Εκατό χρόνια | ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΑ | ΤΗΛΕ ...ΠΑΘΗ

ΤΗΛΕ ...ΠΑΘΗ

Εκατό χρόνια

Πρώτες μέρες του Οκτώβρη. Ο καιρός ήταν ασυνήθιστα ζεστός, και ο ήλιος λαμπύριζε πάνω στα νερά του Δούναβη. Στο τρένο, για το χωριό «Μπελογιάννης», ενώ πηγαίνω νιώθω κιόλας τη νοσταλγία πως θα φύγω. Είναι ένα χωριό, που έχω αγαπήσει πάρα πολύ, που δεν μπορώ να το προσδιορίσω, τώρα πια, μόνο σαν ελληνικό, αλλά ούτε και εντελώς σε ουγγρικό, ή ελληνοουγγρικό, αλλά τι σημασία έχει. 'Η μπορεί και να έχει.

Κατεβαίνω στο σταθμό Ιβάντσια, και παίρνω το δρομάκι, ανάμεσα στα χωράφια για το ίδιο το χωριό. Από την τελευταία φορά, η πρώτη αλλαγή είναι ότι ο δήμαρχος Κώστας Τσιρογιάννης, ασφάλτωσε το μονοπάτι που άλλοτε γέμιζε λάσπες και νερά και δυσκόλευε τους κατοίκους να το διαβούν. Δεν υπάρχει λόγος να κλαίω, αλλά κλαίω και ούτε καταλαβαίνω γιατί θα πρέπει ή δε θα...

Είναι λίγο μετά το μεσημέρι και δε σταματάω στο πρώτο σπίτι, του Νίκου Γαλάνη, ούτε στο παραδιπλανό, της Μαρίας, αλλά κατευθύνομαι στον παιδικό σταθμό που εργάζεται. Τη βρίσκω ανάμεσα σε παιδάκια προσχολικής ηλικίας, με μαύρα ή ξανθά μαλλάκια, με γαλανά ή καστανά ματάκια, που σταματούν το παιχνίδι, έτσι ξαφνικά που είδαν μια άγνωστη μπροστά τους. Τώρα, δεν κλαίω, κλαίμε. Η Μαρία κι εγώ. Κάποια δάκρυά μας είναι για τον Μπάρμπα Γιάννη Σύρο, που δε θα ξαναδούμε, για όσους έφυγαν, για όλες τις αλλαγές που γίνονται βαθμιαία στο «Μπελογιάννης», στην Ουγγαρία, στην Ευρώπη, στον κόσμο όλο.

-- Τώρα πια το κράτος δεν έχει καμιά ευθύνη για μας, είπε η Μαρία, εννοώντας τους πολίτες της Ουγγαρίας και όχι μόνον όσους αναγκάστηκαν κάποτε να πάρουν το δύσκολο δρόμο της πολιτικής προσφυγιάς. Ηταν η τελεσίδικη απάντησή της στη συζήτηση που προσπάθησα να κάνω μαζί της για την κατάσταση στη χώρα της με την προοπτική της εισδοχής της στην ευρωζώνη.

-- Θα πάω ένα λουλούδι στον Μπελογιάννη, της είπα, μέχρι να τελειώσεις τη δουλιά και μετά θα πάμε για μπίρα.

Είναι πολύ δύσκολο να κάθομαι με τη Μαρία, που έχει γεννηθεί εκεί, και να μιλάμε για άλλοτε και τώρα και να μη νιώθω έναν κόμπο στο λαιμό. Η Μαρία, έγινε γιαγιά πριν τέσσερις μήνες, από την κόρη της και θα πηγαίναμε το άλλο πρωί στην πόλη που ζει, δυο ώρες και κάτι με το τρένο, να δούμε το εγγονάκι. Με το μωρό, θεϊκό σε ομορφιά, αγκαλιά, της είπα:

-- Μαρία αυτή είναι η τρίτη γενιά.

Η Μαρία μετράει αλλιώς τις γενιές. Το χωριό «Μπελογιάννης» συμπλήρωσε φέτος πενήντα χρόνια ύπαρξης και η Μαρία γεννήθηκε εκεί. Εκεί έζησε με τη γιαγιά της, τη μητέρα της, τα αδέλφια της, τα παιδιά της και τώρα το εγγόνι της.

-- Πέντε γενιές, μου είπε.

-- Ολος ο Εικοστός Αιώνας, είπα κοιτάζοντας το γενεαλογικό της δέντρο που είχα ιχνογραφήσει.

Ιωάννα ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