Από τη γέννησή του, το 1884, μέχρι το 1951, που πήρε κατά λάθος το φάρμακο που τον οδήγησε στο θάνατο, η παρουσία του Αγγελου Σικελιανού υπήρξε η πιο ευεργετική αναστάτωση που γνώρισε η τέχνη μας. Ας θυμηθούμε τι έγραψε γι' αυτόν ο Γιάννης Ρίτσος: «Ελληνας ποιητής, με την πιο βαθιά σημασία της λέξεως. Ελληνας από ένστικτο, συνείδηση και πεποίθηση, τόσο που η μυθολογία, η ιστορία και η τέχνη της Ελλάδας ν' αντιστοιχεί στα στάδια της αυτογνωσίας του και της δημιουργίας του και να συνεχίζεται στο έργο του. Στην εποχή μας που συχνά οι αξίες συγχέονται και ανταλλάσσονται κάποτε μεγάλες εθνικές, θεμελιακές παραδόσεις αιώνων, μ' έναν επίπλαστο, πρόχειρο και φανταχτερό κοσμοπολιτισμό ή και μ' έναν αποχρωματισμένο διεθνισμό, η ώρα του Σικελιανού μοιάζει να 'χει περάσει. Μα η ώρα των αληθινών ποιητών δεν περνάει ποτέ. Και θαρρώ πως πάντα θα τον συναντάμε και θα τον ανακαλύπτουμε ξανά, βοηθούμενοι έτσι ν' ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας και το χώρο μας και, περίπου, τη μοίρα μας όσο κι αν ο έντονα φωτεινός και ανεπανάληπτος λόγος του - γνήσιος, ειλικρινής και ακριβής στα δικά του μέτρα - πέφτει κάπως βαρύς στη σύγχρονη ευαισθησία, που αξιώνει μιαν άλλη ακρίβεια και μια μεγαλύτερη μετριοπάθεια τόνου».

Η ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΤΟΥ ΑΤΖΕΣΙΒΑΝΟ (ΜΑΘΗΤΗ ΤΟΥ ΒΟΥΔΑ)

Ανεπίληπτα επήρε το μαχαίρι / ο Ατζεσιβάνο. Κι ήτανε η ψυχή του / την ώρα εκείνη ολάσπρο περιστέρι. / Κι όπως κυλά, από τ' άδυτα του αδύτου / των ουρανών, μες στη νυχτιά έν' αστέρι / ή ως πέφτει ανθός μηλιάς με πράο αγέρι / έτσι απ' τα στήθη πέταξε η πνοή του. / Χαμένοι τέτοιοι θάνατοι δεν πάνε. / Γιατί μονάχα εκείνοι π' αγαπάνε / τη ζωή στη μυστική της πρώτη αξία / μπορούν και να θερίσουνε μονάχοι / της ύπαρξής τους το μεγάλο αστάχυ / που γέρνει πια με θείαν αταραξία!

Βαθιά μου μια φεγγοβολή / μεγάλη, η παρθενιά Σου. / Κι ωσά μια νέα ανατολή / στη μοίρα μου η καρδιά Σου. / Στον δρόμον όπ' ανηφορώ / κι αγκάθια είναι γεμάτος / δώσε να πάω σα σε χορό / κρίνα ν' ανθεί κι ο βάτος.../ Κάμε, στον όχλο αναμεσής, / να μην περάσω ως θύμα / αλλ' ως εδιάβη ο Μωυσής / στη μέση από το κύμα... / Σαν η αδερφή του Ααρών / το τύμπανο που εκράτει / τη βοή νικώντας των νερών / αγνάντια μου περπάτει! / Και με τα χέρια τα ιερά / π' ασπρολογάν σαν κρίνοι / τόνιζ' Εσύ τη θεία χαρά / προτού ο καιρός με κρίνει.../ Και μη μ' αφήσεις μοναχό / σα σφίξω το κοντάρι.../ Μα ως του όνειρού Σου το βυθό / γίνε κι Εσύ λιοντάρι!

Εχω καιρό που σου φυλάω καρτέρι, / ανάμεσ' απ' τους άλλους, με το μάτι / σ' εδιάλεξα σα να 'σουνα το αστέρι, / μόχει η θωριά σου την καρδιά χορτάτη, / Ακου... Ας σου σφίγγω δυνατά το χέρι, / τα νιάτα έτσι δαμάζονται σαν άτι.../ Για μια νυχτιά, της γυναικός μου αϊταίρι / θα γείρεις στο δικό μου το κρεβάτι! / Τράβα... Βαθύζωνη είναι και δεμένη / στην ομορφιά σαν την ψηλήν Ελένη... / Γιόμοσ' τη εσύ με το γενναίο σου σπέρμα... / Στο δυνατόν αγκάλιασμά σου πάρ' τη / για μια νυχτιά και σκώσε ομπρός στη Σπάρτη / μ' άξιον υγιό, τα γερατειά μου τα έρμα!