Κυριακή 19 Νοέμβρη 2000
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 6
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Μιλώντας για την εικόνα

Είμαστε στο στέκι μας στην Ομόνοια και, με αφορμή το Φεστιβάλ Κινηματογράφου στη Θεσσαλική, μιλάμε με τον Τάκη Σπετσιώτη για τη δύναμη της κινηματογραφικής εικόνας.

Ο Τάκης Σπετσιώτης από μικρός έδειξε κλίση προς το γράψιμο, δημοσιεύοντας κείμενά του σε διάφορα περιοδικά. Σπούδασε σκηνοθεσία κινηματογράφου και γύρισε τις μεγάλου μήκους ταινίες Στην Αναπαυτική μεριά (1981), Μετέωρο και Σκιά (1985, με θέμα τη ζωή του Ν. Λαπαθιώτη: Α` Κρατικό Βραβείο Καλύτερης Ταινίας), Κοράκια (1991) και Εις το φως της ημέρας (μεσαίου μήκους, 1986).

Γ.Κ. Πώς βλέπεις αναδρομικά τον ελληνικό κινηματογράφο;

Τ.Σπ. Εχοντας ξεκινήσει, ως έφηβος, από το γράψιμο, σνομπάριζα τις παλιές, καλές ελληνικές ταινίες ( τις κωμωδίες κυρίως, που ανακάλυψα αργότερα). Μου φαινόταν ότι ο κινηματογράφος σαν τέχνη υστερούσε - αν θεωρούνταν τέχνη κι όχι βιομηχανία. Δεν είχε την ελευθερία της λογοτεχνίας, το χειροτεχνιακό στοιχείο του θεάτρου. Ασε που, σα βιομηχανία, ήταν και αρχοντοχωριάτικη στην Ελλάδα, καμιά σύγκριση με την ευρωπαϊκή και την αμερικάνικη! Μικρομίζερη βιοτεχνία! Είχε βγάλει όμως και καλούς σκηνοθέτες, όπως τον Τζαβέλα.

Γ.Κ. Δεν είχες ξεχωρίσει καμιά από αυτές τις ταινίες;

Τ.Σπ. Πώς! Ως νέος, είχα ξεχωρίσει δυο τρεις, ρομαντικοκαταραμένες: την Εκδρομή του Κανελλόπουλου, τις Σιλουέτες του Ζώη, το Φόβο του Κώστα Μανουσάκη. Αργότερα, στις αρχές της δεκαετίας του '70, μου 'χε κάνει εντύπωση ο Ιωάννηςοβίαιος της Μαρκετάκη, κυρίως για το σενάριο με τον ισχυρό βαρύ διάλογο, σε μια εποχή που στις ελληνικές ταινίες είχε πέσει... μούγκα! Γιατί, κατά τα άλλα, δε συμμερίστηκα ποτέ ούτε τις ξένες, ακραία φορμαλιστικές, ταινίες που πατρονάριζαν τότε τα κουλτουριάρικα περιοδικά, ούτε τα τετράωρα μπρεχτο-γιαντσικά ξεσαλώματα τύπου «Θιάσου» του Αγγελόπουλου.

Γ.Κ. Τι συμβαίνει σήμερα στον ελληνικό κινηματογράφο;

Τ.Σπ. Το ίδιο αδιέξοδο παραγωγής - διανομής. Ο κινηματογράφος μας, πέρα από τ' άλλα του προβλήματα, δεν είχε ομαλή εξέλιξη. Το παλιό βιομηχανικό μοντέλο τού αποκαλούμενου «εμπορικού» διαδέχτηκαν είτε...«ταύροι σε υαλοπωλεία», είτε «διάττοντες» και βέβαια, από κοντά, και «πλήθος αναπήρων». Εμφανίζονται ορισμένοι ανεξάρτητοι παραγωγοί, αλλά γρήγορα χάνονται. Το μονοπώλιο το έχει το Κέντρο Κινηματογράφου, που επί δύο δεκαετίες δεν κατάφερε να παραγάγει ταινίες με «στίγμα» σύγχρονης ελληνικής ταινίας και να τις επιβάλει, κατάφερε ωστόσο να χορτάσει με μπόλικα κομμάτια από την πίτα του τους κατ' εξακολούθησιν χρηματοδοτούμενους ημέτερους. Φοβάμαι πως ο ελληνικός κινηματογράφος, στην καλύτερή του εκδοχή, είναι και θα εξακολουθεί, όπως το μυθιστόρημα να παραμένει η τέχνη των... διαττόντων. Τι διεδέχθη την Πάπισσα Ιωάννα και το Τρίτο στεφάνι; Τι θα διαδεχτεί την Ευδοκία; Αλίμονο, ούτε κι αυτός, ακόμη, ο πολύ καθυστερημένος Ηνίοχος.

Γ.Κ. Τι ρόλο παίζει η ζωγραφική στην περιπέτεια της κινηματογραφικής εικόνας;

Τ.Σπ. Το λεγόμενο εικαστικό μπακγκράουντ ενός σκηνοθέτη δίνει οπωσδήποτε μια άλλη διάσταση στην εικόνα. Ενα βάθος πέρα από τον φωτογραφικό νατουραλισμό- αυτή την ευκολία της κινούμενης εικόνας ν' αναπαριστάνει δήθεν φυσικά την καθημερινή πραγματικότητα. Κάτω από έναν ζωγραφικό προσανατολισμό, η κινηματογραφική εικόνα αποκτά σημασίες. Αλλά η εικαστικότητα στην κινηματογραφική εικόνα έχει ενδιαφέρον μόνον ως συνδρομή, όχι αυτοσκοπός.

Γ.Κ. Τι ρόλο παίζει η ποίηση στην εικόνα;

Τ.Σπ. Ο ποιητικός λόγος είναι πιο συμπυκνωμένος, πιο αφηρημένος από την εικόνα. Θεωρώ την κινηματογραφική εικόνα, κατά κανόνα, ανίκανη να εικονογραφήσει την ποίηση. Είναι πολύ εύκολο να μιμείται η εικόνα τα τερτίπια της ποίησης και να ποιητικίζει. Η ποίηση ωστόσο, σαν άλλη γλώσσα, μπορεί να διδάξει το άρρητο, το αόρατο στοιχείο που η ίδια φέρει στην εικόνα.

Γ.Κ. Και η μουσική;

Τ.Σπ. Το σινεμά είναι μια τέχνη άρρηκτα δεμένη με τη μουσική, αφού δίνει στη σκηνοθεσία το λεγόμενο εσωτερικό ρυθμό. Μερικοί σκηνοθέτες στήριζαν άλλωστε τη σκηνοθεσία τους ολοκληρωτικά στη μουσική, όπως ο Βισκόντι, που έκανε όπερα μέσα στον κινηματογράφο. Αλλά δεν είναι μόνο το σινεμά τέχνη προσκολλημένη στη μουσική.

Ο ποιητής Λαπαθιώτης έλεγε: «... πάντα θεωρώ τη μουσική σαν την κορυφαία των τεχνών, προς την οποία τείνουν, καθεμιά βέβαια με τον δικό της τρόπο, όλες οι άλλες. Γι' αυτό κι ο στίχος μου ανέκαθεν υπήρξε περισσότερο μια μουσική προσπάθεια, μια ηχητική υποβολή, παρά ειρμός και λογική συνέπεια».


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