Associated Press

Ο Μπασάρ με τον γενικό γραμματέα της «Χεζμπολάχ»

Στα μαύρα έχει ντυθεί ολόκληρη η συριακή επικράτεια πενθώντας το θάνατο του «Λιονταριού της Δαμασκού», του επί 29 συνεχόμενα χρόνια Σύρου Προέδρου Χαφέζ αλ Ασαντ. Πλήθος κόσμου κατέκλυσε, από χτες, τους δρόμους όλων των πόλεων αλλά και της πρωτεύουσας, όπου ισχυρές δυνάμεις του στρατού έχουν αποκλείσει όλες τις οδικές αρτηρίες που οδηγούν στο Κοινοβούλιο. Αναμένοντας την άφιξη δεκάδων ηγετών από όλο τον κόσμο για τη νεκρώσιμη ακολουθία, η συριακή ηγεσία, με τάχιστες κινήσεις, προώθησε τον Μπάσαρ αλ Ασαντ, γιο του εκλιπόντος Προέδρου, στην εξουσία. Αγκάθι στην, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, ήρεμη μετάβαση, η χτεσινοβραδινή ανακοίνωση του αδελφού του θανόντος Προέδρου, Ριφάατ, ότι θα «επιστρέψει την κατάλληλη στιγμή στη χώρα για να διεκδικήσει τη νόμιμη ανάδειξή του στην προεδρία». Τριήμερο πένθος κηρύχτηκε σε όλες τις χώρες του Κόλπου και το Ιράν και τετραήμερο πένθος στην Κούβα.

Με χιλιάδες μαύρες σημαίες και πανό, η Συρία κηδεύει, σήμερα, το μοναδικό, για πολλούς Σύρους, ηγέτη που γνώρισαν. Τα καταστήματα και οι υπηρεσίες δε λειτούργησαν ενώ 40ήμερο είναι το πένθος που κηρύχτηκε από το Σάββατο το απόγευμα. Οπως ανακοινώθηκε, η σωρός του 69χρονου Χαφέζ αλ Ασαντ, ο οποίος σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες πέθανε από καρδιακή ανακοπή, θα εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα, για λίγες ώρες, στην πλατεία Ομογιάντ της Δαμασκού, σήμερα στις 8 το πρωί τοπική ώρα, ενώ η επικήδεια τελετή θα διεξαχθεί, το απόγευμα, στη γενέτειρά του Καρνταχά, 350 χλμ. βορειοανατολικά της Δαμασκού, όπου θα γίνει η ταφή στο οικογενειακό κοιμητήριο.

Σε μια εμφανή προσπάθεια να μη δημιουργηθεί κενό εξουσίας, η περιφερειακή διοίκηση του κυβερνώντος κόμματος Μπάαθ συνεδρίασε, Σάββατο και Κυριακή, και πρότεινε για τη θέση του Προέδρου, τον 34χρονο γιο του εκλιπόντος, Μπάσαρ. Ο αντιπρόεδρος της συριακής κυβέρνησης, που εκτελεί χρέη προσωρινού Προέδρου, Αμπντέλ Χαλίμ Χαντάμ, έσπευσε να προαγάγει τον, οδοντίατρο στο επάγγελμα, Μπάσαρ από συνταγματάρχη σε αντιστράτηγο, μετατρέποντάς τον αυτομάτως σε αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων της χώρας ενώ, ήδη, προχώρησε σε τροποποίηση του άρθρου 83 του Συντάγματος προκειμένου να μειωθεί το ηλικιακό όριο ανάληψης της Προεδρίας, από τα 40 στα 32 έτη. Το Κοινοβούλιο θα κληθεί, στις 25 του Ιούνη, να εγκρίνει το νέο Πρόεδρο.

Τόσο ο Μπάσαρ όσο και η συριακή ηγεσία απέφυγαν να σχολιάσουν, αρχικώς τουλάχιστον, τις δηλώσεις του νεότερου αδελφού του θανόντος Προέδρου, ο οποίος, αφού χαρακτήρισε τη συριακή κυβέρνηση «ανίκανη», αυτοχαρακτηρίστηκε «μοναδικός νόμιμος διάδοχος της συριακής προεδρίας». Ο Ριφάατ απομακρύνθηκε από τη θέση του αντιπροέδρου το 1998 και έκτοτε ζει στην Ευρώπη, εξαιτίας, όπως δήλωσε, των απειλών που έχει δεχτεί από τη συριακή ηγεσία. Την ίδια στιγμή, το φως της δημοσιότητας είδαν σειρά δηλώσεων και συνεντεύξεων του Μπάσαρ αλ Ασαντ, ο οποίος εμφανίζεται αποφασισμένος να επιμείνει στη θέση του πατέρα του για ολική ισραηλινή αποχώρηση από τα υψώματα Γκολάν ενώ δηλώνει έτοιμος να αποσύρει τα συριακά στρατεύματα από το Λίβανο, όποτε του ζητηθεί από τη λιβανική ηγεσία.

