ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τρίτη 12 Μάη 2009
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΣΠΑΘΑΡΗΣ
Μεγάλος δάσκαλος του Θεάτρου Σκιών

Η σορός του εκτίθεται αύριο (10 π.μ. - 3 μ.μ.) σε λαϊκό προσκύνημα στο «Σπαθάρειο» Μουσείο στο Μαρούσι. Η κηδεία του θα γίνει στις 4 μ.μ. από το νεκροταφείο Αμαρουσίου, με δαπάνη του ΥΠΠΟ

Eurokinissi

Εφυγε το βράδυ του περασμένου Σαββάτου από κοντά μας, σε ηλικία 85 χρόνων, ο μεγάλος καραγκιοζοπαίχτης, λαϊκός ζωγράφος και σκηνογράφος, Ευγένιος Σπαθάρης. Ο «δάσκαλος», όπως τον αποκαλούσαν, του ελληνικού θεάτρου σκιών, νοσηλευόταν σε κρίσιμη κατάσταση στο ΚΑΤ μετά από την πτώση που είχε στις σκάλες του Ινστιτούτου «Γκαίτε» κατά τη διάρκεια εκδήλωσης.

Η προσφορά του Ευγένιου Σπαθάρη στην πολιτιστική ταυτότητα του τόπου μας, τεράστια. Γνήσια «φωνή» της λαϊκής μας παράδοσης, διακρίθηκε για το ανήσυχο και δυναμικό του πνεύμα του. Βαθιά ανθρώπινος και απλός, υπηρέτησε με πάθος τους τομείς που ασχολήθηκε. Μεγάλη του αγάπη, το θέατρο σκιών, το οποίο ανανέωσε και προσάρμοσε, τεχνικά, μορφικά και θεματικά, στη σύγχρονη εποχή. Το όνομά του συνυφασμένο με τον Καραγκιόζη. Αδιάρρηκτα δεμένο με τον ήρωα που έζησε μαζί μας τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής, τον καιρό της απελευθέρωσης, το ταξίδι στο φεγγάρι, τον πόλεμο στον Περσικό... Αυτόν που μας συντρόφεψε στις πίκρες και τις χαρές μας, που μας έκανε να γελάσουμε και να δακρύσουμε με τα κατορθώματα και την ανθρωπιά του.

Ο Ευγένιος Σπαθάρης γεννήθηκε, το 1924 στην Αθήνα. Από μικρό παιδάκι διδάχθηκε την τέχνη του Θεάτρου Σκιών από τον κορυφαίο Καραγκιοζοπαίκτη εκείνης της εποχής - τον πατέρα του Σωτήρη Σπαθάρη και έγινε βοηθός του στις παραστάσεις του. Δικές του παραστάσεις άρχισε να δίνει, σε διάφορες συνοικίες της Αθήνας, στα χρόνια της Κατοχής.

Μετά την κατοχή και μετά το θάνατο του πατέρα του, καλλιέργησε τα μέγιστα την τέχνη του. Ακολούθησε μια λαμπρή πορεία με παραστάσεις σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό σε διεθνή φεστιβάλ Θεάτρου Σκιών (ΗΠΑ, Καναδά, Κούβα, Βρυξέλλες, Παρίσι, Ρώμη, Λονδίνο, Μόναχο, Γενεύη, Στουτγάρδη κ.ά.). Σημαντική ήταν η συνεισφορά του στην καταγραφή της τέχνης του Καραγκιόζη, με ηχογραφήσεις παραστάσεων (από το 1962) και καταγραφή σημειώσεων και τετραδίων του πατέρα του. Πραγματοποίησε, επίσης, πολλές, σπουδαίες και πολύ διδακτικές για τα παιδιά εκπομπές με κλασικά έργα του ελληνικού Θεάτρου Σκιών, στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση, ενώ κυκλοφόρησε περίπου 15 καραγκιόζικα έργα σε δίσκους.

Ο Ευγένιος Σπαθάρης φιλοτέχνησε, επίσης, έργα ζωγραφικής, στο πλαίσιο της τέχνης του Καραγκιόζη, στα οποία απεικόνισε ιστορικά θέματα, ήρωες της Επανάστασης του '21 κ.ά. Το εικαστικό του έργο παρουσιάστηκε σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Δίδαξε ηθοποιούς, σε θεατρικές παραστάσεις πώς να υποδυθούν τον Καραγκιόζη και άλλα πρόσωπα του Θεάτρου Σκιών (λ.χ. στο «Μεγάλο μας τσίρκο» και στο ΚΘΒΕ, και φιλοτέχνησε καραγκιόζικα σκηνικά για θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις (ΚΘΒΕ, «Ελληνικό Χορόδραμα», «Θέατρο Χατζώκου» στη Θεσσαλονίκη, θέατρο «Συντεχνίας» κ.ά.) με τις παραστάσεις «Το ταξίδι», «Το καταραμένο φίδι», «Ο δικτάτορας», «Ο Αλέκος με τα κυδώνια» κ.ά. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 άνοιξε τις πόρτες του, στο Μαρούσι, το «Σπαθάρειο» Μουσείο, όπου εκτίθεται η συλλογή του (σκηνικά παραστάσεων, ζωγραφικά έργα που σχετίζονται με το Θέατρο Σκιών και φιγούρες - του πατέρα του, δικές του και άλλων ομοτέχνων του).

