Ο Τζαλ Νατ Κχανάλ

- Το ήμισυ του πληθυσμού στο Νεπάλ δεν έχει στέγη. Το 58% των αγροτών κατέχουν λιγότερο από το 8% της καλλιεργήσιμης γης. Τι φταίει και τι θα έπρεπε να γίνει για να αντιμετωπιστούν αυτές τόσο μεγάλες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες;

- Θα μου επιτρέψετε πρώτα μία σύντομη εισαγωγή «γνωριμίας»... Η χώρα μας είναι μία από τις φτωχότερες της υφηλίου. Επιπλέον έχει έκταση της τάξης των 147.181 τ.χλμ, ζουν περίπου 24.000.000 άτομα, υπάρχουν πάνω από 600 εθνικές ομάδες, μιλάμε πάνω από 40 γλώσσες, το 40% της γης είναι λοφώδεις, πετρώδεις και άγονες εκτάσεις, ενώ μόνον το 27% είναι καλλιεργήσιμο. Η χώρα μας στηρίζεται κυρίως στη γεωργία. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Νεπάλ, συγκροτήθηκε το 1949, δραστηριοποιήθηκε έντονα στη δεκαετία του '70, ώσπου το 1990, οπότε διεξήχθησαν οι πρώτες πολυκομματικές εκλογές, το κόμμα μας σχημάτισε κυβέρνηση για εννιά μήνες, στην οποία εγώ διατέλεσα υπουργός Γεωργίας.

Ναι, λοιπόν, πράγματι, πάνω από το 50% του πληθυσμού μας ζει υπό όρους απόλυτης φτώχειας. Δεν έχουν πρόσβαση σε στέγη, καθαρό νερό ή ηλεκτρικό ρεύμα. Η φτώχεια αυξάνεται, όπως και ο πληθυσμός, η ανεργία κυμαίνεται στο 20% και τα προβλήματα όχι μόνον διαιωνίζονται αλλά διευρύνονται. Επιπλέον, υπάρχουν φαινόμενα διαφθοράς που σοβούν στο εσωτερικό της μικρής μεγαλοαστικής τάξης, υπάρχει και η ολιγαρχία των μεγαλογαιοκτημόνων που ελέγχουν τις περισσότερες εκτάσεις καλλιεργήσιμης γης και οι οποίοι με τη σειρά τους ελέγχουν τη σημερινή κυβέρνηση του Κόμματος «Κογκρέσο του Νεπάλ».

- Αυτή, λοιπόν, η ολιγαρχία του πλούτου είναι η ρίζα του προβλήματος της φτώχειας στο Νεπάλ; Πώς αντιμετωπίζει το ζήτημα αυτό το ΚΚΝ;

- Το κυβερνών κόμμα -κόμμα των μεγαλογαιοκτημόνων και των μεγαλοαστών- ασκεί μία οικονομική πολιτική που ελάχιστα ευνοεί τα συμφέροντα του λαού. Αποτέλεσμα; Το 20% του πληθυσμού (δηλαδή οι μεγαλοαστοί) απολαμβάνει ή εκμεταλλεύεται πάνω από το 80% του ΑΕΠ. Οι φτωχοί άνθρωποι έχουν, λοιπόν, να παλέψουν απέναντι στο κατεστημένο της μεγαλοαστικής τάξης. Το κόμμα μας αναφέρεται στους φτωχούς και τους εργαζόμενους και προσπαθεί να οργανώσει τη λαϊκή πάλη. Παρά τη σκληρή προπαγάνδα που έκαναν εναντίον μας οι πολιτικοί εκφραστές των μεγαλοαστών, στις τελευταίες εκλογές και εξαιτίας της οποίας κάποια στιγμή παρασύρθηκαν ορισμένα στελέχη του κόμματός μας, αποχώρησαν και προσφάτως επέστρεψαν, καταφέραμε να αναδειχτούμε δεύτερο κόμμα με 76 βουλευτές στη νέα Βουλή και να έχουμε ισχυρή εκπροσώπηση και συμμετοχή στην τοπική αυτοδιοίκηση. Εχουμε πάνω από 90.000 οργανωμένα μέλη και πάνω από 14.000 άτομα στη νεολαία του κόμματος. Επιπλέον, το κόμμα μας έχει ισχυρή συμμετοχή σε εργατικές συνομοσπονδίες, σωματεία, νεανικές οργανώσεις και οργανώσεις υπέρ της ειρήνης. Ετσι, αναμένουμε πως παρά τον πόλεμο εναντίον μας, έχουμε το δυναμικό, τη λαϊκή βάση, την οποία επιχειρούμε να οργανώσουμε για έναν ακόμη μεγαλύτερο αγώνα απέναντι στις σημερινές και μελλοντικές προκλήσεις. Με λίγα λόγια, το κόμμα μας εστιάζει τις προσπάθειές του στο να οργανώσει και να κινητοποιήσει ακόμη περισσότερο τη λαϊκή δράση, τους εργαζόμενους, τον απλό κόσμο... Μπροστά μας έχουμε δύσκολες εποχές και τα προβλήματα θα αυξηθούν λόγω της γενικότερης έλλειψης κάποιας υποδομής. Για παράδειγμα οι φετινοί μουσώνες αναμένεται να προκαλέσουν μία σειρά νέων, αλλά γνωστών προβλημάτων στη γεωργία, στις φτωχές κατοικημένες περιοχές... Με δεδομένα όλα αυτά, είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε τον αγώνα μας για τη βελτίωση της καθημερινής ζωής, έχοντας επίσης ως στόχο στις επόμενες εκλογές, το κόμμα μας να υπερνικήσει τα προβλήματα και να αναδειχτεί στην εξουσία...

