Η λέξη «αλλαγή» αναφέρθηκε πολλές φορές στις προγραμματικές δηλώσεις του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου χθες στην Βουλή, μόνο και μόνο όμως για να επιβεβαιώσει ότι δεν θα υπάρξει καμία απολύτως αλλαγή πολιτικής, αλλά μόνον αλλαγή διαχείρισης. Πολύ περισσότερο, τα όσα γενικά εξήγγειλε, όχι μόνο απέχουν παρασάγγας από τις σύγχρονες και πραγματικές ανάγκες της εργατικής λαϊκής οικογένειας, αλλά επιπλέον τις υπονομεύουν ακόμα περισσότερο, γεγονός που με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη φτώχεια και αδυναμία των λαϊκών νοικοκυριών να τα βγάλουν πέρα.

Ο πρωθυπουργός, επιδιώκοντας να εμποτίσει τις λαϊκές συνειδήσεις με τη λογική ότι το ΠΑΣΟΚ παρέλαβε «καμένη γη», δόμησε την ομιλία του πάνω σ' ένα αντιλαϊκό δίπολο. Πρόβαλε από τη μια πλευρά την πυγμή της κυβέρνησης απέναντι στις λαϊκές διεκδικήσεις, δηλώνοντας αποφασισμένος για «σύγκρουση με συντεχνιακά συμφέροντα». Από την άλλη, αξίωσε «κοινωνική συναίνεση» για την επιβολή μιας μακροχρόνιας λιτότητας, σε συνέχεια αυτής που εφάρμοσε η ΝΔ.

Ξεκαθάρισε ότι η κυβερνητική πολιτική θα κινηθεί απαρέγκλιτα στις λογικές του ευρωμονόδρομου, υποταγμένη στις απαιτήσεις της Κομισιόν. Ανέλαβε σαφέστατες δεσμεύσεις για τις ενισχύσεις που θα δοθούν στο κεφάλαιο, ενώ ήταν εξαιρετικά ασαφής και γενικόλογος ακόμη και για τις παροχές - ψίχουλα που υποσχέθηκε προεκλογικά, προϊδεάζοντας για την σκληρή αντιλαϊκή πολιτική που έχει επεξεργαστεί. Τέλος, ανακοίνωσε ότι το ΠΑΣΟΚ θα προτείνει ξανά για Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Κάρολο Παπούλια. Η συζήτηση των προγραμματικών δηλώσεων θα συνεχιστεί σήμερα και θα ολοκληρωθεί τα μεσάνυχτα της Κυριακής με την ψηφοφορία για την παροχή «ψήφου εμπιστοσύνης», ενώ σήμερα και αύριο θα πάρουν τον λόγο όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί.

Η αλλαγή των κανόνων του παιχνιδιού, μετά τη συμφωνία που «επικυρώθηκε» χτες για την εκλογή του νέου προέδρου από τη βάση, δημιουργεί νέα δεδομένα και καθιστά οποιαδήποτε πρόβλεψη για τον τελικό συσχετισμό δυνάμεων παρακινδυνευμένη. Τα επιτελεία των υποψηφίων εμφανίζονται, το καθένα από την πλευρά του, αισιόδοξα για την τελική έκβαση της αναμέτρησης, κρατώντας βέβαια κλειστά τα χαρτιά τους. Υποστηρικτές της Ντ. Μπακογιάννη θεωρούν ότι η υποψηφιότητά της συγκεντρώνει την πλειοψηφία της οργανωμένης βάσης και μάλιστα προδικάζουν ότι «θα νικήσει από τον πρώτο γύρο», θα καταφέρει δηλαδή να συγκεντρώσει το 50%+1 των ψήφων της «βάσης». Ως ισχυρό χαρτί παρουσιάζουν ότι η πρώην υπουργός έχει πάρει με το μέρος της αρκετά στελέχη που στήριζαν τον Κ. Καραμανλή και άρα δεν έχει απέναντί της την «καραμανλική πλειοψηφία».

