Ως κλάδος αποτελεί ζωντανό παράδειγμα που καταρρίπτει το κυρίαρχο αφήγημα της κυβέρνησης ΝΔ, αλλά και της προηγούμενης του ΣΥΡΙΖΑ, ότι η προσδοκώμενη ανάπτυξη μπορεί να είναι «δίκαιη» ή «για όλους».

Η εμπειρία από το καθημερινό άνοιγμα των Κομματικών Οργανώσεων επιβεβαιώνει ότι για την πλειοψηφία των μικρεμπόρων οι συνθήκες δεν είναι και τόσο ρόδινες.

Εξακολουθεί να βαραίνει το γεγονός ότι η καπιταλιστική κρίση σε συνδυασμό με τις εφαρμοζόμενες κυβερνητικές πολιτικές έχει φορτώσει στους αυτοαπασχολούμενους σημαντικά χρέη σε ασφαλιστικά ταμεία, εφορία, τράπεζες, προμηθευτές (άνω του 20% έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές σε εφορία και ΕΦΚΑ).

Χιλιάδες παλεύουν καθημερινά για να εξασφαλίσουν ένα ικανοποιητικό εισόδημα που θα τους επιτρέψει να αντεπεξέλθουν σε παλιές και τρέχουσες υποχρεώσεις και την ίδια στιγμή να ζήσουν τις οικογένειές τους. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι αυτοί που κρατούν «με νύχια και με δόντια» το μαγαζί τους, κάνοντας υπομονή μέχρι να μπορέσουν να συνταξιοδοτηθούν.

Την ίδια στιγμή οι μεταρρυθμίσεις που έχουν προωθηθεί, όπως τα διευρυμένα ωράρια και οι 32 ανοιχτές Κυριακές το χρόνο στις τουριστικές περιοχές, οι «λευκές νύχτες» και οι «μαύρες Παρασκευές», τα ανοιχτά κέντρα εμπορίου, οδηγούν χιλιάδες επαγγελματίες με μαθηματική ακρίβεια μπροστά στο οδυνηρό δίλημμα επιλογής ανάμεσα στην οικονομική ή τη φυσική εξόντωση. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που αναγκάζονται σήμερα σε εργασία 50 και 60 ωρών τη βδομάδα για να αντεπεξέλθουν στις «απαιτήσεις της αγοράς» και του ανταγωνισμού.

Η παραπάνω πραγματικότητα αποτυπώνεται και σε μια σειρά από έρευνες:

Για παράδειγμα, η εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς αντιστοιχεί παραδοσιακά σε ένα σημαντικό ποσοστό του ετήσιου τζίρου των περισσότερων εμπορικών επιχειρήσεων, και κυρίως των μικρότερων. Τα στοιχεία πρόσφατης έρευνας του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών (ΙΝΕΜΥ) της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ) είναι ενδεικτικά για να απαντηθεί το ερώτημα ποιος παίρνει το μεγαλύτερο κομμάτι από την «πίτα» της ανάπτυξης και αν αντιστρέφεται θεαματικά η πορεία των μικρεμπόρων αυτοαπασχολούμενων.

Η εν λόγω έρευνα διαπιστώνει ανισοκατανομή του τζίρου της εορταστικής περιόδου, σε όφελος κυρίως των μεγάλων αλυσίδων. Η πλειονότητα των εμπόρων που κατά την εορταστική περίοδο του 2019 είχαν χειρότερο τζίρο σε σχέση με το 2018 αφορά ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα, το 55% των μικρότερων επιχειρήσεων (με ετήσιο τζίρο κάτω από 45.000 ευρώ) δηλώνει ότι τα πήγε χειρότερα την τελευταία εορταστική περίοδο σε σχέση με την προηγούμενη, και άλλο ένα 30% ότι ήταν στα ίδια επίπεδα.

Από τα στοιχεία της έρευνας της ΕΣΕΕ αξίζει να αναφερθούν οι ακόμα πιο αρνητικές επιδόσεις σε επίπεδο τζίρου των εμπορικών επιχειρήσεων σε κλάδους όπως ένδυση - υπόδηση, βιβλία, κοσμήματα και λοιπά είδη, ενώ αντίθετα ενισχύεται ο τζίρος στον υποκλάδο των τροφίμων, όπου βέβαια κυριαρχούν οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ.