- Σε μια τέτοια, ας πούμε, ενδεχόμενη περίπτωση, επανόδου του ΚΚ Νεπάλ στην εξουσία, ποιοι θα είναι οι πρωταρχικοί σας στόχοι;

- Πρώτα απ' όλα, και μετά την εμπειρία μας από το σχηματισμό της κυβέρνησης του 1990, έχουμε ως προτεραιότητα την προώθηση του προγράμματός μας για την αγροτική μεταρρύθμιση με προτεραιότητα την ανατροπή του σημερινού δεδομένου που λέει πως πάνω από το 50% της καλλιεργήσιμης γης είναι ιδιοκτησία του 8% του πληθυσμού. Θα πρέπει επίσης να εκσυγχρονίσουμε τη διαδικασία στην αγροτική παραγωγή, να δώσουμε για παράδειγμα περισσότερες διευκολύνσεις στους αγρότες, και έπειτα να βάλουμε μπρος ένα εθνικό πρόγραμμα αναδιανομής της καλλιεργήσιμης γης, αναδόμησης της εθνικής οικονομίας στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα... Επιπλέον, βασική μας προτεραιότητα θα είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας, ίσως και με την προσέλκυση ξένων επενδύσεων ή την ανάπτυξη του τουρισμού...

- Πιστεύετε, όμως, ότι η μικρή τάξη πλουτοκρατών δε θα αντιδράσει απέναντι σε τέτοια πολιτική;

- Νομίζω, πως παρά τα προβλήματα θα δώσουμε μία τέτοια μάχη χρησιμοποιώντας όλα τα νόμιμα μέσα. Θα είναι μία μάχη με όπλο το νόμο, της οποίας το αποτέλεσμα θα πρέπει όλοι να αποδεχτούν...

- Το Νεπάλ γειτονεύει με δύο «γίγαντες», την Κίνα και την Ινδία. Είναι αυτό «πλεονέκτημα» ή «μειονέκτημα» για το μέλλον μιας μικρής και φτωχής χώρας;

- Στην πραγματικότητα, αυτοί οι μεγάλοι γείτονες αποτελούν ταυτόχρονα μια πρόκληση και μια ευκαιρία για τη μικρή μας χώρα. Βέβαια, θα πρέπει για παράδειγμα να δημιουργηθούν ή εκσυγχρονιστούν οι παλιές υποδομές σε διάφορους τομείς στη χώρα μας και έπειτα να προσπαθήσουμε να αυξήσουμε τις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις και με τις δύο... Τότε, τα πλεονεκτήματα θα ήταν πολλά...

Associated Press

Στιγμιότυπο από διαδήλωση Ουκρανών εκπαιδευτικών

- Ποια είναι η σημερινή πολιτικο-οικονομική κατάσταση στην Ουκρανία;

- Βασική ιδιομορφία του σημερινού σταδίου ανάπτυξης της χώρας μας είναι το γεγονός ότι στην Ουκρανία πραγματοποιήθηκε αντεπανάσταση, όπου συντελέστηκε παλινόρθωση του καπιταλισμού. Αυτή (η παλινόρθωση) προχώρησε στη ριζική αλλαγή του χαρακτήρα της οικονομίας, της κοινωνικο-οικονομικής δομής της κοινωνίας, στην οποία πλέον ξεχωρίζονται δύο βασικές τάξεις: των εκμεταλλευτών και των εκμεταλλευόμενων.

