ΦΟΡΤΩΜΕΝΟΣ μεγάλους αγώνες και μνήμες ματωμένες ο Ιούλης του 1943, καθώς κι ο άλλος, που ακολουθεί, ύστερα από ένα χρόνο, το 1944. Κι αυτός καταματωμένος με θύμησες και μεγάλες θυσίες.

Η ΑΘΗΝΑ, η αδούλωτη κι απροσκύνητη πολιτεία στα χρόνια της φασιστικής Κατοχής, θα έπρεπε τώρα με εκδηλώσεις, αλλά και μνημεία να τιμήσει τις πολύ μεγάλες αυτές ηρωικές πράξεις του λαού και της νεολαίας.

ΑΛΛΑ οι κυβερνήσεις της υποτέλειας έχουν κατακαλύψει δρόμους και πλατείες με δήθεν φιλέλληνες, στους οποίους κατά καιρούς αναπέμπονται τα δουλόφρονα «ευχαριστώ». Μια πλατεία μόνο μπόρεσε και πήρε το όνομα της Εθνικής Αντίστασης (πλατεία Δημαρχείου) κι έχουν λυσσάξει να την ξεβαφτίσουν. Και να επαναφέρουν του τεταρτοαυγουστιανού φασίστα, του Κ. Κοτζιά.

ΘΑ περίμενε, βέβαια, κανείς μερικές κορυφαίες ώρες, που η πρωτεύουσα, με τον αγώνα της δόξασε την Ελλάδα, να υπάρχουν μνημεία αντάξια της ασύγκριτης λεβεντιάς που έδειξαν. Να 'χαν τα μνημεία που έπρεπε.

ΥΠΑΡΧΕΙ μια πλάκα εντοιχισμένη Πανεπιστημίου και Σίνα πάνω στο μέγαρο της Τράπεζας. Μπήκε εκεί πριν από πολλά χρόνια από τις αντιστασιακές οργανώσεις για να θυμίζει τη μεγάλη διαδήλωση του λαού της Αθήνας ενάντια στην επέκταση της βουλγαρικής φασιστικής κατοχής στις 22 Ιούλη 1943. Μαυρισμένη από τα καυσαέρια. Και αδιάβαστη από τους περαστικούς.

ΚΑΙ να σκεφτεί κανείς ότι στο σημείο αυτό, μπροστά στην Τράπεζα, οι νεολαίοι διαδηλωτές συγκρούστηκαν με τα γερμανικά τανκς και οι κοπέλες ανέβηκαν στου εχθρού τα σιδερένια θεριά, αψηφώντας το θάνατο που βρήκε τις δυο ΕΠΟΝίτισσες πάνω στα τανκς.

ΠΟΙΑ χώρα απ' αυτές, που έζησαν τη χιτλερική κατοχή, θα 'χε να δείξει τέτοιες αγωνιστικές περγαμηνές - οι κοπέλες να παλεύουν άοπλες με τα τανκς - και θα το έθαβε στη σιωπή; Θα 'χε, αντίθετα, στήσει λαμπρό μνημείο. Και η νέα γενιά θα μάθαινε για το παλλαϊκό εκείνο συλλαλητήριο, που ανάγκασε τους καταχτητές να πάρουν πίσω τα σχέδιά τους.

ΕΝΑ χρόνο πιο ύστερα, τον Ιούλη του 1944, οι Γερμανοί, βλέποντας πια πιο κοντά τους τον Κόκκινο Στρατό να κατευθύνεται στην καρδιά της Ευρώπης και τα Βαλκάνια, εντείνουν περισσότερο την τρομοκρατία σε βάρος του πληθυσμού. Καθημερινές οι εκτελέσεις, τα μπλόκα. Είναι ο μήνας, που από δω και πέρα ξέρεις πως είναι άγνωστο αν θα γυρίσεις το βράδυ σπίτι σου...

ΑΥΤΕΣ τις καυτές μέρες του Ιούλη, η ΚΟΑ, αλλά και ολόκληρο το Κόμμα, μάθαινε ότι ένα στέλεχος της πρώτης γραμμής, που κρατούσε την ευθύνη της διαφώτισης της ΚΟΑ με επιτυχία είχε πέσει στα χέρια των βασανιστών και ότι στο ξενοδοχείο «Κρυστάλ» η ομάδα Παρθενίου, Λάμπου τη βασάνιζαν για να αποσπάσουν πληροφορίες για το μηχανισμό εκτύπωσης και διανομής. Ηταν η Ηλέκτρα Αποστόλου, όπως μαθεύτηκε αργότερα. Πιάστηκε στην οδό Αχαρνών, σε μια έξοδο από το σπιτικό της (Καραγιαννέικα - Γκύζη) από έναν χωροφύλακα, που τη θυμήθηκε στο νησί της εξορίας.

ΓΝΩΡΙΖΕ πολύ καλά τα ευαίσθητα σημεία, που την ξεχώριζαν. Ηταν πρώτ' απ' όλα το ιδιότυπο βάδισμά της, έπειτα το πρόσωπο κι αυτό, που μια φορά να το 'βλεπες το 'χες αποτυπώσει. Και δεν ξεχνιόταν. Γι' αυτό κι έπαιρνε μέτρα για να ξεφύγει τη συνάντηση με τους δημίους της. Η Ηλέκτρα τέλειωνε μαρτυρικά τη ζωή της, χωρίς ούτε μια λέξη να φύγει από το στόμα της, στις 25 Ιούλη του 1944.

ΑΛΛΑ και για την Ηλέκτρα (τη Στάσα της ΕΠΟΝ) ούτε μια επιγραφή σ' ένα δρόμο, σε μια πλατεία, που η ακούραστη και φλογερή αγωνίστρια όργωσε στα χρόνια της ΕΑΜικής Αντίστασης, δίνοντας καθημερινά τη μεγάλη μάχη της ενημέρωσης με τους κονδυλοφόρους της εθνοπροδοσίας, με τα τσακάλια των Ες-Ες.

ΜΠΟΡΕΙ να φαίνεται πως αργεί, αλλά η μέρα θα φτάσει, που της Ηλέκτρας το άγαλμα και των άλλων αγωνιστών θα στολίσουν την Αθήνα.