Η φετινή 8η του Μάρτη είναι μια ξεχωριστή ιστορική επέτειος. Κλείνουν 100 χρόνια από τότε που η Γερμανίδα Κλάρα Τσέτκιν, μια από τις μεγαλύτερες γυναικείες φυσιογνωμίες του παγκόσμιου εργατικού επαναστατικού κινήματος, πρότεινε και υιοθετήθηκε στη Β' Διεθνή Συνδιάσκεψη των σοσιαλιστριών γυναικών να εορτάζεται κάθε χρόνο, ως επέτειος για την ηρωική θυσία των απεργών εργατριών γυναικών που έγινε στις 8 Μάρτη 1857 στη Νέα Υόρκη.

Τότε, που μια μεγάλη διαδήλωση εργατριών στην κλωστοϋφαντουργία και στα ραφτάδικα της Νέας Υόρκης διεκδικούσε «δεκάωρη δουλειά, φωτεινές και υγιεινές αίθουσες εργασίας, μεροκάματα ίσα με των κλωστοϋφαντουργών και των ραφτών», χτυπήθηκε από την αστυνομία και βάφτηκε στο αίμα των εργατριών.

Η 8η Μάρτη είναι διεθνιστική μέρα. Εχουμε την υποχρέωση να ανανεώσουμε την απόφασή μας να σταθούμε ενωμένες με τις γυναίκες που υποφέρουν στις γειτονικές μας χώρες, όπως με τις γυναίκες της Τουρκίας, με τις γυναίκες των Βαλκανίων, των χωρών της Μεσογείου, της Αφρικής, της Ευρώπης, βεβαίως όλου του κόσμου.

Βρισκόμαστε σε απόσταση αναπνοής από ένα νέο πρωθυπουργικό διάγγελμα, με το οποίο θα δρομολογείται ένας ολοκληρωτικός πόλεμος κατά της λαϊκής οικογένειας, των γυναικών, των νέων ζευγαριών, των νέων ανθρώπων, μέτρα που μας φέρνουν σε ένα σύγχρονο εργασιακό και κοινωνικό μεσαίωνα, για να σωθεί, όπως αδιάντροπα λένε, η πατρίδα από την πτώχευση.

Ζούμε αυτές τις μέρες την γελοιογραφία της κυβερνητικής αντίστασης απέναντι στις επιταγές της ΕΕ και του ΔΝΤ. Αυτές οι πιέσεις, που είναι υπαρκτές, αποτελούν το καλύτερο χέρι βοήθειας στην κυβέρνηση και στη συμμαχία της με τη ΝΔ και τον ΛΑ.Ο.Σ. να πείσουν τους εργαζόμενους ότι οι αιματηρές θυσίες είναι τάχα για το καλό τους. Πλασιέ της σύγχρονης βαρβαρότητας αναδεικνύεται η μεγάλη πλειοψηφία των στελεχών των μέσων ενημέρωσης, που προσπαθούν να ξεγελάσουν το λαό ότι τάχα θα είναι μεγάλη επιτυχία αντί για 20 βάρβαρα μέτρα να περάσουν τα 19 ή τα 19μισι.

Η ψευτιά και η υποκρισία έχουν φτάσει στο απόγειο. Αυτοί που πρέπει να λογοδοτήσουν στο λαό είναι το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, αλλά και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης, όλοι εκείνοι που υποστήριξαν ότι η ΕΕ είναι μονόδρομος, ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια της χωρίς την ΟΝΕ και το ευρώ. Ολοι αυτοί που συκοφαντούσαν τη θέση του ΚΚΕ ότι είναι ασυμβίβαστη η συμμετοχή και προσαρμογή της χώρας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ με την κοινωνική λαϊκή ευημερία, την ασφάλεια και την ειρήνη.

Ολοι αυτοί που υπόσχονταν ότι το ευρώ είναι θώρακας, ότι η ΕΕ είναι συμμαχία ισότιμων κρατών - μελών, ότι η ΕΕ απαλλάσσει από την κρίση, όλοι αυτοί ας εξηγήσουν στο λαό, γιατί τον κορόιδεψαν.

Καθημερινά, γυναίκες και άνδρες βομβαρδίζονται από πίνακες, σύμφωνα με τους οποίους αυτοί που θα χάσουν είναι λίγοι, κυρίως οι υψηλόμισθοι, ενώ θα ανακουφιστούν οι χαμηλόμισθοι.

Πρόκειται για διαχωρισμό, ώστε να παρεμποδιστεί η εργατική ενότητα, η ενότητα των εργαζομένων. Οπως και επί Καραμανλή, επί Σημίτη και επί Ανδρέα Παπανδρέου, πάλι στην πρώτη γραμμή η διαίρεση υψηλόμισθοι - χαμηλόμισθοι, τα ρετιρέ και τα υπόγεια.

Δεν είναι τυχαίο ότι στα δελτία ειδήσεων απουσιάζει τι θα χάσει ο ήδη χαμένος εργάτης και υπάλληλος, ο φτωχός αυτοαπασχολούμενος, ενώ δείχνεται τι θα χάσει ένα μέρος δημοσίων υπάλληλων που έχει σχετικά καλύτερες αμοιβές από άλλους. Τι έχει χάσει ο εργατοϋπάλληλος την τελευταία 20ετία. Τι έχουν χάσει οι αυτοαπασχολούμενοι και η φτωχή αγροτιά. Λόγος γίνεται μόνο για εφοριακούς, τελωνειακούς, ορισμένους μόνο κλάδους.

Οι μισθολογικές διαφορές υπήρχαν και υπάρχουν, ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες, ακόμα και σήμερα που είναι κατοχυρωμένη η ισότητα αμοιβών στις συμβάσεις, καθώς οι γυναίκες συνωστίζονται σε επαγγέλματα με χαμηλότερες αμοιβές. Διαφορές υπάρχουν ανάμεσα στον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα σε ζητήματα και αμοιβών και κοινωνικής πολιτικής, γιατί το αστικό κράτος και τα κόμματά του συστηματικά προσπάθησαν να ενσωματώσουν και να εξαγοράσουν την κρατική υπαλληλία, να την κρατήσουν απέναντι και διαχωρισμένη από το εργατικό, το λαϊκό κίνημα. Να εμποδίσουν την κοινή πάλη και, βεβαίως, έχουν πετύχει πολλά σ' αυτόν τον τομέα με τη βοήθεια του εργοδοτικού, κυβερνητικού και κομματικού μηχανισμού.

