Η ίδια η θέση της αστικής τάξης, ως τάξης μέσα στην καπιταλιστική κοινωνία, έγραφε ο Λένιν ήδη από το 1905, εγκυμονεί αναπόφευκτα την ανακόλουθη στάση της μέσα στη δημοκρατική επανάσταση... Η αστική τάξη κοιτάζει προς τα πίσω, επειδή φοβάται τη δημοκρατική πρόοδο που απειλεί να αυξήσει τις δυνάμεις του προλεταριάτου. Η ίδια η κατάσταση του προλεταριάτου ως τάξης, το αναγκάζει να είναι δημοκρατικό με συνέπεια. Ετσι, η εργατική τάξη, με δημοκρατική συνέπεια, προωθεί μια πολιτική, καθαρά λαϊκή, προς όφελος δηλ. του εργαζόμενου λαού, και αυτό σημαίνει, με συγκεκριμένους όρους, ότι προωθεί μια πολιτική συμμαχιών που, στις σημερινές συνθήκες, δεν μπορεί να είναι άλλη από αυτή του αντιιμπεριαλιστικού αντιμονοπωλιακού, δημοκρατικού μετώπου.

Με μια γενικά σωστή πολιτική στις διαδοχικές εκλογές του 1996, του 1999 (ευρωεκλογές) και του 2000 και σε συνδυασμό με τις μεγάλες αγροτικές κινητοποιήσεις των ενδιάμεσων χρόνων, το Κόμμα της εργατικής τάξης πέτυχε, ανάμεσα στα άλλα, μια σημαντική άνοδο της επιρροής του στις αγροτικές περιοχές, κύρια στους νομούς της Θεσσαλίας, που το ΠΑΣΟΚ μόνο με άφθονο ιδρώτα και αγωνία κατόρθωσε (προσωρινά) να ανακόψει στις εκλογές του 2000, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ούτε ότι η αγροτική δυσαρέσκεια υποχωρεί, ούτε ότι οι δεσμοί της αγροτιάς με την εργατική τάξη χαλαρώνουν. Αντίθετα μάλιστα, στις μεγάλες πόλεις σημειώνεται, με πολύ μικρά βήματα, μια σταθερή πρόοδος των συνεπών εργατικών δυνάμεων, κάτι που φάνηκε με αδρό τρόπο στις πρόσφατες εκλογές στο ΕΚ Θεσσαλονίκης.

Σχετικά με τη συγκριτικά μικρή αυτή πρόοδο (που, μάλιστα, στις εκλογές του 2000 φάνηκε σαν στασιμότητα του συνολικού ποσοστού, χωρίς να είναι στην πραγματικότητα), θα μπορούσε κανείς να διερωτηθεί, όπως διερωτώνται πολλοί σήμερα: - Μα καλά, για ποιο λόγο ο πολύς κόσμος δεν εξεγείρεται, όταν η λιτότητα συνεχίζεται επ' αόριστον, όταν το ασφαλιστικό πάει να κατεδαφιστεί, όταν η κυβερνητική πολιτική ευνοεί οφθαλμοφανέστατα τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου, όταν η εξωτερική πολιτική δείχνει περισσότερο παρά ποτέ απλός διεκπεραιωτής των εντολών του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, όταν η χώρα αποβιομηχανοποιείται, οι άνεργοι αυξάνουν κλπ. κλπ.; - Μα ακριβώς επειδή η ιστορική αποστολή της κυβέρνησης αυτής και του κόμματος που τη στηρίζει, του ΠΑΣΟΚ, ήδη από την εποχή του Α. Παπανδρέου, συνοψιζόταν στο να φέρει τους μικροαστούς, που αποτελούν ένα τεράστιο στρώμα της ελληνικής κοινωνίας, στο πλευρό των μεγαλοαστών, χρησιμοποιώντας όλα εκείνα τα μέσα και τους τρόπους που χρησιμοποιούν τα παραδοσιακά μικροαστικά κόμματα: διπλή γλώσσα, μικροαστικό εθνικισμό, λαϊκισμό κλπ., που κολακεύουν το μικροαστικό εγωισμό και, ορισμένες φορές, θυμίζουν ακόμα και φασισμό. Και ο κόσμος συνεχίζει να διερωτάται, πού μπορεί να οδηγήσουν όλα αυτά.

