«Τιμή και δόξα στους ηρωικούς μαχητές του ΚΚΕ και του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, που πολέμησαν τον ηρωικό Δεκέμβρη του 1944 ενάντια στην αστική τάξη και στον εγγλέζικο ιμπεριαλισμό».
Το σύνθημα αυτό, που δέσποζε στην αίθουσα Συνεδρίων της ΚΕ του ΚΚΕ στον Περισσό, το απόγευμα του Σαββάτου, ήταν που έδωσε το στίγμα της εκδήλωσης, την οποία διοργάνωσε η Κομματική Οργάνωση Αθήνας του ΚΚΕ για την ηρωική μάχη της Αθήνας και τα διδάγματά της. Το βαρύ φορτίο που κουβαλάει στο σήμερα ο Δεκέμβρης του 1944, η σημασία της πείρας με την οποία εφοδίασε το εργατικό λαϊκό κίνημα, αποτυπώθηκαν στη μαζικότητα της εκδήλωσης. Στο πλήθος των νεολαίων αλλά και των μεγαλύτερων σε ηλικία αγωνιστών, ανάμεσά τους και πολλοί μαχητές του Δεκέμβρη, που γέμισαν ασφυκτικά την αίθουσα, στάθηκαν ακόμα και όρθιοι στους διαδρόμους, φτάνοντας μέχρι το φουαγιέ. Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο Δημήτρης Αρβανιτάκης, μέλος του ΠΓ της ΚΕ και Γραμματέας της ΚΟΑ του ΚΚΕ. Νωρίτερα, το λόγο πήρε ο Φοίβος Τσέκερης, μαχητής του Δεκέμβρη του 1944, ο οποίος αφηγήθηκε στιγμές από τις μάχες της Αθήνας, από τις μάχες του λόχου των σπουδαστών, του λόχου «Λόρδος Μπάυρον», στον οποίο συμμετείχε.
Η ηρωική πάλη του λαού μας, που - με πρωτοπόρο το ΚΚΕ - έδωσε σκληρές και άνισες μάχες με τους ξένους ιμπεριαλιστές και την ντόπια αστική τάξη, παραμένει ζωντανή, αθάνατη, πηγή έμπνευσης και διδαγμάτων για την πάλη στο σήμερα και το αύριο. Παραμένει ζωντανό το σύνθημα στο πανό τον Δεκέμβρη του '44: «Οταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας, διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα». Μηνύματα επίκαιρα, συνθήματα ρεαλιστικά που σηματοδοτούν την πάλη του λαού για τη λευτεριά από κάθε σκλαβιά. Οπως γραφόταν και σε ένα από τα ταμπλό στην έκθεση φωτογραφίας, «Βασικό δίδαγμα της ταξικής πάλης είναι ότι το αστικό κράτος πρέπει να τσακιστεί από τις επαναστατικές δυνάμεις και στη θέση του να έρθει η εργατική εξουσία. Ανάμεσα στην αστική και στην εργατική εξουσία δεν υπάρχει άλλη, ενδιάμεση εξουσία».
Η εκδήλωση «έκλεισε» με καλλιτεχνικό αφιέρωμα, με αφηγήσεις αποσπασμάτων και μελοποιημένα αποσπάσματα από το έργο του Γιάννη Ρίτσου «Οι γειτονιές του κόσμου», τραγούδια από το «Διόνυσο» του Μίκη Θεοδωράκη, τις «Παραστάσεις» του Χρήστου Λεοντή με μεταφρασμένους στίχους του Πάμπλο Νερούδα, καθώς και αντάρτικα τραγούδια. Τα λόγια του ποιητή δείχνουν το δρόμο για την τελική νίκη: «Στην μπάντα εσείς που δεν έχετε αντίχειρα, εσείς που με τα στόματα των κανονιών βυζαίνετε τον κόσμο, εσείς που δίχως χέρια αρμέγετε χρυσάφι από τους τάφους μας. Στην μπάντα, Τζον. Στην μπάντα, Τομ. Περνάει ο λαός. Περνάνε οι γειτονιές της Αθήνας. Περνάνε οι γειτονιές του κόσμου. ΚΚΕ, ΚΚΕ. Περνάει και πάλι η λευτεριά στους δρόμους της Αθήνας. ΚΚΕ, ΚΚΕ».