Παρόμοια ευρήματα αναδεικνύει και προηγούμενη έρευνα, του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ για το πρώτο 6μηνο του 2019, με σχεδόν 48% των ατομικών επιχειρήσεων να παρουσιάζουν επιδείνωση του τζίρου σε αυτήν την περίοδο, με ένταση των προβλημάτων στο λιανικό εμπόριο και γενικά στην αυτοαπασχόληση χωρίς προσωπικό.

Την ίδια στιγμή που η ανησυχία παραμένει στους μικρεμπόρους για το πώς θα εξελιχθεί η νέα χρονιά, νέα «σύννεφα» κάνουν την εμφάνισή τους. Η διεύρυνση των ανοιχτών Κυριακών στο Εμπόριο, που έφερε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και διατηρεί και επεκτείνει η ΝΔ, προχωρά: Ηδη με Υπουργική Απόφαση μεγαθήριο στην Ανατολική Αττική προχωρά σε ανοιχτή λειτουργία 32 Κυριακές το χρόνο (μέχρι τώρα εξαιρούνταν από το διευρυμένο ωράριο), ενώ γνωστή εμπορική αλυσίδα πολυκαταστημάτων ανακοίνωσε τη λειτουργία των παραρτημάτων της 52 (!) Κυριακές το χρόνο σε Πρέβεζα και Κατερίνη.

Ποια μπορεί να είναι η προοπτική των χιλιάδων μικρεμπόρων σε αυτές τις συνθήκες, και με δεδομένο ότι η σταδιακή γενίκευση του ηλεκτρονικού εμπορίου, που είναι αντικειμενικό γεγονός, διευκολύνει αναπόφευκτα την παραπέρα συγκέντρωση του εμπορικού τζίρου;

Τα παραπάνω στοιχεία επιβεβαιώνουν αυτό που το ΚΚΕ έθετε από την πρώτη στιγμή στους χιλιάδες αυτοαπασχολούμενους μικρεμπόρους:

-- Οτι η ανάπτυξη που ήρθε/έρχεται αφορά κυρίως τις μεγάλες καπιταλιστικές επιχειρήσεις.

-- Οτι τα ψίχουλα που θα περισσέψουν από το φαγοπότι των μεγάλων του κλάδου δεν πρόκειται να αλλάξουν τη γενική κατάσταση των αυτοαπασχολούμενων και των οικογενειών τους.

Σε αυτές τις συνθήκες, επιβεβαιώνεται η ανάγκη να βελτιωθεί ριζικά η παρέμβαση του Κόμματος στα πιο λαϊκά τμήματα των επαγγελματιών και μικρών εμπόρων.

Η πορεία του κλάδου αλλά και οι γενικότερες αντιλαϊκές πολιτικές, π.χ. στην Ασφάλιση, στην περικοπή κοινωνικών δικαιωμάτων, στη διατήρηση της φοροληστείας, αποτελούν την «καύσιμη ύλη» ώστε να ανοίξει η κουβέντα, να δυναμώσει ο προβληματισμός. Περισσότεροι σήμερα αντιλαμβάνονται - ακόμα κι αν αυτό δεν εκφράζεται με όρους ριζοσπαστικοποίησης - ότι η ατομική λύση και εργασία δεν μπορεί να φέρει επιστροφή στις «παλιές καλές μέρες».

Μεγαλώνει η απαίτηση όμως και από το ίδιο το κομματικό δυναμικό για πιο ουσιαστική πολιτική και ιδεολογική παρέμβαση. Η συζήτηση να πατάει στη ζωντανή πείρα του κλάδου και ταυτόχρονα να αναδεικνύει αποτελεσματικά εκείνα τα στοιχεία που έχει από τη φύση του ο καπιταλισμός και τα οποία οδηγούν στην επιδείνωση των όρων ζωής και εργασίας των αυτοαπασχολούμενων και μικροεπαγγελματιών. Να βοηθάει αυτόν τον κόσμο να αντιλαμβάνεται ότι ο ανταγωνισμός, που αποτελεί νομοτέλεια στην οικονομία της αγοράς, δεν μπορεί να είναι με ίσους ή δίκαιους όρους... Τελικά το μεγάλο ψάρι υπερισχύει...

