Εκδήλωση τιμής για τους 32 αγωνιστές που σκοτώθηκαν σε ενέδρα από τους Γερμανούς στην Αγ. Τριάδα Καλλοσκοπής Αμφισσας
Παραβρέθηκαν αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, εκπρόσωποι της ΠΕΑΕΑ και αντιπροσωπείες απ' όλα τα παραρτήματα, Απόγονοι και φίλοι της Αντίστασης, συγγενείς των πεσόντων στην ενέδρα των Γερμανών και πλήθος κόσμου. Παρούσες ήταν αντιπροσωπείες του ΚΚΕ και της ΚΝΕ. Μετά το τρισάγιο, έγιναν χαιρετισμοί και ομιλίες, απαγγελίες ποιημάτων, ενώ έγινε αναφορά στο χρονικό της μάχης. Την κεντρική ομιλία έκανε ο Πρόεδρος του Παραρτήματος της ΠΕΑΕΑ Αμφισσας Αντώνης Ανδρούτσος.
Στις αρχές του 1944, περίπου 1.000 Γερμανοί στρατιώτες μπαίνουν στην Κουκουβίστα. Ενώ, το 36ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ μπλοκάρει όλες τις διαβάσεις της περιοχής Γκιώνας - Οίτης και τους δυσκολεύει τον ανεφοδιασμό. Σε βοήθεια του 36ου Συντάγματος σπεύδει ο 1ος Λόχος του 5ου ανεξάρτητου με τον ηρωικό αξέχαστο μόνιμο υπολοχαγό Χαράλαμπο Μώκα, γνωστό σ' όλους σαν καπετάνιο Καλία.
Οι Γερμανοί αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την Κουκουβίστα. Ο Καλίας χωρίζει το τμήμα του σε δύο και μπαίνοντας μπροστά οδηγεί την πρώτη διμοιρία στα χιονισμένα ανταρτοβούνια της Αγ. Τριάδας. Μαζί του ήταν ο πολιτικός Δήμος και ο καπετάνιος Τζιβάρας. Η κίνησή τους δυσκολεύεται αφάνταστα από το χιόνι και οι Γερμανοί με τρεις φωλιές μυδραλίων, καμουφλαρισμένοι τους περιμένουν.
Από το τρίγωνο του θανάτου γλιτώνουν μόνο τρεις συναγωνιστές. Ο πρώην παπάς Μπάκας, η νοσοκόμα του Λόχου και ο συναγωνιστής Σπανόπουλος από την Αμφισσα. Ανάμεσα στους νεκρούς βρίσκεται και ο καπετάνιος Καλίας, ο πρόεδρος της Κοινότητας Ζούγρος, ο γραμματέας του ΕΑΜ Κόλλιας, δύο Σοβιετικοί και δύο Ισραηλίτες - συνολικά 32 παλικάρια δώσανε τη ζωή τους για τη λευτεριά και τα ιδανικά του ΕΑΜ.
Μιλώντας στην εκδήλωση ο πρόεδρος του Παραρτήματος της ΠΕΑΕΑ Αμφισσας Αντώνης Ανδρούτσος, και συνδέοντας το τότε με το σήμερα, θα πει, ανάμεσα στα άλλα:
Μας καλούνε να δεχτούμε το μεσαίωνα του Μάαστριχτ και της ΟΝΕ των πολυεθνικών, των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων που θα κάνουν τη ζωή μας λάστιχο. Και όταν δε σκύβουμε το κεφάλι μας λένε ένοχα: Μα μπορούμε να τα βάλουμε με τον ιμπεριαλισμό, με τα μονοπώλια; Αλλά, ο δικός μας αγώνας δε συντρίβεται στις συμπληγάδες της νέας τάξης, δεν αποκοιμιέται στα σαλόνια της κοινωνικής συναίνεσης, δε σκύβει το κεφάλι στον Κλίντον και στον Μπλερ.
Ξεχνούν ότι είμαστε η γενιά που δε λύγισε απέναντι στους Γερμανούς, τους Ιταλούς, Αγγλους, Αμερικανούς και τους κυνηγήσαμε. Ξεχνούν ότι είμαστε η γενιά που μέσα από την οργάνωση του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ και με την καθοδήγηση του ΚΚΕ, γκρεμίσαμε τη μοιρολατρία που και τότε κάποιοι καλλιεργούσαν ότι, τάχα, δε γίνεται τίποτα απέναντι στον πανίσχυρο άξονα.
Καταλήγοντας ο ομιλητής τόνισε:
Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε ώστε η ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει στην ολοκλήρωση της ηθικής και υλικής αποκατάστασης των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης.
Δεν ανεχόμαστε να μη γράφεται και πολύ περισσότερο να μην διδάσκεται στα σχολεία η αλήθεια για την ιστορία μας, για την Εθνική Αντίσταση.
Καλούμε την ελληνική κυβέρνηση να απαιτήσει τώρα την καταβολή των γερμανικών επανορθώσεων για τα θύματα από τις ναζιστικές θηριωδίες. Να απαιτήσει από τη Γερμανία να καταβάλλει το κατοχικό δάνειο και τις επανορθώσεις που είναι υποχρεωμένη να καταβάλει σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο.
