Μια ματιά να ρίξει κάποιος στην κατάσταση που επικρατεί στις τουριστικές περιοχές, αρκεί για να καταλάβει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες αναγκάζονται να δουλεύουν χιλιάδες εργαζόμενοι στον Επισιτισμό - Τουρισμό. Η μαύρη εργασία, η μερική απασχόληση, η κλοπή ενσήμων είναι τα στοιχεία που συνθέτουν το καθεστώς «γαλέρας» που επικρατεί σε πολλές τουριστικές περιοχές της χώρας.

Κοινός παρονομαστής σε όλα τα νησιά είναι και παραμένει η εντατικοποίηση της εργασίας. Στη Λήμνο προβλήματα υπάρχουν στα μικρότερα ξενοδοχεία του νησιού, όπου δεν τηρούνται οι συμβάσεις εργασίας και δεν επικολλούνται τα ένσημα.

Στην Κέρκυρα με τη διάλυση του ΣΕΠΕ (νόμος 2639/98), καθώς το τοπικό τμήμα έχει αποστελεχωθεί τελείως, δε γίνεται κανένας έλεγχος στους χώρους δουλιάς. Οι συμβάσεις, μισθοί, ωράριο δεν εφαρμόζονται. Υπάρχουν περιπτώσεις εργαζομένων που δουλεύουν 10 ώρες την ημέρα, σπαστό ωράριο. Σερβιτόροι που εργάζονται από τις 7 π.μ. μέχρι τις 5 το απόγευμα και καμαριέρες που υποχρεώνονται μέσα στο ωράριό τους να καθαρίζουν 20 με 25 δωμάτια. Παράλληλα μέρα με τη μέρα οξύνεται η εντατικοποίηση και η τρομοκρατία στον κλάδο, καθώς οι μεγαλοξενοδόχοι εκμεταλλεύονται την ανεργία που υπάρχει στο νησί.

Ιδια εικόνα μεταφέρεται και από το νησί της Ικαρίας, δεν εφαρμόζονται οι συλλογικές συμβάσεις, δεν αποδίδονται τα ένσημα που αναλογούν στις ημέρες εργασίας, δε δίνονται αποδεικτικά μισθοδοσίας, με αποτέλεσμα στο τέλος της χρονιάς να υπάρχει πρόβλημα με τις οφειλές των εργοδοτών.

Στην Κρήτη, πολλά εξαρτώνται από το πώς θα «κυλήσει η σεζόν». Ετσι έχουμε απολύσεις και κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, όταν δεν υπάρχει η αναμενόμενη κίνηση, να γίνονται πολλές απολύσεις από το περσινό προσωπικό, ακόμα και στη μέση της σεζόν. Επίσης, οι εργοδότες εξαναγκάζουν τους εργαζόμενους να παίρνουν πολλά ρεπό και να κάνουν λιγότερα μεροκάματα. Πολλά είναι τα ξενοδοχεία που δεν κολλάνε κανονικά τα ένσημα - το πολύ 101 ένσημα για να μπορέσουν να πάρουν το επίδομα ανεργίας το χειμώνα. Ολα αυτά, βέβαια, επιβάλλονται με προσωπικές συμβάσεις.

Και στη Ρόδο οι εργαζόμενοι είναι αυτοί που πληρώνουν τη μείωση του τουρισμού, αφού αναγκάζονται να παίρνουν παρατεταμένα ρεπό και να υπογράφουν προσωπικές συμβάσεις κάτω από την κλαδική. Η αλλαγή με τον ν.2639/98 και το χτύπημα που έδωσε στις εργασιακές σχέσεις έχει αλλάξει το τοπίο στο νησί, αφού έχει κάνει καθεστώς τη μερική απασχόληση, το σπαστό ωράριο κ.ά.

Στην Κω οι εργαζόμενοι στον τουρισμό αναγκάζονται να συμφωνήσουν σε πακέτα μισθοδοσίας, όπου δεν ασφαλίζονται και δεν πληρώνονται σύμφωνα με τις κλαδικές συμβάσεις. Κοινό σημείο και εδώ η εντατικοποίηση, οι απολύσεις, η τρομοκρατία, ενώ τη μείωση της κίνησης την πληρώνουν οι εργαζόμενοι.

