Η τουρκική θηριωδία εκδηλώθηκε κατά των Ποντίων, ή των Αρμενίων, στην προσπάθεια της τουρκικής αστικής τάξης να δημιουργήσει το δικό της έθνος - κράτος. Προσπάθεια, που, όπως σε κάθε ανάλογη περίπτωση, συνοδεύτηκε από εκστρατείες αφομοίωσης, ή εξαφάνισης διάφορων εθνικών ομάδων.

Ομως, αν η Τουρκία είναι ένοχη για τα όσα διέπραξε εις βάρος των Ποντίων, το ίδιο ένοχες είναι και οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που προαναφέραμε και η άρχουσα τάξη της Ελλάδας, που χρησιμοποίησαν τους Ποντίους με τον χειρότερο τρόπο για να παίξουν το παιχνίδι τους και μετά τους εγκατέλειψαν στην τύχη τους.

Και ενώ οι πλούσιοι της Τραπεζούντας και των άλλων μεγάλων πόλεων, όταν το εγχείρημα απέτυχε, βρήκαν τρόπο να φύγουν παίρνοντας και τα θησαυροφυλάκιά τους, ο λαός των Ποντίων έμεινε απολύτως εκτεθειμένος και απροστάτευτος μπροστά στο μένος των τουρκικών δυνάμεων.

Οσοι, λοιπόν, αποσιωπούν το ότι για το δράμα των Ποντίων ευθύνονται όλοι οι παραπάνω παράγοντες, στρώνουν το δρόμο για την επανάληψη των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν στο παρελθόν.