των Κομματικών Οργανώσεων της Νέας Ιωνίας που δώρισαν το βιβλίο στους συντρόφους μαθητές της γειτονιάς μπορούν και πρέπει να πολλαπλασιαστούν.

Αλλωστε, όπως εύστοχα αναγράφεται στο οπισθόφυλλο της έκδοσης: «Μαθαίνουμε για την Ιστορία μας! Φτιάχνουμε τη δική μας Ιστορία δίκιου και αγώνα!».


Αναστάσης ΓΚΙΚΑΣ
Μέλος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ

Το «κόκκινο Αερόστατο» κυκλοφορεί!

Το αγαπημένο περιοδικό ποικίλης ύλης για παιδιά και νέους (Δημοτικού και Γυμνασίου) είναι ξανά εδώ με φρέσκες σελίδες!

Προμηθευτείτε το από τις Οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, επιλεγμένα βιβλιοπωλεία και το e-shop της «Σύγχρονης Εποχής», www.sep.gr.

Το περιοδικό, που επιμελείται η Διατμηματική Επιτροπή της ΚΕ του ΚΚΕ για τις μικρότερες ηλικίες της νεολαίας, επιστρέφει με πλούσια θεματολογία, για όλα τα ενδιαφέροντα: Ιστορία, τέχνες, διήγημα, παιχνίδια, χειροτεχνίες και σπαζοκεφαλιές, κόμικ γεμίζουν τις σελίδες, κρατούν συντροφιά στον αναγνώστη και δίνουν αφορμή και ιδέες για δραστηριότητες στο σχολείο, στην ομάδα, στο σπίτι.

Αφήνουμε πίσω μας τον χειμώνα και καλωσορίζουμε την Ανοιξη! Ανεβαίνουμε στο Αερόστατο για να μεταφέρουμε παντού το μήνυμα της ΕΙΡΗΝΗΣ και της ΔΥΝΑΜΗΣ που έχουν οι λαοί! Οργανώνουμε εκδρομές στην εξοχή για παιχνίδια και δραστηριότητες.

Στο 7ο τεύχος της Νέας Περιόδου «παίρνουμε οξυγόνο» από τις πρωτόγνωρες διαδηλώσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό και συνεχίζουμε μέχρι να κερδίσει η ζωή! Συνεχίζουμε τη βουτιά στην ιστορία των ανθρώπινων κοινωνιών που μας έφτασε έως το σήμερα και την καπιταλιστική κοινωνία. Μαθαίνουμε για τα σκουπίδια... του Διαστήματος. Εξερευνούμε τη γειτονιά μας και φανταζόμαστε πώς θα θέλαμε να είναι. Ταξιδεύουμε μέχρι την Απω Ανατολή και γνωρίζουμε τις ασιατικές τέχνες.

Στις υπόλοιπες σελίδες θα βρείτε, επίσης, κόμικ, παιχνίδια για... γυμναστική του μυαλού, σπαζοκεφαλιές, το ημερολόγιο ενός απορημένου, τα νέα των φίλων του «κόκκινου Αερόστατου», προτάσεις για χειροποίητη ανοιξιάτικη διακόσμηση, διήγημα.

Και βέβαια το δώρο του τεύχους: Ταμπλό και κάρτες για να διαβάσετε παίζοντας το Κεφάλαιο «Καπιταλιστική Κοινωνία» του βιβλίου «Κι όμως, κινείται...» από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».


Το εκπαιδευτικό υλικό που συνοδεύει το συγκεκριμένο τεύχος του περιοδικού έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της «Σύγχρονης Εποχής».



Η χαμένη ευκαιρία της «Εφηβείας»

Μια σειρά στην πλατφόρμα του Netflix ήρθε να φουντώσει ξανά τη συζήτηση γύρω από κοινωνικά προβλήματα της σύγχρονης καπιταλιστικής κοινωνίας, όπως η νεανική παραβατικότητα, ο ρόλος της οικογένειας, του εκπαιδευτικού συστήματος, των social media. Αρκετοί τη συζητήσαμε, ανταλλάξαμε προβληματισμούς, ερμηνείες αλλά και φόβους, γιατί η σειρά δεν αφήνει κάποια χαραμάδα αισιοδοξίας. Ειδικοί και μη τοποθετήθηκαν δημόσια με συζητήσεις σε εκπομπές, άρθρα κ.τ.λ.