Στη Ζάκυνθο, στον «παράδεισο» του τουρισμό, το μόνο που «ανθεί» είναι η εντατικοποίηση. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι στο νησί έχουν κάνει προσωπικές συμφωνίες για να τους κολλήσουν 101 ένσημα, ενώ η κατάσταση ξεπερνάει τα όρια σε ορισμένες περιπτώσεις και αναγκάζονται να παραιτηθούν. Χαρακτηριστικό είναι ότι σερβιτόροι σε ορισμένα ξενοδοχεία αναγκάζονται να κάνουν και άλλες δουλιές, από κουβάλημα αποσκευών μέχρι βαψίματα στο ξενοδοχείο.

Ο νόμος 2639/98 δημιούργησε ένα τερατώδες εργασιακό καθεστώς στις τουριστικές επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης. Πολλοί εργαζόμενοι απασχολούνται με δίμηνες συμβάσεις εργασίας, ενώ η μερική απασχόληση, το part - time και η έξτρα απασχόληση έχουν γίνει καθεστώς στην πλειοψηφία των ξενοδοχείων.

Στη Χαλκιδική η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη. Η πλειοψηφία των εργαζομένων εξαναγκάζονται σε διμερείς συμφωνίες με τους εργοδότες και μισθούς 150.000 δρχ. το μήνα, δουλιά 12 - 14 ώρες την ημέρα και ελάχιστα ρεπό.

Στη Σάμο οι περισσότεροι εργαζόμενοι δουλεύουν ίσα - ίσα για να συμπληρώσουν τα 101 ένσημα για να μπορέσουν να πάρουν το επίδομα ανεργίας το χειμώνα. Οι συμβάσεις που υπογράφουν οι εργαζόμενοι είναι κλειστές, μακριά από το σωματείο, ενώ ευθύνες πολλές έχει το ΣΕΠΕ που δεν υπάρχει στο νησί και λειτουργεί ένα τμήμα μόνο στη Μυτιλήνη. Επίσης υπάρχουν και περιπτώσεις που εργαζόμενοι υπογράφουν «λευκές» συμβάσεις.

Ρεπορτάζ:

Γιώτα ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΗ

Γιάννης ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ

Ελένη ΓΑΒΡΙΗΛ

Ελένη ΤΖΙΚΑ

Ασύδοτα σε βάρος όλων των κατακτήσεων και των δικαιωμάτων των εργαζομένων δρα η εργοδοσία στις βιομηχανίες, βιοτεχνίες και σε άλλους εργασιακούς χώρους της Θεσσαλίας, έχοντας την προστασία της αντεργατικής πολιτικής που εφαρμόζει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.

Στο Νομό Μαγνησίας, όπου η ανεργία αυξάνεται με γοργούς ρυθμούς, η εργοδοσία βρίσκει πρόσφορο έδαφος επέκτασης των «ελαστικών» μορφών απασχόλησης και καταστρατήγησης των εργασιακών σχέσεων. Χαρακτηριστικά είναι τα εξής παραδείγματα: Στην αλυσίδα των σούπερ μάρκετ «Βερόπουλος» η μερική απασχόληση φτάνει το 52% και το 81% των μερικά απασχολούμενων είναι γυναίκες.

Στη βιομηχανία «ΒΙΣ» του επιχειρηματία Φιλίππου (ιδιοκτήτης της ΦΑΓΕ) οι εργαζόμενοι στην περίοδο των αδειών υποχρεώνονται να δουλεύουν 15 και 16 ώρες την ημέρα για να καλύψουν τα κενά, όπως, επίσης, και οι εργαζόμενοι της επιχείρησης «ΚΟΝΤΙ», που εργάζονται μέχρι και 12 ώρες.

Στα εργοστάσια «ΕΒΙΕΣΚ», «ΑΓΕΤ», «ΜΕΤΚΑ» οι εργαζόμενοι εργάζονται και Σαββατοκύριακα. Επίσης, στην «ΕΒΙΕΣΚ» και στην «ΑΓΕΤ» εργάζονται ημερησίως 40 άτομα και 50 άτομα, αντίστοιχα, με κάρτα παροχής υπηρεσιών.