Περισσότερο συγκρατημένοι οι συνεργάτες των Αντ. Σαμαρά και Δ. Αβραμόπουλου, που ποντάρουν στο να περάσουν ο καθένας ξεχωριστά στο β' γύρο, ώστε να υπάρξει μια υποψηφιότητα απέναντι στην Ντ. Μπακογιάννη. Χτες οι τρεις υποψήφιοι είχαν νέο κύκλο επαφών με τον Δ. Σιούφα και επιβεβαίωσαν τη συμφωνία τους για την εκλογή από τη βάση. Στις δηλώσεις του εμφανίστηκαν σύμφωνοι με την πρωτοβουλία του προέδρου της Οργανωτικής Επιτροπής διαβεβαιώνοντας ότι «όλα έχουν συμφωνηθεί» και «όλα θα πάνε καλά».

Ωστόσο, ούτε χτες ανακοινώθηκε το πλήρες κείμενο της συμφωνίας ούτε ο χρόνος διεξαγωγής της ψηφοφορίας. Ο Δ. Σιούφας, που ενημέρωσε τον Κ. Καραμανλή, περιορίστηκε σε μια καθησυχαστική δήλωση: «Βαδίζουμε καλά. Πιστεύω ότι η συμφωνία για την εκλογή Προέδρου της ΝΔ από τη βάση της είναι απολύτως εφικτή», είπε μετά τις επαφές που είχε στη Ρηγίλλης με τους υποψηφίους αρχηγούς. Ολα πάνε καλά, διαβεβαίωσε η Ντ. Μπακογιάννη, ενώ από την πλευρά του ο Αντ. Σαμαράς δήλωσε ότι «συμφώνησα με όλα όσα άκουσα στη συζήτηση που είχαμε» (σ.σ. με τον Δ. Σιούφα). «Σε όλα έχουμε συμφωνήσει. Και αυτό είναι μία ακόμα εγγύηση για την επιτυχή πορεία μας προς το Συνέδριο», τόνισε ο Δ. Αβραμόπουλος.

Η πιθανότερη ημερομηνία να στηθούν οι κάλπες είναι στις 6 Δεκέμβρη και αν χρειαστεί επαναληπτικός γύρος στις 13 Δεκέμβρη. Το ζήτημα που έχει δημιουργήσει πονοκέφαλο στα στελέχη της Ρηγίλλης είναι η δυνατότητα των μελών του κόμματος να εγγράφονται και να ψηφίζουν ακόμα και την ημέρα της εκλογής. Ωστόσο αυτή η «ανοικτή εκλογή» παρουσιάζει πλήθος οργανωτικών δυσκολιών και προϋποθέτει online σύστημα ψηφοφορίας που θα διασφαλίζει ταυτόχρονα και το αδιάβλητο της διαδικασίας.

Η επισημοποίηση της διαδικασίας, που πιθανότατα θα γίνει σήμερα, είναι πιθανόν να οδηγήσει σε παράταση της προθεσμίας για την υποβολή νέων υποψηφιοτήτων, ώστε να ικανοποιηθεί και το αίτημα ορισμένων στελεχών (Αρ. Σπηλιωτόπουλος, Βαγγ. Μεϊμαράκης), που ζητούν ανανέωση της προθεσμίας επειδή άλλαξαν οι όροι του παιχνιδιού. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες η νέα προθεσμία θα είναι η ερχόμενη Πέμπτη, οπότε προβλέπεται η κατάθεση των 50 υπογραφών που ορίζει το καταστατικό για την επισημοποίηση της υποψηφιότητας και από τους τέσσερις «επίσημους» υποψηφίους.

