Πριν λίγο καιρό είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε με τον Βίκτορ Τιούλκιν, Α΄ Γραμματέα της ΚΕ του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος Ρωσίας (ΚΕΚΡ) . Εκτός από τη σημερινή κατάσταση στη Ρωσία και το ρόλο των άλλων κομμάτων, μίλησε και για το εργατικό κίνημα στη χώρα και την ανάγκη ανάπτυξής του.

- Ποια κατάσταση επικρατεί σήμερα στη Ρωσία;

- Η σημερινή κατάσταση στη Ρωσία χαρακτηρίζεται από την ενίσχυση των θέσεων των δεξιών αντιδραστικών δυνάμεων. Αυτό φάνηκε, δυστυχώς, τόσο στις βουλευτικές εκλογές, όσο και στις προεδρικές. Η άποψη του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος Ρωσίας είναι ότι, δυστυχώς, σημαντική συμβολή σ' αυτό έπαιξαν οι δυνάμεις που αυτοονομάζονται αριστερές αντιπολιτευόμενες, και πριν απ' όλα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΚΚΡΟ). Πρακτικά αυτοί συνεχίζουν τη γραμμή του Γκορμπατσόφ στις σημερινές συνθήκες και μετατράπηκαν σε ιδιόμορφο σταθεροποιητικό στοιχείο του αστικού συστήματος. Τουλάχιστον μερικές φορές, σε κρίσιμες στιγμές, βοήθησαν την αστική τάξη να ελέγξει την κατάσταση.

Από τη θεωρία είναι γνωστό ότι οι κομμουνιστές διαφέρουν από τους οπορτουνιστές στο ότι σε περιόδους κρίσης προχωρούν στην όξυνση της κατάστασης, ενώ αντίθετα οι οπορτουνιστές την εξομαλύνουν. Ετσι λοιπόν συνέβη το 1993. Τότε, μετά το βομβαρδισμό του Κοινοβουλίου, ο Γιέλτσιν προχώρησε στη διεξαγωγή εκλογών ώστε να δείξει ότι στη χώρα μας υπάρχει δημοκρατία και ότι ισχύουν οι νόμοι, αυτοί (σ.σ. οι οπορτουνιστές) συμμετείχαν σ' αυτές τις εκλογές και βοήθησαν τον Γιέλτσιν να ξεπλύνει το αίμα μετά το βομβαρδισμό του Ανωτάτου Σοβιέτ της Ρωσίας. Βοήθησαν να επιβληθεί το αντιλαϊκό Σύνταγμα, που όλοι σήμερα το κατακρίνουν. Μετά την υποτίμηση του ρουβλιού από την κυβέρνηση του Κιριένκο το 1998, η κατάσταση οξύνθηκε, η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση του ΚΚΡΟ πριν απ' όλα υποστήριξε τον Πριμακόφ και τον βοήθησε να εξομαλύνει την κατάσταση.

- Ποια είναι η κατάσταση του εργατικού κινήματος στη Ρωσία;

- Σήμερα, δυστυχώς, στη Ρωσία, από την άποψη της ανάπτυξης του εργατικού κινήματος, η κατάσταση είναι χειρότερη απ' ό,τι ήταν πριν μερικά χρόνια. Στην Κρατική Δούμα (Ανω Βουλή) οι δεξιοί ενίσχυσαν τις δυνάμεις τους και έτσι πρακτικά μπορούν να περάσουν οποιονδήποτε νόμο θέλουν, ενώ οι αριστεροί, οι αγροτιστές και άλλοι δεν μπορούν να τους εμποδίσουν και αυτό θα φέρει επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων, στα αριστερά κόμματα. Η κατάθεση στη Βουλή νέου κώδικα νόμων για την εργασία, ο οποίος περιορίζει ουσιαστικά τα δικαιώματα των συνδικάτων, τα δικαιώματα γενικά των εργατών, κατοχυρώνει το διαχωρισμό των ανθρώπων, από τη μια, σε ιδιοκτήτες-αφεντικά και, από την άλλη, σε μισθωτή δύναμη των εργατών.