Ο αγώνας μας είναι η καλύτερη τιμή για τους νεκρούς.
Με αφορμή τις εκδηλώσεις για τη μεγάλη μάχη της Αμφιλοχίας, δημοσιεύουμε τα παρακάτω από το προσωπικό ημερολόγιο του Β. Τσολακίδη Αντάρτη του ΕΛΑΣ:
Σύντροφε «Ριζοσπάστη» αντιγράφω λίγες σειρές από το προσωπικό μου ημερολόγιο:
Στις 12.7.1944 ο πρώτος λόχος 2/39 συντάγματος με επικεφαλής το λοχαγό Στράτο Σταυρόπουλο - «Κλεομένη» και τον Κώστα Παπαγεωργίου, ταγματάρχη του ιδίου συντάγματος πήραμε εντολή να εμποδίσουμε τις γερμανικές δυνάμεις που θα πήγαιναν να ενισχύσουν την πόλη Αμφιλοχία την οποία και θα καταλάμβανε ο ΕΛΑΣ την 12η νυχτερινή, ξημερώνοντας 13.7.44.
Από πολύ πριν τις 12 τη νύχτα είχαμε ήδη καταλάβει θέση μάχης κοντά στη χωριό Ρίβιο και ακροβολισμένοι όλη τη νύχτα περιμέναμε τον εχθρό. Και πράγματι στις 5.45 το πρωί μια γερμανική φάλαγγα έκανε την εμφάνισή της. Κείνη τη στιγμή τα όπλα μας αντήχησαν και οι πρώτες ενισχύσεις του εχθρού αχρηστεύτηκαν. Ακολούθησαν και άλλες ενισχύσεις που κι αυτές είχαν την ίδια τύχη. Η μάχη αυτή κράτησε 12 ώρες. Η δε Αμφιλοχία παρέμενε για 18 ώρες ελεύθερη! Οι γερμανικές απώλειες ήταν τεράστιες από τα 2 τάγματά μας, δεύτερο και τρίτο με μπροστάρη τον καπετάν Επαμεινώντα. Αυτά που αναφέρω είναι μόνο περιληπτικά. Το ημερολόγιό μου για τη μάχη αυτή απαρτίζεται από διακόσιες σελίδες.
Στο Ρίβιο χάσαμε το δέκα τοις εκατό της δύναμής μας. Από τους 90 ανταρτοεπονίτες είχαμε τους παρακάτω αναφερόμενους νεκρούς: Βασίλειος Καρίμπας ετών 16. Γεώργιος Σταρακάς. Γιάννης Μαλογρίδης. Λάμπρος Κουντογρούνης. Γιώργος Φούντας. Μ. Γαλατάς. Γιάννης Δρόσος. Γρηγόριος Γρηγορίου και Δ. Μαργαρίτης. Ενας δέκατος ήταν αγνοούμενος. Οι τραυματίες ήταν πολλοί, μεταξύ αυτών και ο επιλοχίας του Λόχου «Αλκίνος», Γιάννης Τσαγκάρης.
Οι προσκυνητές, αφού πέρασαν από την Αρτα, έφτασαν στην Πρέβεζα όπου και διανυκτέρευσαν. Την Κυριακή το πρωί αναχώρησαν για το χωριό ΜΕΣΟΥΝΤΑ, όπου και εψάλη τρισάγιο στη μνήμη του πρωτοκαπετάνιου του ΕΛΑΣ, ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ. Κεντρικός ομιλητής ήταν ο πρόεδρος της ΠΕΣΑΘΕΑ, Τσαγκάρης Γιάννης. Στεφάνια κατέθεσαν η ΠΕΣΑΘΕΑ και η Ομοσπονδία ΠΟΣΑΘΕΑ.
* Η ΠΕΣΑΘΕΑ προσφέρει 20.000 δραχμές στο «Ριζοσπάστη», στη μνήμη της Αρσινόης Ανδριανάκη Αντιπροέδρου της ΠΕΣΑΘΕΑ.
Με ψήφισμα που εξέδωσαν τα παραρτήματα της ΠΕΑΕΑ ΒΔ Ελλάδας, εκφράζουν την αγανάκτηση των αντιστασιακών, γιατί τα μέσα ενημέρωσης της περιοχής περιφρονούν τις εκδηλώσεις τιμής των αντιστασιακών.
Χαρακτηριστικά, αναφέρουν, τις δύο εκδηλώσεις που έγιναν: Στο Μεσολόγγι για τη λήξη του Β` Παγκόσμιου πολέμου που συνδιοργάνωσαν η Νομαρχία και το παράρτημα της ΠΕΑΕΑ με τη συμμετοχή στρατού και των Σωμάτων Ασφαλείας. Και στο Αγρίνιο, την εκδήλωση τιμής που έγινε για την εκτέλεση των 120 πατριωτών από τους Γερμανούς κατακτητές, όπως και τα αποκαλυπτήρια των προτομών των τριών αγωνιστών που οι κατακτητές κρέμασαν στην πλατεία Δημοκρατίας. Τόσο στην πρώτη εκδήλωση όσο και στη δεύτερη, ενώ παραβρίσκονταν τα ΜΜΕ, εν τούτοις δε μετέδωσαν τίποτα από τις εκδηλώσεις...