Υπάρχουν Ταμεία που καλύπτουν κάποιες υπηρεσίες Υγείας σχετικά καλύτερα από άλλα. Ακρη δε βγάζεις αν σταθείς στις διαφορές, μέσα στον ένα κλάδο σε σύγκριση με έναν άλλο, μέσα στο ένα υπουργείο σε σύγκριση με το άλλο, ή ανάμεσα στους δημόσιους υπαλλήλους και σε αυτούς που είναι στον ιδιωτικό τομέα.

Οταν ανέβηκε το όριο συνταξιοδότησης των γυναικών του ιδιωτικού τομέα δεν εκδηλώθηκε ευαισθησία στις γυναίκες του Δημοσίου. Τώρα που καταργείται η πενταετής διαφορά, πολλές γυναίκες που δουλεύουν στον ιδιωτικό τομέα σηκώνουν αδιάφορα τους ώμους, αφού αυτές ήδη έχουν δεχτεί πρώτες το πλήγμα.

Είναι γνωστό ότι γυναίκες και άνδρες στο δημόσιο τομέα είχαν μονιμότητα σε διάκριση με τους άνδρες και τις γυναίκες στον ιδιωτικό τομέα που δεν είχαν ποτέ εξασφαλίσει μόνιμη και σταθερή δουλειά. Εδώ και χρόνια, ιδιαίτερα επί κυβέρνησης Σημίτη που άρχισε να καταργείται η μονιμότητα στο Δημόσιο, με τις προσλήψεις αορίστου χρόνου, με τα γνωστά προγράμματα Stage και τους συμβασιούχους, η αλληλεγγύη των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα ήταν αδύνατη, ενώ οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο δεν έδειχναν - και σε μεγάλο βαθμό δε δείχνουν - αλληλεγγύη για τα ιδιαίτερα μεγάλα βάσανα των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, που σε ένα βράδυ χάνουν τη δουλειά τους, που εκβιάζονται μπροστά σε κάθε απεργία.

Εξαίρεση, βεβαίως, αποτέλεσαν και αποτελούν οι εργατικές, συνδικαλιστικές οργανώσεις με ριζοσπαστικό προσανατολισμό, που συνδέονται και συντονίζονται στις γραμμές του ΠΑΜΕ, και γενικότερα σε όλες τις δομές του συνδικαλιστικού κινήματος.

Το ΚΚΕ, από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής του, δεν έπαψε να παλεύει για την ενότητα δράσης της εργατικής τάξης. Πολέμησε τους διαχωρισμούς των εργαζομένων σε υπόγεια και ρετιρέ. Η αντίθεσή μας προς τη ΓΣΕΕ και τη ΑΔΕΔΥ, τη ΓΣΕΒΕΕ, την ΠΑΣΕΓΕΣ, ΣΥΔΑΣΕ, ΓΕΣΑΣΕ είναι επιλογή που βοηθάει την ενότητα δράσης της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Κάθε πειθαρχία σ' αυτές τις κυβερνητικές, κομματικές και εργοδοτικές ηγεσίες είναι ένα βήμα για τη βαθύτερη διάσπαση της ενότητας δράσης των εργαζομένων.

Δεν απομένει ούτε ένα λεπτό χρόνου προκειμένου οι γυναίκες της εργατικής τάξης, των μικρομεσαίων στρωμάτων που υποφέρουν, της αγροτιάς, οι νέες γυναίκες να αποφασίσουν τι θα κάνουν. Μόνο μια λύση υπάρχει, ο ΞΕΣΗΚΩΜΟΣ.

Ο ελληνικός λαός να δείξει τη δύναμη, την πείρα, την αποφασιστικότητά του. Να δείξει ότι δε φοβάται να αμφισβητήσει τόσο την ΕΕ όσο και το ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα, το ΝΑΤΟ. Να πει ΟΧΙ στα μέτρα που παίρνει η κυβέρνηση, και στις ενώσεις που στηρίζουν τα μέτρα αυτά με κάθε τρόπο, με οικονομικά πακέτα, με πολιτική στήριξη, με εκβιασμούς και απειλές.

Δεν υπάρχει αντιλαϊκό μέτρο που πάρθηκε και δεν έγινε προσπάθεια να συνοδευτεί με πλύση εγκεφάλου των εργαζομένων, ώστε ή να δεχτούν τα μέτρα μοιρολατρικά ή να φοβηθούν και να μην αντιδράσουν.

Επομένως, σήμερα πρέπει εμείς οι κομμουνίστριες και οι φίλες του Κόμματος, όλες οι γυναίκες που είναι υποψιασμένες, να κάνουμε νέα βήματα προς τα εμπρός, να κάνουμε ένα πιο αποφασιστικό βήμα, για να πείσουμε όσο γίνεται περισσότερες ότι είναι υποχρεωτική επιλογή, μονόδρομος η αντίσταση, η αντεπίθεση, η έφοδος, το οργανωμένο κίνημα, η προγραμματισμένη δράση, για να παρεμποδίσουμε τα χειρότερα, για να τα ανατρέψουμε όσο γίνεται πιο γρήγορα, για να δρομολογήσουμε ριζική πολιτική αλλαγή στην Ελλάδα, μια νέα εξουσία, εργατική, λαϊκή.