Αποσπάσματα από την ομιλία του μέλους του ΠΓ της ΚΕ και Γραμματέα της ΚΟΑ του ΚΚΕ στην εκδήλωση
Είμαστε περήφανοι για τον ηρωικό Δεκέμβρη του '44. Το γεγονός ότι τιμάμε και συζητάμε για τον ηρωικό Δεκέμβρη είναι πολύ σημαντικό. Μαζί με την ΚΝΕ, η Κομματική Οργάνωση Αθήνας, η οργάνωση που τότε έδωσε πάνω από 5.000 νεκρούς και τραυματίες, πρέπει να πρωτοστατήσει να μάθει η νέα βάρδια των επαναστατών το μεγαλείο του Δεκέμβρη. Ο Δεκέμβρης παραδειγματίζει, ατσαλώνει, δυναμώνει την αδιαλλαξία και σήμερα απέναντι στον αντίπαλο. Συμβάλλει να διαμορφώνεται μια αφοσιωμένη πρωτοπορία, πανέτοιμη στις συγκρούσεις με τα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό για το σοσιαλισμό. Δεν αφορά μόνο τους κομμουνιστές. Αφορά όλο το λαό γιατί οι Βρετανοί ιμπεριαλιστές και η αστική τάξη ήθελαν να γονατίσουν ολόκληρο το λαό, να τον αναγκάσουν να απαρνηθεί αξίες, ιδανικά και οράματα.
Εχουμε ένα και μοναδικό καθήκον: Να φέρουμε σε πέρας αυτό που ξεκίνησε με την ίδρυση, πριν 91 χρόνια, του ΚΚΕ. Να συμβάλουμε σταθερά και αταλάντευτα με πανστρατιά λαϊκής αντεπίθεσης να κατακτήσει την εξουσία η εργατική τάξη, για το σοσιαλισμό. Το ΚΚΕ μελετά με υπερηφάνεια την ιστορία και την προσφορά της 91χρονης διαδρομής του, εξάγει χρήσιμα διδάγματα από την εμπειρία του. Επιχειρεί να απαντήσει στο γιατί δεν μπόρεσε να λύσει σωστά το θέμα της εξουσίας.
Ενας παράγοντας που οδήγησε σε αυτό είναι ότι εκφράστηκε αδυναμία επεξεργασίας επαναστατικής στρατηγικής. Δεν μπόρεσε δηλαδή να διαμορφώσει στρατηγική μετατροπής του απελευθερωτικού αγώνα ενάντια στην ξένη κατοχή σε πάλη για την κατάκτηση της εξουσίας σε συνθήκες μεγάλης όξυνσης κοινωνικών, ταξικών αντιθέσεων.
Τελικά το πρόγραμμα της επαναστατικής πρωτοπορίας, δηλαδή του Κόμματος, έπρεπε να στοχεύει το διώξιμο του κατακτητή να λυθεί προς τα εμπρός με την εγκαθίδρυση της εργατικής εξουσίας, με ανατροπή δηλαδή του καπιταλισμού και οικοδόμηση της λαϊκής εξουσίας και οικονομίας. Με αυτή τη γραμμή έπρεπε να ετοιμάζεται το λαϊκό κίνημα και αυτό πρέπει να μείνει ως κύριο βασικό χρήσιμο συμπέρασμα.
Αυτά επιβεβαιώνονται και μέσα από την πείρα. Είναι εμφανές ότι στη διάρκεια της Κατοχής συνυπήρχε το κοινωνικό και ταξικό περιεχόμενο της λαϊκής πάλης με το εθνικοαπελευθερωτικό. Αυτό επιβεβαιώνεται από τις συγκρούσεις με τις δυνάμεις του δοσιλογισμού αλλά και από τις ένοπλες συγκρούσεις του ΕΛΑΣ με τις αγγλόφιλες δυνάμεις του ΕΔΕΣ καθώς και τις συνεχείς επιθέσεις των αστικών κυβερνήσεων της Μ. Ανατολής κατά του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ καθώς και την αιματηρή καταστολή από τους Εγγλέζους και την ελληνική κυβέρνηση στο Κάιρο της ηρωικής Αντιφασιστικής Στρατιωτικής Οργάνωσης (ΑΣΟ) τον Απρίλη του 1944.
Το γεγονός επίσης ότι σε συνθήκες εποχής περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό η εργατική τάξη είναι η μόνη δύναμη που θα απελευθερώσει όλα τα καταπιεσμένα λαϊκά στρώματα με την εξουσία της υπογραμμίζει αυτή την αναγκαιότητα.