Παράλληλα αναμένουμε ακόμα μια σειρά νομοσχεδίων που θα προωθηθούν, ενώ την ίδια στιγμή ο Πούτιν, στο βιβλίο του, αναφέρει ότι θα επιδιωχτεί να καθιερωθεί το κλασικό σύστημα του δικομματισμού, τρικομματισμού. Με αυτό τον τρόπο προσπαθούν να βάλουν στην άκρη όλα τα λεγόμενα μικρά κόμματα. Αυτό αφορά εμάς, το κόμμα μας, πριν απ' όλα γιατί εμείς είμαστε η πρώτη εξωκοινοβουλευτική δύναμη. Δύο φορές πήραμε μέρος στις βουλευτικές εκλογές και δυο φορές καταλάβαμε την πρώτη θέση των κομμάτων που δεν μπήκαν στο Κοινοβούλιο.

- Ποια διέξοδο βλέπετε γι' αυτή την κατάσταση;

- Σε ό,τι αφορά στην κατάσταση στη Ρωσία το καθήκον μας θα πρέπει να είναι, πρώτ' απ' όλα, η ενότητα με την τάξη μας, δηλαδή την εργατική τάξη, για την ανάπτυξη του εργατικού κινήματος. Παρότι η εικόνα είναι αρκετά θλιβερή, είχαμε αξιοσημείωτα παραδείγματα αγώνων αυτά τα χρόνια.

Ενα παράδειγμα είναι το γνωστό σε πολλούς συγκρότημα χαρτοβιομηχανίας «Βίμποργκ» στην περιοχή του Λένινγκραντ. Πρόκειται για ένα σύγχρονο εργοστάσιο παραγωγής χάρτου, απασχολεί περίπου 2.500 εργαζόμενους, το οποίο, όπως και άλλες επιχειρήσεις, στην αρχή ιδιωτικοποιήθηκε, στη συνέχεια άλλαξαν μερικές φορές τους ιδιοκτήτες και, στην ουσία, προωθήθηκε η καταστροφή του συγκροτήματος διότι δεν το χρειάζονταν ως ανταγωνιστή στην παγκόσμια αγορά, ούτε στους Σουηδούς ούτε στους Φινλανδούς κλπ. Οι εργάτες βλέποντας αυτή την κατάσταση έδιωξαν από την επιχείρηση τους ξένους και Ρώσους ιδιοκτήτες, πήραν στα χέρια τους το εργοστάσιο και ξεκίνησαν την παραγωγή που είχε μείνει πίσω για πάνω από ένα χρόνο. Μπόρεσαν να βρουν συνεταίρους και για την προμήθεια και για την πώληση προϊόντων. Εγκαθίδρυσαν τη μορφή λαϊκής επιχείρησης. Ωστόσο, όπως ήταν φυσικό, έγινε προσπάθεια η επιχείρηση να καταληφθεί από τις αστυνομικές δυνάμεις, πυροβόλησαν τους εργάτες, τραυμάτισαν ορισμένους. Ωστόσο, κατόρθωσαν να αντέξουν. Εμείς ως ΚΕΚΡ βοηθήσαμε ενεργά σ' αυτόν τον αγώνα και το κύριο κατόρθωμά μας ήταν ότι κατορθώσαμε να δημιουργήσουμε μια ένωση επιχειρήσεων γύρω απ' αυτό το εργοστάσιο: το εργοστάσιο μετάλλου του Λένινγκραντ, συγκρότημα έγχρωμων εκτυπώσεων, σοβιέτ εργατών, και ομάδες περιφρούρησης.

Παρόλο που αυτή η ηρωική αντίσταση έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο, οι καπιταλιστές επειδή δεν μπόρεσαν να καταλάβουν το εργοστάσιο ευθέως, έδρασαν με παρακαμπτήριους δρόμους: Επέβαλαν οικονομικό αποκλεισμό, κατέσχεσαν τους τραπεζικούς λογαριασμούς, σταμάτησαν τις προμήθειες πρώτων υλών και σταμάτησαν την αγορά των προϊόντων. Παράλληλα σταμάτησαν την καταβολή των μισθών στους εργάτες. Αυτή η κατάσταση κράτησε μισό χρόνο και όταν οι οικογένειες των εργατών είχαν πλέον οδηγηθεί στην εξαθλίωση, άρχισαν (σ.σ. οι καπιταλιστές) να προσφέρουν χρήματα σε όλους τους εργάτες που θα συμφωνήσουν να δεχτούν τους νέους ιδιοκτήτες, να τους δώσουν αμέσως τους μισθούς, αυξήσεις κλπ. Ετσι η πλειοψηφία πέρασε με το μέρος των νέων ιδιοκτητών, όχι επειδή πουλήθηκαν ή φοβήθηκαν αλλά γιατί δεν είχαν άλλες δυνάμεις αντίστασης. Κι όμως, αυτό το παράδειγμα έδειξε πως μόνο ένας τέτοιος αγώνας μπορεί να αλλάξει κάπως την κατάσταση.

