ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 3 Σεπτέμβρη 2000
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Το «Μαντολίνο» και τα παρεπόμενά του

Είναι γνωστό πια πως ο Λουί Ντε Μπερνιέρ με «Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι» ασχημόνησε κατά της Εθνικής Αντίστασης και ιδιαίτερα της Κεφαλονιάς.

Οταν το 1995 κυκλοφόρησε αυτό το βιβλίο, έγραψα πως η «άποψή» του για την Εθνική Αντίσταση ξεπερνά την αγγλική άποψη για το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ, που παρουσίαζε στο Κάιρο τον Αρη σαν «προπολεμικό εγκληματία του κοινού Ποινικού Δικαίου» και την άποψη της Ιντέλιτζενς Σέρβις για το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ. Οτι έχει την άποψη της Γκεστάπο, όπως εξακολουθώ να υποστηρίζω αταλάντευτα. Οι αποκαλύψεις που επακολούθησαν το επιβεβαιώνουν πλήρως.

Ο Ελληνας εκδότης του βιβλίου απέκρυψε από τους αναγνώστες τη λίστα των πληροφοριοδοτών του Μπερνιέρ, που υπήρχε στην αγγλική έκδοση. Γιατί άραγε; Επίσης αφαίρεσε το πιο «ακραίο» κεφάλαιο, για «να μη δυσαρεστήσει πολύ τους Ελληνες αριστερούς», όπως λέγεται. Αλλά στον αχαλίνωτο συκοφαντικό οχετό του Μπερνιέρ δεν υπάρχει «ακραίο» κεφάλαιο. Ολο του το βιβλίο είναι ακραία συκοφαντία.

Σχετικά με το φιλμ που γυρίζεται στην Κεφαλονιά, ύστερα από έντονες αντιδράσεις για την κακοποίηση της ελληνικής και κεφαλονίτικης Ιστορίας από τον Μπερνιέρ, δόθηκαν διαβεβαιώσεις πως το σενάριο «περιορίζεται στο ερωτικό ρομάντζο του Κορέλι με την Πελαγία» και «δεν κακοποιεί την Ιστορία».

Προσωπικά δυσπιστώ, εκτός των άλλων, επειδή στην Κεφαλονιά γυρίζονται μόνο τα εξωτερικά. Τα εσωτερικά και το μοντάζ θα γίνουν στο Χόλιγουντ. Γεννάται, λοιπόν, το μεγάλο ερώτημα: πώς το σενάριο είναι «καθαρό» αφού στηρίζεται σε βιβλίο που συνειδητά παραχαράσσει την ιστορία, σε μια εποχή που οι κυρίαρχοι «επιδιώκουν να μη μείνει τίποτα όρθιο; Ολα να κατεδαφιστούν, η Ιστορία, η μνήμη, η κρίση, τα ιερά και τα όσια των αγώνων του λαού μας και των λαών;», όπως έγραφα (10/1995 και 1/1996). Ιδωμεν!

Κάποιοι ταυτίζουν το μυθιστορηματικό Κορέλι με τον Αμος Παμπαλόνι. Νομίζω ότι μόνο με μια πτυχή προσομοιάζει. Εκείνη του τότε λοχαγού του πυροβολικού και σήμερα απόστρατου στρατηγού Παμπαλόνι, αρχηγού της πυροβολαρχίας της Μεραρχίας Ακουι στο λόφο του Φαραώ στο Αργοστόλι και το γεγονός πως επέζησε της εκτέλεσης.

Αλλά την ηρωική δράση του Παμπαλόνι, ως αξιωματικού του 2/39 Συντάγματος του ΕΛΑΣ Αιτωλοακαρνανίας και ιδίως όταν ο ΕΛΑΣ κατέλαβε την Κεφαλονιά (9/1944), καθώς ο Παμπαλόνι κέρδισε υπέρ του ΕΛΑΣ την ιταλική (υπό τον Απολόνιο) πυροβολαρχία των επάκτιων πυροβολείων των Δειχαλιών της Σάμης και αντιμετώπισε, ο ίδιος με τα κανόνια της, τα γερμανικά πολεμικά σκάφη που έρχονταν εναντίον της Σάμης, ούτε τη γνωρίζει, ούτε τη γράφει ο Μπερνιέρ. Αντίθετα, εμφανής σκοπός του βιβλίου του ήταν αυτά ακριβώς να αμφισβητήσει, να διαστρεβλώσει, να συκοφαντήσει. Δηλαδή να λασπώσει και την προσωπική αντιστασιακή ιστορία του Παμπαλόνι.