Οι σύγχρονες επεξεργασίες του ΚΚΕ μάς δίνουν τη δυνατότητα να ανοίξουμε ολοκληρωμένα τη συζήτηση για την ανάγκη σύγκρουσης και ρήξης με τις πολιτικές υπέρ του μεγάλου κεφαλαίου, πατώντας ακριβώς πάνω στα αδιέξοδα που έχουν δημιουργηθεί για δεκάδες χιλιάδες αυτοαπασχολούμενους και μικροεπαγγελματίες.

Να πείσουμε πολλούς από αυτούς ότι υπάρχουν δυνατότητες για καλύτερη ποιότητα ζωής, ότι οι παραγωγικές δυνατότητες της χώρας μπορούν να εκτοξευτούν αν κατευθυνθούν στο στόχο της ικανοποίησης των λαϊκών αναγκών και όχι της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων.

Η πρόταση διεξόδου του ΚΚΕ για μια άλλη οργάνωση της οικονομίας και της κοινωνίας, με κοινωνικοποιημένα τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, το εμπόριο, με πανεθνικό κεντρικό σχεδιασμό, συμφέρει τη μεγάλη πλειοψηφία των μικροεπαγγελματιών, γιατί ακριβώς δίνει απάντηση και διέξοδο στα πιεστικά προβλήματα της ζωής τους και των οικογενειών τους.

Αυτή η συζήτηση χρειάζεται να δυναμώσει τους επόμενους μήνες και να γίνει παράλληλα με την προσπάθεια των δυνάμεών μας να αντιστραφεί η αρνητική πορεία που καταγράφεται και στο οργανωμένο κίνημα των αυτοαπασχολούμενων, από πλευράς μαζικότητας αλλά και από πλευράς κυριαρχίας σε αυτό των μεγαλοεπιχειρηματιών, με την προβολή των δικών τους συμφερόντων.

Με δική μας παρέμβαση να δυναμώσουν η ενημέρωση και η συζήτηση ιδιαίτερα με εκείνη τη μεγάλη μάζα των μικρεμπόρων που παραμένουν ανοργάνωτοι.

Να πολλαπλασιαστούν οι αγωνιστικές πρωτοβουλίες για όλα τα κρίσιμα ζητήματα που παραμένουν, για τη φοροληστεία, τις κατασχέσεις, τη νέα αντιασφαλιστική μεταρρύθμιση, την Υγεία - Πρόνοια, γενικά τις συνθήκες ζωής και εργασίας, προωθώντας πλαίσια πάλης που ανταποκρίνονται στην επιβίωση και ανοίγουν το δρόμο να δυναμώσει η διεκδίκηση στο έδαφος των σύγχρονων αναγκών.

Να ενισχυθεί η αντιμονοπωλιακή συσπείρωση δυνάμεων σε εμπορικούς συλλόγους και ενώσεις αυτοαπασχολούμενων, με περισσότερες αγωνιστικές πλειοψηφίες, αλλά και η κοινή δράση με τους εμποροϋπαλλήλους, γενικά τους εργαζόμενους, τη μικρομεσαία αγροτιά, τους συλλόγους γυναικών κ.λπ., πάνω στα κοινά προβλήματα.

Οι δεκάδες εκλογές που είναι προγραμματισμένες στους εμπορικούς συλλόγους και ενώσεις σε όλη τη χώρα, τους επόμενους μήνες, είναι μια ευκαιρία για μας να συμβάλουμε στην παραπάνω κατεύθυνση.

Σε αυτό το πλαίσιο, την περίοδο από τον Σεπτέμβρη μέχρι σήμερα είχαμε σημαντικές αγωνιστικές διεργασίες στους φοιτητές, είχαμε δηλαδή κίνηση μαζών στα πανεπιστήμια. Και η κίνηση αυτής της περιόδου είναι καινούργιο στοιχείο σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η πλειοψηφία των φοιτητών δεν επηρεάζεται από την κυβερνητική προπαγάνδα, δεν φτάνει ακόμα και να στηρίζει πλευρές της κυβερνητικής πολιτικής.

Παρ' όλα αυτά, σε αυτές τις διεργασίες μπήκε ένας νέος κόσμος και ήταν σημαντική η συμβολή της ΚΝΕ, δούλεψαν οι δυνάμεις της καλύτερα, αποκτήθηκε αυτό που λέμε ο πρωταγωνιστικός ρόλος της Οργάνωσης. Εχει σημασία λοιπόν να γενικευτεί αυτή η πλούσια πείρα της ΚΝΕ, η ικανότητα που έχουν οι Οργανώσεις της, τα μέλη και οι ΟΒ της, να δουλεύουν σε αυτές τις συνθήκες που βγαίνει ένας κόσμος παραπάνω στο δρόμο, που αποκτιέται, διευρύνεται ένας ριζοσπαστισμός και σε αυτές τις συνθήκες η Οργάνωση να δουλεύει με επιτυχία τους στόχους της.

