ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τρίτη 18 Ιούλη 2000
Σελ. /32
ΑΓΡΟΤΙΚΑ
Η Θεσσαλία «διψάει» και εκπέμπει SOS

Η λειψυδρία «καίει» τις αγροτικές καλλιέργειες και απειλεί με δίψα τους ανθρώπους. Η κυβέρνηση προσπαθεί να ξεπεράσει την αδιαφορίας της, βάζοντας «ζιζάνια» για την εμφάνιση ανέξοδων κι επικίνδυνων τοπικών αντιπαραθέσων, ενώ απειλεί με πρόστιμα τους παραγωγούς που καταναλώνουν νερό!

SOS εκπέμπει η Θεσσαλία, καθώς η λειψυδρία, ήδη, καταστρέφει εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα αγροτικών καλλιεργειών - κυρίως με βαμβάκι, καλαμπόκι, τεύτλα, βιομηχανική ντομάτα, αμπέλια κ.ά. - ενώ μπροστά στην άμεση απειλή της δίψας βρίσκονται χιλιάδες άνθρωποι που διαμένουν σε πόλεις και χωριά.

Το πρόβλημα έχει πάρει τραγικές διαστάσεις, καθώς:

  • Η λίμνη του Ταυρωπού, απ' όπου υδρεύονται η πόλη της Καρδίτσας και χωριά του νομού και αρδεύονται πάνω από 250.000 στρέμματα στους νομούς Καρδίτσας και Λάρισας, δεν μπορεί, πλέον, ν' ανταποκριθεί στις ανάγκες, διότι τα αποθέματά της σε νερό εξαντλούνται με γρήγορους ρυθμούς.
  • Ο Πηνειός ποταμός και οι παραπόταμοί του, απ' όπου ποτίζονται εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα στους νομούς Τρικάλων, Καρδίτσας και Λάρισας και αντλείται νερό και για την ικανοποίηση αρδευτικών αναγκών, έχουν, σχεδόν, ξηρανθεί.
  • Υπόγεια νερά δεν μπορούν ν' αντληθούν, αφού ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας έχει κατέβει πάρα πολύ και δεν τον αγγίζουν οι γεωτρήσεις.
Οι παρενέργειες

Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί αυτό το διάστημα - που οι αρδευτικές ανάγκες της περιοχής είναι μεγάλες και η μεγάλη ζέστη «καλά κρατεί» - είναι απελπιστική και, συνάμα, έκρυθμη. Η αγωνία και ο αγώνας των αγροτών να εξασφαλίσουν λίγο νερό, για να σώσουν την παραγωγή τους, οδηγεί στις γνωστές και από το παρελθόν τοπικιστικές αντιπαραθέσεις, τις οποίες «υποδαυλίζουν» και «καλλιεργούν» κυβερνητικοί ιθύνοντες, τοπικοί πολιτικοί κι άλλοι παράγοντες και τα Τοπικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Ολοι αυτοί οι «καλοθελητές» - και προπάντων οι κυβερνητικοί ιθύνοντες που λειτουργούν στη λογική του «διαίρει και βασίλευε» - αναζητούν και προβάλλουν τις αφορμές, για να οξύνουν τις αδιέξοδες τοπικιστικές αντιπαραθέσεις και να «βγάλουν λάδι» τον μέγα υπεύθυνο που δεν είναι άλλος από την κυβερνητική πολιτική, ενώ ξεχνούν και «θάβουν» τις πραγματικές αιτίες του προβλήματος, για να περάσει «αβρόχοις ποσί» κι αυτό το πρόβλημα η κυβέρνηση.

οι αιτίες

Οι βασικές αιτίες του προβλήματος λειψυδρίας που αντιμετωπίζει χρόνια τώρα η Θεσσαλία είναι:

