Η πόρτα του ήταν, φυσικά, ανοιχτή. Με υποδέχτηκε, μικρόσωμος πλάι στο παράθυρό του, δείχνοντάς μου στο δρόμο έναν άντρα που έμοιαζε Πακιστανός και μου είπε: «Είναι ένας άνθρωπος, που δεν μπορεί να διαπραγματεύεται με κανέναν τρόπο, που δεν μπορεί να επηρεάσει, ούτε άμεσα ούτε έμμεσα, τα πιο ιερά συμφέροντα της κοινωνίας, στην οποία ανήκει. Είναι ένας άνθρωπος, που τον κυβερνούν άρχοντες, στην εκλογή των οποίων δεν μπορεί να συμβάλει με κανέναν τρόπο, με νόμους, κανονισμούς και διοικητικές πράξεις, που βαραίνουν συνεχώς πάνω του, χωρίς να έχει κάνει χρήση του δικαιώματος που ανήκει σε κάθε πολίτη να επηρεάζει από τη μεριά του τις κοινωνικές συμβάσεις, σε ό,τι αφορά το ιδιαίτερο συμφέρον του. Είναι ένας άνθρωπος εξευτελισμένος, που η μοίρα του έχει αφεθεί στις ιδιοτροπίες, στα πάθη και τα συμφέροντα μιας ανώτερης κάστας».
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΚΟΥΛΙΔΗΣ: Ξέρετε, όμως, ότι τώρα στην Ελλάδα υπονομεύονται τα συνταγματικά μας δικαιώματα;
ΜΑΞΙΜΙΛΙΑΝΟΣ ΡΟΒΕΣΠΙΕΡΟΣ: Αυτοί που κάνουν πόλεμο ενάντια σ' έναν λαό, προκειμένου να σταματήσουν την πρόοδο της λευτεριάς και να εκμηδενίσουν τα δικαιώματα του ανθρώπου, θα πρέπει να καταδιώκονται απ' όλους, όχι σαν συνηθισμένοι εχθροί, αλλά σαν δολοφόνοι και ληστές.
Γ. Κ.: Φανταστείτε ότι εδώ η Ευρωπαϊκή Ενωση μάς ζητά, με δικαστική απόφαση, να αποζημιώσουμε τον τέως βασιλιά για τη δήμευση της περιουσίας του...
Μ. Ρ.: Η Ευρώπη δεν αντιλαμβάνεται ότι μπορεί να ζήσει χωρίς βασιλιάδες, χωρίς ευγενείς, κι εμείς ότι μπορεί κανείς να ζήσει μαζί τους. Η Ευρώπη σπαταλάει το αίμα της, για να φορέσει αλυσίδες στους ανθρώπους. Κι εμείς, για να τις σπάσουμε. Οι αξιότιμοι γείτονές μας απασχολούν με κάθε σοβαρότητα τον κόσμο, με την υγεία του βασιλιά, με τις διασκεδάσεις και τα ταξίδια του. Θέλουν οπωσδήποτε να πληροφορήσουν τους επιγόνους ποιαν ώρα δείπνησε, ποιαν ώρα γύρισε απ' το κυνήγι, ποιο είναι το τυχερό κομμάτι γης που κάθε στιγμή της μέρας είχε την τιμή να πατηθεί από τα σεπτά του πόδια, ποια είναι τα ονόματα των προνομιούχων σκλάβων που εμφανίστηκαν εμπρός του κατά την ανατολή και τη δύση του ήλιου. Εμείς πληροφορούμε τον κόσμο για τα ονόματα και τις αρετές των ηρώων που πέθαναν πολεμώντας για τη λευτεριά. Τον πληροφορούμε σε ποιο κομμάτι γης οι τελευταίο δορυφόροι των τυράννων έφαγαν χώμα. Οι βασιλιάδες, οι αριστοκράτες, οι τύραννοι, όποιοι και αν είναι, χαρακτηρίζονται εξεγερμένοι σκλάβοι ενάντια στον κυρίαρχο της γης, που είναι το ανθρώπινο γένος και ενάντια στο νόμο της οικουμένης, που είναι η φύση.