Τέτοια παραδείγματα στη Ρωσία του 1999 ήταν μερικές δεκάδες. Το παράδειγμα αυτό όμως δείχνει ότι δυστυχώς η αντιπολίτευση, τα κομμουνιστικά κόμματα δεν είναι έτοιμα, δεν ασχολούνται με την οργάνωση αυτού του κινήματος. Θα πρέπει να πω πως εκτός από το ΚΕΚΡ, μάλλον κανένας δε συμμετείχε σε αυτή τη διαδικασία, σε αυτόν τον αγώνα. Η προοπτική και ο στόχος μας είναι ο προσανατολισμός στην οργάνωση του εργατικού κινήματος. Θα είναι ένας αγώνας σοβαρός και μακροχρόνιος. Εξάλλου, ήρθε η ώρα να διαχωριστούμε από τα οπορτουνιστικά κόμματα που επίσης αποκαλούνται κομμουνιστικά. Γιατί πρώτα απ' όλα προκαλούν μεγάλη ζημιά στο κίνημα διότι, πριν απ' όλα, υπονομεύουν την πίστη των ανθρώπων στους πραγματικούς κομμουνιστές. Κάνουν από τους αγωνιστές ζήτουλες. Αυτή είναι η μεγάλη αρνητική συνεισφορά στο κίνημα και, αντίθετα, για το καπιταλιστικό σύστημα είναι ο καλύτερος βοηθός.

- Σε ό,τι αφορά στην 3η Διεθνή Συνάντηση της Αθήνας, τι έχετε να πείτε;

- Σε ό,τι αφορά στη συνάντηση σημειώνουμε τη θετική πλευρά που συναντιόμαστε για τρίτη φορά στην Αθήνα και δημιουργείται ένα οργανωτικό περίβλημα. Ετσι ήρθε η ώρα να κάνουμε τα επόμενα βήματα μπροστά. Μερικοί φοβούνται και λένε ότι είναι πολύ μεγάλες οι διαφορές στις θέσεις των κομμάτων και γι' αυτό δεν πρέπει να επιδιώκουμε κάποια νέα Διεθνή ή κάτι παρόμοιο. Εμείς πιστεύουμε ότι οι διαφορές μπορούν να ξεπεραστούν με τη μέθοδο του διαχωρισμού. Κάτι περισσότερο, πάντα στη θεωρία ήταν σύνθετο το πρόβλημα των αμοιβαίων σχέσεων των σοσιαλδημοκρατών και των κομμουνιστών. Σήμερα το ζήτημα των σχέσεων αυτών επίσης παραμένει και είναι ακόμα πιο περίπλοκο. Και το ζήτημα για μας είναι οι σχέσεις των κομμουνιστών και των μεταμορφωμένων κομμουνιστών, οι οποίοι διατηρούν την ονομασία αλλά στην ουσία δεν είναι κομμουνιστές. Αυτό είναι ένα από τα αρνητικά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε και να προχωρήσουμε μπροστά. Γι' αυτό εμείς προτείναμε να κάνουμε ένα οργανωτικό βήμα μπροστά. Το πρώτο ήδη το κάναμε: βγήκε το περιοδικό, δημιουργήθηκε το σύστημα Solidnet, γίνονται τακτικές συναντήσεις, αλλά πρέπει να προχωρήσουμε ακόμα παραπέρα. Νομίζουμε ότι πρέπει να δημιουργηθεί κάποια οργανωτική επιτροπή και μια από τις κύριες κατευθύνσεις αυτής της επιτροπής να είναι ο συντονισμός των προσπαθειών ανάπτυξης του εργατικού κινήματος. Είναι πολύ σημαντικό να σημειώσουμε ότι οι δυνάμεις του καπιταλισμού συντονίζουν πολύ εντατικά τις προσπάθειές τους, δημιουργούν διεθνείς οργανώσεις. Δραστηριοποιούνται διεθνώς οι τροτσκιστές, ασχολούνται με το εργατικό κίνημα, γι' αυτό και εμείς πρέπει να συντονίσουμε τις προσπάθειές μας προς την κατεύθυνση του συντονισμού της δράσης μας. Αν δεν το κάνουμε αυτό τότε νομίζω ότι το κάθε κόμμα θα παίζει στη χώρα του το ρόλο της αντιπολίτευσης με περισσότερη ή λιγότερη επιτυχία αλλά στρατηγικές προοπτικές για τη νίκη δε θα υπάρχουν. Οχι τυχαία ο Μαρξ και ο Ενγκελς έγραψαν το Μανιφέστο, δεν το έγραψαν μόνο για τους Γερμανούς αλλά για όλα τα κομμουνιστικά κόμματα και αφού αποκαλύπτουν σε αυτό το μικρό μεγαλοφυές βιβλίο τις αιτίες και τα καθήκοντα κλείνουν με το σύνθημα: Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε! Και αν εμείς δεν ενωθούμε δε θα πετύχουμε τίποτα.