Καταστρατήγηση των εργασιακών σχέσεων υπάρχει σε όλες τις επιχειρήσεις, όπου εφαρμόζονται τα περιβόητα «Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης».

Καθεστώς αχαλίνωτης εργοδοτικής ασυδοσίας επικρατεί και στο Νομό Λάρισας. Στις επιχειρήσεις «ΠΡΑΚΤΙΚΕΡ», «ΚΟΝΤΙΝΕΝΤ», «GOODY'S», «ΕΝΑ» και σε πολλές αλυσίδες σούπερ μάρκετ, η πλειοψηφία των εργαζομένων δουλεύουν τετράωρα και εξάωρα ημερησίως.

Στο εργοστάσιο «ΥΑΛΟΥΡΓΙΑ», ο εργοδότης Ηλίας Βαλαβάνης, που είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Θεσσαλικών Βιομηχανιών και αντιπρόεδρος του ΣΕΒ, έχει τους εργαζόμενους σε υποχρεωτική άδεια από το Μάρτη.

Στις επιχειρήσεις «Βιοπλάν» και «Αλβιο», του επιχειρηματία Γκαντόνα, οι εργαζόμενοι δουλεύουν 9 μέχρι και 11 ώρες ημερησίως και όταν η εργοδοσία δεν τους χρειάζεται, δεν εργάζονται. Επίσης στη βιομηχανία «Εξάλκο», του ίδιου επιχειρηματία, δεν καταβάλλεται το επίδομα ανθυγιεινής εργασίας στους εργαζόμενους. Στις ίδιες επιχειρήσεις και σε άλλες που ανήκουν στο χώρο του μετάλλου, δεν εφαρμόζεται η κλαδική σύμβαση εργασίας.

Εποχικούς εργαζόμενους απασχολούν οι επιχειρήσεις «ΕΛΒΑΚ», «ΙΝΤΕΡΚΟΜ» «ΝΤΕΛΜΟΝΤΕ», «ΦΡΟΖΑ», «ΑΣΕΠΤ» κ. α. Εργαζόμενοι που δουλεύουν με σύμβαση ορισμένου έργου υπάρχουν και στο Δήμο Λάρισας.

Επίσης, ανασφάλιστοι δουλεύουν οι περισσότεροι εργαζόμενοι στις καφετερίες και τα μπαρ της πλατείας Ταχυδρομείου, του Φρουρίου και σε διάφορα άλλα αναψυκτήρια της Λάρισας.

Οσον αφορά στις επιχειρήσεις Κλωστοϋφαντουργίας - Ιματισμού - Δέρματος, κανένας εργοδότης δεν πληρώνει τους εργαζόμενους με τις Συλλογικές Συμβάσεις και τους απασχολούν όποτε και όσο θέλουν.

Οσοι εργάζονται ως οδηγοί, σε δίκτυα διανομής επιχειρήσεων, όπως στις επιχειρήσεις «ΦΑΓΕ», «ΔΕΛΤΑ», «ΘΡΑΚΗ», «ΜΕΒΓΑΛ», «ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ», πολλές φορές δουλεύουν από τις 4 το πρωί μέχρι και αργά το απόγευμα, χωρίς να καταβάλλονται υπερωρίες. Και αν δε φτάσουν την ώρα που πρέπει στον προορισμό τους, τότε η εργοδοσία τούς επιβάλλει πρόστιμα.

Καθεστώς υπερεργασίας επιβάλλεται και σε ιδιωτικές τράπεζες. Οι εργαζόμενοι στον Ομιλο Τραπεζών «Πειραιώς» δουλεύουν πολλές φορές μέχρι αργά το απόγευμα, χωρίς, μάλιστα, να καταβάλλονται υπερωρίες. Μέχρι και τις 7 το απόγευμα, εργάζονται αρκετές φορές και οι εργαζόμενοι στους Ομίλους Τραπεζών «EYROBANK» και «ΕΓΝΑΤΙΑ». Η εργασία, όμως, πέραν του ωραρίου σταμάτησε, καθώς κάτω από την παρέμβαση των ίδιων των εργαζομένων έγιναν έλεγχοι από την Επιθεώρηση Εργασίας.