Να ξεκινήσουμε με μία βασική παραδοχή: Πρόκειται για ένα πολυπαραγοντικό και σύνθετο θέμα, που σίγουρα δεν μπορεί να εξαντληθεί σε ένα άρθρο και για το οποίο εξάλλου έχουμε πολλές φορές τοποθετηθεί. Καταθέτουμε ορισμένες σκέψεις.

Πρόκειται για μια σειρά που απεικονίζει στατικά μια κοινωνική πραγματικότητα: Ενα 13χρονο εύθραυστο αγόρι (που κατουρήθηκε πάνω του κατά τη σύλληψη), στο μεταβατικό, γεμάτο ανασφάλειες και συγκρούσεις στάδιο της εφηβείας, επηρεάζεται από διάφορες περσόνες και τις οπισθοδρομικές απόψεις τους γύρω από τις σχέσεις των δύο φύλων που ευδοκιμούν στον χώρο του διαδικτύου, γίνεται θύμα διαδικτυακού εκφοβισμού από μια συμμαθήτριά του και καταλήγει να τη δολοφονήσει άγρια με μαχαίρι.

Τόσο η σκηνοθετική επιλογή του μονοπλάνου που ακολουθεί τους ήρωες σε πραγματικό χρόνο, όσο και η συνειδητή επιλογή των δημιουργών να βάλουν στη θέση των πρωταγωνιστών μια μέση λαϊκή οικογένεια, με γονείς που πασχίζουν να ανταποκριθούν κι ένα παιδί της διπλανής πόρτας με ευφυία και καλές σχολικές επιδόσεις, έκαναν πολλούς από τα εκατομμύρια θεατών που έχουν παρακολουθήσει τη σειρά να ταυτιστούν με τους ήρωές της: «Θα μπορούσε να συμβεί και σ' εμένα». Μέσα σε έντονη συναισθηματική φόρτιση φόβου αναρωτιέσαι τι έφταιξε, τι πήγε λάθος, τι θα μπορούσε και θα έπρεπε να είχε γίνει αλλιώς.

Η σειρά είναι ανοικτή σε διάφορες ερμηνείες, αναδεικνύει διάφορες επιμέρους αιτίες, αφήνει όμως απέξω τη βασική αιτία: Το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα και την ακραία βία του, που καλλιεργεί τον ατομισμό, τα στρεβλά και σάπια πρότυπα που διαδίδονται, πλέον, ταχύτατα μέσω του διαδικτύου ιδιοκτησίας μεγάλων επιχειρηματικών κολοσσών, το σύστημα που στηρίζεται στον ατομισμό και ανταγωνισμό, οδηγώντας στην αποξένωση, την έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας και την αλλοτρίωση των ανθρώπων, ειδικά των παιδιών που η προσωπικότητά τους είναι υπό διαμόρφωση. Η σειρά δεν ξεφεύγει από τη γενική γραμμή επίρριψης της ευθύνης στην οικογένεια, με συμπονετικό βέβαια τρόπο, ιδίως στον πατέρα, θύμα κι εκείνος των δικών του βιωμάτων, που δεν μπορεί να εκδηλώσει την αγάπη και τρυφερότητά του προς τα παιδιά του.

Καταστολή και «κράτος δικαίου»

Η ίδια η σειρά δεν έρχεται να ακουμπήσει στο κενό. Αντίθετα, έρχεται μέσα στο γενικότερο πλαίσιο υπερπροβολής της λεγόμενης νεανικής παραβατικότητας. Ακόμη περισσότερο έρχεται να προστεθεί σε ένα γενικότερο κλίμα πολεμικής προετοιμασίας σε όλα τα επίπεδα (ένταση της καταστολής, καλλιέργεια φόβου και υποταγής της κοινωνίας και πολλά ακόμη). Δεν είναι τυχαία, στις πρώτες κιόλας σκηνές, η σοκαριστική εισβολή πάνοπλων αστυνομικών δυνάμεων αξημέρωτα στο σπίτι της οικογένειας, που σπάνε την πόρτα, τους ρίχνουν κάτω για να συλλάβουν έναν πιτσιρικά. Βία και καταστολή που, στη συνέχεια, σαφώς τις δικαιολογούν οι δημιουργοί της σειράς, χτίζοντας μάλιστα επιμελώς το προφίλ ενός άψογου «κράτους δικαίου», με τους αστυνομικούς να επιμένουν να εξηγούν στον μικρό τα δικαιώματά του και η υπόλοιπη οικογένεια να «απολαμβάνει» όλες τις υπηρεσίες του αστυνομικού τμήματος από καφέ μέχρι και δωρεάν δικηγόρο.

