Για τους κομμουνιστές, για καθένα που τάσσει τη ζωή του στην υπηρεσία της εξέλιξης του ανθρώπου και της κοινωνίας, η Iστορία δεν είναι ούτε «νεκρό» γράμμα, ούτε στείρα ενατένιση του χτες, ούτε αποστεωμένη καταγραφή του παρελθόντος. Είναι τα θεμέλια, πάνω στα οποία ξεδιπλώνεται και οικοδομείται η συλλογική πείρα όσων δημιουργούν την κοινωνική προκοπή της εργατικής τάξης, της νεολαίας, αλλά και συνολικά του λαού. Μια πείρα, της οποίας η ολοκληρωμένη καταγραφή και κριτική μελέτη είναι απαραίτητη, όχι μόνο για να απαντηθεί η διαστρέβλωση της ιστορικής αλήθειας που επιχειρεί η κυρίαρχη τάξη, για να γνωρίζει κάθε γενιά όσα έχουν προηγηθεί, αλλά και για την άντληση πολύτιμων συμπερασμάτων και διδαγμάτων για τη συνέχεια.

Η καταγραφή και μελέτη της πολυκύμαντης 90χρονης πορείας και δράσης του ΚΚΕ, καθοριστικής σημασίας για κάθε μικρή και μεγάλη μάχη που έδωσε ο λαός μας όλα αυτά τα χρόνια, συνδέεται άρρηκτα, αφ' ενός με την προφύλαξη της ιστορικής μνήμης, αφ' ετέρου με την επιστράτευση αυτής της μνήμης ως όπλο στον αγώνα για την κοινωνία που θα υπηρετεί την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, που δεν μπορεί να είναι άλλη από τη σοσιαλιστική - κομμουνιστική κοινωνία.

Από αυτήν την πλευρά, η διαφύλαξη του τεράστιου - σε όγκο και σημασία - θησαυρού, που αποτελεί το Ιστορικό Αρχείο του ΚΚΕ, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των καθηκόντων του Κόμματος.

Η κρίσιμη σημασία που έχει το Ιστορικό Αρχείο του ΚΚΕ και η συναίσθηση της τεράστιας ευθύνης για τη διάσωσή του ήταν αυτά που όπλισαν με πείσμα και αποφασιστικότητα τα μέλη του Κόμματος και της ΚΝΕ, όλους όσοι αντιλήφθηκαν το εύρος της καταστροφής στην οποία οδήγησαν οι πλημμύρες του 1994 και εργάστηκαν για την αποκατάστασή του. Ηταν μια προσπάθεια που ξεκίνησε αμέσως μετά τις καταστροφικές πλημμύρες, με βάση μιαν ιδιαίτερα σύνθετη, χρονοβόρα και απαιτητική διαδικασία, στην οποία πήραν μέρος εκατοντάδες επιστήμονες, τεχνικοί, εργάτες, απλοί εθελοντές. Και η οποία δε θα μπορούσε να βγει σε πέρας χωρίς την οικονομική στήριξη και ενίσχυση των ανθρώπων του μόχθου, άλλων πολλών προοδευτικών ανθρώπων. Τόσο την πρώτη περίοδο μετά την πλημμύρα, όσο και στη συνέχεια με τις χρονιάτικες οικονομικές εξορμήσεις του ΚΚΕ, μεγάλο μέρος των οποίων δόθηκε για το Ιστορικό Αρχείο του Κόμματος.

Ολη αυτή η τεράστια οικονομική ενίσχυση για το Αρχείο έπιασε τόπο. Το ΚΚΕ φρόντισε και συνεχίζει, με μεγάλη ευθύνη, αυτήν την προσπάθεια με ορατά τα αποτελέσματα. Σήμερα, αρχίζει πλέον να υπάρχει ένα τμήμα των υποδομών που χρειάζονται για τη συντήρηση του αρχειακού υλικού. Εχει επιπλέον, ήδη, ξεκινήσει η ψηφιοποίηση του αρχειακού υλικού, έτσι που να γίνεται εύκολα προσβάσιμο και αξιοποιήσιμο για ιστορική έρευνα και μελέτη.

