Με όλο και μεγαλύτερα ελλείμματα «κλείνει ταμείο» κάθε χρόνο τέτοια εποχή ο Συνασπισμός, μια και οι σοσιαλδημοκρατικές του επενδύσεις δεν αποδίδουν και η αριστερή του ρητορεία δεν επιτυγχάνει τους δημαγωγικούς και αποπροσανατολιστικούς της σκοπούς. Οχι τουλάχιστον στο βαθμό που θα τον ικανοποιούσε...

Το 2000 σηματοδότησε για τον Συνασπισμό εξελίξεις απευκταίες από την Κουμουνδούρου, που ωστόσο μοιραία θα προέκυπταν, ως συνέπεια μιας πολιτικής που τον ταύτισε με το ΠΑΣΟΚ και τον κατέγραψε στις λαϊκές συνειδήσεις ως έναν φιλόδοξο υποψήφιο διαχειριστή, ως «μία από τα ίδια».

Κόντρα σε μια πραγματικότητα που διαρκώς συνηγορούσε εναντίον των θέσεών του, διαψεύδοντάς τες πολλές φορές, ο Συνασπισμός συνέχισε και το 2000 να προσπαθεί να «πατά σε δύο βάρκες», αναλαμβάνοντας όλα τα ρίσκα μιας τέτοιας ακροβασίας. Ετσι, ενδυόμενος τη λεοντή της Αριστεράς, την ίδια στιγμή που θριαμβολογούσε για το «ιστορικό επίτευγμα της ΟΝΕ», καυτηρίαζε λεκτικά την «οικονομική και όχι πραγματική σύγκλιση».

Την ίδια στιγμή που υπερασπιζόταν ασμένως τον «ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας», τη συμμετοχή της Ελλάδας και την ένταξη άλλων χωρών, στην υπάρχουσα (και όχι σε κάποια άλλη νοητή) Ευρωπαϊκή Ενωση, την κατηγορούσε για έλλειμμα κοινωνικής ευαισθησίας!

Η προσπάθειά του για διασπορά ψευδαισθήσεων σε ό,τι αφορά στον πραγματικό χαρακτήρα της ΕΕ και των επιτελείων της, έγινε πιο καθαρή στα μέσα του Δεκέμβρη. Οι δηλώσεις των στελεχών του (από όλες τις τάσεις) για τα αποτελέσματα της Διακυβερνητικής Διάσκεψης στη Νίκαια - που σηματοδότησε εξελίξεις ιδιαίτερα δυσμενείς για τους λαούς των χωρών-μελών της ΕΕ - υπηρετούσαν θαυμάσια την προσπάθεια της πλήρους αντιστροφής των όσων έλαβαν χώρα στη Νίκαια.

Ηταν, ο ΣΥΝ, από τους πρώτους πολιτικούς φορείς που έσπευσαν να χαιρετίσουν ως «θετική» τη Συμφωνία του Ελσίνκι κι όταν προσφάτως αποδείχτηκε ο πραγματικός της χαρακτήρας, στην εταιρική σχέση ΕΕ-Τουρκίας, που βασίστηκε στο γράμμα και το πνεύμα του Ελσίνκι, τι είπε; Μα, ότι το Ελσίνκι ήταν «καλό» κι αν γέννησε μια «κακή» εταιρική σχέση φταίνε γι' αυτό οι ατυχείς κυβερνητικοί χειρισμοί! Ούτε ίχνος αυτοκριτικής.

Το ευρωενωσιακό και καθαρά σοσιαλδημοκρατικό πνεύμα διαπνέει όλα τα ντοκουμέντα του κόμματος του χρόνου που πέρασε, την εκλογική του διακήρυξη, τις θέσεις για το τρίτο του τακτικό συνέδριο, την πολιτική απόφαση του συνεδρίου, τις αποφάσεις Κεντρικών Πολιτικών Επιτροπών κ.ο.κ.

Η χρονιά που φεύγει είναι πραγματικό «περιβόλι» για την άντληση παραδειγμάτων που αποδεικνύουν περίτρανα τον πολιτικό καιροσκοπισμό της ηγεσίας του, την υποταγή της στην «αντικειμενική πραγματικότητα» της «νέας τάξης» και την πρόσδεσή της στους σχεδιασμούς της.