Δεν είναι τυχαίο που ο πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας πρότεινε να προβληθεί η σειρά σε όλα τα Γυμνάσια και Λύκεια της χώρας. Ποιος είναι ο στόχος, αλλά και ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Να ανοίξει η συζήτηση ή να εξοικειωθούν με ανάλογα περιστατικά και τη βίαιη, κατασταλτική αντιμετώπισή τους, μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικοί; Μια σειρά που απευθύνεται κατά βάση σε ενήλικους και ειδικά ο αδιέξοδος τρόπος με τον οποίο εξετάζει το θέμα, τι αποτύπωμα αφήνουν σε έναν συνομήλικο του πρωταγωνιστή;

Η ένταση της καταστολής και η αυστηρότερη μεταχείριση ανήλικων παιδιών που παραβιάζουν τον νόμο είναι η γενική κατεύθυνση που εφαρμόζουν όλες οι αστικές κυβερνήσεις. Ας αναλογιστούμε τι συμβαίνει και στη χώρα μας: Αστυνόμευση στα σχολεία, κάμερες, τιμωρίες, αποβολές, περιπολικά για κάθε είδους αφορμή (από έναν καβγά μεταξύ συμμαθητών μέχρι μία κατάληψη με αιτήματα και διεκδικήσεις), αύξηση της φυλάκισης ανηλίκων. Ομως, οι κατασταλτικοί μηχανισμοί, που όπως είδαμε ήδη εφαρμόζονται, δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα (με τρανταχτό παράδειγμα τις ΗΠΑ), δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να αντιμετωπίσουν τις βαθύτερες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που οδηγούν στη νεανική παραβατικότητα.

Ενοχη η λαϊκή οικογένεια;

Η σειρά απευθύνεται σε ανθρώπους που γεννήθηκαν, μεγάλωσαν, ζουν, εργάζονται και ανατρέφουν τα παιδιά τους μέσα σε μια κοινωνία που στο απόγειό της έχει την ατομική ευθύνη σε όλες τις πλευρές της ζωής, ανάμεσά τους και την ανατροφή των παιδιών. Κι αυτό ακριβώς ενισχύει όλη η συζήτηση που ακολούθησε τη σειρά, κάποιες φορές μάλιστα σε βαθμό εκκωφαντικά υπερβολικό. Για παράδειγμα, για να τεκμηριωθεί η ατζέντα της «βίας που απορρέει από την "τοξική αρρενωπότητα" της σημερινής "πατριαρχικής" κοινωνίας», αξιοποιείται ακόμα και η σκηνή που ο πατέρας συντετριμμένος από τη διαπίστωση ότι ο γιος του όντως διέπραξε μια άγρια δολοφονία, αρνείται το άγγιγμά του.

Η απουσία οποιασδήποτε νύξης για την πραγματική αιτία του προβλήματος, που ακουμπάει στο ίδιο το σύστημα, ταιριάζει απόλυτα με τη συζήτηση - κατάθεση ψυχής, την ενοχή των δύο γονιών για το πώς στάθηκαν δίπλα στον γιο τους (πώς ανταποκρίνονταν στις πολλές ώρες δουλειάς, πώς του μιλούσαν, σε ποιες δραστηριότητες τον πήγαν κ.τ.λ.). Για να έρθει στη συνέχεια ως φυσική συνέπεια η «συγγνώμη» του πατέρα και να υπογραμμίσει έτσι εμφατικά για μια ακόμη φορά την ατομική ευθύνη των γονιών. Συμπέρασμα που βολικά «κουμπώνει» και με τις όλο και πιο αυστηρές ποινές για τις οικογένειες που προωθούνται στην Ελλάδα και υπάρχουν ήδη στη Μ. Βρετανία.

