ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Επισιτιστική κρίση χωρίς ημερομηνία λήξης

Παπαγεωργίου Βασίλης

Σε δυσοίωνες προβλέψεις καταλήγει η έκθεση του ΟΗΕ για την «Κοινωνική κατάσταση 2011» σχετικά με την εξέλιξη της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης, αφού επισημαίνει ότι κανένας από τους παράγοντες που ωθούν τις τιμές των τροφίμων στα ύψη δεν υποχωρεί. Σημειώνεται ακόμη ότι η σημερινή επισιτιστική κρίση απέχει μόλις τρία χρόνια από την προηγούμενη (της περιόδου 2007-2008) και έτσι είναι πιο επώδυνη για τα φτωχά κράτη που δεν μπόρεσαν ακόμη να επουλώσουν τις πληγές τους.

ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΤΑΙ ότι ένας βασικός παράγοντας που διαφοροποιεί τις δύο τελευταίες επισιτιστικές κρίσεις από τις προηγούμενες είναι ο ρόλος που διαδραματίζουν οι μεγάλες τράπεζες, τα κερδοσκοπικά κεφάλαια και τα κρατικά επενδυτικά ταμεία στη διαμόρφωση των τιμών μέσων των «προθεσμιακών αγορών εμπορευμάτων».

Τα αρπακτικά του καπιταλισμού, εξαιτίας της κρίσης στις διεθνείς χρηματαγορές και το χρηματοπιστωτικό σύστημα, μετέφεραν τα κεφάλαιά τους στην αγορά εμπορευμάτων, μετατρέποντας τις τιμές των τροφίμων σε αντικείμενο χρηματιστηριακού τζόγου.

Ο ΕΙΔΙΚΟΣ ΑΝΑΛΥΤΗΣ του ΟΗΕ, Ολιβιέ ντε Σούτερ, σημειώνει ότι η πρώτη «μεγάλη κερδοσκοπική φούσκα» του 21ου αιώνα θα είναι η επισιτιστική και προειδοποιεί ότι δεν είμαστε μακριά από την έκρηξή της.

Ο Σούτερ στην ανάλυσή του υπογραμμίζει το ρόλο διαφόρων μεγάλων παικτών στο «παιχνίδι των τροφίμων», όπως η Goldman Sachs, η μεγάλη ασφαλιστική AIG, η «μακαρίτισσα» Lehman Brothers και άλλοι κολοσσοί, οι οποίοι είχαν επενδύσει, μέχρι τον Ιούλιο του 2008, 317 δισεκατομμύρια δολάρια σε βασικά εμπορεύματα και ειδικότερα τρόφιμα και ορυκτά.

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ του αμερικανικού Κογκρέσου, που εξετάζει την υπόθεση της Lehman Brothers, εκτιμά ότι από το 2003 ως το Μάρτη του 2008 τα επενδεδυμένα κεφάλαια στα εμπορεύματα αυξήθηκαν κατά 1.900% (!), φθάνοντας από τα 13 δισ. στα 260 δισ. δολάρια!

Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των κεφαλαίων επενδύθηκε στις προθεσμιακές αγορές του ρυζιού, του καλαμποκιού και της σόγιας, τριών προϊόντων που συνιστούν τη διατροφική βάση δισεκατομμυρίων ανθρώπων στον πλανήτη.

ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ της επισιτιστικής κρίσης αφορά στη δέσμευση μεγάλων ποσοτήτων βασικών προϊόντων διατροφής για την παραγωγή βιοκαυσίμων στο πλαίσιο της προσπάθειας των αναπτυγμένων οικονομιών να ξεφύγουν από την εξάρτησή τους από το πετρέλαιο.

Σημειώνεται στην έκθεση του ΟΗΕ ότι οι αναπτυγμένες χώρες παρέχουν σε ετήσια βάση 13 δισ. δολάρια για επιδοτήσεις στην παραγωγή βιολογικού ντίζελ. Αυτό έχει ως συνέπεια 120 εκατομμύρια τόνοι δημητριακών να μετατρέπονται σε καύσιμο και να αφαιρούνται από την ανθρώπινη κατανάλωση. Μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, 119 εκατομμύρια από 416 εκατομμύρια τόνους δημητριακών που παράχθηκαν το 2009 πήγε στα αποστακτήρια αιθανόλης. Η ποσότητα αυτή ήταν αρκετή για να θρέψει 350 εκατομμύρια ανθρώπους για ένα χρόνο!

