ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

1973: Κορυφώνεται η παγκόσμια «πετρελαϊκή κρίση»

17 Οκτώβρη 1973, η σύσκεψη των Αράβων υπουργών πετρελαίων στο Κουβέιτ. Η απόφασή της για μείωση της παραγωγής πυροδότησε την κρίση

Στις 5 Δεκέμβρη 1973 κορυφώνεται η παγκόσμια «κρίση των πετρελαίων», καθώς οι Αραβες απειλούν με νέα μείωση της παραγωγής κατά 5%, αν δεν πεισθεί το Ισραήλ να αποχωρήσει από τα κατεχόμενα αραβικά εδάφη. Η Ευρώπη απειλείται με πολικό χειμώνα και δραματική έλλειψη τροφίμων, ενώ οι τιμές των μετοχών στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου σημειώνουν «βουτιά» κατά 2 δισεκατομμύρια στερλίνες, καθώς οι Αραβες αποφασίζουν να αποσύρουν τα κεφάλαιά τους από τις δυτικές τράπεζες.

Στην ουσία, επρόκειτο για μια μεγάλη καπιταλιστική κρίση, μια κρίση που αγκάλιασε όλες τις πλευρές του καπιταλιστικού συστήματος. Η πετρελαϊκή ήταν μια μόνο πλευρά αυτής της κρίσης.

Επί της ουσίας, η κρίση αυτή, που θεωρείται η μεγαλύτερη μετά το τρομακτικό χρηματιστηριακό κραχ του 1929 - 1933, άρχισε τον Αύγουστο του 1971 με την απόφαση του Αμερικανού προέδρου Νίξον για την άρση της μετατρεψιμότητας του δολαρίου σε χρυσό. Ηταν μια απόφαση που δυναμίτισε τα θεμέλια του παγκόσμιου νομισματικού συστήματος, που βασιζόταν στη μεταπολεμική συνθήκη του Μπρέτον Γουντς. Ακολούθησε μια χιονοστιβάδα εξελίξεων που έπληξε όλα τα νομίσματα και τις οικονομίες των ανεπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών.

Μέσα σ' αυτή την ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα έρχεται να προστεθεί και η απόφαση των αραβικών χωρών για τη μείωση της παραγωγής πετρελαίου. Ηταν μια απόφαση με οικονομικές και πολιτικές διαστάσεις. Ηταν μια πράξη άμυνας απέναντι στη ληστρική πολιτική των ιμπεριαλιστικών χωρών και των πολυεθνικών επιχειρήσεων και ταυτόχρονα μια μορφή πίεσης για την επίλυση του μεσανατολικού προβλήματος.

Οι συνέπειες από την απόφαση των πετρελαιοπαραγωγών χωρών ήταν άμεσες και οδυνηρές, κυρίως για τις χώρες της δυτικής Ευρώπης, οι οποίες είχαν μεγάλο βαθμό εξάρτησης από το πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Σε πολλές χώρες λαμβάνονται έκτακτα μέτρα, όπως η εκ περιτροπής κυκλοφορία των αυτοκινήτων, η επιβολή δελτίου για τα υγρά καύσιμα, η αλλαγή της θερινής ώρας κ.ά. Στη Βρετανία, η κυβέρνηση συζητούσε ακόμη και τη μείωση της εργάσιμης βδομάδας σε... τρεις μέρες, ενώ το BBC καλούσε τους Βρετανούς να κοιμούνται νωρίς..!