Γ. Κ.: Και τι θα λέγαμε για τους παπάδες, που τον μνημονεύουν και τον υποδέχονται σαν βασιλιά, όταν έρχεται στην Ελλάδα;
Μ. Ρ.: Παπάδες, με ποιους τίτλους αποδείξατε την αποστολή σας; Υπήρξατε πιο δίκαιοι, πιο ταπεινοί, πιο φίλοι της αλήθειας από τους άλλους ανθρώπους; Λατρέψατε την ισότητα, υπερασπιστήκατε τα δικαιώματα των λαών, αποστραφήκατε το δεσποτισμό, χτυπήσατε την τυραννία; Εσείς είπατε στους βασιλιάδες: «Είστε η εικόνα του Θεού πάνω στη γη, από αυτόν και μόνο αντλείτε την ισχύ σας». Και οι βασιλιάδες σάς απάντησαν: «Ναι, είστε αληθινά οι απεσταλμένοι του Θεού, ας ενωθούμε για να μοιραστούμε τα λάφυρα και τις προσφορές των θνητών». Το σκήπτρο και το θυμιατήρι συνωμότησαν, για να ατιμάσουν τον ουρανό και να σφετεριστούν τη γη. Και, όπως λέει ο Σαιν Ζυστ, οι βασιλιάδες θα καταφύγουν στις ερήμους ανάμεσα στα άγρια ζώα, που τους μοιάζουν. Και η φύση θα αποκτήσει πάλι τα δικαιώματά της.
Από τον Διονύση Α. Ζήβα, σε έκδοση του Πολιτιστικού Τεχνολογικού Ιδρύματος ΕΤΒΑ, Αθήνα, 2000
Ο καθηγητής Διονύσης Ζήβας, γνωστός από πολύχρονες έρευνες και δημοσιεύσεις του της ιστορίας της αρχιτεκτονικής και της πολεοδομίας στο ζακυνθινό χώρο, μας έδωσε τώρα και την άλλη πτυχή του πολιτισμού των Επτανήσων στο τέλος της φεουδαλικής εποχής, εκείνη των μέσων παραγωγής, αυτή που τελικά αποτελεί τη βάση για όποιο άλλο εποικοδόμημα, την οικονομία και την παραγωγή.
Η Ζάκυνθος είχε έναν αρκετά σημαντικό τομέα γεωργικής παραγωγής, πολύ πριν τη «σταφιδική έκρηξη» του 19ου αιώνα, τομέας ο οποίος αφορούσε μια ήπια παραγωγή κυρίως για εσωτερική κατανάλωση, έτσι, που οι παραγωγικές μονάδες να έχουν ανάλογα μεγέθη, από οικιακή έως και κάτι παραπάνω κλίμακα. Φυσικά, υπήρχαν και οι εξαιρέσεις μεγαλύτερων μονάδων που ανήκαν σε αρχοντικές οικογένειες πάντα όμως σε μεσαία επίπεδα.
Θαυμάζει κανείς, όχι μόνο την τελειότητα, αλλά και την τελείωση των κατασκευών, που μέσα από πείρα αιώνων έφθασαν πραγματικά σε μορφές που δεν τους χρειάζεται πια καμία μεταβολή ή βελτίωση, όσο αντιδιαλεκτικό και αν ακούγεται αυτό. Ομως δεν είναι αντιδιαλεκτικό, δεδομένου ότι οι παραγωγικές σχέσεις, είχαν πολύ μικρές μεταβολές από τη βυζαντινή και βενετσιάνικη φεουδαρχία μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, από έξω ήρθε στα Επτάνησα (όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα) η αλλαγή των παραγωγικών μέσων, που έφερε την αλλαγή στις παραγωγικές σχέσεις μετά κυρίως τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, και ως τότε, η τεχνική είχε κατασταλάξει σε διαμορφωμένες κατασκευές και επινοήσεις από αιώνες, ίσως και πριν από το βυζάντιο.