Ας δούμε ορισμένα τέτοια παραδείγματα: Στην προεκλογική συγκέντρωση του ΣΥΝ στη Θεσσαλονίκη, στις 6/4, ο Ν. Κωνσταντόπουλος δήλωνε: «Η Θεσσαλονίκη όντως μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην ανασυγκρότηση των Βαλκανίων και στην εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας»! Ηταν όμως ο ίδιος που ένα μήνα πριν, στις 19 του Μάρτη, κάτω από την πίεση των αγώνων του φιλειρηνικού κινήματος είχε παραδεχτεί: «Το ψευδώνυμο Σύμφωνο Σταθερότητας είναι στην πραγματικότητα σχέδιο πρόκλησης και συντήρησης της ρευστότητας, που θα αποτελεί μόνιμο κίνδυνο αμφισβήτησης συνόρων, καντονοποίησης και διαμελισμού εδαφών»!!! Πότε έλεγε ψέματα; Και γιατί;

Αλλά και πρόσφατα, στις 6 του Οκτώβρη, ο ίδιος ο Ν. Κωνσταντόπουλος αιτούνταν να «αλλάξει το Σύμφωνο Σταθερότητας έτσι ώστε να συμπεριλάβει και τη Γιουγκοσλαβία και να βοηθήσει στην ανάπτυξη της περιοχής»! Ολοι λοιπόν στη «θανατηφόρα αγκάλη» του ιμπεριαλισμού, κατά περίπτωση, η Τουρκία και η Κύπρος στην ΕΕ, η Γιουγκοσλαβία στο Σύμφωνο Σταθερότητας κ.ο.κ., να μην ξεφύγει κανείς από τον ασφυκτικό έλεγχο του μονοπωλιακού κεφαλαίου.

Ενα ακόμη παράδειγμα αναντιστοιχίας λόγων και έργων: Τον περασμένο Οκτώβρη η ηγεσία του ΣΥΝ εξέδωσε απόφαση, όπου γίνεται λόγος για τη Γιουγκοσλαβία και την «κατάρρευση του προηγούμενου αντιδημοκρατικού και αυταρχικού καθεστώτος»! Μ' αυτό το καθεστώς όμως η ηγεσία του ΣΥΝ διατηρούσε άριστες σχέσεις, εκπροσώπους αυτού του καθεστώτος κάλεσε και παρευρέθησαν στο συνέδριό του! Πότε ήταν πολιτικά ειλικρινής και έντιμος, τότε που συνδιαλεγόταν μαζί τους ή τώρα που τους καταδικάζει (καταδίκη που δε συνοδεύεται από την αυτοκριτική για την αλλοτινή του στάση);

Στην ίδια απόφαση γίνεται αναφορά και στο Παλαιστινιακό. Οσο κι αν ψάξει κανείς να βρει έστω μια λέξη, μια αναφορά που να σκιαγραφεί έστω τους ενόχους για το νέο ιμπεριαλιστικό έγκλημα - αυτή τη φορά σε βάρος του παλαιστινιακού λαού - δε θα βρει τίποτε απολύτως!

Κάπως έτσι, «μια στο καρφί και μια στο πέταλο», αλλά σταθερά και απαρέγκλιτα στις γενικές πολιτικές κατευθύνσεις, πορεύτηκε ο Συνασπισμός το 2000. Κι αυτή ακριβώς την πορεία πλήρωσε στις βουλευτικές εκλογές, όπου μετά βίας «πάτησε» το 3% (από 5,12%) και οριακά εισήλθε στη Βουλή.

Αυτή ακριβώς η «παθογόνος» πορεία ευθύνεται και για την έρπουσα εσωκομματική κρίση, τη σύγκρουση μεταξύ τάσεων και ομάδων, που εκτιμούν και προσεγγίζουν διαφορετικά τα ζητήματα τακτικής. Η κρίση εκδηλώθηκε πιο έντονα τον περασμένο χρόνο: Αδράνεια των οργανώσεων του κόμματος, αποχώρηση 19 στελεχών του και περισσότερων μελών, αποδοκιμασία από στελέχη των επιλογών της ηγεσίας και ακύρωση πρωτοβουλιών της (π.χ. διαπλοκή, για την οποία η Μ. Δαμανάκη κατηγόρησε την ηγεσία του κόμματος πως τάσσεται επιλεκτικά εναντίον συγκεκριμένων οικονομικών συμφερόντων).