  • Συλλυπητήριο τηλεγράφημα προς την οικογένειά του έστειλε ο υπουργός Πολιτισμού, Αντώνης Σαμαράς.
Απώλεια για το θέατρο

«Εφυγε» το περασμένο Σάββατο, στα 79 χρόνια του, από πνευμονία, ένας πολύ καλός, σεμνός, καλλιεργημένος και πολύπλευρα δημιουργικός ηθοποιός. Ο Θόδωρος Εξαρχος, πριν προλάβει να ολοκληρώσει το βιογραφικό «λεξικό» των ηθοποιών - μια πρωτότυπη ιδέα και πρωτοβουλία, που, βασιζόμενος στο Αρχείο των μελών του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, πήρε πριν αρκετά χρόνια για να καταγραφούν όλοι οι Ελληνες ηθοποιοί, από τα πρώτα βήματα του νεοελληνικού θεάτρου τον 19ο αιώνα και όσοι σπούδασαν και εργάστηκαν στο θέατρο - από λίγο έως πολύ - σ' όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα. Η συνέχιση αυτού του πολύτιμου για τη θεατρική ιστοριογραφία μας πολύτομου έργου, γνωστού με τίτλο «Ελληνες Ηθοποιοί - Αναζητώντας τις ρίζες», ήταν το μόνο που του έδινε κουράγιο για να ζει μετά την τραγωδία που χτύπησε την οικογένειά του, το ατύχημα του μοναχογιού του, σκηνοθέτη Δημήτρη, και το θάνατο της συζύγου του, δημοσιογράφου Ολυμπίας Εξάρχου, πριν ένα χρόνο, περίπου.

Ο Θ. Εξαρχος, γεννημένος στην Κέρκυρα, σπούδασε στη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και πρωτοεμφανίστηκε το 1951, με το θίασο της Κατερίνας Ανδρεάδη. Ακολούθησαν συνεργασίες του με δεκάδες θιάσους φημισμένων ηθοποιών, με το Εθνικό Θέατρο και δημοτικά θέατρα, ερμηνεύοντας πολυάριθμους σημαντικούς ρόλους. Στο ενεργητικό του είχε και πολλές (65) ταινίες, πολλούς ρόλους στο ραδιοφωνικό και τηλεοπτικό θέατρο, διδασκαλική δράση σε δραματικές σχολές, συνδικαλιστική δράση στο ΣΕΗ πριν τη δικτατορία, μεταφράσεις ξένων θεατρικών έργων και συλλογές ποιημάτων, μεταξύ των οποίων και μια αφιερωμένη στη συντρόφισσά του. Η τελευταία θεατρική εμφάνισή του ήταν το 2003, με τον ιψενικό «Αρχιτέκτονα Σόλνες», η τελευταία του ταινία ήταν η «Πολίτικη κουζίνα» και η τελευταία τηλεοπτική του εμφάνιση με το σίριαλ «Ψεύτης παππούς».

«Δημιουργικότητα»... διά «Λισαβόνας»

Την ακόμη μεγαλύτερη πρόσδεση του πολιτισμού (αλλά και της εκπαίδευσης και της νεολαίας) στο «άρμα» των κεφαλαιοκρατικών αναγκών για αύξηση της κερδοφορίας των μονοπωλίων και ιδεολογικής χειραγώγησης θα προωθήσει το συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης που ξεκίνησε χτες και ολοκληρώνεται σήμερα στις Βρυξέλλες, με συμμετοχή των υπουργών Πολιτισμού της ΕΕ.