Η δράση για τη συγκρότηση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου συμμαχίας στο κοινωνικοπολιτικό επίπεδο, ο αγώνας για τη λαϊκή εξουσία - οικονομία, δεν είναι αγώνας του αύριο, του μεθαύριο, δεν είναι στόχος στενά κομμουνιστικός. Είναι πρόταση που μπορεί και πρέπει να κινητοποιήσει το λαό, πριν βρεθεί απροετοίμαστος στη γωνία, άοπλος, απογοητευμένος και κυρίως έχοντας χάσει "αυγά και καλάθια". Είναι πρόταση που κοιτάει εμπρός χωρίς να προϋποθέτει συμφωνία με το ΚΚΕ στα ζητήματα του περάσματος και της οικοδόμησης του σοσιαλισμού. Πίσω από αυτήν την πρόταση υπάρχει η ήττα στις επιθέσεις του συστήματος.

Στον πόλεμο να απαντήσουμε με πολύμορφο πόλεμο, με σχέδιο κάθε μέρα αλλά και με προοπτική.

Η δύναμη του εργατικού, του λαϊκού, του γυναικείου κινήματος εξαρτάται από το πόσες εργατικές γυναικείες μάζες θα μπουν στον αγώνα, πόσες θα επιστρέψουν στον αγώνα ύστερα από κάποια χρόνια αδράνειας, πόσες αυτοαπασχολούμενες, φτωχές αγρότισσες, πόσες κοπέλες, νέες γυναίκες θα προσχωρήσουν.

Με τα ίδια μας τα χέρια θα δώσουμε λύσεις, γυναίκες και άνδρες, όλων των ηλικιών.

Δεν υπάρχει ενιαίο εθνικό συμφέρον, υπάρχει το συμφέρον των μονοπωλίων, των καπιταλιστών γενικότερα, υπάρχει και το ριζικά αντίθετο λαϊκό συμφέρον. Υπάρχει η Ελλάδα των καπιταλιστών και η Ελλάδα του εργαζόμενου λαού που υποφέρει.

Ο,τι συμφέρει τη μια πλευρά, βλάπτει την άλλη.

Αυτή είναι η αφετηρία, για να πάρει νόημα ο λαϊκός αγώνας, γυναικών και ανδρών, όλων των ηλικιών. Διαφορετικά ο αγώνας θα είναι αναποτελεσματικός, θα μοιάζει μάταιος, ακόμα και κουραστικός.

100 χρόνια της Διεθνούς Μέρας της Γυναίκας.

Αν ρίξουμε την ματιά μας 100 και 120 χρόνια πίσω, τότε θα δούμε ότι πολλά άλλαξαν στη ζωή της γυναίκας, με διαφορές βεβαίως από χώρα σε χώρα, από ήπειρο σε ήπειρο, από περιοχή σε περιοχή, κατά κανόνα προς το καλύτερο, αλλού σχετικά και αλλού απόλυτα.

Αυτό που στις μέρες μας ζούμε δεν είναι μόνο ότι μας παίρνουν κατακτήσεις, δεν είναι ότι η ζωή μας γίνεται χειρότερη από χτες, διατρέχουμε έναν ακόμα μεγάλο κίνδυνο: Να μεγαλώσει δραματικά το χάσμα ανάμεσα στις σύγχρονες ανάγκες και τις δυνατότητές μας και σ' αυτό που θα βιώσουμε στο άμεσο μέλλον.

Η ιστορία της πάλης για τη χειραφέτηση της γυναίκας αποδεικνύει ότι ο αγώνας μπορεί να φέρει αποτελέσματα. Οι εξελίξεις όμως δείχνουν ταυτόχρονα ότι κανένα θετικό αποτέλεσμα δεν είναι κατοχυρωμένο και βέβαιο, αν ο αγώνας των γυναικών, ως αναπόσπαστο μέρος του γενικότερου εργατικού, λαϊκού αγώνα δε φτάσει ως το αίσιο τέλος, δηλαδή την ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων, αν δε φτάσει στο αίσιο τέλος της νίκης της εργατικής τάξης και των συμμάχων της. Το «τέλος» τρόπος του λέγειν, αφού γίνεται μια νέα αρχή με την πορεία οικοδόμησης της νέας κοινωνίας, της κοινωνικής ισότητας. Ισότητα που παραμερίζει και καταργεί και τα αποτυπώματα της φυλετικής ανισότητας, της ανισότητας ανάμεσα στην πόλη και το χωριό, των προκαταλήψεων που έχουν καλλιεργηθεί με βάση την εθνικότητα, τη θρησκεία ή τις πολιτιστικές και άλλες διαφορές.

Αρκετές γυναίκες, όπως και άνδρες, όταν μιλάμε για το σοσιαλισμό, όταν μιλάμε για την κομμουνιστική κοινωνία μας κοιτάνε περίεργα. Πώς είναι δυνατόν να εξακολουθείτε να μιλάτε για ένα κοινωνικό σύστημα που στο τέλος του 20ού αιώνα ανατράπηκε, έσβησε από το χάρτη στην Ευρώπη και όχι μόνο;

Η αναγκαιότητα του σοσιαλισμού δεν επηρεάζεται ούτε καθορίζεται από τα προσωρινά πισωγυρίσματα. Καθορίζεται από το γεγονός ότι ο καπιταλισμός ό,τι είχε να δώσει το έδωσε, είναι σύστημα που σαπίζει. Οι αντιθέσεις και αντιφάσεις του δεν μπορεί να λυθούν χωρίς την ανατροπή του.

Και αν ακόμα ζούσαμε την εποχή που η επιστημονική θεωρία του σοσιαλισμού δεν είχε ακόμα βγει στην επιφάνεια, θα έπρεπε να αναζητούμε ένα σύστημα νέο, που θα υπηρετούσε τις ανθρώπινες ανάγκες και μόνο αυτές.

Η προσωρινή ήττα του σοσιαλισμού δεν έκανε τον καπιταλισμό ούτε καλύτερο, ούτε ανθρωπινότερο, ούτε ηπιότερο. Αντίθετα, έβγαλε ακόμα πιο πολύ στην επιφάνεια την απανθρωπιά και την προσωρινότητά του.