Προκύπτει, λοιπόν, μεγάλο πρόβλημα όταν συσχετίζει κανείς, σε ένα βιβλίο, ιστορικά πρόσωπα που έχουν ηρωική επαναστατική αντιφασιστική δράση με σαθρές φιγούρες σαν κι αυτές των, όχι άδολων, σκοπών του Μπερνιέρ.

Ως προς την Πελαγία - φαίνεται πως κάποια γυναίκα υπήρξε στην περίπτωση Παμπαλόνι - αυτή δεν ήταν απλώς αγαπημένη του λοχαγού, αλλά αγωνίστρια της Αντίστασης, πιθανώς πεθαμένη σήμερα, στην οποία βασίστηκε σοβαρή δουλιά του ΕΑΜ μέσα στον ιταλικό στρατό. Αλλά, ακριβώς αυτά ήθελε να πολεμήσει ο Μπερνιέρ, με τη διαστρέβλωση ή την αποσιώπηση.

Οι επικριτικές αναφορές μου ενάντια στο «πόνημα» του Μπερνιέρ, αφ' ότου κυκλοφόρησε, είναι πολλές: «Ριζοσπάστης» (26/10/1995 και 6-7/1/1996). Περιοδικό «Εθνική Αντίσταση» της ΠΕΑΕΑ (τεύχος 89ο, Οκτώβρης - Δεκέμβρης 1995), όπου δημοσιεύεται ο κατάλογος των σκοτωμένων με τη Μεραρχία Ακουι Κεφαλονιτών εφεδροελασιτών (δημοσιεύτηκε και στο «Ρ» 1/1996) και «απάντησή» μου στον Β. Βασιλικό, με τίτλο «Ανάξιον εστί!», επειδή στην εκπομπή του «Αξιον εστί» (ΝΕΤ, 25/10/1995), παρουσίασε το «Μαντολίνο» ως επετειακό για την 28η Οκτωβρίου. Η «απάντησή» μου δημοσιεύτηκε ολόκληρη επίσης στο «Αντί» (τεύχος 592), περιληπτικά στην «Ελευθεροτυπία» (8/11/1995) και στο «Ιδεοδρόμιο» του Λεωνίδα Χριστάκη.

Πρέπει να σημειωθεί πως τα βιβλία για τη σφαγή των Ιταλών στρατιωτών της Κεφαλονιάς (η μεγαλύτερη σφαγή αιχμαλώτων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου), εκτός αυτού του Μπερνιέρ, είναι το ένα καλύτερο από το άλλο. Αναφέρω μερικά: ROMUALDO FORMATO: «LA BATTAGFIA DI CEFALONIA». Μαρτσέλο Βεντούρι «Λευκή σημαία στην Κεφαλονιά» (Καστανιώτης 1981). AUTORI VARI (επιμέλεια)« LA DIVISIONE ACQUI A CEFALONIA» (MURSIA, MILANO 1993). CHRISTOPH U. SCHIMICK - GUSTAVUS «Οι ηττημένοι της Κεφαλονιάς» («Σμίλη» 1993). Σπύρου Δημ. Λουκάτου «Τα χρόνια της ιταλικής και γερμανικής κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης στην Κεφαλονιά και στην Ιθάκη» ( Τόμος 2ος «Η ιταλογερμανική σύρραξη στην Κεφαλονιά και η συμβολή των εθνικοαπελευθερωτικών οργανώσεων στην εκδήλωση και διεξαγωγή της, 8-24 Σεπτέμβρη 1943» καιΕπίμετρο: «Η σύρραξη στην Κέρκυρα και στα άλλα Επτάνησα». (2η πληρέστερη έκδοση, «Αλκιών»). Λευτέρη Ελευθεράτου: «Οδοιπορικό μνήμης στην Κεφαλονιά της Αντίστασης». (Κέντρο Μελέτης της Ιστορίας της Εθνικής Αντίστασης. Αθήνα 1998). Αναφέρω και το δικό μου: «Μεραρχία Ακουι. Η σφαγή των Ιταλών στην Κεφαλονιά. Η αντίσταση» («Εστία», 1993, στο οποίο δόθηκε το βραβείο «Ηνίοχος» της «Δελφικής Αμφικτιονίας» το 1993). Αναφέρω και το όχι καλό κατά τη γνώμη μου βιβλίο του Κοσμέτου Π. Φωκά - Κοσμετάτου: «Η γερμανοϊταλική σύρραξις εν Κεφαλληνία» (ίδρυμα υιών Παναγή Φωκά - Κοσμετάτου «Ορίζων»), που κατά τους «Ιούς» της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας » (4/6/2000) είναι «η πιο κοντινή» στις απόψεις του Μπερνιέρ εξιστόρηση των γεγονότων της Κεφαλονιάς, «γραμμένη στο αντικομμουνιστικό κλίμα του '68-'69».