Οι δυνάμεις που συμμετείχαν στο ΕΑΜ εξέφραζαν διαφορετικά συμφέροντα. Εκτός από το ΚΚΕ συμμετείχαν και δυνάμεις σοσιαλδημοκρατικές, φιλελεύθερες. Επρεπε να θεωρηθεί βέβαιο ότι δεν ήταν δυνατόν η εργατική τάξη να βαδίσει μαζί τους σε όλες τις φάσεις της πάλης. Οι συμμαχίες, αναπόσπαστο στοιχείο της στρατηγικής μας, δεν πρέπει να θίγουν την προώθηση της στρατηγικής του Κομμουνιστικού Κόμματος για την εξουσία, το σοσιαλισμό. Ηταν επίσης αναγκαίο να μελετηθεί η ταχτική του αντιπάλου, των Εγγλέζων και των αστικών δυνάμεων. Εφόσον, δηλαδή, ο ταξικός αντίπαλος προετοιμαζόταν για την επόμενη μέρα μετά την Κατοχή με στόχο τη διατήρηση της εξουσίας του κεφαλαίου, έπρεπε το ίδιο να κάνει και ο λαϊκός παράγοντας.
Σήμερα είμαστε πιο ώριμοι και προετοιμασμένοι ως Κόμμα να πολεμήσουμε μέχρι τη νίκη. Τα διδάγματα 65 σχεδόν χρόνια μετά τη λήξη του Β' Παγκόσμιου Πολέμου έχουν μεγάλη σημασία. Συναντιόνται με τη θεωρητική τεκμηρίωση ότι ο σοσιαλισμός - κομμουνισμός αποτελεί τη μόνη εναλλακτική λύση. Ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό δε μεσολαβεί κάποιο ενδιάμεσο κοινωνικό σύστημα και ενδιάμεση εξουσία μεταξύ της αστικής και της επαναστατικής εξουσίας της εργατικής τάξης.
Η ιστορική εξέλιξη έχει αποδείξει επίσης πως αν ο αστικός κρατικός μηχανισμός δεν τσακιστεί από τις επαναστατικές δυνάμεις η δυνατότητα οικοδόμησης της επαναστατικής εξουσίας τίθεται υπό αίρεση. Η ιστορική πείρα και οι αποφάσεις των Συνεδρίων του Κόμματός μας και του 18ου για το Σοσιαλισμό δίνουν δυναμική για τη λαϊκή αντεπίθεση απέναντι στην πλουτοκρατία, την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ.
Οι εργαζόμενοι, η νεολαία σήμερα πρέπει να απαλλαγούν από αυταπάτες, να γυρίσουν την πλάτη στα κόμματα της αστικής τάξης, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, και να παλέψουν να χάσει την εξουσία, για να έχουν νίκες. Αυτοί που γονατίζουν μπροστά στην αστική τάξη, όπως ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, δίνουν ανάσα ζωής στο καπιταλιστικό σύστημα.
Στις μέρες μας συζητιέται - και πέρυσι πολλά γράφτηκαν - για τη δολοφονία του μαθητή. Τότε συνέβη ένα φούντωμα της λαϊκής δράσης και δυσαρέσκειας που πήρε τη μορφή και μαζικών νεανικών κινητοποιήσεων. Το Κόμμα μπήκε μπροστά στις κινητοποιήσεις. Δεν ήταν όμως εξέγερση. Στις λαϊκές εξεγέρσεις υπάρχουν ορισμένα χαρακτηριστικά, όπως οργάνωση, πολιτικοί στόχοι, ηρωισμός, μαζικότητα, αφοβία μπροστά στη βία και αυτοθυσία. Οι λεγόμενοι αντιεξουσιαστές και οι κουκουλοφόροι δυσφημούν και προβοκάρουν το λαϊκό κίνημα. Σήμερα η μαζική, οργανωμένη λαϊκή αντεπίθεση πρέπει να είναι η απάντησή μας στον πόλεμο που έχουν κηρύξει η πλουτοκρατία, η κυβέρνηση, η ΕΕ σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων.