Σήμερα το ΚΚΕ έχει όλες τις δυνατότητες να συμβάλει στην αναγέννηση του αγώνα για το σοσιαλισμό, γιατί χωρίς αναστολές, φοβίες και δισταγμούς έχουμε επεξεργασθεί τεκμηριωμένες απαντήσεις σε δύο ζητήματα: Πρώτο, για τη μεγάλη συνεισφορά του σοσιαλισμού στους λαούς που τον έζησαν αλλά και την παγκόσμια συνεισφορά του στους λαούς όλης της Γης. Δεύτερο, έχουμε βγάλει επαρκή συμπεράσματα για το ποια λάθη έγιναν στη σύνθετη και δύσκολη πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης εν μέσω της ιμπεριαλιστικής περικύκλωσης που τελικά οδήγησαν στην αποδυνάμωση των σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής, στη διαμόρφωση των δυνάμεων της αντεπανάστασης. Συνεχίζουμε τη διερεύνηση και τα επόμενα χρόνια.

Ο καπιταλισμός δεν κάνει λάθη, διαπράττει εγκλήματα. Η εργατική εξουσία διέπραξε λάθη, δεν υπάρχει δικαιολογία παρ' όλα αυτά και αυτή η διαφορά δεν είναι μικρή ανάμεσά τους.

Πριν 100 χρόνια και ακόμα πιο πριν, στην Ελλάδα, στην Ευρώπη προκαλούσε ανατριχίλα η απλή συζήτηση ότι γυναίκες και άνδρες είναι ίσοι, ότι η γυναίκα δεν αποτελούσε ένα βιολογικά κατώτερο φύλο, ανθρώπινο είδος. Εκείνη την περίοδο, η σκοταδιστική αντεπιστημονική αστική προπαγάνδα, με βασικό πυρήνα τη γυναικεία κατωτερότητα, ήταν το καλύτερο μέσο για την απόσπαση μεγαλύτερης υπεραξίας από τη γυναικεία εργασία.

Πριν 100 χρόνια και ακόμα πιο πριν, η αστική κοινωνία ανεχόταν στην καλύτερη περίπτωση με ειρωνεία ή και συγκατάβαση τις πρώτες φωνές γυναικών της αστικής τάξης, που έθεταν το ζήτημα της ψήφου, ζητούσαν πολιτικά δικαιώματα για τις γυναίκες. Πέρασαν πολλά χρόνια για να καθιερωθεί η ψήφος της γυναίκας στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, στη λεγόμενη πολιτισμένη Ευρώπη.

Το ΚΚΕ ήταν το πρώτο και μοναδικό κόμμα που, από την πρώτη μέρα της ίδρυσής του, μίλησε καθαρά για την ισοτιμία των δύο φύλων, για την κοινωνική ισότητα των δύο φύλων, εννοείται και για την ψήφο των γυναικών. Τίποτε το περίεργο σ' αυτό. Δεν υπάρχει ούτε μια προοδευτική, ριζοσπαστική ιδέα, ασυνήθιστη ακόμα και περίεργη για τους πολλούς, που να μην ξεπήδησε από τις θέσεις του ΚΚΕ, από τα συνθήματα και την πράξη του.

Η νομική ισοτιμία της γυναίκας και ορισμένες κοινωνικές εγκαταστάσεις δημόσιες ή μισοδημόσιες, ιδιωτικές και ιδιωτικοποιημένες στην πορεία, που απευθύνονταν σε ένα μέρος των γυναικών και όχι σε όλες που υποφέρουν, ήταν και το τέρμα του αστικού προοδευτισμού.

Το καπιταλιστικό σύστημα τυπικά αναγνώρισε την ισότητα των δύο φύλων, βελτίωσε το οικογενειακό και το γενικότερο δίκαιο, αλλά στάθηκε ταξικά αδιάλλακτο στην ισοτιμία στη ζωή. Η ανισοτιμία με παλαιές και μοντερνισμένες προκαταλήψεις παρέμεινε στην κοινωνία και στη ζωή, άρα και σε μεγάλο βαθμό και στην οικογένεια, σε αρκετά επαγγέλματα. Εφυγε ο φερετζές του νόμου σε μεγάλο βαθμό, και το αποκρουστικό πρόσωπο του καπιταλισμού αποκαλύφθηκε πλήρως.

Δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς το καπιταλιστικό σύστημα, έπρεπε να κάνει ορισμένες παραχωρήσεις για να πετύχει το βασικό, τη μεγαλύτερη εκμετάλλευση της γυναικείας εργασίας όπως και των νέων και των μεταναστών. Να πετύχει την πολιτική και κοινωνική της χειραγώγηση, ακόμα και στο όνομα της ισοτιμίας. Ηθελε τη νέα γυναίκα πιο μορφωμένη και όχι αναλφάβητη. Δε βόλευε το καπιταλιστικό σύστημα η γυναίκα με γνώσεις για το νοικοκυριό μόνο, ή με μια γενική μόρφωση ως πολύφερνη νύφη, την ήθελε και με επαγγελματική ειδίκευση.

Εκανε ορισμένες παραχωρήσεις και σε αρκετές περιπτώσεις αναγκάστηκε να κάνει και υποχωρήσεις ανάλογα με την πίεση του εργατικού κινήματος, του λαϊκού κινήματος, του γυναικείου κινήματος.

Το αστικό πολιτικό σύστημα ένιωθε για τα καλά την πίεση από τις μεγάλες, τις πρωτόγνωρες κατακτήσεις των γυναικών στις σοσιαλιστικές χώρες. Συνειδητοποίησε μάλιστα ότι οι γυναίκες της αστικής τάξης, των ανώτερων μεσαίων στρωμάτων, έπρεπε να πάψουν να είναι διακοσμητικές για τα συμφέροντα του κεφαλαίου, έπρεπε να αναλάβουν ενεργητικό πολιτικό και κοινωνικό ρόλο, να γίνουν βουλευτίνες, υπουργοί ακόμα και πρωθυπουργοί και Πρόεδροι Δημοκρατίας, στρατιώτες και στρατηγοί, με ένα στόχο: Να γίνουν το πρότυπο, το υπόδειγμα για τις άλλες, τις πολλές γυναίκες του λαού, της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων.