Ταυτόχρονα, σημαντικά βήματα έχουν γίνει στην αξιοποίηση του Αρχείου, που αποτελεί άλλωστε και τον πρωταρχικό στόχο. Σημαντικοί σταθμοί στην αξιοποίηση του Αρχείου αποτελούν:

• Η ίδρυση του Επιμορφωτικού Κέντρου Βιβλιοθήκη - Αρχείο «Χαρίλαος Φλωράκης», στο σπίτι όπου ζούσε ο σ. Χαρίλαος και κληροδότησε στο Κόμμα. Στο Ιδρυμα λειτουργεί μία από τις τρεις βιβλιοθήκες του ΚΚΕ, με 2.500 τίτλους που καλύπτουν μεγάλες ενότητες θεμάτων, με αντίστοιχη βάση δεδομένων και πρόσβαση μέσω Internet. Το αρχείο του Κέντρου περιλαμβάνει σε ψηφιοποιημένη μορφή τεράστιο όγκο των αποφάσεων των Οργάνων του Κόμματος από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα, όλα τα φύλλα του «Ριζοσπάστη» και όλα σχεδόν τα τεύχη της ΚΟΜΕΠ από το ξεκίνημά τους, ένα μεγάλο μέρος του Τύπου της Κατοχής και του Εμφυλίου, ψηφιοποιημένο υλικό από ραδιοφωνικές εκπομπές της «Ελεύθερης Ελλάδας», υλικά της ΚΝΕ κτλ. Ενα ιστορικό υλικό, πάνω από 100.000 σελίδες ντοκουμέντων.
• Οι τρεις εκδόσεις που κυκλοφόρησαν φέτος στο πλαίσιο των πολύμορφων πρωτοβουλιών που αναλαμβάνει η ΚΕ για τα 90χρονα του ΚΚΕ:

-- Το Λεύκωμα «90 χρόνια ΚΚΕ, 1918 - 2008» με σπάνια φωτογραφικά και άλλα ντοκουμέντα.

-- Τα Πρακτικά της, κρίσιμης για την ιδεολογικοπολιτική θωράκιση του Κόμματος, 12ης Ολομέλειας της ΚΕ.

-- Τα Προγραμματικά Ντοκουμέντα του Κόμματος από την ίδρυσή του έως σήμερα.

Πρόκειται για τρεις εκδόσεις, που «διασχίζουν» και καταγράφουν την πορεία της συλλογικής σκέψης, της διαμόρφωσης της στρατηγικής του Κόμματος, συμπυκνώνοντας μια πολύτιμη 90χρονη πείρα.

• Η Εκθεση φωτογραφίας και ντοκουμέντων για τα 90χρονα, που εγκαινιάστηκε την περασμένη Τετάρτη και θα λειτουργεί καθημερινά, για ολόκληρο τον Οκτώβρη. Πρόκειται, κατά γενική ομολογία, για την καλύτερη εκθεσιακή δουλειά που έχει οργανώσει το Κόμμα εδώ και χρόνια, η οποία προετοιμάστηκε μετά από πεντάμηνη εντατική δουλειά δεκάδων ανθρώπων και παρουσιάζει πάνω από 1.400 φωτογραφίες και άλλες εικόνες, πολύτιμα ντοκουμέντα και άλλα αντικείμενα που αναφέρονται σε κορυφαίες στιγμές του κομμουνιστικού κινήματος στην Ελλάδα και διεθνώς.

Αυτή η υπεύθυνη δουλειά για το Ιστορικό Αρχείο του ΚΚΕ συνεχίζεται. Στόχος είναι να αποκτήσει το Κόμμα ένα κτίριο κατάλληλο ειδικά για τη στέγαση του Ιστορικού Αρχείου, που θα πληροί όλες τις απαραίτητες και σύγχρονες προδιαγραφές.

Οπως ανακοίνωσε ήδη η Κεντρική Επιτροπή του Κόμματός μας, μία βασική επιδίωξη της Οικονομικής Εξόρμησης, που διοργανώνει προς τιμήν του 18ου Συνεδρίου (Δεκέμβρης 2008-Γενάρης 2009), είναι και αυτή, δηλαδή η δημιουργία του κτιρίου που θα στεγάσει το Αρχείο. Η απόφαση αυτή αντικειμενικά ανεβάζει σε ακόμα μεγαλύτερα επίπεδα την αποφασιστικότητα, την ορμή και την αυτοθυσία με την οποία θα σχεδιαστεί και θα δοθεί η μάχη για την επιτυχία της δίμηνης Οικονομικής Εξόρμησης. Είμαστε σίγουροι ότι θα υπάρχει μεγάλη ανταπόκριση και για την ευόδωση αυτού του σκοπού. Ο φιλόδοξος αυτός στόχος απαιτεί βεβαίως και καλή οργάνωση της δουλειάς μας. Οι προϋποθέσεις υπάρχουν. Το Κόμμα έχει αποκτήσει μεγάλο ηθικοπολιτικό κύρος και σε ανθρώπους πολύ πέρα από την επιρροή του. Η πολιτική του επιβεβαιώνεται καθημερινά. Η ίδια η έως τώρα δράση του, η πορεία στο λαό, οι εκδηλώσεις για τα 90χρονα έχουν βάλει τα θεμέλια για ακόμη μεγαλύτερο, οργανωμένο με σχέδιο, πολιτικό άνοιγμα και συσπείρωση στην πολιτική του. Συμβάλλει, δε, σ' αυτό και η ίδια η πολιτική συγκυρία και η αναζήτηση από πλατιές λαϊκές δυνάμεις πολιτικής διεξόδου σε όφελός τους. Η ίδια η προσυνεδριακή διαδικασία ανοίγει τέτοιους δρόμους. Πρέπει να πάμε τολμηρά και θαρραλέα.