Το ΚΚΕ έδωσε στον αγώνα χιλιάδες από τα καλύτερα παιδιά του. Δημιούργησε πρότυπα στάσης ζωής, μαζικό ηρωισμό. Μετά την υποχώρηση το Δεκέμβρη και τη Βάρκιζα βρόντηξε ξανά το αντάρτικο ντουφέκι με το ΔΣΕ. Είμαστε αισιόδοξοι. Γιατί ποτέ δεν ηττήθηκαν ιδεολογικά και ηθικά το ΚΚΕ, το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ το Δεκέμβρη και αργότερα ο ΔΣΕ. Αντίθετα, η ένοπλη πάλη τη δεκαετία '40-'50 ανήκει στην "αλυσίδα" των γεγονότων που προετοιμάζουν την επερχόμενη νικηφόρα επανάσταση. Την επανάσταση που θα 'ναι σοσιαλιστική, όπως καθορίζει το Πρόγραμμά μας.
Κατά τους οπορτουνιστές ήταν λάθος η ένοπλη αντίσταση το Δεκέμβρη και τυχοδιωκτισμός του ΚΚΕ. Αρκετοί λένε ότι φταίνε και οι δύο πλευρές. Βγάζουν λάδι έτσι την αστική τάξη και τους Αγγλους. Καλλιεργούν την ηττοπάθεια, την υποταγή και σήμερα. Ο Γ. Παπανδρέου από τον Ιούλη του '44 ξεκαθάριζε στον υπαρχηγό του ΕΔΕΣ: "Τον ΕΛΑΣ θα τον διαλύσω με τους Αγγλους μετά την απελευθέρωση". Καλά έκανε και αντιστάθηκε το ΚΚΕ και ο λαός με τα όπλα το Δεκέμβρη. Θα ήταν καλύτερα τα πράγματα αν κατορθώναμε να πετάξουμε στη θάλασσα τους Αγγλους και η αστική τάξη να χάσει την εξουσία.
Και σήμερα οι αστικές δυνάμεις λένε ότι το ΚΚΕ είναι στο όριο της αστικής νομιμότητας γιατί στο Πρόγραμμά του έχει το σοσιαλισμό, την κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας, τη δικτατορία του προλεταριάτου. Οσα και να λένε, αυτά θα γίνουν. Το ΚΚΕ δήλωση μετανοίας στην αστική τάξη ούτε έκανε ούτε πρόκειται να κάνει. Οσα και να κάνουν η Ιστορία δε γυρίζει πίσω.
Καμία επανάσταση και αλλαγή των κοινωνικών καθεστώτων, ακόμη και η ανατροπή της φεουδαρχίας από την αστική τάξη, δεν καθορίστηκε από τους νόμους των φεουδαρχών.
Το σύνθημα που φωνάζουν χιλιάδες εργάτες, όχι μόνο κομμουνιστές, "Νόμος είναι το δίκιο του εργάτη", θα γίνει πράξη.
Το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα, η δικτατορία του κεφαλαίου θα ανατραπεί, θα αντικατασταθεί από το σοσιαλισμό και η εργατική τάξη θα νικήσει ετοιμασμένη για όλες τις μορφές πάλης και χωρίς να μοιράζεται την εξουσία της.
Ναι, είναι αθάνατο το σύνθημα: "Οταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα".
Ζήτω ο ηρωικός Δεκέμβρης
Ζήτω το Κόμμα μας, το ΚΚΕ!».
Εξηγώντας το λόγο που επιλέχτηκαν τα Προσφυγικά, ο Ερρίκος Βακαλόπουλος, μαχητής του Δεκέμβρη, είπε ανάμεσα σε άλλα: «Επιλέξαμε το χώρο αυτό, γιατί εδώ, όπως και σε δεκάδες ακόμα γειτονιές της Αθήνας, τις αλησμόνητες εκείνες μέρες του αθάνατου Δεκέμβρη, οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ, έδωσαν σκληρές μάχες ενάντια στους Εγγλέζους και τους ντόπιους δοσίλογους γερμανοτσολιάδες». Στη σύντομη εκδήλωση, που ολοκληρώθηκε με τη Διεθνή και τις γροθιές υψωμένες, μίλησε ο Δημήτρης Αρβανιτάκης, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και Γραμματέας της ΚΟΑ του ΚΚΕ, ο οποίος έκανε τα αποκαλυπτήρια μαζί με τον Γιάννη Πρωτούλη, μέλος της Γραμματείας της ΚΕ του ΚΚΕ και Γραμματέα του ΚΣ της ΚΝΕ.