Το τρίτο τακτικό συνέδριο του κόμματος, που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Ιούνη, δε στάθηκε ικανό να γεφυρώσει τις διαφορές. Αντίθετα, το απίστευτο παρασκήνιο και οι διαβουλεύσεις κυοφόρησαν την ανάδειξη του «αριστερού ρεύματος» σε κυρίαρχο του παιχνιδιού, κάτι που σηματοδότησε τη σκλήρυνση της στάσης των «εκσυγχρονιστών». Το σήμερα, έξι μήνες μετά το συνέδριο, βρίσκει το κόμμα εν μέσω πιέσεων των «εκσυγχρονιστών» για άμεση σύμπλευση σε όλα τα επίπεδα με το ΠΑΣΟΚ και των «αριστερών» για διάκριση του ρόλου του, φοβούμενοι πως σε διαφορετική περίπτωση θα απορροφηθούν στη χοάνη του «εκσυγχρονιστικού μπλοκ» και θα σβήσει κάθε ελπίδα για έναν πιο αναβαθμισμένο ρόλο στο μελλοντικό πολιτικό σκηνικό, όπου τίποτε δεν αποκλείεται, μηδέ εξαιρουμένης της συνεργασίας με το κυβερνών κόμμα.

Η προσπάθεια τον περασμένο Νοέμβρη της ΚΠΕ να «κλειδώσει» την εκλογική τακτική του ΣΥΝ για τις εκλογές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση έδωσε αφορμή για ένα νέο γύρο συγκρούσεων. Οι «αριστεροί» αποφάσισαν «ήξεις-αφήξεις»: «Στόχος είναι η αυτόνομη κάθοδος, αλλά δεν αποκλείονται συνεργασίες». Οι «εκσυγχρονιστές» κατήγγειλαν πως η απόφαση προκαταλαμβάνει πολιτικές εξελίξεις. Τη σύγκρουση ενέτειναν οι δηλώσεις της Μ. Δαμανάκη περί της ανάγκης δημιουργίας ενός νέου συνασπισμού εξουσίας και η έκφραση της επιθυμίας της να συνεργαστεί με τον Δ. Αβραμόπουλο. Ο Ν. Κωνσταντόπουλος της απαντά σκληρά, αφήνοντας ανοιχτό ακόμα και το ενδεχόμενο της διαγραφής της.

Ανεξάρτητα από την εσωκομματική κρίση και το πώς και πότε αυτή θα κλείσει τον κύκλο της, το σίγουρο είναι πως ο νέος χρόνος δε θα σηματοδοτήσει καμία αλλαγή στην πολιτική ρότα του ΣΥΝ. Επίσης σίγουρο θα πρέπει να θεωρείται ότι, για όσο καιρό του το επιτρέπουν οι συνθήκες, θα παίζει το μόνο ρόλο που έμαθε καλά: Να αποπροσανατολίζει όσους μπορεί από το κύριο, στρέφοντας την προσοχή τους στα δευτερεύοντα.

Οκτώ μήνες μετά τις εκλογές και λίγες μέρες πριν την ένταξη στη ζώνη του ευρώ, οι κατασκευαστές των κομμάτων-αναχώματα ή κομμάτων περιορισμένης ευθύνης και διάρκειας, έριξαν στην «αγορά» με περισσή υπερηφάνεια τον καινούριο τους δημιούργημα: το κόμμα Αβραμόπουλου.

Η είσοδός του στην πολιτική σκηνή έγινε με τρόπο αντάξιο των προσδοκιών τους. Με εκκωφαντικό και παρατεταμένο θόρυβο και βαβούρα στις τηλεοπτικές οθόνες, ακριβώς για να μην ασχοληθεί κανείς με το όποιο περιεχόμενο αλλά να εντυπωσιαστεί από το λούστρο και το περιτύλιγμα. Η πρωτοφανής φασαρία που έκαναν τα κανάλια είχε στόχο να αποκρυβεί και συσκοτιστεί η βαθιά συντηρητική φυσιογνωμία του νέου κόμματος και, ταυτόχρονα, να δημιουργηθεί η αίσθηση ότι χρειάζεται και πρέπει να επιβιώσει, «μέχρι νεωτέρας» βέβαια.