Ουσιαστικά οι υπουργοί, απλώς, θα επικυρώσουν τον αντιδραστικό «μπούσουλα» της ΕΕ, αφού, όπως αναφέρεται και στην «ατζέντα» των εργασιών, «το Συμβούλιο πρόκειται να υιοθετήσει δημόσια τα συμπεράσματα σχετικά με τον πολιτισμό ως καταλύτη για τη δημιουργικότητα και την καινοτομία». Αυτά τα «συμπεράσματα» τονίζουν ότι «ο πολιτισμός μπορεί να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζονται από την ΕΕ. Δεδομένου ότι ο πολιτισμός συνδέεται περίπλοκα με τη δημιουργικότητα, η οποία βρίσκεται στη συνέχεια της καινοτομίας, μπορεί να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη και στην επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας». Δηλαδή στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των μονοπωλίων της ΕΕ. Ετσι, «τα κράτη μέλη και η Επιτροπή καλούνται να ενθαρρύνουν, με διάφορους τρόπους, τη δυνατότητα των πολιτιστικών πολιτικών να προωθήσουν τη δημιουργικότητα»...

Ανακοίνωση της ΚΕ του ΚΚΕ

Σε ανακοίνωσή του για το θάνατο του Ευγένιου Σπαθάρη, το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ σημειώνει: «Ενας αυθεντικός λαϊκός καλλιτέχνης έφυγε από τη ζωή, μένει όμως το βαθιά πηγαίο έργο του, με το οποίο μεγάλωσαν τόσες γενιές».

Αναδρομική έκθεση

Στο Πνευματικό Κέντρο Ιωαννίνων (Αγίας Μαρίνας 55), φιλοξενείται αναδρομική έκθεση ζωγραφικής του Νίκου Μουζάκη - Μοτζάκη. Παρουσιάζονται 70 έργα, φιλοτεχνημένα τα τελευταία 20 χρόνια, που εικονίζουν διάφορες περιοχές (Γιάννενα, Μάνη, Λαδάδικα κ.ά.), με τα σημάδια της εγκατάλειψης, της ανεργίας κ.ά.

Ο Νίκος Μουζάκης - Μοτζάκης γεννήθηκε στη Μέση Ρεθύμνου. Μεγάλωσε στο Αιγάλεω. Ζει στο Παλιοσέλλι και την Κόνιτσα. Ζωγράφος και ποιητής, υπήρξε βετεράνος πρωταθλητής της ελληνορωμαϊκής και ελεύθερης πάλης, μέλος της εθνικής ομάδας με πολλές διακρίσεις. Με τη ζωγραφική ασχολείται 30 χρόνια. Δάσκαλός του υπήρξε ο Μάκης Κουμάτος. Εχει βραβευτεί σε πανελλήνιο διαγωνισμό του συλλόγου «Παρνασσός» και έχει συμμετάσχει σε πανελλαδικές εκθέσεις.

ΞΕΝΑΓΟΙ
Αντιδρούν στο νομοσχέδιο

Την απαξίωση της εκπαίδευσης των ξεναγών και την ανατροπή των εργασιακών τους σχέσεων, όπως επιχειρεί σχέδιο νόμου που κατέθεσε η κυβέρνηση, καταγγέλλουν οι φοιτητές της Σχολής Ξεναγών Θεσσαλονίκης. Σήμερα στις 10.30 π.μ., μαζί με το Σύνδεσμο Ξεναγών Θεσσαλονίκης, οργανώνουν συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο Αρχαιολογικό Μουσείο, απαιτώντας την απόσυρση του νομοσχεδίου.

Με το συγκεκριμένο σ/ν δίνεται δικαίωμα άσκησης του επαγγέλματος του ξεναγού σε πτυχιούχους Αρχαιολογίας και Ιστορίας Τέχνης, Ελληνες και αλλοδαπούς, χωρίς να έχουν καμιά εξειδίκευση, καμιά επιπλέον κατάρτιση, χωρίς να έχουν κάνει καμιά πρακτική άσκηση. Συνεπώς, με το προτεινόμενο νομοσχέδιο, όπως αναφέρουν, χορηγείται η άδεια ξενάγησης σε αποφοίτους ξένων ιδρυμάτων, ενώ οι Ελληνες ξεναγοί δεν έχουν το ίδιο δικαίωμα στο εξωτερικό.

«Πρόκειται ουσιαστικά για σχέδιο νόμου μεθοδευμένο από τα συμφέροντα όσων θέλουν να εμπορευτούν τον τουρισμό και τον πολιτισμό, στο βωμό του εύκολου κέρδους. Πρόκειται για σχέδιο νόμου που ουσιαστικά καταργεί τις Σχολές Ξεναγών του ΟΤΕΚ, ανατρέπει τα εργασιακά δεδομένα, καταστρατηγεί τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια ενός ολόκληρου κλάδου και εκμεταλλεύεται την ανεργία των αρχαιολόγων για την εξυπηρέτηση πολιτικών συμφερόντων», σημειώνουν στην ανακοίνωσή τους οι φοιτητές της Σχολής Ξεναγών Θεσσαλονίκης.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