Στη χώρα εγκαθιδρύθηκε πολιτική εξουσία της αστικής τάξης, στην οποία κάτω από τη λέξη «δημοκρατία» όλο και περισσότερο προχωρούν αντιλαϊκά μέτρα και εφαρμόζεται αστική δικτατορία. Πιο λαμπρή εκδήλωση αυτής της κατάστασης είναι η οικονομική χειροτέρευση των εργαζομένων. Ολοένα και αυξάνονται οι τιμές στα είδη διατροφής, στα υλικά πρώτης ανάγκης, αυξάνονται οι τιμές στα μέσα μαζικής κυκλοφορίας, στις επικοινωνιακές υπηρεσίες, στα νοίκια. Την ίδια στιγμή παγώνουν οι μισθοί, οι συντάξεις και μειώνονται οι δαπάνες για τις κοινωνικές παροχές. Παράλληλα θα πρέπει να αναφέρουμε ότι την ίδια στιγμή αυξάνεται η επίθεση ενάντια στο Κομμουνιστικό Κόμμα.

Η πικρή αλήθεια είναι ότι οι μεταρρυθμίσεις δεν κατέστρεψαν μόνο την οικονομία και τη ζωή του λαού. Αξίζει να αναφέρουμε μερικά παραδείγματα: Το 1990 το πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν μειώθηκε περίπου κατά 40,7%, ο όγκος της βιομηχανικής παραγωγής κατά 48,6%, ο όγκος της αγροτικής παραγωγής κατά 51,3%, το λιανικό εμπόριο κατά 29,9%. Με βάση τα παραπάνω, οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν περίπου 30%, ενώ είναι πλέον καθεστώς να αργεί η πληρωμή των μισθών μισό, ένα ή και παραπάνω χρόνια. Παράλληλα, με βάση στοιχεία διεθνών οργανισμών, η ανεργία έφτασε το 17,8%. Επίσης, τα χρέη από τους μισθούς, τις συντάξεις και άλλες κοινωνικές παροχές αυξήθηκαν από 11 εκατομμύρια δολάρια το Γενάρη του 1995 σε 1.675 εκατομμύρια δολάρια το Γενάρη του 2000. Θα πρέπει επίσης να αναφέρουμε ότι κατά τη διάρκεια της Προεδρίας του Λ. Κούουτσμα το εθνικό νόμισμα υποτιμήθηκε κατά 3 φορές περισσότερο, ενώ ο ετήσιος πληθωρισμός έφτασε από 19 σε 28%.

Σε ό,τι αφορά στην αγροτική οικονομία, θα πρέπει να πω πως με διατάγματα του Προέδρου της χώρας συντελείται η αναγκαστική αποκολεκτιβοποίηση, κάτι που δεν επιθυμεί ο λαός μια και δεν έχουν με τι να το καλλιεργούν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1990 η Ουκρανία συγκέντρωνε 51 εκατομμύρια τόνους σιτηρά, δηλαδή θα μπορούσε να πει κανείς, σύμφωνα με τον πληθυσμό, ένας τόνος για τον καθένα. Αυτά τα σιτηρά θα μπορούσαμε να τα πουλήσουμε, να τα εμπορευτούμε. Σήμερα, τα «επιτεύγματά» μας είναι 24-25 εκατομμύρια τόνοι. Ακριβώς πτώση της παραγωγής στο μισό. Η γη όμως είναι η ίδια, το ίδιο πλούσιο μαυρόχρωμα υπάρχει, οι ίδιοι άνθρωποι μπορούν να την καλλιεργούν, ωστόσο, η γη είναι παραμελημένη, σκεπασμένη με χορτάρια, γαϊδουράγκαθα και αγριοβότανα και άλλα. Αφού σιτηρά δεν υπάρχουν, δεν υπάρχει και η βάση ζωοτροφών για την κτηνοτροφία, που είναι στα κακά της χάλια.

- Πρόσφατα διεξήχθη δημοψήφισμα στην Ουκρανία για τις υπερεξουσίες του Προέδρου της χώρας. Το ΚΚ ποια θέση έχει γι' αυτό το ζήτημα;

- Θα πρέπει να πω πως το λεγόμενο δημοψήφισμα ήταν μια παρωδία. Οι συγκεκριμένες τροποποιήσεις στο Σύνταγμα αναμένεται να οδηγήσουν στη διαμόρφωση ακόμα πιο αυταρχικού καθεστώτος στη χώρα.