Εμείς θεωρούμε ότι οι διαφορές μπορούν να ξεπεραστούν όχι μόνο αν συμφωνούμε πάνω σε ζητήματα στα οποία δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε.

Με την ευκαιρία της Διεθνούς Συνάντησης Εργατικών και Κομμουνιστικών Κομμάτων, που διεξήχθηκε στις 23-25 Ιούνη στην Αθήνα, είχαμε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον εκπρόσωπο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΚΚΡΟ) Αλεξάντρ Κουβάγεφ, Α' Γραμματέα της Επιτροπής Μόσχας του ΚΚΡΟ, βουλευτή του ΚΚΡΟ στην Κρατική Δούμα, για τη σημερινή κατάσταση στη Ρωσία, για τη δράση του Κόμματος, το εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα.

- Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, η κοινωνικοοικονομική και πολιτική κατάσταση στη Ρωσία μετά τις βουλευτικές και προεδρικές εκλογές;

«Θεωρώ ότι η κοινωνικοοικονομική και πολιτική κατάσταση στη Ρωσία δεν έχει βελτιωθεί. Το ζήτημα είναι ότι η νέα διοίκηση υπό τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν αποτελεί συνέχεια της ίδιας ολέθριας για τη Ρωσία πολιτικής. Πριν απ' όλα, δεν υπάρχει ένα οικονομικό πρόγραμμα της κυβέρνησης. Η ομάδα του Κέντρου Στρατηγικών Ερευνών υπό τον υπουργό Οικονομίας και Εμπορίου Γκέρμαν Γκρεφ πρότεινε ένα είδος οικονομικού προγράμματος, αλλά αυτό δεν εμπνέει καμιά αισιοδοξία, διότι, πρώτ' απ' όλα προβλέπει την πλήρη φιλελευθεροποίηση της οικονομίας, την άρνηση της υποστήριξης των κρατικών επιχειρήσεων, δηλαδή αν μπορούν να επιβιώσουν, ας επιβιώσουν, αν χάνονται, ας χαθούν. Εκτός απ' αυτό, ο Πούτιν σε δηλώσεις του υπογράμμισε επανειλημμένα απ' αφορμή τις ιδιωτικοποιήσεις ότι δε θα υπάρξει επανεξέταση των αποτελεσμάτων τους. Αυτό σημαίνει ότι όσα έχουν παράνομα ιδιωτικοποιηθεί θα παραμείνουν στα χέρια εκείνων των ιδιοκτητών που άρπαξαν την πρώην κρατική περιουσία, η οποία είχε αποκτηθεί με το αίμα και τον ιδρώτα ολόκληρου του σοβιετικού λαού και που ξεπουλήθηκε για πενταροδεκάρες σ' αυτούς τους ιδιοκτήτες. Επιπλέον, υπάρχει η πρακτικά οικονομική εξάρτηση της Ρωσίας από το ξένο κεφάλαιο. Η Ρωσία αρχίζει να μετατρέπεται σε αγορά για τα δυτικά προϊόντα, αγορά αρκετά φτηνής μισθωτής εργασίας και πηγή πρώτων υλών. Οι μεταποιητικοί κλάδοι της οικονομίας είναι πρακτικά περιορισμένοι, πουλάμε αργό πετρέλαιο, πουλάμε μη σιδηρούχα μέταλλα, φυσικό αέριο. Επομένως, δεν υπάρχει μια κανονική ανάπτυξη του κράτους.