Δεν πρέπει να φεύγει όμως από το κάδρο ότι η πλειοψηφία του κόσμου, των φοιτητών στην προκειμένη περίπτωση, όπως είπαμε, αποδέχεται και υπερασπίζεται ή είναι ευάλωτη σε μια σειρά από αιχμές επιθετικές που βάζει ο αντίπαλος. Τον δικό τους ρόλο σε αυτό παίζουν φυσικά και τα ΜΜΕ και το διαδίκτυο, έχουν μερίδιο στην προσπάθεια του αποπροσανατολισμού, στην προσπάθεια να καναλιζάρονται οι ριζοσπαστικές διαθέσεις. Μέρος αυτής της προσπάθειας ήταν η συζήτηση που άνοιξε και υπερπροβλήθηκε από τον αστικό Τύπο για τις ηλεκτρονικές ψηφοφορίες, παλιότερα η συζήτηση για τα ενιαία ψηφοδέλτια, τα άρθρα και τα ρεπορτάζ για τις «γερασμένες παρατάξεις» κ.ο.κ. Αρα για τους κομμουνιστές, για τις δυνάμεις της ΚΝΕ και στους φοιτητές, είναι κρίσιμο να μη χάνουν από μπροστά τους το εξής: Οσο πάντα θα επιδιώκεις να κερδίζεις, να παίρνεις μαζί σου ένα κομμάτι κόσμου που έχει έναν ριζοσπαστισμό, θολό έστω, που το δουλεύει επίσης και ο αντίπαλος μέσα και από τους οπορτουνιστές κάθε κοπής, δεν πρέπει να χάνεις ότι έχεις απέναντί σου μια μέση συνείδηση, την οποία πρέπει να επηρεάσεις, πρέπει να επιδράσεις σ' αυτήν.

Με άλλα λόγια, παίρνουμε υπόψη τις διαθέσεις που υπάρχουν, αλλά δεν μένουμε σε αυτό, δεν είμαστε μετρητές διαθέσεων. Εμείς θέλουμε να διαμορφώνουμε διαθέσεις. Η διαμόρφωση των διαθέσεων απαιτεί έναν κρίσιμο παράγοντα, που υπάρχει πάντα, είτε έχουμε κίνηση μαζών είτε όχι: Το πώς η ΚΝΕ, η ΟΒ, το μέλος της Οργάνωσης ξεδιπλώνει την πολιτική και ιδεολογική δουλειά στον χώρο του, διαμορφώνει δεσμούς με τον κόσμο, κατακτά την αναγνώριση, γίνεται μπροστάρης, πρωτοπόρος. Καταπιάνεται δηλαδή με τα προβλήματα χωρίς να μένει σε αυτά, αναδεικνύει συνολικότερα την πολιτική διέξοδο, την ανάγκη αλλαγής τάξης στην εξουσία, την πολιτική πρόταση διεξόδου του ΚΚΕ. Πώς δηλαδή δουλεύουμε, προσεγγίζοντας έναν κόσμο και ταυτόχρονα, υπονομεύοντας τα επιχειρήματα και τον σχεδιασμό που κάνει ο αντίπαλος, αποκρούοντας την προσπάθεια να μας πλαγιοκοπήσει, δουλεύοντας όλο και πιο πειστικά τα επιχειρήματά μας, γειώνοντας το πλαίσιο και τις διεκδικήσεις μας με την πραγματικότητα των σχολών. Πώς ο ΚΝίτης μπαίνει μπροστά, αναδεικνύει την ανάγκη της λύσης του προβλήματος, κατακτά αναγνώριση για το ρόλο του. Από τις διεργασίες του προηγούμενου διαστήματος υπάρχει πείρα πάνω σε αυτά τα θέματα στις σχολές, στα ιδρύματα, υπάρχει πείρα που μπορεί η ΚΝΕ να αξιοποιήσει, για να γίνονται οι δυνάμεις μας πιο ικανές στο να ξεδιπλώνουν την αντιπαράθεση, να δουλεύουν τη γραμμή μας.