Στο Νότιο Ιόνιο, την Πελοπόννησο, τις Κυκλάδες και την Κρήτη προβλέπονται νεφώσεις με βροχές και καταιγίδες τοπικά ισχυρές. Στη Θεσσαλία, τη Στερεά και από το απόγευμα στα Δωδεκάνησα προβλέπονται νεφώσεις με τοπικές βροχές. Στην υπόλοιπη χώρα θα υπάρχουν λίγες νεφώσεις. Από το απόγευμα στη Δυτική Ελλάδα τα φαινόμενα θα εξασθενήσουν. Ομίχλες θα σημειωθούν τις πρωινές ώρες. Οι άνεμοι θα πνέουν στα δυτικά, κεντρικά και βόρεια ανατολικοί, βορειοανατολικοί μέχρι ισχυροί, στα νότια πολύ ισχυροί και στην υπόλοιπη χώρα νοτιοανατολικοί μέχρι ισχυροί. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί στα βόρεια από 1-15, στα υπόλοιπα ηπειρωτικά και το Ιόνιο από 5-17, στο Αιγαίο από 9-19 και στη Θεσσαλονίκη από 5-14 βαθμούς.

Για την Αττική προβλέπονται νεφώσεις με ασθενείς τοπικές βροχές. Οι άνεμοι θα πνέουν ανατολικοί, βορειοανατολικοί μέχρι μέτριοι και μετά το μεσημέρι ισχυροί. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 9-16 βαθμούς.

1901 Γεννιέται ο Ουόλτ Ντίσνεϊ. Αμερικανός σκηνοθέτης και παραγωγός κινηματογραφικών ταινιών, πρωτοπόρος των ταινιών κινουμένων σχεδίων. Ο Ντίσνεϊ δημιούργησε πολλούς από τους αγαπημένους παιδικούς ήρωες, ενώ «ζωντάνεψε» στη μεγάλη οθόνη και πολλούς από τους ήρωες των γνωστών και παλιών παραμυθιών. Στη διάρκεια του Β` Παγκοσμίου Πολέμου, ο Ντίσνεϊ γύρισε αρκετές ταινίες κατά παραγγελίαν του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, που προπαγάνδιζαν τον «αμερικάνικο τρόπο ζωής». Σημαντικός και ταλαντούχος καλλιτέχνης, ο Ντίσνεϊ προτίμησε να θέσει την τέχνη του στην εξυπηρέτηση των προπαγανδιστικών αναγκών του «αμερικάνικου ονείρου». Θεωρείται ένας από τους πιο αποτελεσματικούς προπαγανδιστές, αφού κατάφερνε, μέσα από τις πιο «αθώες» παιδικές ιστορίες, να αναδεικνύει τις αξίες του καπιταλιστικού συστήματος και οι ήρωές του να αποτελούν πρότυπα αυτού του συστήματος.

ΚΑΤΕΣΤΗΣΕ σαφές η κυπριακή κυβέρνηση ότι στο πλαίσιο των προσπαθειών για συνέχιση της διαδικασίας των εκ του σύνεγγυς συνομιλιών δεν πρόκειται να γίνει ανεκτή οποιαδήποτε παραχώρηση ή προσπάθεια εξευμενισμού του Ραούφ Ντενκτάς, κατά το νέο γύρο επαφών, από τον εκπρόσωπο των Ηνωμένων Εθνών, Αλβαρο ντε Σότο, που άρχισε τις επαφές του στη Λευκωσία με συνάντηση χτες το πρωί με τον Πρόεδρο Κληρίδη, ενώ αργά το απόγευμα αναμενόταν να δει και τον Ντενκτάς (σελίδα 8)

ΚΑΚΗ είναι η σημερινή κατάσταση του ΙΚΑ ως αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών δεκαετιών ολόκληρων, τόνισε χτες στη Βουλή ο βουλευτής του ΚΚΕ Π. Κοσιώνης σε παρέμβασή του στη συζήτηση Επερώτησης βουλευτών της ΝΔ για την κατάσταση του ασφαλιστικού συστήματος (σελίδα 22)