Σε ό,τι αφορά τον κοινωνικό τομέα, βρίσκεται τώρα σε αρκετά θλιβερή κατάσταση. Εχω υπόψη μου την κατάσταση στην Εθνική Παιδεία, όπου χορηγούνται όλο και λιγότερα κονδύλια για τη λειτουργία της. Εχω υπόψη μου το σύστημα της Δημόσιας Υγείας, το οποίο, διατηρώντας, ας πούμε, ένα μέρος της δωρεάν της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, στην πραγματικότητα είναι επί πληρωμή. Και για τη συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων της Ρωσίας δεν είναι πλέον προσιτή.

Σε ό,τι αφορά την πολιτική κατάσταση, το πρόβλημα της Τσετσενίας παραμένει και θα παραμείνει, διότι δε βλέπουμε στρατιωτική λύση αυτού του προβλήματος. Και η κατάσταση όλο και περισσότερο επιδεινώνεται, χάνονται πολλές ανθρώπινες ζωές. Αν ο Πούτιν, στην ουσία, ποντάροντας στον πόλεμο στην Τσετσενία, έλαβε επιπρόσθετες ψήφους στις προεδρικές εκλογές, τώρα αρχίζει να λειτουργεί γι' αυτόν αντιστρόφως, διότι ο κόσμος βλέπει το αδιέξοδο των όσων εκεί συμβαίνουν. Δε λύνονται τα εθνικά προβλήματα στη Ρωσία, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιομορφίες, κάτι περισσότερο, χειροτερεύουν. Ο πρόεδρος Πούτιν δήλωσε επίσης ότι βλέπει τη δυνατότητα εποικοδομητικής συνεργασίας με το ΝΑΤΟ, πράγμα που προκαλεί επίσης ερωτηματικά και ανησυχίες στην κοινωνία. Εκτός απ' αυτό, υπάρχει και η επικύρωση της Συνθήκης ΣΤΑΡΤ-2, η οποία οδηγεί, στην ουσία, στην καταστροφή του αμυντικού συστήματος της Ρωσίας, καταργεί την πυραυλοπυρηνική ασπίδα της χώρας. Επομένως, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι, αν ύστερα από ορισμένο χρονικό διάστημα δε θα αρέσει κάτι στους Αμερικανούς, να προκύψει ένα άλλο Κόσσοβο ή κάτι παρόμοιο.

- Σχετικά με τα παραπάνω, τι μέτρα προτείνει το ΚΚΡΟ για τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης;

«Το ΚΚΡΟ έχει ένα σαφές πρόγραμμα για την έξοδο της χώρας από την οικονομική κρίση. Κι αν κατορθώναμε να νικήσουμε στις εκλογές για την Κρατική Δούμα, θα προτείναμε στην κοινωνία αυτό το πρόγραμμα, πολύ συγκεκριμένο, σαφές, όπου αναφέρονται το τι πρέπει να γίνει, από πού να παρθούν τα χρήματα, γιατί δημιουργείται τεχνητό έλλειμμα του προϋπολογισμού, στην πραγματικότητα χρήματα υπάρχουν και σχετικά μ' αυτό το κόμμα έχει επεξεργασμένες λύσεις.

Πριν απ' όλα, για την εξυγίανση της οικονομίας προβλέπει έναν νέο φορολογικό Κώδικα, τη μεταρρύθμιση του δημοσιονομικού συστήματος και του προϋπολογισμού. Στον νέο Κώδικα έχουμε προτείνει 18 τροπολογίες, οι οποίες θα επιτρέψουν την ενθάρρυνση των εγχώριων εμπορευματοπαραγωγών, για τους οποίους δεν ενδιαφέρεται η σημερινή κυβέρνηση του Κρεμλίνου, θα αναζωογονηθεί η οικονομία».