Δεν είναι τυχαία η προσπάθεια που κάνει η ΝΔ και με τον τελευταίο νόμο που ψήφισε, έχοντας βέβαια εξασφαλίσει το έδαφος στα πανεπιστήμια, προχωρώντας στον δρόμο που έστρωσαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, μαζί και αυτή του ΣΥΡΙΖΑ. Η επιχειρηματική λειτουργία προχωράει απρόσκοπτα, το ίδιο και η διασύνδεση με τις επιχειρήσεις. Με τον νέο νόμο, αυτή η διασύνδεση διευκολύνεται ακόμα παραπέρα, μέσα και από τις ρυθμίσεις για τους Ειδικούς Λογαριασμούς Κονδυλίων Ερευνας (ΕΛΚΕ), γιατί εκεί είναι το χρήμα, εκεί γίνεται το άμεσο νταραβέρι με τις επιχειρήσεις. Παράλληλα, διαμορφώνεται μια πιο επιχειρηματική λογική και στο θεσμό της «αξιολόγησης», η οποία πλέον συνδέεται με την κρατική χρηματοδότηση.

Στη βάση αυτή, λοιπόν, η αντιπαράθεση απαιτεί μια οξυμένη διαπάλη που αποκαλύπτει τι σημαίνει «αξιολόγηση». Αποκαλύπτει τη σχέση της με τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης, τις αντιθέσεις που υπάρχουν εκεί. Πώς το πανεπιστήμιο γίνεται έτσι ακόμα πιο επιχειρηματικό. Πώς η πιστοποίηση δημιουργεί τους όρους για να εκτιμιέται το δυναμικό που βγαίνει στην αγορά. Πώς οι εργασιακές σχέσεις που έχουν διαμορφωθεί και είναι καθεστώς πλέον, δένουν με τον επιστήμονα πολλών ταχυτήτων, με την κατηγοριοποίηση κ.λπ. Αυτές τις πλευρές είναι απαραίτητο να τις έχουμε μπροστά μας, γιατί ακριβώς απαιτούν μια πιο σύνθετη δουλειά.

Δεν έχουμε μια αιχμή που την πετάμε και καθαρίσαμε. Για παράδειγμα, η διαπάλη δεν μπορεί να μένει στις διαγραφές φοιτητών, το λεγόμενο ν+2, που δεν ήρθε με αυτόν τον νόμο, αλλά είναι πιθανό να μην έρθει ούτε στη συνέχεια και να δοθεί η δυνατότητα στους πρυτάνεις και τα Τμήματα να το λύσουν, στο όνομα της ευελιξίας που θα τους δώσει η κυβέρνηση και σε σχέση με τους εισακτέους.

Η καταστολή μπαίνει ιδιαίτερα έντονα από την κυβέρνηση της ΝΔ. Και αυτό δεν το υποτιμούμε καθόλου. Δεν ξεχνάμε όμως ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και οι οπορτουνιστές θέλουν να διαμορφώσουν ένα δίπολο: Από τη μια καταστολή/ΝΔ - από την άλλη ελευθερία, δικαιώματα/ΣΥΡΙΖΑ. Η δική μας καταδίκη της έντασης της καταστολής περιλαμβάνει ένα ευρύτερο πλέγμα μέτρων. Εντάσσεται σε αυτήν τη συζήτηση ο απεργοκτόνος νόμος του ΣΥΡΙΖΑ που διευρύνθηκε με τον νόμο της ΝΔ. Οι αλλαγές που έγιναν στον Ποινικό Κώδικα, οι αλλαγές που έγιναν στο άσυλο για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, οι δηλώσεις για νομοσχέδιο που θα περιορίζει τις διαδηλώσεις... Ολα αυτά τα μέτρα σαν απαραίτητο στοιχείο θωράκισης της αντιδραστικής πολιτικής που συνεχίζεται.