Οι κεντρικές επιδιώξεις της ΕΕ θα αποτελέσουν τον «μπούσουλα» για την εξωτερική πολιτική, σύμφωνα με τις αναφορές του πρωθυπουργού στο θέμα. Οπως ανέφερε, «βασικός στόχος μας είναι η επαναφορά της χώρας στο κέντρο των διεθνών εξελίξεων, εντός και εκτός ΕΕ», προσθέτοντας πως «η Ελλάδα θα είναι πλέον παρούσα στη συζήτηση για όλα τα μεγάλα παγκόσμια θέματα». Ειδικά για το Κυπριακό επισήμανε ότι το ζητούμενο είναι «η εξεύρεση δίκαιης και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό με βάση τις αποφάσεις του ΟΗΕ, τις αρχές και τις συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και με πλήρη σεβασμό στο ευρωπαϊκό κεκτημένο αποτελεί βασική μας προτεραιότητα». Ειδικά για τη Βαλκανική σημείωσε ότι «δρομολογούμε ξανά την ενίσχυση της συνεργασίας με τις γειτονικές βαλκανικές χώρες. Οχι μόνο υπό τη μορφή της εμβάθυνσης των διμερών μας σχέσεων, αλλά και με τη συλλογική συμβολή στην επίλυση των διεθνών προβλημάτων και την επιτάχυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης».

Ο πρωθυπουργός, φρόντισε με την έναρξη της ομιλίας του να δώσει το στίγμα της «καμένης γης», εκβιάζοντας για την «ανάγκη» λήψης σκληρών, αντιλαϊκών μέτρων στο όνομα της κάλυψης των δημόσιων ελλειμμάτων και των χρεών, αλλά και της ενίσχυσης της «ανταγωνιστικότητας» της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή της διασφάλισης των συμφερόντων της πλουτοκρατίας.

Οπως χαρακτηριστικά επισήμανε ο Γ. Παπανδρέου, «η κατάσταση της οικονομίας μας είναι εκρηκτική» ενώ «η κατάσταση στο κράτος, στη δημόσια διοίκηση και στους δημοκρατικούς μας θεσμούς αποκαρδιωτική. Στην οικονομία μας πηγαίνουμε συνεχώς προς τα πίσω». Εκανε λόγο για «έναν προϋπολογισμό που έχει πέσει έξω όσο ποτέ άλλοτε» και για τη «δυσκολότερη στιγμή για την οικονομία από το 1993, όταν πάλι μια κυβέρνηση της ΝΔ είχε παραδώσει την οικονομία σε ύφεση και τα δημόσια οικονομικά με τεράστιο έλλειμμα και χρέος». Παράλληλα, αναφέρθηκε σε ένα «πρωτοφανές το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας. Εμείς αγοράζουμε ξένα αλλά λίγοι στον κόσμο αγοράζουν ελληνικά. Μια τέτοια οικονομία παραλαμβάνουμε και πάλι».

Οπως ήταν αναμενόμενο, ο Γ. Παπανδρέου αναφέρθηκε εκτενώς στο δημοσιονομικό έλλειμμα τονίζοντας ότι «είναι τεράστιο» και προσθέτοντας ότι «η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι θα έχει φέτος, το 2009, διπλάσιο μέγεθος από αυτό που ισχυριζόταν η προηγούμενη κυβέρνηση πριν από 10 ημέρες» κάνοντας επίσης λόγο για «μεγάλα κρυφά χρέη και δαπάνες».

Ειδικά για την κοινωνική ασφάλιση είπε πως «τα ασφαλιστικά ταμεία να ζητούν χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό για να μπορέσουν πληρώσουν συντάξεις έως το τέλος του χρόνου». Με βάση τα παραπάνω ο πρωθυπουργός κατέστησε σαφές ότι η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης θα κινηθεί στις λογικές του ευρωμονόδρομου αφού όπως τόνισε «οι Ευρωπαίοι εταίροι μας ζητάνε τα αυτονόητα: Καθαρά στοιχεία για την οικονομική κατάσταση της χώρας μας, καθαρές προτεραιότητες και μέτρα που να ανταποκρίνονται υπεύθυνα και αποτελεσματικά στην κατάσταση της ύφεσης και της οικονομίας».