Σήμερα δεν ξενίζει σε ένα μεγάλο μέρος της Ευρώπης, η γυναίκα μητέρα έξω από το θεσμοθετημένο γάμο, η γυναίκα διαζευγμένη, η γυναίκα επιστήμονας και τόσα άλλα. Η γυναίκα καλλωπισμένη και περιποιημένη, η γυναίκα με κοινωνική και δημόσια ζωή, η γυναίκα πολυπράγμων, αρκεί βεβαίως να μην είναι απειλή για το σύστημα. Αρκεί να μην πιστεύει στην ταξική πάλη.

Μην ξεχνάτε: Ηρωίδα για το πολιτικό σύστημα είναι η γυναίκα επιχειρηματίας, η γυναίκα του επιχειρηματία που κάνει φιλανθρωπίες, η γυναίκα που περιορίζει τη διαμαρτυρία της απέναντι στον άνδρα, στον πατέρα, στον αδελφό, η κοσμική γυναίκα. Ούτε λόγος γίνεται για την γυναίκα εργάτρια, για τη γυναίκα αγωνίστρια που πάει κόντρα στο ρεύμα. Τέτοιες ηρωίδες δεν μπαίνουν στο κάδρο της αστικής τάξης, αυτές τις περιφρονεί αλλά και τις φοβάται.

Στην Ελλάδα, και στις άλλες καπιταλιστικές χώρες, όταν γίνεται λόγος για την ιστορία της δράσης με σύνθημα τη χειραφέτηση της γυναίκας, ως σταθμός αναδεικνύεται η δράση γυναικών της αστικής τάξης για την ψήφο, για να ανοίξουν τα πανεπιστήμια για τις γυναίκες, και ως εκεί. Αποσιωπούν ότι σε πολλές χώρες, τα σπέρματα του γυναικείου αγώνα δεν έπεσαν στη γη από τις αστές αλλά από τις εργάτριες, από την εργατική τάξη. Η Παρισινή Κομμούνα του 1871 έχει να επιδείξει ένα πρωτοφανέρωτο κύμα γυναικείας χειραφέτησης που τέτοιο δεν είχε ζήσει η Ιστορία έως τότε.

Η πραγματική ιστορία του αγώνα για την κοινωνική ισότητα και την ισότητα των δύο φύλων δεν αρχίζει από τότε που αιτήθηκε η ψήφος των γυναικών, δεν αρχίζει ακόμα και στα πιο πρωτοπόρα συνθήματα των πρώτων αστών γυναικών. Αρχίζει από τότε που ο Μαρξ έκανε τη μεγαλύτερη αποκάλυψη, το μυστικό της καπιταλιστικής ταξικής εκμετάλλευσης που είναι η απόσπαση της υπεραξίας. Από τότε που ο Ενγκελς με τον πιο γλαφυρό τρόπο περιέγραψε επιστημονικά πριν απ' όλα ότι το γυναικείο φύλο περιέπεσε στην ανισοτιμία με το πέρασμα στην πρώτη ταξική κοινωνία, τη δουλοκτητική, από τότε που ο ίδιος ανέλυσε τη σχέση της ατομικής ιδιοκτησίας με το κράτος και την οικογένεια.

Οι Μαρξ και Ενγκελς, και στη συνέχεια ο Λένιν, απέδειξαν ότι η απελευθέρωση της γυναίκας από την ταξική εκμετάλλευση και τη διπλή καταπίεση, η πραγματική ισοτιμία της με τον άνδρα, μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Οι θεμελιωτές του επιστημονικού σοσιαλισμού και της σοσιαλιστικής επανάστασης υπογράμμισαν τις συνθήκες μέσα στις οποίες μπορεί να συνδυαστεί χωρίς αντιφάσεις η συμμετοχή της γυναίκας στην κοινωνική εργασία με τη μητρότητα. Να απαλλαγεί η γυναίκα και η οικογένεια από το μεγαλύτερο μέρος των άχαρων και κοπιαστικών εργασιών του νοικοκυριού, μετατρέποντας αυτές σε κοινωνική εργασία. Ετσι ώστε γυναίκες και άνδρες να εργάζονται, να συμμετέχουν στους θεσμούς του εργατικού και κοινωνικού ελέγχου από τα κάτω προς τα πάνω, να έχουν ελεύθερο χρόνο για να αναπτύσσουν ολόπλευρα τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητές τους, τη συλλογικότητά τους, την κομμουνιστική διεθνιστική αλληλεγγύη.

Οι αστές, μικροαστές φεμινίστριες, ο οπορτουνιστικός φεμινισμός μάς επικρίνει γιατί επιμένουμε στην ταξική ρίζα, στην ταξική φύση του γυναικείου ζητήματος, στην αδιάρρηκτη σχέση ανάμεσα στην ταξική εκμετάλλευση, στην καταπίεση του γυναικείου φύλου.

Οτι τάχα ανάγουμε τα πάντα στην οικονομική βάση, ότι δήθεν δε βλέπουμε την ανάγκη να παλέψουμε κατά των προκαταλήψεων. Οτι τάχα στο όνομα της εργατικής τάξης χαϊδεύουμε τα αυτιά των εργαζομένων ανδρών, ακόμα και των ανδρών κομμουνιστών που και αυτοί ήταν και είναι επηρεασμένοι από λαθεμένες και υποτιμητικές απόψεις για τη γυναίκα.

Εχουμε πίσω μας, πολύ πίσω μας, μια ολόκληρη ιστορία και πρακτική, που δείχνει εντελώς το αντίθετο, την ευαισθησία του Κόμματος, του επαναστατικού κινήματος για τη γυναίκα και για τον άνδρα, για την οικογένεια και τη μητρότητα, για την οικονομική ρίζα του προβλήματος αλλά και για το πολιτικό και κοινωνικό - πολιτιστικό εποικοδόμημα. Αδυναμίες και ελλείψεις είχαμε και έχουμε, ο προσανατολισμός μας όμως είναι καθαρός, ευκρινής.