Αξίζει πιστεύω να αναφέρω τα τέσσερα ερωτήματα του δημοψηφίσματος, τα οποία ενισχύουν τις εξουσίες του Κούουτσμα: 1) Δικαίωμα του Προέδρου να διαλύει το Κοινοβούλιο, αν μέσα σ' ένα μήνα δεν μπορέσει να συγκροτήσει μόνιμη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ή στην περίπτωση μη επικύρωσης μέσα σε 3 μήνες του κρατικού προϋπολογισμού της Ουκρανίας, που παρουσιάζει, σύμφωνα με τον κανονισμό, το Υπουργικό Συμβούλιο. 2) Ποινική δίωξη των βουλευτών και δυνατότητα κράτησης και σύλληψής τους χωρίς την έγκριση του νομοθετικού οργάνου. 3) Μείωση του αριθμού των βουλευτών από 450 σε 300. 4) Σχηματισμός Κοινοβουλίου που θα αποτελείται από δύο Σώματα.

Θα πρέπει επίσης να αναφέρω πως εκτός από μας τους κομμουνιστές, κατά του δημοψηφίσματος τάχθηκαν σταθερά και οι αριστερές δυνάμεις της χώρας. Επίσης, δεν πρέπει να παραβλέψουμε το γεγονός ότι διαπιστώθηκαν πολυάριθμες παραβιάσεις, κατά τη διάρκεια της καταμέτρησης των ψήφων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι μια από τις παραβιάσεις έχει σχέση με πιέσεις στους τόπους δουλιάς.

Εχει δημιουργηθεί μια αδιέξοδη κατάσταση και νομίζω ότι το φθινόπωρο ενδέχεται να προκληθεί κοινοβουλευτική κρίση διότι για να γίνουν οι αλλαγές στο Σύνταγμα - μετά τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος - χρειάζεται τα 2/3 των ψήφων των βουλευτών, δηλαδή 300 ψήφοι. Αυτές τις ψήφους δεν τις διαθέτουν τα άτομα που πρωτοστάτησαν στη διενέργεια του δημοψηφίσματος. Πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα, για την ώρα δεν μπορούμε να το προβλέψουμε.

- Ποια είναι η θέση σας για το ΝΑΤΟ και την κατάσταση στα Βαλκάνια;

- Εναν χρόνο μετά τους βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία βρέθηκα στο Βελιγράδι, στη σύνθεση της αντιπροσωπείας του Κοινοβουλίου της Ουκρανίας, ύστερα από πρόσκληση του Κοινοβουλίου της Γιουγκοσλαβίας. Εκεί είδαμε με τα ίδια μας τα μάτια κατεστραμμένα σπίτια, γέφυρες, νοσοκομεία. Συζητήσαμε με τους ανθρώπους εκεί που μιλούν για βαρβαρότητα του τέλους του 20ού αιώνα. Θα πρέπει να πω πως αναγκαστήκαμε να πάμε με δικά μας έξοδα μια και επικαλέστηκε η ουκρανική κυβέρνηση ότι δεν υπάρχουν χρήματα. Γι' αυτή τη δουλιά δεν υπάρχουν χρήματα, όταν όμως πηγαίνουν αντιπροσωπείες της Ουκρανίας σε συνεδριάσεις του ΝΑΤΟ, τότε οι κυβερνώντες μας βρίσκουν αμέσως χρήματα.

Επίσης, με τις προσπάθειες της Κοινοβουλευτικής μας Ομάδας (116 βουλευτές) υιοθετήσαμε μια δήλωση του Ανωτάτου Σοβιέτ της Ουκρανίας που καταδικάζει τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ.

Η θέση μας είναι κατηγορηματική. Οι κομμουνιστές της Ουκρανίας δε θα συμφωνήσουν ποτέ με το γεγονός ότι το σημερινό καθεστώς, με κάποιους κρυφούς παρακαμπτήριους δρόμους, θέλει να οδηγήσει την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ. Δημόσια, το καθεστώς δεν το αναφέρει, υποστηρίζει ότι η Ουκρανία δε χρειάζεται το ΝΑΤΟ. Ωστόσο στην πράξη δεν είναι τα πράγματα έτσι μια και η Ουκρανία συμμετέχει στο πρόγραμμα «Συνεταιρισμός για την ειρήνη», κάνει κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με το ΝΑΤΟ στην Κριμαία κλπ., κλπ. Επομένως η θέση του ΚΚ Ουκρανίας και των συμμάχων μας είναι να μην επιτραπεί η είσοδος της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Και θα κάνουμε το παν για να το αποτρέψουμε γιατί γνωρίζουμε τι είναι το ΝΑΤΟ, για τι είναι ικανός να κάνει αυτός ο διεθνής χωροφύλακας.