Αποστολή του κόμματος Αβραμόπουλου «επίσημα» είναι «να ταρακουνήσει τα λιμνάζοντα νερά στο κομματικό σύστημα», τουλάχιστον για το επόμενο εξάμηνο και αν χρειαστεί για ολόκληρη την τριετία.

Το χρειάζονταν τα μεγάλα αφεντικά αυτό το νέο κόμμα, γιατί, εκτός των άλλων, πρέπει να στηριχτεί η κυβέρνηση Σημίτη, η οποία, σύμφωνα με το δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα απέναντι στην ΕΕ και το ΔΝΤ, μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2001 πρέπει να έχει σχεδόν ολοκληρώσει το δεύτερο κύμα των νεοφιλελεύθερων διαρθρωτικών αλλαγών (σαρωτικές ιδιωτικοποιήσεις και ολοκληρωτικό ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, απελευθερώσεις αγορών, ασφαλιστικό, κλπ.). Από την άλλη, ορισμένοι από τους ισχυρούς επιχειρηματικούς κύκλους δεν έχουν κρύψει την επιδίωξή τους να χρησιμοποιήσουν το νέο κόμμα ως ένα ακόμα «όπλο» για να ενισχύσουν τη θέση τους στο μοίρασμα της πίτας και στην ανακατανομή της οικονομικής και πολιτικής ισχύος, η διαμάχη για τα οποία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Από αυτή την άποψη δεν πρέπει να θεωρείται τυχαίο ότι ο δήμαρχος δήλωσε πως θα ανακοινώσει τα επόμενα συστατικά του κόμματός του (ιδρυτική διακήρυξη, πρόγραμμα, όνομα, στελέχη) μέσα στους επόμενους μήνες και μέχρι το καλοκαίρι του 2001!

Φυσικά είναι αστείο να περιμένει κανείς ότι το νέο κόμμα θα φέρει κάτι καινούριο στην πολιτική ζωή και θα την ανανεώσει. Ο Δ. Αβραμόπουλος δεν είναι προϊόν παρθενογένεσης. Είναι χρόνια τώρα στο κουρμπέτι και έχει δώσει χειροπιαστές αποδείξεις τόσο για τις ιδέες του όσο και για τις διαχειριστικές ικανότητές του. Πρόκειται για έναν ένθερμο οπαδό του νεοφιλελευθερισμού, ο οποίος φιλοδοξεί να διακριθεί κυρίως στις μεθόδους εφαρμογής και επιβολής των πιο σκληρών αντιλαϊκών μέτρων. Αυτό άλλωστε επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά και από τις πρώτες δηλώσεις που έκανε ως αρχηγός του ανύπαρκτου μέχρι τώρα κόμματός του. Ο ίδιος τοποθέτησε το κόμμα του στον νεφελώδη «μεσαίο χώρο» και το «κέντρο», αλλά οι διακηρύξεις του, η προτιμησιακή σχέση του με την Εκκλησία αλλά και οι απόπειρες προσέλκυσης και των χουντοβασιλικών (βλέπε Μ. Μανωλάκος), δείχνουν ότι ο «μεσαίος χώρος» του είναι βαθιά γκρίζος, σχεδόν μαύρος.

Τα γεννητούρια του νέου κόμματος συνοδεύτηκαν από τα δώρα των νονών, μεταξύ των οποίων τα ευνοϊκά γκάλοπ και τα εκλογικά σενάρια, τα οποία τοποθετούσαν τον πήχη στο 12,3%(!), ποσοστό που χρειάζεται να συγκεντρώσει το νέο κόμμα για να παίξει το ρόλο του «ρυθμιστή» στο δικομματισμό. Αυτή, φυσικά, είναι και η φιλοδοξία του επίδοξου μεσσία, ο οποίος φρόντισε όμως ταυτόχρονα να ξεκαθαρίσει ότι μόνο προεκλογικά θα συμφωνήσει για κυβερνητική συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ ή τη ΝΔ!

Θα ήταν ασυγχώρητη αφέλεια να μην μπορεί και ο τελευταίος εργαζόμενος να διακρίνει ότι το νέο κόμμα δεν αποτελεί την «εναλλακτική λύση» στο δικομματισμό, αλλά συμπλήρωμά του που χρησιμοποιείται ακριβώς για να μην πάρει σάρκα και οστά η πραγματική εναλλακτική λύση που έχει ανάγκη ο λαός και ο τόπος: Το Λαϊκό Μέτωπο.