  • Πρώτο, ο μη εμπλουτισμός του υπόγειου και επιφανειακού υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής με νέες ποσότητες νερού, που μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την κατασκευή των μεγάλων αρδευτικών και εγγειοβελτιωτικών έργων, τα νερά των οποίων μπορούν να καλύψουν το υδατικό έλλειμμα - ανέρχεται στα 2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα - ώστε να διατηρηθεί και ως ένα βαθμό ν' αναπτυχθεί η αγροτική παραγωγή. (Να σημειώσουμε ότι από τα 5 εκατομμύρια στρέμματα περίπου της καλλιεργούμενης έκτασης, μόνο τα 2,8 εκατομμύρια στρέμματα αρδεύονται).
  • Δεύτερο, ο μη καθαρισμός των αρδευτικών καναλιών - όλα, σχεδόν, έχουν χορταριάσει - και η μη κατασκευή μικρών φραγμάτων στα ποτάμια, μ' αποτέλεσμα μεγάλες ποσότητες νερού είτε ν' απορροφώνται στα κανάλια, είτε να χάνονται καΘ' οδόν, ή και να φεύγουν, ανεκμετάλλευτες, προς τη θάλασσα.
  • Τρίτο, η μη ορθολογική διαχείριση του υπάρχοντος νερού που οδηγεί, πολλές φορές, σε αλόγιστη χρήση και υπερκατανάλωση, ιδιαίτερα στις περιόδους αρδευτικής αιχμής, σε συνδυασμό με την έλλειψη σύγχρονων και οικονομικών μέσων και μεθόδων ποτίσματος (π.χ. «με σταγόνες» κ.ά.), που δε χρησιμοποιούνται μαζικά από τους αγρότες, επειδή η αγορά τους στοιχίζει πολύ ακριβά και δεν επιδοτούνται από το κράτος.
  • Τέταρτο, η υπεράντληση των υπόγειων νερών, που οδηγεί στη μεγάλη πτώση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα - έπεσε πάνω από 150 μέτρα τα τελευταία χρόνια - μ' αποτέλεσμα και νερό να μη βρίσκεται κι αυτό που αντλείται ακόμα να είναι ακατάλληλο, καθώς είναι υφαλμυρωμένο και μολυσμένο από τη μεγάλη χρήση φυτοφαρμάκων, αζωτούχων λιπασμάτων και την πρόσμιξή του με βιομηχανικά λύματα και απόβλητα των πόλεων.
Οι λύσεις

Η αναφορά στις αιτίες του προβλήματος υποδηλώνει και τις λύσεις του.

Το πρώτο που χρειάζεται είναι ο εμπλουτισμός με νερό του υπόγειου και επιφανειακού υδροφόρου ορίζοντα. Τα βασικά αρδευτικά και εγγειοβελτιωτικά έργα που πρέπει να γίνουν προς αυτή την κατεύθυνση είναι:

α) Η εκτροπή του Ανω Ρου του Αχελώου, που θα φέρει 600 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού προς τη Θεσσαλία, αρδεύοντας πάνω από 1.500.000 στρέμματα.

β) Το φράγμα Σμόκοβου και η σήραγγα Λεονταρίου (140 εκ. κυβ. μέτρα) για την άρδευση κοντά στις 300.000 στρέμματα.

γ) Τα φράγματα Μουζακίου - Πύλης (125 εκ. κυβ. μέτρα), Εννιπέα (43 εκ. κυβ. μέτρα), Καλούδας (30 εκ. κυβ. μέτρα), Αγιονερίου (10 εκ. κυβ. μέτρα) και άλλα μικρότερα.

δ) Ο ταμιευτήρας της Κάρλας (210 εκ. κυβ. μέτρα), με δυνατότητα άρδευσης κοντά στα 100.000 στρέμματα.

Το δεύτερο που επείγει είναι να καθαριστούν, επιτέλους, τα αρδευτικά κανάλια και να κατασκευαστούν νέα αρδευτικά δίκτυα και μικροφράγματα, ώστε να μη χάνονται, κάθ' οδόν, μεγάλες ποσότητες από το διαθέσιμο νερό.

Το τρίτο αναγκαίο μέτρο είναι η σύσταση και λειτουργία Ενιαίου Φορέα Διαχείρισης Υδάτινων Πόρων, στον οποίο θα συμμετέχουν όλοι οι άμεσα ενδιαφερόμενοι φορείς και οι οποίοι θα προωθούν επίμονα και συστηματικά το αίτημα για την κατασκευή των μεγάλων έργων υποδομής και θα συμβάλλουν στην ορθολογική και δίκαιη διαχείριση του νερού.

Ο μέγας ένοχος

Κι ενώ οι διαστάσεις, οι αιτίες και οι λύσεις του προβλήματος της λειψυδρίας στη Θεσσαλία είναι γνωστά, η κυβέρνηση, όχι μόνο αδιαφορεί και εμπαίζει τους Θεσσαλούς αγρότες, αλλά τους κατηγορεί κιόλας ως υπεύθυνους για τη λειψυδρία και τους απειλεί με την επιβολή βαριών προστίμων, αν συνεχίσουν να καταναλώνουν νερό για τις καλλιέργειές τους! «Τσακωθείτε μεταξύ σας, για να μοιράστε την ανέχειά σας, μη διαμαρτύρεστε κατά της κυβέρνησης και του κράτους και μη ζητάτε την κατασκευή των μεγάλων έργων που θα λύσουν το πρόβλημα, διότι δε θέλουμε την ανάπτυξη της παραγωγής», λένε στους Θεσσαλούς αγρότες οι κυβερνώντες. Κι όταν αυτοί ψάχνουν να βρουν κάποιον από τους κυβερνητικούς αρμοδίους για να διαμαρτυρηθούν, ο υπουργός Γεωργίας Γ. Ανωμερίτης και ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Κ. Λαλιώτης δε βρίσκονται πουθενά - οι ίδιοι που προεκλογικά υπόσχονταν ότι το πρόβλημα του νερού θα λυθεί και η νέα κυβέρνηση θα θέσει σε προτεραιότητα τα θέματα που αφορούν στην αγροτιά - ενώ ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Γ. Καρατζιώτης δηλώνει αναρμόδιος, προτρέποντας, εμμέσως πλην σαφώς, τους παραγωγούς «να κόψουν το λαιμό τους», για να βρουν λύση εκ των ενόντων...