Το 1885, ο Ενγκελς μελετώντας την τακτική που ακολουθούσε το γαλλικό και αγγλικό αστικό κράτος στο ζήτημα της γυναικείας εργασίας υποστήριζε: «Ομολογώ ότι εμένα με ενδιαφέρει πιο πολύ η υγεία της επερχόμενης γενιάς απ' ό,τι η απόλυτη τυπική ισότητα των δύο φύλων κατά τα τελευταία χρόνια της ύπαρξης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Η πραγματική ισοτιμία της γυναίκας και του άνδρα μπορεί κατά την γνώμη μου να επιτευχθεί μόνο όταν καταργηθεί η κεφαλαιοκρατική εκμετάλλευση των γυναικών και των ανδρών, ενώ η διαχείριση του νοικοκυριού που σήμερα αποτελεί ατομική απασχόληση θα μετατραπεί σε τομέα της κοινωνικής παραγωγής».

Ποια πολιτική δύναμη, ποιοι θεωρητικοί τόλμησαν να μιλήσουν, και μάλιστα το 1885, για το νοικοκυριό ως κοινωνική παραγωγή; Μόνο το επαναστατικό κομμουνιστικό κόμμα μπορεί να έχει μια τέτοια θέση. Αυτή η θέση αφορά και τη βάση και το εποικοδόμημα.

«Μας κατηγοράτε, λέει ο Λένιν, ότι καταργούμε τις πιο προσφιλείς σχέσεις αντικατασταίνοντας τη σπιτική ανατροφή με την κοινωνική ανατροφή. Και μήπως και η δική σας ανατροφή δεν καθορίζεται από την κοινωνία; Μήπως δεν καθορίζεται από τις κοινωνικές συνθήκες μέσα στις οποίες ανατρέφετε τα παιδιά σας με άμεση ή έμμεση ανάμειξη της κοινωνίας, με το σχολείο κλπ. Την επίδραση της κοινωνίας στην ανατροφή δεν την εφευρίσκουν οι κομμουνιστές, μόνο αλλάζουν το χαρακτήρα της, αποσπούν την ανατροφή από την επίδραση της κυρίαρχης τάξης».

Ο Λένιν επικρίνει την εχθρική προπαγάνδα γιατί δεν αντέχει να πάψει η γυναίκα στο σοσιαλισμό, κομμουνισμό να είναι εργαλείο παραγωγής. Ο Λένιν ξεκαθαρίζει ότι με την κατάργηση των εκμεταλλευτικών σχέσεων παραγωγής σταματάει και η κοινοκτημοσύνη των γυναικών με την μορφή της πορνείας.

«Δεν φθάνουν οι νόμοι, έλεγε ο Λένιν, εμείς δεν αρκούμαστε στα διατάγματα. Η γυναίκα εφόσον ασχολείται με το νοικοκυριό του σπιτιού, εξακολουθεί να παραμένει σε μειονεκτική θέση. Για να απελευθερωθεί ολοκληρωτικά η γυναίκα και για να εξισωθεί πραγματικά με τον άνδρα πρέπει να υπάρχει κοινωνική οικονομία και η γυναίκα να συμμετέχει στην κοινωνική παραγωγική εργασία. Τότε η γυναίκα θα έχει την ίδια θέση με τον άνδρα».

Με τον όρο κοινωνική οικονομία και κοινωνική παραγωγική εργασία εννοούσε βεβαίως τη σοσιαλιστική - κομμουνιστική οικονομία και εργασία. Παραπέρα τόνιζε ότι η ισότητα της γυναίκας δε σημαίνει εξίσωση στην παραγωγικότητα της εργασίας, στον όγκο της εργασίας, στη διάρκειά της, στους όρους δουλειάς. Πρόκειται για κάτι πιο ουσιαστικό. Ισότητα σημαίνει να μην είναι η γυναίκα καταπιεζόμενη λόγω της οικονομικής της θέσης.

Ακόμα και σε συνθήκες πλήρους ισοτιμίας εξακολουθεί στην πραγματικότητα αυτή η καταθλιπτική κατάσταση της γυναίκας, γιατί φορτώνεται περισσότερο από κάθε άλλο μέλος της οικογένειας με το νοικοκυριό του σπιτιού. Αυτό το νοικοκυριό (σημειώνουμε εμείς στις συνθήκες μάλιστα που απαιτούσε μεγάλη σωματική εργασία και όχι καλές συνθήκες κατοικίας) στις πιο πολλές περιπτώσεις είναι η πιο αντιπαραγωγική ή πιο βάρβαρη, η πιο επίμοχθη δουλειά που κάνει η γυναίκα. Είναι δουλειά που δε συμβάλλει στην ανάπτυξη της γυναίκας.

Υπάρχει πιο πρωτοπόρα, επαναστατική άποψη από αυτήν που ειπώθηκε στα πρώτα ακόμα χρόνια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης;

Ακόμα και σήμερα, πιο τολμηροί αστοί, οι πιο τολμηροί ρεφορμιστές και οπορτουνιστές δύσκολα θα μιλήσουν με έναν τέτοιο τρόπο απέναντι στο σπιτικό νοικοκυριό ως κοινωνική παραγωγή.

Βεβαίως, ο Λένιν δεν υποτιμούσε τη σημασία της καθημερινότητας της οικογένειας, της φροντίδας για το σπίτι, τη διατροφή, την καθαριότητα. Τα συνδύαζε όμως με την απελευθέρωση χρόνου στο επίπεδο της οικογένειας και της κοινωνίας. Η γυναίκα να είναι ελεύθερη για τη συμμετοχή στην πολιτική δράση, στη σοσιαλιστική εργασία και οικοδόμηση.

Αν συγκρίνουμε το τότε της Ρωσίας και το σήμερα θα δούμε ότι από τα πρώτα χρόνια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και στη συνέχεια πάρθηκαν μέτρα ώστε η οικογένεια, όσο διάστημα της μέρας ήταν μέσα στο σπίτι, να μπορεί να αφιερώνεται στην ανάπτυξη των μεταξύ τους σχέσεων, να έχουν δημιουργικό ελεύθερο χρόνο, να μην είναι η ζωή στο σπίτι η συνέχεια της δουλειάς στο εργοστάσιο, στην επιχείρηση.