Η επιφανειακή ταύτιση στον τρόπο ζωής και στη νοοτροπία - όμως όχι και στην κοινωνική θέση και οικονομική δύναμη - αστών και μικροαστών μπορεί να αφήνει περιθώρια για τη δημιουργία του ΑΑΔ Μετώπου, αλλά κάνει την πράξη πολύ δύσκολη, αν όχι βασανιστική. Στο υποκειμενικό επίπεδο, ο μικροαστός, ο άνεργος, ο μικρός μισθωτός, ο αγρότης, φοβάται να αποκόψει τον ομφάλιο λώρο που τον συνδέει με ένα σύστημα που δείχνει πανίσχυρο, στο δε συλλογικό επίπεδο είναι πολύ δύσκολο να αναδειχτεί αυτή η «ενότητα βούλησης», ώστε να επιχειρηθεί αυτό το αποφασιστικό βήμα της ρήξης. Στους κύκλους, τέλος, της διανόησης, κυριαρχεί το ένστικτο της ατομικής καταξίωσης, με άλλα λόγια η προσπάθεια για ενσωμάτωση στο σύστημα με την απόκτηση θέσεων, διακρίσεων κλπ., γι' αυτό και ο ΣΥΝ έχει, με κάποιες εξαιρέσεις, όλα τα χαρακτηριστικά του κόμματος των μικροαστών διανοουμένων στο δρόμο προς την έμπρακτη καταξίωση. Γενικά, επικρατεί ένα κλίμα αντιδραστικό, όπου αντιρρήσεις επιτρέπονται μόνο σε δευτερεύοντα σημεία και μόνο από «καταξιωμένους», δηλ. άτομα υπεράνω πάσης υποψίας, αυτούς που ο Μαρξ αποκαλούσε «φιλισταίους». Το γενικά αντιδραστικό αυτό κλίμα που επικρατεί φέρνει αποθάρρυνση και, έτσι, είναι φυσικό τα πράγματα να δείχνουν μερικές φορές ακόμα και στάσιμα και η πορεία προς τα εμπρός αργή και βασανιστική.

Παρ' όλα αυτά τα αρκετά αποθαρρυντικά, οι κινητοποιήσεις της αγροτιάς, των συνταξιούχων, οι κινητοποιήσεις για την Παιδεία και, πάνω απ' όλα, οι κινητοποιήσεις της εργατικής τάξης σε μια σειρά τομείς, δείχνουν ότι, ακόμα και στο υποκειμενικό επίπεδο, οι συνθήκες ωριμάζουν και, κάτω από ορισμένες συνθήκες, θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη συνένωση των αγώνων εργατικής τάξης, φτωχής αγροτιάς, μικρομεσαίων και διανόησης σ' αυτό δηλαδή που οι θέσεις 20-22 αποκαλούν όρους και προϋποθέσεις για λαϊκή εξουσία και οικονομία. Η ταξική αυτή συμμαχία στην πράξη θα έχει καθαρά το χαρακτήρα της ρήξης με την εξουσία των μονοπωλίων και όλα εξαρτώνται από τους ρυθμούς, το βαθμό και τη στιγμή ωρίμανσής της. Εξαιτίας ακριβώς του κινδύνου αυτού, η κυβερνητική και γενικά, αστική προπαγάνδα βρίσκεται, φυσικά, «επί των επάλξεων» και δεν παύει να κατηγορεί και να καταγγέλλει «τα στενά συντεχνιακά συμφέροντα που ταλαιπωρούν το κοινωνικό σύνολο με συνεχείς διαδηλώσεις στους δρόμους» (χαρακτηριστικός μικροαστικός κρωγμός που εκμεταλλεύεται συστηματικά το κλίμα αποθάρρυνσης), έτσι ώστε τα διάφορα διεκδικητικά κινήματα να παραμένουν απομονωμένα το ένα από το άλλο και να επιβραδύνεται έτσι η ωρίμανση στον υποκειμενικό τομέα. Η επιτυχία, συνεπώς, της δημιουργίας της κοινωνικής συμμαχίας που θα δώσει το ΑΑΔ μέτωπο εξαρτάται, με τη σειρά της, σε μεγάλο ποσοστό από το βαθμό ωρίμανσης της ταξικής πάλης των διαφόρων κοινωνικών στρωμάτων που θα το απαρτίζουν (θέση 18), αλλά και από τις συγκυρίες που θα επιβάλουν στις ταξικές αυτές δυνάμεις την ενότητα, τη σύμπνοια και την αλληλεγγύη στη δράση.

Ετσι λοιπόν, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στη θέση 35, σχετικά με τα «προβλήματα που παραμένουν σήμερα, όπως και την περίοδο του 15ου Συνεδρίου», πολύ περισσότερο μάλιστα που το αντιδραστικό κλίμα αποθάρρυνσης σήμερα έχει ενταθεί. Η θέση 36 που εκτιμά με ρεαλιστικό τρόπο την αντιδραστική ιδεολογική εκστρατεία και που συμπληρώνεται από τη θέση 38, για την προσπάθεια για επιμέρους συσπειρώσεις, θα έπρεπε να συνδέεται άμεσα με τη θέση 42, συμπληρωμένη με την ανάγκη για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ανάπτυξη και διαπαιδαγώγηση της ΚΝΕ. Η μαρξιστική θεωρία διδάσκει στον προλετάριο να μην παραμερίζει μπροστά στην αστική κυριαρχία, να μη δείχνει αδιαφορία για την αστική ανάπτυξη, να μην εγκαταλείπει τις τύχες του στα χέρια της αστικής τάξης, αλλά, αντίθετα, να συμμετέχει στα δρώμενα με τον πιο ενεργητικό τρόπο για τους συνεπείς προλεταριακούς σκοπούς, δηλαδή για την επαναστατική αλλαγή. Στις σημερινές συνθήκες, η ανάπτυξη και δράση της νεολαίας, αυτού του «ζωντανού αύριο» που αποτελεί την προφυλακή του αγώνα, είναι, θα έλεγα, το πιο ενδεικνυόμενο ζητούμενο για την προώθηση της ωρίμανσης του υποκειμενικού παράγοντα σε όλες ανεξαίρετα τις κοινωνικές δυνάμεις του ΑΑΔ μετώπου.