Η στάση των δύο γονιών είναι αναμενόμενη και δικαιολογημένη. Δεν απαρνηθήκαμε ποτέ την ευθύνη και τον ιδιαίτερο ρόλο που έχουν οι γονείς στην ανατροφή του παιδιού (με διαφορετικά ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά ανάλογα και με την ηλικία του), πόσο μάλλον σε μια τόσο βαριά συνθήκη. Ομως, αυτό που δεν μπορεί κανείς να καταλογίσει σε αυτούς τους γονείς (όπως και στη συντριπτική πλειοψηφία των γονιών σήμερα) είναι το αν νοιάζονται, ενδιαφέρονται, προσπαθούν για το παιδί τους. Το θέμα, επομένως, είναι σε ποιο έδαφος, σε ποια κοινωνία, με ποιους όρους μπορούν να γονιμοποιηθούν και να αποδώσουν οι όποιες προσπάθειες των γονιών, ακόμη - ακόμη πώς διορθώνονται τα όποια λάθη και αστοχίες. Κι εδώ έρχεται να ακουμπήσει το συνολικό κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύσσονται και διαμορφώνουν συνείδηση και τρόπο ζωής τα παιδιά και οι νέοι σήμερα.

Σχολείο και διαδίκτυο

Παρότι στη σειρά παρουσιάζονται με μελανά χρώματα αρκετές πλευρές της κοινωνικής ζωής του 13χρονου Τζέιμι και όλων των εφήβων σήμερα (σχολείο, διαδίκτυο, πρότυπα που προβάλλονται, πρόωρη σεξουαλικότητα, διαδικτυακός εκφοβισμός, εκδικητική πορνογραφία, τα ΜΚΔ και ο ρόλος τους στους σύγχρονους όρους επικοινωνίας και κοινωνικοποίησης των παιδιών και η υπαρκτή απόσταση που μεγαλώνει ανάμεσα στους σημερινούς εφήβους και τους γονείς τους ως προς αυτά), κανένας όμως από αυτούς τους παράγοντες δεν προσεγγίζεται υπό το πρίσμα της αναζήτησης, ούτε καν της ψηλάφησης των αιτιών. «Δεν το αντέχω το σχολείο. Μαθαίνουν τίποτα εκεί μέσα; Σαν μαντρί είναι», λέει ο επιθεωρητής αστυνομικός (!). Πράγματι, το σχολείο παρουσιάζεται απαξιωμένο (όπως και είναι) τόσο ουσιαστικά όσο και εξωτερικά. Βρίθουν οι ανταγωνιστικές σχέσεις εκπαιδευτικών - μαθητών και μαθητών μεταξύ τους, χωρίς στοιχεία αλληλεγγύης. Οι καθηγητές δείχνουν αμήχανοι, φοβισμένοι ή αδιάφοροι, και οι μαθητές χαμένοι και γεμάτοι οργή, συνεχώς έτοιμοι για καβγά. Ομως, ακριβώς αυτά τα χαρακτηριστικά αντικατοπτρίζουν τον βαθύτερο χαρακτήρα του: Πρόκειται για το σημερινό αστικό σχολείο, που διδάσκει σκόρπιες πληροφορίες και δεξιότητες για να προετοιμάσει το επόμενο φθηνό εργατικό δυναμικό, για να διαιωνιστούν οι εκμεταλλευτικές σχέσεις, ένα σχολείο που γεννά τον ατομισμό και τον ανταγωνισμό. Από τη σειρά, όμως, απουσιάζει παντελώς και η παραμικρή υπόνοια για το αν μπορεί να υπάρξει ένα άλλο σχολείο, που να επιτελέσει θετικά τον ρόλο του ως βασικός φορέας μετάδοσης της γνώσης, ανάδειξης των δυνατοτήτων όλων των παιδιών, καλλιέργειας και διαπαιδαγώγησης της νέας γενιάς στα ιδανικά της συλλογικότητας, της αλληλεγγύης, της ευαισθησίας απέναντι στους πιο αδύναμους.

