Η Μέλπω Αξιώτη - φύσει και θέσει - ως άνθρωπος και δημιουργός υπηρέτησε τους πόθους του λαού και φλογίστηκε από τα πάθη του, πάσχουσα και η ίδια. Διωκόμενη στον τόπο της, διωγμένη από τη Γαλλία όπου ζήτησε πολιτικό άσυλο, έζησε στην αναγκαστική υπερορία διαφυλάσσοντας και εκεί τις μνήμες της από την πατρίδα και το λαό της, γράφοντας ποιήματα. Ποιήματα - βαθιές, αδρές, πικρές, υπερρεαλιστικά αστόλιστες ποιητικές χαρακιές. Βαθιές, όπως και στη «Σύμπτωση» (1929): «Τη ζωή μας περάσαμε χωρίς νερό, χωρίς πηγάδι στην/ αυλή, χωρίς κεντίσματα στις πουκαμίσες/(...) ααα! ήταν δύσκολο πράμα η αγάπη,/ αλλά εμείς.... την αγαπούσαμε/(...)». Το βιβλίο περιλαμβάνει και τα ποιήματα «θαλασσινά», «Το τραγούδι του Δνείπερου» (ύμνος για την ΕΣΣΔ), ποιήματά της γραμμένα στα γαλλικά και το «Κοντραμπάντο» (Βερολίνο 1959), του οποίου η έκδοση το 1960 και δημοσίευση στο περιοδικό «Καινούργια Εποχή» οφείλεται στην αληθινά συντροφική, συγκινητικά ανθρώπινη, μοναδικά μεγαλόκαρδη προσπάθεια και φροντίδα του Γιάννη Ρίτσου. Πέραν της γνωριμίας με την ποίηση της Αξιώτη, το βιβλίο αυτό γίνεται πολύπλευρα ενδιαφέρον, χάρη στο επίμετρο, που περιέχει ανέκδοτη αλληλογραφία της Αξιώτη με τον Ρίτσο, σχετική με την έκδοση του «Κοντραμπάντο» και αποκαλυπτική των χαρακτήρων και των συναισθημάτων των δύο δημιουργών.