Πουθενά στον καπιταλισμό, και στις πιο αναπτυγμένες χώρες και πλούσιες δεν δημιουργήθηκε ένα τόσο πλατύ εκτεταμένο, για την συγκεκριμένη βεβαίως ιστορική περίοδο, δίκτυο κοινωνικών εγκαταστάσεων που κυρίως ωφελούσε εξ αντικειμένου τη γυναίκα.

Το ΚΚΕ με τη Διακήρυξη της ΚΕ για τα 100 χρόνια από το συνέδριο σοσιαλιστριών γυναικών παραδίδει ένα ιδεολογικοπολιτικό πλαίσιο για τη συνειδητοποίηση της γυναίκας. Είναι ένα εφόδιο που δίνει νόημα, περιεχόμενο στην καθημερινή δράση, απευθύνεται σε άνδρες και γυναίκες.

Με τη Διακήρυξή μας αυτή, θέλουμε να συμβάλουμε να κατανοήσουν καλύτερα την ταξική φύση του γυναικείου ζητήματος οι σύντροφοι και συντρόφισσες, να απαλλαγούμε και εμείς ή όσοι από εμάς έχουμε στο βάθος συγχύσεις και μπερδέματα αν χρειάζεται σήμερα εξειδίκευση της πολιτικής ιδεολογικής μας δουλειάς στις γυναίκες. Ναι, χρειάζεται, όπως θα χρειάζεται για πολύ καιρό στην πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Τα αποτυπώματα της γυναικείας ανισοτιμίας είναι και ανάμεσά μας και πρέπει να τα αποβάλουμε όσο γίνεται πιο γρήγορα.

Το ΚΚΕ, με ανακοινώσεις και ντοκουμέντα, έχει επεξεργαστεί ένα σύγχρονο πλαίσιο πάλης καθημερινής και με προοπτική για την ισοτιμία και τη χειραφέτηση της γυναίκας, που αφορά τη δουλειά, τη μόρφωση, την οικογένεια, τις διαπροσωπικές σχέσεις, τη γυναίκα ως ολόπλευρη προσωπικότητα.

Διαθέτουμε και εξειδικευμένο πλαίσιο κατεύθυνσης και αιτήματα άμεσης δράσης, ενταγμένα στο γενικό πλαίσιο των διεκδικήσεων των εργαζομένων, για τα θέματα υγείας των γυναικών, για την υγιεινή και ασφάλεια στον τόπο δουλειάς, για τις κοινωνικές εγκαταστάσεις που αντικειμενικά συνδέονται με την ελάφρυνση της γυναίκας.

Επιδιώκουμε η εξειδίκευση της στρατηγικής μας στις γυναίκες να βρει απήχηση στις γραμμές του εργατικού κινήματος, των ΕΒΕ, της αγροτιάς, της νεολαίας, ενώ προσπαθούμε να στηρίξουμε τη μεγάλη προσφορά των αγωνιστικών γυναικείων οργανώσεων, να συμβάλουμε στο ενιαίο μέτωπο του γενικότερου λαϊκού κινήματος με το ιδιαίτερα οργανωμένο γυναικείο κίνημα που η προσφορά του είναι και μπορεί να γίνει ακόμα πιο μεγάλη και δυναμική.

Δεν είμαστε ικανοποιημένοι, γιατί υπάρχει ακόμα άγνοια, ή κυρίως τυπική γνώση, ή ημιμάθεια ακόμα και στις γραμμές και τον περίγυρό μας για την ταξική φύση του γυναικείου προβλήματος, τόσο ανάμεσα στους συντρόφους όσο και ανάμεσα στις συντρόφισσες.

Και στις γραμμές μας υπάρχει επηρεασμός από ορισμένες αλλαγές που έχουν συμβεί στη ζωή των γυναικών, από το γεγονός ότι ο τρόπος ζωής έχει διαφοροποιηθεί σε σχέση με τη ζωή των γυναικών πριν 40, 50 χρόνια. Νέες σε ηλικία συντρόφισσες απολαμβάνουν μια ελευθερία στην προσωπική τους ζωή τέτοια που δεν υπήρχε πριν πολλά χρόνια.

Ομως αυτή η ελευθερία δεν είναι πραγματική και δε θα είναι διαρκής. Η μετάβαση της εφήβου, της φοιτήτριας, της σπουδάστριας στην οικογενειακή ζωή, στη μητρότητα, στην εργασία πισωγυρίζει, καθώς η κοινωνική ανισοτιμία της γυναίκας, η επιβίωση λαθεμένων αντιλήψεων με νέο μανδύα γίνονται αμείλικτες. Στη μεταβατική αυτή φάση χάνονται αγωνιστές όπως και αγωνίστριες σε μεγαλύτερο βαθμό, καθώς απορροφώνται από τη μητρότητα και τους πολλαπλούς ρόλους, χάνουν ελεύθερο χρόνο, θολώνουν οράματα, απαιτήσεις.

Είναι δική μας ευθύνη, όχι να αγνοήσουμε τα πραγματικά προβλήματα - αυτά υπάρχουν και θα αυξηθούν τώρα με τη νέα βάρβαρη επίθεση. Το ζήτημα είναι η ιδεολογικοπολιτική στήριξη, πρακτικά οργανωτικά μέτρα, η αλληλεγγύη ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, στους συντρόφους και τις συντρόφισσες, ώστε κανείς, καμιά να μη χάσει το δρόμο του αγώνα, που είναι ο δρόμος της πραγματικής ζωής.

Ας μιλήσουμε όμως και με τη γλώσσα της πιο σκληρής και ωραίας όμως αλήθειας.

Είναι γεγονός ότι στις συνθήκες του καπιταλισμού οι ανθρώπινες καθημερινές ανάγκες αυξάνονται με πολύ πιο γρήγορο ρυθμό, εμφανίζονται νέες ανάγκες στην προσωπική ζωή που πριν χρόνια δεν ήταν τόσο γνωστές και φανερές. Αυτές οι ανάγκες είναι και πραγματικές, αλλά ανακατεμένες με στρεβλές καταναλωτικές ανάγκες, αφού τα πάντα στον καπιταλισμό είναι εμπόρευμα, ενώ οι ίδιες οι ανάγκες γίνονται μέσο ενσωμάτωσης και χειραγώγησης.

