Ενα ακόμη από τα λιμάνια του νησιού που βρίσκεται στην καταπράσινη Σάμη

Οταν άκουγα να μιλάνε για Κεφαλονιά μπροστά μου φιγουράριζαν γνωστά κι αγαπημένα πρόσωπα, ταυτιζόμουν με αυτά και είχα συνδέσει την ύπαρξη της Κεφαλονιάς μ' αυτές τις προσωπικότητες.

Ετσι στο άκουσμα της λέξης Κεφαλονιά άπλωνε τις φτερούγες του και την κάλυπτε όλη ο αείμνηστος δάσκαλός μας, ο Νίκος Καραντηνός. Αλλά να μνημονεύσω και ανθρώπους δεμένους με την ιστορία και τον πολιτισμό του νησιού, όπως τον Παναΐτ Ιστράτη, τον Ανδρέα Λασκαράτο, τον Λαυράγκα, τον Μαρίνο Αντύπα, τον Νίκο Καββαδία, τον Κοτζιούλα, τους «Ριζοσπάστες», τον Κ. Κριτσίνη και πάρα πολλούς άλλους.

Οι άνθρωποι αυτοί, καθώς και σύγχρονες προσωπικότητες που κατάγονται από την Κεφαλονιά, δημιούργησαν για μένα έναν πόλο έλξης και μια σφοδρή επιθυμία να γνωρίσω από κοντά αυτό το τόσο όμορφο αρχοντονήσι, κάτι που έκανε ακόμα πιο έντονο εκείνο το ανεκδιήγητο μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι και η τραγωδία της πυροβολαρχίας Ακουϊ του Αμος Παμπαλόνι.

Το Ληξούρι αποτελεί ένα ξεχωριστής ομορφιάς τμήμα του νησιού

Ευθύς αμέσως ένιωσα μια ευεξία και μια σιγουριά. Ναι. Δεν έκανα λάθος. Πήρα το σωστό πλοίο για την Κεφαλονιά.

Υστερα από τρεις ώρες ταξιδιού, να 'σου και ξεπρόβαλε μπροστά μας λαμπερή και χρυσαφίζουσα η Σάμη το γνωστό κεφαλονίτικο λιμάνι.

-- Μας παρέλαβε η αρχηγός του πούλμαν να μας οδηγήσει στο ξενοδοχείο μας, στο Ληξούρι.

Και ξέρετε ποια ήταν η πρώτη κουβέντα που μας είπε η αφιλότιμη; «Χαίρε νήσος Ιονίου, όμορφη Κεφαλονιά, από τους δέκα σου κατοίκους, παλαβοί είναι οι εννιά...».

Κάτι που στην πορεία ούτε επαληθεύτηκε, αλλά ούτε και διαψεύστηκε. Εκείνο όμως, που διαπίστωσα κι είναι η αλήθεια κι η πραγματικότητα από την πρώτη κιόλας ματιά, από την πρώτη στιγμή, άρχισα να συναρπάζομαι με την ομορφιά και τη μαγεία του νησιού.

Τι όμορφα νοικοκυρεμένα χωριά ήταν αυτά; Σκαρφαλωμένα σαν αετοφωλιές στους κατάκρημνους βράχους των βουνών. Περιποιημένα, πεντακάθαρα, με όμορφες λουλουδοστολισμένες αυλές, ωραία χρώματα και άψογη αισθητική δεμένη με το περιβάλλον. Παραλίες πανέμορφες, για όλα τα γούστα. Με πολύχρωμο σμιλεμένο βότσαλο, με χρυσοκόκκινες αμμουδιές (Μύρτος). Με άργιλο και βαθυκόκκινη άμμο (Ξι).

Βαρκάδα στο σπήλαιο της Μελισσάνης

Πυκνή βλάστηση. Το ασημένιο της ελιάς, το βαθυπράσινο του ελάτου, το μενεξεδί της μπουκαμβίλιας, το κίτρινο του κατιφέ και του ταπεινού αγριολούλουδου σε πλήρη αρμονία.

Αθελα το μυαλό μου τριγυρίζει στους αγαπημένους φίλους και συντρόφους που έχουν την ευτυχία να κατάγονται απ' εδώ... Σε μια στροφή του δρόμου η αρχηγός μάς δείχνει κάτω στην καταπράσινη κοιλάδα ένα πανέμορφο χωριό στην άκρη της θάλασσας. Την Αγία Κυριακή.

Ομως να μην παρασυρθώ άλλο, γιατί το Ληξούρι, αυτή η ήρεμη, γαλήνια, αισθητικά τέλεια κουκλίτσα του νησιού μάς περιμένει.

Κεφαλονιά και Ιθάκη, δυο ζωγραφιές στο καταγάλανο Ιόνιο. Μύθος και ιστορία κάτω απ' ένα ανελέητο, αλλά και διαυγές φως με τους αβρούς τόνους των χρωματικών εναλλαγών και της αισθητικής αρμονίας.

Συνάντηση με την ομορφιά και σμίξιμο μαζί της σε μια αφαιρετική περιπλάνηση ανάμεσα στις ολάνθιστες κοιλάδες, τα σκοτεινά φαράγγια, τα δασωμένα υψώματα, τα πολυποίκιλα ακρογιάλια, τα απότομα αγριοβούνια με τα αγριοκάτσικα να αναρριχώνται στις πλαγιές τους, σε μια αίσθηση απολυτότητας, ηρεμίας και γαλήνης.