Αγόρασα «Μαντολίνο» με τις καλύτερες προθέσεις, αλλά έσπασα τα μούτρα μου... διαβάζοντάς το. Σημειώνω και ότι σε συνέντευξή μου το καλοκαίρι του 1995 στο Σπύρο Αλεβιζόπουλο, στο ραδιοσταθμό των εκπαιδευτικών Κεφαλονιάς - Ιθάκης, μου είπε πως το βιβλιοπωλείο του σε λίγες μόνο μέρες πούλησε αρκετά αντίτυπα, αλλά όποιος το διαβάζει ξαναπάει και τον βρίζει.

Σημειώνω και πρόσφατα δημοσιεύματα για το θέμα: «Ιός» της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας» (4/6/2000, βασισμένο και σε κείμενά μου) . Το σημαντικό δισέλιδο του «Ριζοσπάστη» (18/6/2000, παλιές καταγγελίες μου και ρεπορτάζ). Εκπομπή στην ΕΡΑ «Ο φίλος μου ο κ. Γουτεμβέργιος» της Ελενας Χουζούρη (24/6/2000), με καλεσμένο τον γράφοντα. Οι αγγλικές εφημερίδες «OBSERVER» και «THE SUNDAY TIMES» (4/6/2000), εδημοσίευσαν άρθρα ανάλογα του «Ιού», στα οποία ο Μπερνιέρ απάντησε με ηλεκτρονικό μήνυμα, πως «έχει στο μυαλό του την πιθανότητα πως μπορεί να κάνει και λάθος» ( «Ελευθεροτυπία» 5/6/2000). Στο «μήνυμά» του ο Μπερνιέρ, δηλώνει ότι με το δικό του «οκέι» ο Ελληνας εκδότης αφαίρεσε από το βιβλίο το «ακραίο» κεφάλαιο.

Η δήλωσή του αποδεικνύει πως ήξερε την «ποιότητα» του έργου του και δεν ένιωθε και τόσο «αθώος»... Από αυτό φαίνεται και πόσο «σοβαρό» θεωρεί το έργο του. Σ' αυτό το δημοσίευμα της «Ε» αναφέρεται ότι «ο Λουί, περισσότερο προσεκτικός στην "ιστορική παρουσίαση και στις πηγές που χρησιμοποιεί" στο επόμενο βιβλίο του, πραγματεύεται τις σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων σε ένα χωριό της Ανατόλιας πριν και κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Καταστροφής».

Φαίνεται πως τον έλκει ιδιαίτερα η Ιστορία μας, δηλαδή η παραποίησή της. «Ο Θεός να βάλει το χέρι του», που λένε.

Τέλος, σε πρόσφατο γράμμα του ο Ιταλός δημοσιογράφος και ελληνιστής Αντόνιο Σολάρο, από τη Ρώμη, με πληροφορεί ότι το «Μαντολίνο» κυκλοφόρησε και στην Ιταλία, της οποίας ο Τύπος, ιδιαίτερα η «CORIERE DE LA SERRA», «το έκαμε με τα κρεμμυδάκια», όπως επί λέξη γράφει, με αποτέλεσμα οι Ιταλοί βιβλιοπώλες να το αποσύρουν από τις βιτρίνες τους.

Τη χαριστική βολή στον Μπερνιέρ έδωσε η «GUARDIAN», σε ένθετο (29/7/2000), με εκτενή συνέντευξη του Παμπαλόνι, στην οποία ο ήρωας της ιταλικής αντιφασιστικής εξέγερσης και της ελληνικής Εθνικής Αντίστασης καταδικάζει δριμύτατα τις ιστορικές πλαστογραφίες και τις συκοφαντίες του «καλοθελητή» συγγραφέα και αποκαθιστά την ιστορική αλήθεια (Αποσπάσματα της συνέντευξης του Παμπαλόνι, αναδημοσίευσε ο «Ρ», 1 και 2/8).

Ομως στο μεταξύ ο δράστης θησαύρισε. Αξιος ο μισθός του!

Νιοχώρι Ερύσσου Κεφαλονιάς, 28 Αυγούστου 2000


Του
Βαγγέλη ΣΑΚΚΑΤΟΥ

ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Η ιδέα της ευτυχίας

Κάθε ιδέα που σέβεται τον εαυτό της το πρώτο που τονίζει στα υποψήφια μέλη της είναι ο χρόνος που απαιτείται, για να τελειοποιήσει το έργο της. Η ιδέα της ευτυχίας στηρίζει τις αρχές της στις διακοπές.