Οι κατασκευές αυτές είναι αξιοθαύμαστες στην τελειότητά τους. Οικονομία στο υλικό, χρήση ντόπιων υλικών (κυρίως ξύλο και πέτρα), σοφή λειτουργική διάταξη από το ευρύτερο συγκρότημα, (παραγωγικός χώρος και κτίριο) μέχρι τη μηχανολογική διάταξη των κατασκευών, ως ακόμη και την τελευταία λεπτομέρεια, τον τελευταίο στροφέα, βίδα ή λαβή ενός μοχλού.
Βλέπει κανείς τη σοφή χρήση του υλικού, το οποίο συνήθως είναι απλό και ντόπιο, ξύλο, πέτρα, ελάχιστες φορές εισαγόμενο μέταλλο, και αυτό όπου χρησιμοποιείται κατασκευάζεται από ντόπιους τεχνίτες, και αφορά στοιχεία που δεν μπορούν να κατασκευαστούν από ξύλο. Ετσι, έχουμε σιδηρά τα στεφάνια στα βαρέλια, ελάχιστους άξονες ή κάποιους συνδετήρες σε πιεστήρια, στεφάνια τροχών και άλλα μικροεξαρτήματα σε κάρα, αλλά έχομε ολόκληρα συστήματα μηχανολογικών συστημάτων οδοντωτών τροχών σε πιεστήρια και μύλους ή κοχλιωτών αξόνων σε πιεστήρια, τα οποία παραλαμβάνουν ισχυρές τάσεις, τα οποία είναι κατασκευασμένα από ξύλο. Τα στοιχεία αυτά, γεωμετρικά δύσκολα και μηχανολογικά απλά στη σύλληψη αλλά πολύπλοκα στην κατασκευή, είναι κατασκευασμένα εξ ολοκλήρου από ξύλο, του οποίου έχουν χρησιμοποιηθεί με θαυμαστή τελειότητα οι φυσικές ιδιότητές του σε συνδυασμό με την απαιτούμενη καταπόνηση και έχουν μορφοποιηθεί με μηχανολογική ακρίβεια που θα τη ζήλευε και μια βιομηχανοποιημένη κατασκευή. Ποιος μηχανικός σήμερα θα μπορούσε να σχεδιάσει αλλά και να κατασκευάσει ο ίδιος μόνος του με το συνεργείο ή την «κομπανία» του ένα σύστημα κίνησης μύλου ή ελαιοτριβείου, του οποίου η κάθε λαξευτή μυλόπετρα ή λιθάρι ζυγίζει κοντά έναν τόνο, από ξύλο και με εργαλεία της προβιομηχανικής εποχής; Δοκάρια, δοκίδες, άξονες, οδοντωτοί τροχοί μετάδοσης κίνησης, μετατροπής της σχέσης δύναμης - διαστήματος αλλά και αλλαγής των αξόνων αυτής της κίνησης σε ένα αρμονικό αλλά και εντυπωσιακό σύστημα, είναι όλα κατασκευασμένα σε ένα τέλειο σύνολο.
Παράλληλα, η χρήση της πέτρας, στην κατασκευή των βαρέων στοιχείων του «συγκροτήματος», πέρα φυσικά από τα κτίρια, συνδυάζεται πλήρως με τα άλλα στοιχεία, είτε αυτή είναι μυλόπετρα, είτε «λιθάρι» ελαιοτριβείου, είτε βάση τσιπουριάς ή συλλεκτήρας ελαιοτριβείου, και πρόκειται για μονόλιθους βάρους που φτάνει ή και ξεπερνά τον τόνο.