Το ότι ταυτίζονται σε βασικές πολιτικές επιλογές δεν μπορούν να το κρύψουν. Στα πανεπιστήμια, αρχή «αξιολόγησης» είχε και ο ΣΥΡΙΖΑ, μόνο που η ΝΔ τής δίνει ευρύτερες αρμοδιότητες. Στο Ασφαλιστικό, οι ίδιοι δηλώνουν ότι τρεις κυβερνήσεις διαμόρφωσαν την ολοκλήρωση των αντιδραστικών αλλαγών: Λοβέρδος, Κατρούγκαλος και τώρα ο Βρούτσης που τους καλεί μαζί να στηρίξουν το αντιασφαλιστικό νομοσχέδιο της ΝΔ. Φαίνεται επίσης, στους πανηγυρισμούς για τους αγωγούς που έγιναν με αφορμή τον «East Med» και τις τριμερείς συνεργασίες. Η συναίνεση κορυφώνεται με τη Συμφωνία αναβαθμισμένης συνεργασίας με τις ΗΠΑ. Είναι, δηλαδή, διευρυμένη η πολιτική συναίνεση σε μια σειρά από στρατηγικές επιλογές που βοηθούν από τη δική μας την πλευρά να ξεδιπλώσουμε την αντιπαράθεση.

Στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής που συνεχίζεται, το κλειδί για τα ΑΕΙ είναι η σχέση που πάντα είχε και έχει το αστικό πανεπιστήμιο με την καπιταλιστική οικονομία. Στο πλαίσιο αυτής της σχέσης γίνονται οι μεταρρυθμίσεις και εμβαθύνονται παραπέρα. Οι αλλαγές που προωθούνται, που συνεχίζονται, δεν είναι καινούργιες, αλλά είναι αναγκαίες για τους σχεδιασμούς που έχει το ελληνικό κεφάλαιο, στο πλαίσιο και της συμμετοχής του στις ιμπεριαλιστικές ενώσεις και οργανισμούς και των δεσμεύσεων που απορρέουν και από εκεί.

Να γιατί η απάντηση είναι το πανεπιστήμιο της εργατικής εξουσίας. Είναι το πανεπιστήμιο όπου απελευθερώνονται η έρευνα, η επιστήμη για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες ενός κράτους που σχεδιάζει να καλύψει αυτές τις ανάγκες και συνεχώς να τις διευρύνει και να τις καλύπτει. Που σχεδιάζει να αναπτύξει την οικονομία της χώρας με βάση την κοινωνικοποίηση, αξιοποιώντας όλες τις παραγωγικές δυνατότητες που έχει.

Στη βάση αυτή, έχουμε ευθύνη να παρακολουθούμε τις εξελίξεις στην οικονομία, στους διάφορους κλάδους της, για να τους φωτίζουμε από τη δική μας τη σκοπιά. Ας πάρουμε για παράδειγμα την κουβέντα που γίνεται για τη «μεταλιγνιτική περίοδο» και την «πράσινη» οικονομία: Αυτή η κουβέντα δεν ξεκινάει από το επιχείρημα ότι δεν έχουμε πλέον αποθέματα λιγνίτη, αλλά από τις ανάγκες των προσαρμογών που πρέπει να κάνει η καπιταλιστική οικονομία. 'Η, για παράδειγμα, την κουβέντα για τις start up: Από τις 3.500 οι 2 επιδοτήθηκαν. «Αυτό είναι το όνειρό σου δηλαδή;», ρωτάμε σήμερα τον φοιτητή. 'Η το ζήτημα του brain drain: Εχουμε 300 με 400 χιλιάδες επιστήμονες που αξιολογούνται από τις άρχουσες τάξεις των άλλων χωρών και αποδεικνύουν ότι εδώ δεν έχουμε ένα χαμηλού επιπέδου πανεπιστήμιο που δεν έχει ποιότητα κ.λπ., αλλά ένα πανεπιστήμιο που είναι δεμένο με την καπιταλιστική οικονομία και στο πλαίσιο της ανισόμετρης θέσης που έχουν η Ελλάδα και η οικονομία της στην ΕΕ, έρχεται αντιμέτωπο με συγκεκριμένα θέματα.

Μπορούμε, παρακολουθώντας όλο το πεδίο με βάση και το επιστημονικό αντικείμενο της κάθε σχολής, να γίνεται ακόμα πιο αποτελεσματική και οξεία η προπαγάνδα μας, τα επιχειρήματά μας, να κλονίζονται αξίες με τις οποίες η μεγάλη μάζα των φοιτητών έχει μεγαλώσει, έχει ζήσει, έχει γαλουχηθεί. Σε αυτό λοιπόν το πλαίσιο, μπορούμε να είμαστε ακόμα πιο αποτελεσματικοί στους στόχους που βάζουμε.