Ο πολίτης, όπως κάθε φυλακισμένος, κάνει χρήση της άδειας εξόδου από αυτό που αποκαλούν «πραγματικό», παραλαμβάνει τη γνωστή εξάρτυση που του επιβάλλουν τα ιλουστρασιόν περιοδικά - σκουπίδια και με το εισιτήριο στα δόντια ετοιμάζεται για τις διακοπές. Η εικόνα που παρουσιάζει το λιμάνι με τα καράβια δεν τον πτοεί.

Φορτώνουν ζώα με μορφές ανθρώπων, των οποίων η επιθυμία να ξεχαστούν κάνει γελοία ακόμα και την ευγένεια της λησμονιάς. Ο πολίτης - εμπόρευμα ταξιδεύει σε συνθήκες απαράδεκτες. Ομως, η πείνα και η δίψα που τον διαπερνά σαν στερητικό σύνδρομο για αυθεντική ζωή τον κάνει να αντέχει τα πάντα.

Ηαποβίβαση στο νησί γίνεται απόβαση. Κάθε νησί είναι η θεαματική βεντέτα της ιδιοκτησίας, γεμάτο από επιτήδειους με αμφίβολους τίτλους, που πουλάνε θάλασσα, μια θέα στη δύση και αγελαία διασκέδαση. Ο πολίτης αισθάνεται κι αυτός σαν εμπόρευμα προς πώληση μέσα σ' ένα περιβάλλον που όλο και τον σφίγγει, ενώ δοκιμάζεται ακόμα και σε αυτονόητα πράγματα όπως της διατροφής. Ολοι ξέρουμε τι τρώμε στους χώρους των διακοπών μας, και δεν περιμένω από τον επιτήδειο καταφερτζή μικροϊδιοκτήτη να καταλάβει ότι αυτό που συντελείται κάθε μέρα σε όλες τις κουζίνες είναι ένα θαύμα. Μια γυναίκα προσλαμβάνει νεκρή ύλη και την κάνει τροφή, ζωή. Ξένος μέσα στο σπίτι του, νιώθει, συν τοις άλλοις, πως του πουλάνε τρέλα μ' έναν τρόπο λογικό.

Οι διακοπές του λοιπόν παίρνουν τις διαστάσεις μιας χαζής θητείας, όπου όχι μόνο δε γεμίζει τις περίφημες μπαταρίες του, αλλά τον φέρνουν στην κατάσταση τού όλα εδώ πληρώνονται, χωρίς να του εξηγεί κανείς το γιατί! Ούτε μπορεί να συναντηθεί, λόγω χρόνου, με τις οικογένειες που υπάρχουν σε κάθε νησί και αντιστέκονται, γιατί έχουν γίνει ένα κλειστό κύκλωμα - και καλά κάνουν μπροστά σ' αυτό που παίζεται. Η ανακάλυψη ότι η ιδέα της ευτυχίας δεν είναι παρά ένα τεστ προσαρμοστικότητας και νεύρων τον φωτίζει όσον αφορά την επιστροφή του, που αρχίζει να γίνεται η μόνη απάντηση στη δυσφορία του.

Ετσι ο πολίτης - εμπόρευμα επιστρέφει στη δύναμη της συνήθειας. Ωστόσο, όπως κάθε μόνιμη κατάσταση περιέχει αντιθέσεις που κανείς δεν μπορεί να φανταστεί, έτσι και εδώ ο πολίτης - εμπόρευμα θα ανοίξει τα μάτια του εκεί που πραγματικά ανήκουν: στο καθόλου, που είναι όλα και τίποτα μαζί. Γιατί δεν υπάρχει ζωή εδώ, στο εξωτικό νησί της πατρίδας μας, ούτε και εκεί, στο κέντρο της Αθήνας. Και τα δύο διαλύονται μπροστά στην ανάγκη που τον κινεί σαν μαριονέτα.

Είναι αλήθεια ότι αυτό που αποκαλούν «πραγματικό» θα λάβει απάντηση μαθηματική για όσα κάνει. Ας νομίζει ότι βασιλεύει πάνω στον πολίτη, που τον κάνει εμπόρευμα και μαριονέτα. Είτε το θέλει είτε όχι, ο πολίτης κινεί τον αργοκίνητο σύρτη της Ιστορίας. Και να που τον έφτασε πάλι στην άκρη. Είμαστε μπροστά σ' ένα άνοιγμα.


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