Δε θέλω ν' ασχοληθώ και να γράψω ιστορικά και προϊστορικά στοιχεία για την Κεφαλονιά. Ποιοι λαοί πέρασαν και ποιοι την κατέκτησαν. Κατ' αρχήν, δεν με παίρνει ο χώρος και δεύτερο και κυριότερο, αυτό είναι δουλειά ιστορικών και ειδικών.

Εγώ θέλω να εκφράσω - όσο το μπορέσω - ένα αίσθημα πνευματικής χαράς κι ευφροσύνης που μου προσέφερε η γνωριμία μου με το νησί. Εχω μόνο να πω τούτο, πως οι Κεφαλονίτες ποτέ δε σταμάτησαν να αγωνίζονται για την Ελευθερία, τη Δημοκρατία και την Ενωση του νησιού με τη μητέρα Ελλάδα, πληρώνοντας γι' αυτό βαρύ αντίτιμο. Σημαντική υπήρξε η συμβολή της Κεφαλονιάς στην Ελληνική Επανάσταση του '21, αλλά και η μεγάλη της προσφορά στον τιτάνιο αγώνα του ελληνικού λαού ενάντια στο φασίστα κατακτητή, δημιουργώντας ένα μεγάλο ΕΑΜικό αντιστασιακό κίνημα.

Ο Πόρος με το λιμάνι, όπως φαίνεται από ψηλά

Επίσης, αξιόλογα γεωλογικά φαινόμενα είναι τα διάφορα σπήλαια, όπου το πιο γνωστό και εντυπωσιακό είναι το σπήλαιο της Μελισσάνης. Μια γαλάζια λιμνούλα μέσα σε βαθύ πηγάδι που τη διασχίζεις με τη βάρκα. Ακολουθεί το σπήλαιο Δρογκαράτη (έξω από τη Σάμη) σε βάθος δεκάδων μέτρων με σταλακτίτες και σταλαγμίτες.

Κάποια από τα αξιοθέατα που αξίζει τον κόπο να επισκεφθεί κανείς στην Κεφαλονιά είναι το μοναστήρι και η εκκλησία του Αγίου Γεράσιμου, το κάστρο του Αγίου Γεωργίου, ο φάρος των Αγίων Θεοδώρων, η Ιακωβάκιος βιβλιοθήκη του Ληξουρίου, οι καταβόθρες, η Κοργιαλένειος βιβλιοθήκη και το Λαογραφικό Μουσείο στο Αργοστόλι κι όσο για τα πανέμορφα χωριά της σε ποιο ν' αναφερθώ και ποιο ν' αφήσω; Το κουκλίστικο καταπράσινο Φισκάρδο, τη γραφική κι απόκρυμνη Ασσο, τον Πόρο, την τουριστική Σκάλα, την Αγία Ευφημία, την Αγία Κυριακή, τον κολπίσκο του Μύρτου, το Μακρύ και Πλατύ Γιαλό στη Λάση. `Η τα πανέμορφα και καλαίσθητα χωριά γύρω από το Αργοστόλι. Τα Κουρκουμελάτα, τα γνωστά μας Φαρακλάτα, τα Μεταξάτα, όπου έζησε ο Λόρδος Βύρων, τα Μουσάτα, τα Βλαχάτα, τα Χιωνάτα, τα Τομάτα, τα Καλλιγάτα κι όλα τα εις άτα.

-- Και τελικά - κατέληξε η αρχηγός του πούλμαν... «Οποια πέτρα και να σηκώσεις από κάτω θωρρείς έναν Κεφαλονίτη...»!!

Ο,τι πει, ό,τι και να γράψει κανείς για την Κεφαλονιά είναι λίγο και ανεπαρκές. Εγώ απλώς από χαρά κι ευχαρίστηση κάνω μια μικρή αναφορά..!

Το γραφικό και κοσμοπολίτικο Φισκάρδο

Αρχίζοντας με το πρώτο κεφάλαιο για την Αθήνα του 5ου-4ου αιώνα περιγράφουν την πόλη της θεάς Αθηνάς με τους δρόμους της και τα μνημεία της, την Αγορά με τα δημόσια οικοδομήματα, την Ακρόπολη με τους περίλαμπρους ναούς της, τον Κεραμεικό και τα άλλα θαυμάσια μνημεία που στόλιζαν την πόλη. Στο δεύτερο κεφάλαιο διηγούνται πώς περνούσε μια συνηθισμένη μέρα της ζωής του ο Αθηναίος πολίτης. Στο τρίτο τη ζωή της γυναίκας, στο τέταρτο πώς διαπαιδαγωγούνταν τα παιδιά και οι νέοι στην Αθήνα, στο πέμπτο ποια ήταν η κατάσταση των δούλων και των μετοίκων, πώς ζούσαν και εργάζονταν. Τα δύο τελευταία κεφάλαια είναι αφιερωμένα στο πιο αρχαίο θέατρο, το θέατρο του Διονύσου και στους αρχιτεκτονικούς ρυθμούς όπως ενσαρκώνονται στα αρχιτεκτονικά και γλυπτικά μνημεία της Αθήνας του 5ου και 4ου π.Χ. αιώνα, τα οποία μαζί με τα αθάνατα μνημεία του Λόγου αποτελούν πολιτιστική κληρονομιά για όλη την ανθρωπότητα.

(Μέλπως Αξιώτη, «Κοντραμπάντο», 1959)