Ο «Ρ» επισκέπτεται την Εναλλακτική Κοινότητα «ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ» του ΚΕΘΕΑ, στη Ραφήνα, και μιλάει με θεραπευόμενα μέλη. Οι βιωματικές εμπειρίες τους μαρτυρούν την απουσία πρωτογενούς πρόληψης, απογυμνώνουν την υποτιθέμενη «αντιναρκωτική» πολιτική που προωθεί τη συντήρηση της εξάρτησης μέσω των προγραμμάτων υποκατάστασης, που ανοίγει χώρο σε ιδιώτες να βγάζουν λεφτά και από αυτόν τον πόνο. Επιβεβαιώνουν την επικινδυνότητα της ναρκω-κουλτούρας και των ιδεολογημάτων του τύπου «μαλακά» - «σκληρά» ναρκωτικά, αποποινικοποίηση κ.ά. Είναι εμπειρίες που διατρανώνουν το δικαίωμα όλων των χρηστών στη ζωή, να ενταχθούν στην κοινωνία καθαροί. Πάνω απ' όλα, αναδεικνύουν την ανάγκη για τη δημιουργία πανελλαδικού δημόσιου φορέα, με αποκλειστικά δωρεάν παροχή υπηρεσιών πρόληψης, απεξάρτησης, κοινωνικής επανένταξης, στα πλαίσια του καθολικού δημόσιου συστήματος Υγείας - Πρόνοιας με επαρκές επαγγελματικό και επιστημονικό προσωπικό χωρίς τη συμμετοχή των ιδιωτών.
Κάπως έτσι ξεκίνησε η κουβέντα με τον Αριστείδη, τον Γιάννη και τον Σωτήρη, θεραπευόμενα μέλη της Κοινότητας «ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ». Μια συζήτηση εφ' όλης της ύλης, που σκιαγραφεί τις αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν ένα νέο άνθρωπο στη χρήση, «μια πορεία που είναι πάντα καθοδική. Και με το χρόνο τα πας όλο και χειρότερα, πέφτεις διαρκώς, αλλά υπάρχει διέξοδος».
«Το πρόβλημα είναι στη ρίζα του συστήματος. Σε "ταΐζει" φόβο και απογοήτευση, με τη νοοτροπία τού "είμαι αδύναμος και δεν μπορώ" για να εξαρτηθείς από οτιδήποτε: από τον τζόγο, την κατανάλωση, τα ναρκωτικά. Για να μην αντιδράς. Ετσι μας θέλει. Το θέμα είναι τι κάνουμε εμείς», λέει ο Γιάννης. Ενώ ο Αριστείδης επισημαίνει ότι «προωθείται σαν μοντέλο ζωής όχι μόνο η χρήση, αλλά και πολλά άλλα πράγματα που ωθούν τον άνθρωπο να είναι για "πάρτη" του, να βολευτεί, να τη βγάλει πιο εύκολα. Ενα από τα σημαντικότερα πράγματα που μαθαίνω εδώ είναι να ενδιαφέρομαι για το τι συμβαίνει γύρω μου, ό,τι κι αν είναι αυτό, σε πολιτικό, κοινωνικό επίπεδο, στα πάντα. Αυτή τη στάση ζωής μαθαίνω τώρα και αυτή θέλω να υιοθετήσω. Η συλλογική δράση μπορεί να είναι απάντηση σε όλα αυτά. Εδώ μέσα μαθαίνεις να είσαι ομάδα, μαθαίνεις να βλέπεις τι γίνεται γύρω σου, να προτείνεις κάτι γι' αυτό, να αναλαμβάνεις μια ευθύνη. Σίγουρα δεν μπορείς να αλλάξεις τα πράγματα σαν μονάδα, αλλά σαν μονάδα έχεις ευθύνη απέναντι στα πράγματα για να τα αλλάξεις».