Ετσι, πολλοί αγωνιστές και ποσοτικά περισσότερες αγωνίστριες, σε συνθήκες δύσκολου και μακρόχρονου αγώνα χωρίς άμεσα αποτελέσματα χάνουν το στόχο, δυσκολεύονται να ξεπεράσουν το ατομικό και να το προσαρμόσουν στο συλλογικό. Θεωρούν ότι οι προσωπικές προσπάθειες, οι ατομικές προσπάθειες μπορεί να τους γλιτώσουν από βάσανα, να τους δώσουν μια πιο άμεση θετική οικογενειακή προοπτική, ξεχνώντας ότι η καθημερινότητα σήμερα ακόμα περισσότερο παρά ποτέ εξαρτάται από τις γενικές πολιτικές αλλαγές, από το γενικό συσχετισμό δύναμης.

Το Κόμμα μας, όλοι εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να κατανοούμε τη δύναμη της κυρίαρχης ιδεολογίας στην ενσωμάτωση και χειραγώγηση, μαζί με το διαβρωτικό ρόλο του ρεφορμισμού και οπορτουνισμού.

Οφείλουμε να στεκόμαστε κοντά, ιδιαίτερα σε εκείνες τις ηλικίες των γυναικών, που ζουν τη μεγαλύτερη πίεση των ατομικών και οικογενειακών δυσκολιών.

Η πάλη για τη χειραφέτηση της γυναίκας, που είναι πάλη για τη χειραφέτηση της εργατικής τάξης, είναι αυτή που μπορεί να δώσει απάντηση στα ερωτήματα και στα διλήμματα που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα οι νέοι άνθρωποι στην καθημερινότητα. Διλήμματα ανάμεσα στο καθήκον της συμμετοχής στην ταξική πάλη και στον αγώνα για την οικογένεια ή και τα προσωπικά όνειρα.

Θα τους πούμε καθαρά, δεν υπάρχει αγώνας δίχως την απαίτηση της θυσίας ιδιαίτερα από την πρωτοπορία.

Το Κόμμα μας έχει μια ιστορία ανεπανάληπτη όσον αφορά την προσφορά κομμουνιστριών, επώνυμων και χιλιάδων ανώνυμων. Ας εμπιστευθούμε περισσότερο τις νέες γυναίκες, τις εργάτριες, τις υπαλλήλους, τις φτωχές αυτοαπασχολούμενες και αγρότισσες όσες έχουν απομείνει, τις κοπέλες που ανήκουν στην εργατική λαϊκή οικογένεια, ας τους δώσουμε τη δυνατότητα και τη στήριξη να γίνουν οι νέες ηρωίδες, γνωστές και άγνωστες, στον καθημερινό αγώνα. Στον αγώνα για το σοσιαλισμό.

Αυτή είναι η υποχρέωσή μας. Και πάνω απ' όλα, να σταθούμε στο πλευρό των νέων γυναικών. Γιατί οι ηλικίες από 40 ετών και κάτω έχουν να τραβήξουν τα πάνδεινα αν περάσουν αυτά τα μέτρα. Ξεκινούν από πολύ χειρότερες προϋποθέσεις απ' ό,τι ξεκινήσαμε εμείς οι μεγαλύτεροι. Οχι, γιατί μας χάρισαν τίποτα, αλλά επειδή είχαμε κατακτήσεις με όπλο τον αγώνα και με το αίμα που άφθονο χύθηκε στις πόλεις, στα χωριά και στα εργοστάσια.

Αγαπητοί φίλοι και φίλες, συντρόφισσες και σύντροφοι,

Τούτη τη μέρα μπορούμε πραγματικά να βροντοφωνάξουμε με βαθιά πίστη:

Ζήτω η Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας.

Ζήτω ο ενωμένος αγώνας ανδρών και γυναικών για την ισοτιμία και χειραφέτηση της γυναίκας.

Ολες στο δρόμο του αγώνα, να παρεμποδίσουμε τα νέα μέτρα που έρχονται, να αγωνιστούμε για τη λαϊκή εξουσία, τη λαϊκή οικονομία, το σοσιαλισμό.

Η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση.

Ας διαψεύσουμε την κυβέρνηση, την εργοδοσία, τους καπιταλιστές, τα αστικά κόμματα που υποστηρίζουν ότι έχουν λαϊκή συναίνεση.

Οι επόμενες μέρες πρέπει να είναι τέτοιες, που οι δρόμοι της Αθήνας και όλης της Ελλάδας, να γεμίσουν από ένα μεγάλο ποτάμι ανθρώπων που παλεύουν. Και στις 8 του Μάρτη, που γίνεται για πρώτη φορά έτσι πλατιά και μαζικά μια εργατική και γυναικεία διαδήλωση, θα πρέπει κυριολεκτικά να τραντάξει η Ελλάδα.

Θα είναι μια μεγάλη απάντηση. Οχι απλά η ανάμνηση των αγώνων 100 χρόνων για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης και την απελευθέρωση, τη χειραφέτηση και την ισότητα της γυναίκας. Θα είναι μια απάντηση που πρέπει να σταλεί στην Ελλάδα, στα γνωστά κέντρα αποφάσεων και στα επιτελεία, αλλά και σε όλη την Ευρώπη.

Τούτες τις μέρες, και την επόμενη βδομάδα, στις 9 του Μάρτη, ο ευρωπαϊκός Τύπος, τα μέσα ενημέρωσης της Ευρώπης, πρέπει να μην έχουν να κάνουν τίποτα άλλο αλλά να έχουν αυτές τις μεγάλες πορείες, αυτές τις μεγάλες διαδηλώσεις. Και ανάμεσα σε αυτές πρέπει να γίνει κορυφαία η 8 του Μάρτη, μέρα κοινής πάλης του εργατικού και γυναικείου κινήματος.