Αντίστοιχα, γιατί το διαδίκτυο ξεχειλίζει από στρεβλά, επικίνδυνα πρότυπα; Φταίει το ίδιο ως εργαλείο και επίτευγμα της ανθρώπινης εργασίας ή τα οικονομικά και άλλα συμφέροντα που το μονοπωλούν, όπως για παράδειγμα οι επιχειρήσεις των social media που μας βλέπουν όλους - και τους ανήλικους - ως πελάτες; Ενδεικτική κι εδώ τόσο των στοχεύσεών τους όσο και των αντιφάσεων και αδιεξόδων τους είναι όλη η αντιπαράθεση που έχει ανοίξει για τα καλά με αφορμή την ανήλικη παραβατικότητα και την ενδοοικογενειακή βία σχετικά με επιπλέον μέτρα φακελώματος, ακόμη μεγαλύτερης παρακολούθησης και λογοκρισίας του διαδικτύου. Αντιπαράθεση που εντάσσεται στο πλαίσιο και των γενικότερων ανταγωνισμών και ενδοαστικών αντιθέσεων μεταξύ αστικών κρατών, ιμπεριαλιστικών συμμαχιών κ.λπ.

Ποιος φταίει τελικά; Είναι ο Τζέιμι ο βασικός ένοχος;

Ας αναρωτηθούμε λίγο βαθύτερα τι εννοούμε γενικότερο κοινωνικό πλαίσιο. Και μάλιστα τι είναι αυτό που πιθανά αλλάζει ποιότητα σε σχέση με παλιότερα και βλέπουμε τα αρνητικά αποτελέσματά του. Είναι το σχολείο, οι παρέες, η μουσική, τα video games, το διαδίκτυο, τα ΜΚΔ; Είναι όλα αυτά κι ακόμα περισσότερα, αλλά όχι σαν ανεξάρτητες κι αυτοτελείς κλωστές που αν καταφέρεις να τις ελέγξεις, «να τις βάλεις στον ίσιο δρόμο», ακόμα και να περιορίσεις ή και να κόψεις κάποια από αυτές αν χρειαστεί, τότε θα εξασφαλίσεις ένα καλό, υγιές περιβάλλον για το παιδί σου. Είναι όλα τα παραπάνω που μοιάζουν με ένα στενά δεμένο κουβάρι, στο οποίο κάθε κλωστή διαπλέκεται και συμπληρώνει τις άλλες κι όλες μαζί απλώνονται και καλύπτουν έναν πυρήνα που δεν είναι άλλος από τη σαπίλα της σημερινής καπιταλιστικής κοινωνίας στη βαθιά της σήψη και παρακμή.

Η Γη που θα 'χει πόλεμο, θα πρέπει να σκληρύνει... Η τεράστια διογκούμενη αντίθεση ανάμεσα στον πλούτο που παράγεται συνολικά στην κοινωνία και στα ψίχουλα που καρπώνεται ο καθένας μας, η φτώχεια, ο πόλεμος, ο φασισμός, η προσφυγιά και τόσα μα τόσα άλλα είναι που κάνουν τη μαζική κοινωνική συνείδηση να σκληραίνει. Τα αδιέξοδα, η οργή φουντώνουν και μάλιστα όσο περισσότερο δεν στοχεύουν το πραγματικό αίτιο και κυρίως δεν βρίσκουν προοπτική, τόσο πιο άγρια και ανεξέλεγκτα εκφράζονται. Αυτή η βία και η σκληρότητα που αγκαλιάζουν τα πάντα γύρω μας, αντανακλώνται και στους νέους, τις περισσότερες φορές με ειδικά δουλεμένο τρόπο.

Παίρνοντας υπόψη μας, λοιπόν, τα παραπάνω πώς προστατεύουμε τα παιδιά μας; Πώς διαμορφώνουμε αντίβαρο; Βασική προϋπόθεση είναι να συνειδητοποιήσουμε εμείς οι ίδιοι πως χρειάζεται συθέμελη, ριζική αλλαγή της κοινωνίας και συνειδητή, συλλογική πάλη όλων μας γι' αυτόν τον σκοπό. Συνειδητοποίηση από την οποία απορρέει και αντίστοιχη στάση ζωής, την οποία προσπαθούμε να εμπνεύσουμε, να τραβήξουμε και τα παιδιά μας.


Βούλα ΤΣΙΓΚΑ
Μέλος της Διατμηματικής Ομάδας Εργασίας του ΚΚΕ για την παραβατικότητα των ανηλίκων



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