Με ιδιαίτερα θετικά σχόλια αποδέχεται τόσο ο συριακός όσο και, γενικώς, ο αραβικός Τύπος, την ανάδειξη Μπάσαρ, ο οποίος χαρακτηρίζεται «ελπίδα» και «πιστός διάδοχος» του πατέρα του, ενώ πολλές ισραηλινές εφημερίδες δε δίστασαν να διατυπώσουν την άποψη ότι η ανάδειξη Μπάσαρ μπορεί να σημάνει μια σημαντική αλλαγή στις ισραηλινο-συριακές σχέσεις. Παρ' όλα αυτά, πολιτικοί αναλυτές αλλά και διπλωμάτες επεσήμαιναν ότι ο Μπάσαρ βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα ιδιαίτερο δύσκολο έργο: να κερδίσει τη λαϊκή εμπιστοσύνη στο εσωτερικό της χώρας, να εδραιώσει την εξουσία του και να συνεχίσει την εξωτερική πολιτική του πατέρα του.

«Τέλος εποχής» για όλη τη Μέση Ανατολή χαρακτήρισε τον θάνατο του Χαφέζ αλ Ασαντ, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Εχούντ Μπάρακ, ο οποίος απέφυγε τους έντονους θετικούς ή αρνητικούς χαρακτηρισμούς. Τη συμβολή του Ασαντ στην επίτευξη σταθερότητας στην περιοχή καθώς και τις ηγετικές του ικανότητες εξήραν στα συλλυπητήρια τηλεγραφήματά τους πολλοί ηγέτες, όπως ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον, ο Γερμανός ομόλογός του Γιοχάνες Ράου, ο καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο Αυστριακός Πρόεδρος Τόμας Κλέστιλ και πολλοί άλλοι. Πλήθος ηγετών, επίσης, αναμένεται να παρακολουθήσει την επικήδεια τελετή, πολλοί εκ των οποίων, μάλιστα, όπως ο Γάλλος Πρόεδρος Ζακ Σιράκ, υπογράμμισαν ότι θα τιμήσουν με την παρουσία τους τις προσπάθειες του εκλιπόντος για σταθερότητα και ειρήνη χωρίς να παύουν να διαφωνούν «με τον αυταρχικό τρόπο διακυβέρνησης της χώρας του».

Εκτός από τον Σιράκ, που θα συνοδεύεται από τον υπουργό Εξωτερικών Ιμπέρ Βεντρίν, στη Δαμασκό αναμένονται ο πρόεδρος της ρωσικής Δούμας Γκενάντι Σελεζνιόφ, ο Βούλγαρος Πρόεδρος Στογιάνοφ, ο Τούρκος Πρόεδρος Αχμέτ Νετζντέτ Σεζέρ, ο Λιβανέζος Πρόεδρος Εμίλ Λαχούντ μαζί με τον πρωθυπουργό Σαλίμ Χος και τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου Ναμπίχ Μπέρι, ο πρίγκιπας διάδοχος των ΗΑΕ Σεΐκ Χαλίφα μπιν Ζαΐντ αλ Μαχαγιάν, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γιόσκα Φίσερ, η Αμερικανίδα ομόλογός του Μαντλίν Ολμπράιτ, ο Ιρανός Πρόεδρος Μοχάμαντ Χαταμί, ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ, ο Αλγερινός Πρόεδρος Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα, ο Καναδός υπουργός Εξωτερικών Λόιντ Αξγούορθι, ο Βρετανός ομόλογός του Ρόμπιν Κουκ, ο εμίρης του Κουβέιτ Σεΐκ Τζαμπέρ αλ Αχμάντ αλ Σαμπάχ, ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Αμπντάλα, ο Ιορδανός βασιλιάς Αμπντάλα, ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Χόσνι Μουμπάρακ, ο Πρόεδρος της Υεμένης Αλί Αμπντάλα Σάλεχ, ο αντιπρόεδρος του Ιράκ Τάχα Μααρούφ και πολλοί άλλοι.