ΟΥΤΕ βδομάδα δεν κράτησε η «επ' αόριστον» (κατά τους αξιωματούχους της «ΚΦΟΡ») παύση πυρός στη σερβική κοιλάδα του Πρέσεβο. Κοσσοβάροι Αλβανοί αυτονομιστές της οργάνωσης «Απελευθερωτικός Στρατός Πρέσεβο, Μεντβέγια, Μπουγιάνοβατς» (UCPMB) εκτόξευσαν χτες τέσσερις όλμους κατά σερβικής αστυνομικής περιπόλου στο χωριό Λουκάνε (βρίσκεται στα διοικητικά όρια της νότιας Σερβίας με το Κοσσυφοπέδιο), δίχως ευτυχώς να υπάρξουν θύματα (σελίδα 23)

ΕΞΟΡΜΗΣΗ στο πολυκατάστημα «ΧΟΝΤΟΣ» στην Ομόνοια πραγματοποίησαν το Σάββατο το πρωί μέλη του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας, με αφορμή προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στα συγκεκριμένα πολυκαταστήματα (σελίδα27)

ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ, να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, απαιτούν από την Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία με χτεσινή κοινή επιστολή τους οι συνδικαλιστικές Ενώσεις των μηχανικών και των θερμαστολαδάδων. Ζητούν να συγκληθεί άμεσα η Εκτελεστική Επιτροπή της Ομοσπονδίας για να αποφασίσει τη συμμετοχή των ναυτεργατών στη μεθαυριανή απεργία (σελίδα 30)

ΓΟΝΥΠΕΤΗΣ στα πόδια των επιχειρηματιών έπεσε χτες η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, για να εξευμενίσει την οργή τους, αφού το τελευταίο διάστημα η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης έχει βρεθεί στο στόχαστρο των «αγορών» και άρχισε να τους μοιράζει δώρα εκατοντάδων δισ. δραχμών, με στόχο την τόνωση του χρηματιστηρίου (σελίδα 32)

ΓΕΓΟΝΟΤΑ 5 ΔΕΚΕΜΒΡΗ

1927 Ανακοινώνεται στη Βουλή ότι ο αριθμός των ανέργων στην Αθήνα φθάνει τις 25.000.

1928 Ψηφίζεται στη Βουλή το νομοσχέδιο που επαναφέρει τον αντιδραστικό θεσμό της Γερουσίας.

1967 Κατακόρυφη άνοδος της θερμοκρασίας στα παγωμένα νερά της Ανταρκτικής προκαλεί έκρηξη ηφαιστείου στη «Νήσο της Απογοήτευσης». Το φαινόμενο είχε παρατηρηθεί τελευταία φορά το 1944.

1976 Για πρώτη φορά στα μεταπολεμικά χρονικά της Ιαπωνίας, το κυβερνών κόμμα των Ελεύθερων Δημοκρατών χάνει την απόλυτη πλειοψηφία. Ρόλο καταλύτη στο εκλογικό αποτέλεσμα έπαιξε το σκάνδαλο «Λόκχιντ», που συγκλονίζει τη χώρα.

1980 Ηττάται στις βουλευτικές εκλογές της Δυτικής Γερμανίας, ο υποψήφιος της Ενωσης Χριστιανοδημοκρατών - Χριστιανοκοινωνιστών και πρωθυπουργός της Βαυαρίας Χανς Γιόζεφ Στράους. Νικητής αναδεικνύεται και πάλι ο συνασπισμός Σοσιαλδημοκρατών - Ελευθέρων Δημοκρατών. Οι τελευταίοι αυξάνουν τη δύναμή τους κατά 10,6%.

1986 Επανεκλέγεται πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο Ζακ Ντελόρ. Στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΟΚ στο Λονδίνο, ο καγκελάριος Χέλμουτ Κολ θέτει αιφνιδίως θέμα σχέσεων της Κοινότητας με την Τουρκία. Μετά τη σχετική συζήτηση, ωστόσο, και με παρέμβαση της Βρετανής πρωθυπουργού Μάργκαρετ Θάτσερ, το αίτημα ένταξης της Τουρκίας απορρίπτεται με κατηγορηματικό τρόπο.