«Παγώνουν» τα έργα εκτροπής του Αχελώου

Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, ύστερα από αλλεπάλληλες διασκέψεις, ακύρωσε κατά πλειοψηφία την κοινή υπουργική απόφαση, με την οποία είχε εγκριθεί η περιβαλλοντική μελέτη για τα έργα της εκτροπής του Αχελώου, όπως επίσης την απόφαση του υπουργού Πολιτισμού, με την οποία είχαν επιτραπεί επεμβάσεις σε πολιτιστικά μνημεία. Την αίτηση ακύρωσης κατά των αποφάσεων των υπουργών ΠΕΧΩΔΕ, Ανάπτυξης, Εθνικής Οικονομίας, Πολιτισμού και Γεωργίας είχαν καταθέσει πέντε περιβαλλοντικές οργανώσεις, η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αιτωλοακαρνανίας και δήμοι του νομού.

Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έκανε δεκτή τη σχετική πρόταση του εισηγητή της υπόθεσης, συμβούλου Επικρατείας Κ. Μενουδάκου, κατά την άποψη του οποίου δεν εξετάστηκε από την Πολιτεία εναλλακτική λύση για τον τρόπο κατασκευής και λειτουργίας των επίμαχων έργων, που θα έχουν δυσμενείς περιβαλλοντικές συνέπειες όχι μόνο στις περιοχές όπου θα εκτελεστούν, αλλά και σε μεγάλο τμήμα της Κεντρικής Ελλάδας. Συγκεκριμένα, θα έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής, στα οικοσυστήματα και τη μορφολογία του εδάφους, στο δίκτυο των επιφανειακών υδάτων που θα επηρεαστεί δυσμενώς λόγω της επίχωσης της κοίτης υδατορευμάτων και του ίδιου του Αχελώου από την απόρριψη προϊόντων εκσκαφής, η οποία θα δημιουργήσει και κίνδυνο πλημμυρών.

Το ΣτΕ έκρινε, παράλληλα, ότι τα έργα εκτροπής του Αχελώου, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων αναπτύσσεται στην ορεινή - νότια Πίνδο, επηρεάζουν περιοχές, οικοσυστήματα και είδη προστατευόμενα από τις διεθνείς συμβάσεις του Ραμσάρ, της Βέρνης, της Βόννης και του Ρίο. Εξαιτίας τους θα υπάρξει μείωση του διαθέσιμου νερού στον κάτω ρου του Αχελώου, στις εκβολές του ποταμού και στις λιμνοθάλασσες Μεσολογγίου και Αιτωλικού, με συνέπεια να αυξηθεί η συγκέντρωση ρυπαντικών φορτίων. Επίσης, θα μειωθεί η τροφοδοσία από τον Αχελώο των υδροφορέων που εκφορτίζονται στις πηγές Λάμπρας - Λεπινίου, με αποτέλεσμα την αύξηση της συμμετοχής υδάτων επιβαρυμένων με θειικά και τη συνολική υποβάθμιση των υδάτων των πηγών. Η δυσμενέστερη επίπτωση προβλέπεται ότι θα επέλθει στο δέλτα του Αχελώου από τη μείωση της ταχύτητας ροής των υδάτων, από την οποία θα υπάρξει κίνδυνος να προωθηθεί αλμυρή ποσότητα θαλάσσιου νερού και να μειωθεί η ικανότητα αραίωσης και αποκαθαρισμού του ποταμού από τη ρύπανση. Από την κατάκλυση, εξάλλου, των ταμιευτήρων Μεσοχώρας και Συκιάς και τη λειτουργία των έργων το τοπίο από ποταμοκοιλαδικό θα μεταβληθεί σε λιμναίο και θα προκληθεί έτσι σοβαρή διαταραχή στην ισορροπία των παρόχθιων συστημάτων. θα πλημμυρίσουν αρκετά πολιτιστικά μνημεία, μεταξύ των οποίων η Μονή Αγίου Γεωργίου Μυροφύλλου, που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέα.

Σε καραντίνα ο Νομός Λάρισας

Σε καραντίνα έθεσε και πάλι το υπουργείο Γεωργίας το Νομό Λάρισας. Η απόφαση αυτή πάρθηκε ύστερα από συνεχείς αιμοληψίες που έγιναν σε βοοειδή, μάρτυρες για την ανίχνευση της νόσου του καταρροϊκού πυρετού, όπου ανιχνεύτηκαν και πάλι θετικά στον ιό δείγματα αίματος.

Σύμφωνα με τους αρμόδιους της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας της Νομαρχίας, η κατάσταση δεν εμπνέει ανησυχία.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