Το κουπόνι για την οικονομική, αλλά και - εκ των πραγμάτων - πολιτική ενίσχυση του ΚΚΕ πρέπει να μπει σ' όλους τους τόπους δουλειάς, να φτάσει σε κάθε λαϊκό σπίτι, στις σχολές και τα Πανεπιστήμια. Μπορούμε και πρέπει να το επιδιώξουμε να συστρατευτούν στη μάχη αυτή οι οπαδοί και οι φίλοι του ΚΚΕ και της ΚΝΕ. Τα στελέχη και τα μέλη μας, τα Οργανα και οι ΚΟΒ από κοινού να σχεδιάσουν την οργάνωση της εξόρμησης, το πώς αυτή θα γίνει υπόθεση όλων εκείνων, των οποίων η βελτίωση της ζωής περνά μέσα από την ενδυνάμωση του ΚΚΕ.

Το κτίριο που θα έχει αποκλειστικά τη χρήση φύλαξης και αποθήκευσης ιστορικών αρχείων έχει ειδικές απαιτήσεις κατασκευής και χώρων.

Τα σχέδια προβλέπουν ειδικό χώρο, όπου θα συνεχιστούν οι εξαιρετικά σύνθετες και απαιτητικές εργασίες της χημικής επεξεργασίας του αρχείου που υπέστη καταστροφές με την πλημμύρα του 1994. Πρόκειται για μια πολύπλοκη και απαιτητική διαδικασία. Σελίδα σελίδα, το υλικό βυθίζεται σε χημικά, ώστε να φύγουν τα μικρόβια και άλλα υλικά που το καταστρέφουν μαζί με το περιεχόμενό του. Μετά πάει σε ειδικά στεγνωτήρια κι από εκεί καθαρίζεται ξανά. Είναι μια πάρα πολύ μεγάλη διαδικασία που απαιτεί ειδικούς χώρους, ειδική υποδομή.

Ο χώρος όπου θα συγκεντρώνεται το νέο αρχειακό υλικό θα έχει όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές για να διατηρείται το αρχείο σε συνθήκες που να μην μπορεί να προσβληθεί ξανά από μύκητες και άλλα μικρόβια. Το χαρτί είναι ένα πολύ ευάλωτο υλικό. Χρειάζονται ειδικοί τρόποι συντήρησης για να μπορεί να αυξάνει την ανθεκτικότητά του στο χρόνο, αλλά και να προστατεύεται από τυχόν φυσικές καταστροφές, όπως είναι οι πλημμύρες, οι πυρκαγιές κτλ.

Στόχος είναι το κτίριο να μπορεί να λειτουργεί και ως εκθεσιακός χώρος, να περιλαμβάνει αναγνωστήριο, να φιλοξενεί διαλέξεις σχετικές με το περιεχόμενό του. Το αρχείο θα είναι κατανεμημένο σε ειδικούς χώρους που θα είναι στεγανοποιημένοι.

Υπάρχουν πολύ ειδικές απαιτήσεις για τη συντήρηση του αρχείου, πρέπει να υπάρχουν πολύ συγκεκριμένες σταθερές τιμές υγρασίας και θερμοκρασίας. Για να επιτευχθεί αυτό, το κτίριο έχει πολύ μεγάλες απαιτήσεις και όσον αφορά την ίδια την κατασκευή του, με δεδομένο ότι θα στεγάσει και το κομματικό αρχείο που παράγεται.

Το κτίριο, επίσης, θα στεγάσει τη μηχανοργάνωση, που αφορά την αρχειοθέτηση και την ψηφιοποίηση του υλικού, αλλά και το τμήμα που θα ασχολείται με την παραγωγή του καινούριου αρχείου, την ταξινόμησή του κτλ.