ΚΕΙΜΕΝΑ:
Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Η κυρία Μέρκελ και η εργασία

Επιμένει, παρά τις διαψεύσεις, η καγκελάριος της Γερμανίας να ισχυρίζεται ότι «σε ορισμένα ευρωπαϊκά κράτη υπάρχει ελάχιστος ζήλος για εργασία».

Η κατηγορία της κυρίας Μέρκελ απευθύνεται κυρίως στους εργαζόμενους της Ελλάδας και των χωρών που βρίσκονται στην ίδια θέση, όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιταλία.

Αν και όπως αποδεικνύουν τα στοιχεία της επίσημης στατιστικής υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ο μεσοσταθμικός χρόνος εργασίας στη Γερμανία είναι 1.390 ώρες το χρόνο, ενώ στην Ελλάδα φθάνει τις 2.119 ώρες, στην Ιταλία τις 1.773 ώρες και στη Γαλλία τις 1.554 ώρες...

Τα ίδια ακριβώς στοιχεία δόθηκαν πριν λίγες βδομάδες και από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ).

Ομως, η Γερμανίδα καγκελάριος επανήλθε, δηλώνοντας: «Κοίταξα τους αριθμούς, ίσως στην πράξη ο χρόνος εργασίας (αλλού στην Ευρώπη) να είναι (πιο) υψηλός (από τη Γερμανία) σε απόλυτους αριθμούς, όμως εάν αφαιρέσετε όλες τις απεργίες και τα λοιπά, τότε διαπιστώνεται ότι τα σταθερά κράτη είναι συγκριτικά αποτελεσματικότερα».

Αυτό λοιπόν θέλει η κυρία Μέρκελ: Περισσότερες ώρες δουλειά και τέρμα οι απεργίες!

Και επειδή ζούμε σε «πονηρές» εποχές, να μην εκπλαγούμε αν στο επόμενο πακέτο μέτρων θα δούμε και την πρόταση για την απαγόρευση των απεργιών. Εδώ έφτασαν να ζητούν ουσιαστικά τη διάλυση των συνδικάτων μέσω της κατάργησης των συλλογικών συμβάσεων, στην απαγόρευση της απεργίας θα «κωλώσουν»;

Πάντως, αυτή η ρητορική της καγκελαρίου, που διαβάζει το «ευαγγέλιο» των γερμανικών μονοπωλίων, μας έφερε στο μυαλό την πύλη του Νταχάου και την επιγραφή: «Arbeit macht frei» (Η εργασία λυτρώνει)...

ΗΠΑ - ΧΡΕΟΣ Στην άμεση υποβάθμιση του αξιόχρεου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής από το επίπεδο ΑΑΑ σε εκείνο της «επιλεκτικής χρεοκοπίας», απειλεί να προχωρήσει ο οίκος αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας «Standard & Poor's», εάν οι ΗΠΑ δεν ανταποκριθούν στην πληρωμή ομολόγου που λήγει στις 4 Αυγούστου. Σχετικές δηλώσεις ως προς τις προθέσεις του Οίκου έκανε ο γενικός διευθυντής του Τζον Τσέιμπερς, ο οποίος είπε ότι «ομόλογα που λήγουν στις 4 Αυγούστου θα χαρακτηριστούν άμεσα ως "D" (default)».

ΒΡΕΤΑΝΙΑ - ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ Περίπου 700 θέσεις εργασίας ανακοίνωσε ότι θα περικόψει η βρετανική τράπεζα HSBC, σύμφωνα με πληροφορίες από πηγές που επικαλείται το πρακτορείο «Reuters». Στις περικοπές αυτές θα περιλαμβάνονται 460 θέσεις συμβούλων από υποκαταστήματα στη Μ. Βρετανία. Η ίδια η τράπεζα, η οποία απασχολεί συνολικά 55.000 υπαλλήλους στη Βρετανία, δεν έχει ακόμη προβεί σε κανένα σχόλιο. Την ίδια στιγμή, η ανταγωνίστριά της Lloyds ανακοίνωσε περικοπές 15.000 υπαλλήλων.

ΙΑΠΩΝΙΑ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Μεγάλη αύξηση της τάξης του 5,7% κατέγραψε η βιομηχανική παραγωγή το Μάη στην Ιαπωνία, γεγονός που αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην ανάκαμψη των πωλήσεων της ιαπωνικής αυτοκινητοβιομηχανίας. Πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη μηνιαία άνοδο της βιομηχανικής παραγωγής στην ιστορία της χώρας, μετά την αύξηση 7,9% το Μάρτη του 1953. Οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του πρακτορείου «Bloomberg» ανέμεναν μια άνοδο της παραγωγής κατά 5,5%.