«Ποια πρόληψη; Εδώ δεν ικανοποιούνται βασικές ανάγκες, λέει ο Γιάννης. Θα 'πρεπε να γίνονται πολλά πράγματα στην οικογένεια, στον πολιτισμό, στα ΜΜΕ. Καταρχήν θα 'πρεπε το σχολείο να είναι διαφορετικό, γιατί το σημερινό, από αυτά που σου μαθαίνει μέχρι την παπαγαλία που σου ζητάει, δε σε θωρακίζει. Οταν είχαν μάθει στο σχολείο μου ότι κάνω χρήση κάνναβης, το μόνο που έκαναν ήταν να με διώξουν. Απλά, πέταγε ο καθένας την ευθύνη από πάνω του. Δεν έγινε μια προσπάθεια να με βοηθήσουν. Ημουν στην αρχή της χρήσης, μόλις 14 χρόνων και από τότε πέρασαν 14 χρόνια που ουσιαστικά δεν έχω κάνει τίποτα στη ζωή μου. Να έρθω εδώ και 10 μήνες και να πιεστώ, δε μου λέει κάτι, αν είναι να ζήσω την υπόλοιπη ζωή μου και να μη βλέπω τα πάντα να με προσπερνάνε. Το "στεγνό" πρόγραμμα είναι ο μόνος τρόπος για να σταματήσεις τη χρήση και να διαρκέσει», τονίζει ο Γιάννης. Ενώ αξίζει να αναφερθεί ότι και τα τρία παιδιά έχουν κάνει προηγούμενη προσπάθεια απεξάρτησης με υποκατάστατα (μεθαδόνη) κατόπιν επίσκεψης σε ιδιώτες γιατρούς.
Δύο δεκαετίες προσφοράς και δωρεάν υπηρεσιών στους χρήστες ουσιών και τις οικογένειές τους μετράει το θεραπευτικό πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ «ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ». Και όπως σε όλα τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ, η συμμετοχή σε αυτό είναι δωρεάν και άμεση, χωρίς λίστες αναμονής. Η θεραπεία είναι «στεγνή», δηλαδή δεν περιλαμβάνει χορήγηση υποκαταστάτων (μεθαδόνη, βουπρενορφίνη) ή φαρμάκων και έχει στόχο την πλήρη και οριστική αποχή από τις ουσίες και την παραβατικότητα, καθώς και την επανένταξη του ατόμου στην κοινωνία (τηλέφωνο «ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ» 210-3300779, 3300751).
Ο «Ρ» επισκέφθηκε την Εναλλακτική Κοινότητα «Παρέμβαση», στην οποία παραπέμπονται τα εξαρτημένα άτομα μετά τη σύντομη προετοιμασία τους στο Συμβουλευτικό Κέντρο. Είναι κοινότητα διαμονής και αποτελεί μια από τις φάσεις του προγράμματος. Η παραμονή στην Κοινότητα είναι εθελοντική και διαρκεί το ανώτερο 12 μήνες. Στόχος είναι να αναζητηθούν τα αίτια της χρήσης και συγχρόνως να αλλάξει ο τρόπος ζωής και συμπεριφοράς των εξαρτημένων ατόμων και να επαναπροσδιορίσουν τις αξίες και τη στάση ζωής τους. Οπως εξηγεί ο υπεύθυνος της μονάδας, Παρασκευάς Σάββας, κάτι τέτοιο γίνεται και με την ένταξη των ατόμων σε ομάδες δουλειάς όπου από τη μια υπηρετούνται οι ανάγκες λειτουργίας της Κοινότητας και από την άλλη μαθαίνουν να οργανώνονται, να συνδιαλέγονται, να αναλαμβάνουν σταδιακά ευθύνες και πρωτοβουλίες, ενώ ενισχύεται η επανασύνδεσή τους με την εκπαιδευτική διαδικασία, ώστε να ολοκληρώσουν το σχολείο. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της Κοινότητας είναι ότι παράλληλα με το θεραπευτικό της έργο, προσπαθεί να κινήσει στα θεραπευόμενα μέλη το ενδιαφέρον για προβλήματα που υπάρχουν γύρω μας και να τα ενθαρρύνει να δραστηριοποιηθούν μέσα από την οργάνωση οικολογικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων.
Η αποτελεσματικότητα όλων των παραπάνω έρχεται να αποτυπωθεί στην έρευνα του προγράμματος, σύμφωνα με την οποία οι 7 στους 10 χρήστες ουσιών που έχουν συμμετάσχει ένα χρόνο στην Εναλλακτική Θεραπευτική Κοινότητα «Παρέμβαση», πέντε χρόνια μετά συνεχίζουν να απέχουν από τη χρήση οποιασδήποτε παράνομης ουσίας και από παραβατικές δραστηριότητες.