- Πώς εξηγείται το γεγονός ότι, παρ' όλη την άσχημη κατάσταση των εργαζόμενων στρωμάτων του λαού, σημειώθηκε αύξηση των δεξιών δυνάμεων στην Κρατική Δούμα και μείωση της δύναμης του ΚΚΡΟ;

«Το ζήτημα είναι ότι οι δεξιές δυνάμεις είχαν την ευρεία υποστήριξη του Κρεμλίνου, οργανωτική και οικονομική. Και όλες οι δομές της εξουσίας ενεργοποιήθηκαν στις εκλογές για να περάσουν τους υποψήφιούς τους στο Κοινοβούλιο. Αν και, μπορώ να πω, ότι δε σημείωσαν στις εκλογές την επιτυχία εκείνη που το Κρεμλίνο υπολόγιζε μ' όλη την ισχυρή πολύπλευρη υποστήριξη, παρ' όλο, μάλιστα, το ισχυρό διοικητικό σύστημα, τον κρατικό μηχανισμό που κινητοποιήθηκαν. Αναπάντεχα μεγάλο υπήρξε το ποσοστό ψήφων στις βουλευτικές εκλογές του κινήματος "Ενότητα". Πρόκειται για καθαρά φιλοκυβερνητική παράταξη και Κοινοβουλευτική Ομάδα στην Κρατική Δούμα, η οποία εκτελεί πιστά τις εντολές του Κρεμλίνου. Το ΚΚΡΟ έλαβε 1.000.000 περισσότερες ψήφους σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκλογές. Επειδή, όμως, νίκησαν όχι 4 όπως πριν, αλλά 6 κόμματα, ο αριθμός των εδρών μας στο Κοινοβούλιο είναι μικρότερος και, δυστυχώς, δεν υπάρχουν ψήφοι μπλοκαρίσματος στη Δούμα. Για μας είναι τώρα δύσκολο να περάσουμε κάποια απόφαση που έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα του Κρεμλίνου ή να εμποδίσουμε κάποια απόφαση που προτείνει το Κρεμλίνο. Δυστυχώς, αναγκαζόμαστε να κάνουμε δυσάρεστες συμμαχίες, όπως, για παράδειγμα, κάναμε κατά την εκλογή του προέδρου της Δούμας Γκενάντι Σελεζνιόφ. Θεωρώ, ωστόσο, ότι ήταν μια αρκετά σωστή ενέργεια, συμφωνήσαμε με το κόμμα "Ενότητα" και κατορθώσαμε να εκλέξουμε τον δικό μας πρόεδρό της Δούμας.

Ηταν ένα σημαντικό από άποψη αρχών βήμα. Δυστυχώς όμως, τώρα μέσω της "Ενότητας" γίνεται η χειραγώγηση από μέρους του Κρεμλίνου και πολλές αποφάσεις δεν είναι δυνατό να τις περάσουμε. Γι' αυτό και υπάρχουν ορισμένες δυσκολίες, ας πούμε, στη θέση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας μας στην Κρατική Δούμα. Σε σχέση μ' αυτό, και στην κοινωνία δε συμφωνούν ενίοτε με τη δραστηριότητα του κόμματος γενικά για τις όχι και τόσο δημοφιλείς αποφάσεις της Κοινοβουλευτικής Ομάδας μας στην Κρατική Δούμα, στη λήψη των οποίων παίρνουμε μέρος. Υπάρχει αυτό το πρόβλημα».

- Ποια η εξωκοινοβουλευτική δραστηριότητα του ΚΚΡΟ, στην κοινωνία, στο εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα της χώρας, μέσα στις λαϊκές μάζες γενικά, οι συμμαχίες του;

«Θεωρώ ότι τώρα οφείλουμε να αξιοποιήσουμε την Κρατική Δούμα, με βάση τη διάταξη των πρακτικών δυνάμεων που έχουμε, ως πολιτικό βήμα, γιατί στην πραγματικότητα είναι ζήτημα αν κατορθώσουμε να περάσουμε κάποια μεγάλη απόφαση. Γι' αυτό θα πρέπει να δώσουμε την κύρια έμφαση στη δράση του κόμματος. Εμείς τουλάχιστον στην Οργάνωση Μόσχας εφαρμόζουμε μια τέτοια πολιτική, στις εξωκοινοβουλευτικές μεθόδους δουλιάς. Είναι η δουλιά μέσα στις εργατικές κολεκτίβες, η οργάνωση του κινήματος διαμαρτυρίας μέχρι και τη γενική πολιτική απεργία. Είναι η δουλιά στα συνδικάτα. Με τα συνδικάτα έχουμε ορισμένα προβλήματα, αν και τελευταία πετυχαίνουμε πολλά από κοινού. Το μεγαλύτερο, το σημαντικότερο καθήκον είναι, κατά τη γνώμη μου, η δουλιά με τη νεολαία. Εχω υπόψη μου το μέλλον του κόμματός μας. Δίνουμε τώρα τη βασική έμφαση στην προσέλκυση της νεολαίας στο κόμμα, από τη μια μεριά, και στην ανάδειξη νέων στελεχών στα καθοδηγητικά όργανα του κόμματος σε όλα τα επίπεδα, από την άλλη. Αν και κάνουμε κάποτε λάθος, θεωρούμε ότι σήμερα η νεολαία πρέπει να προωθηθεί στα καθοδηγητικά όργανα του κόμματος, διότι το μέλλον του κόμματος εξαρτάται από τη νεολαία».

- Ποιες οι προοπτικές ανάπτυξης του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος, των λαϊκοπατριωτικών δυνάμεων, που συνενώνονται γύρω από το ΚΚΡΟ;

«Πράγματι, το ΚΚΡΟ είναι ο άξονας της Λαϊκοπατριωτικής Ενωσης Ρωσίας (ΛΠΕΡ), την οποία απαρτίζουν περίπου 200 διάφορα κόμματα, κινήματα, οργανώσεις. Θεωρούμε ότι πρέπει να αναπτυχθεί, αλλά σήμερα, δυστυχώς, οι αρχές προσπαθούν να διασπάσουν και τη ΛΠΕΡ. Δημιουργούνται παράλληλες οργανώσεις με σκοπό να μειώσουν τη δύναμη των κομμουνιστών, της αριστερής αντιπολίτευσης, να την κατατεμαχίσουν, ακολουθώντας τη γνωστή παλιά τακτική του "διαίρει και βασίλευε". Σε ό,τι αφορά το κύριο καθήκον μας, για το οποίο έγινε λόγος κι εδώ στη Διεθνή Συνάντηση, είναι να ενώσουμε το κομμουνιστικό κίνημα. Φρονώ ότι όσο διαφορετικά κι αν είναι ως προς την αριθμητική δύναμη και το δυναμικό τους τα κόμματα, θα πρέπει να ενωθούν. Αν δεν είναι δυνατό να ενωθούν αμέσως σ' ένα ενιαίο κόμμα, τουλάχιστον να εφαρμόσουν κοινή γραμμή και στις εκλογές, και στην οργάνωση μαζικών πολιτικών κινητοποιήσεων, μέσα στο εργατικό κίνημα. Δυστυχώς, αυτό για την ώρα δεν έχει γίνει κατορθωτό. Αν και η Επιτροπή Μόσχας του ΚΚΡΟ καταβάλλει προσπάθειες για τη συνένωση των κομμουνιστικών οργανώσεων της πόλης. Πριν από δυο χρόνια συνήλθαμε και συμφωνήσαμε να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες των ΜΜΕ που έχουμε στη διάθεσή μας, την εφημερίδα μας "Πράβντα Μοσκβί", άλλες αριστερές εφημερίδες κ.λπ., να αυξήσουμε το τιράζ, δίνοντας τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν οι σελίδες της εφημερίδας μας από άλλες οργανώσεις. Από την άλλη μεριά, συνεννοηθήκαμε να συνεργαστούν τα κομμουνιστικά κόμματά μας κατά την πραγματοποίηση μαζικών πολιτικών εκδηλώσεων διαμαρτυρίας, διαδηλώσεων, απεργιών, γενικά όλων των μαζικών κινητοποιήσεων διαμαρτυρίας, καθώς και στις εκλογές. Στις εκλογές δεν τα καταφέραμε για την ώρα να πάμε σε κοινό μέτωπο. Εχουμε συνεννοηθεί να απέχουμε από τη δημόσια κριτική μεταξύ μας. Αλλά ούτε αυτό δεν πετυχαίνεται τελικά, τουλάχιστον επιδιώκουμε να αποφεύγεται αυτή. Το ΚΚΡΟ από την άποψη αυτή κρατάει το λόγο του. Συμφωνήσαμε επίσης να δημιουργήσουμε ένα Συντονιστικό Συμβούλιο, το οποίο θα συνέρχεται τουλάχιστον μια φορά το τρίμηνο με σκοπό να συντονίζει τις κομμουνιστικές οργανώσεις της πόλης. Δεν είναι και τόσο απλά τα πράγματα, αλλά προσπαθούμε να πετύχουμε αυτό το στόχο».