ΒΕΡΟΛΙΝΟ - ΣΤΟΚΧΟΛΜΗ - ΛΙΣΑΒΟΝΑ.-

«Οι Ευρωπαίοι αρχίζουν με τη σειρά τους να πληρώνουν το τίμημα για το ότι ακολούθησαν άβουλα τον αμερικανικό μαινόμενο ταύρο», σχολίαζε χτες η ιρακινή εφημερίδα «Ας - Σάουρα», σχολιάζοντας μ' αυτόν τον τρόπο το σάλο που έχει ξεσπάσει «αίφνης» στην Ευρώπη, με αφορμή το λεγόμενο σύνδρομο των Βαλκανίων...

Την ίδια ώρα, χτες, ο Γερμανός καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ καμωνόταν τον ανήξερο, υποστηρίζοντας, μετά τη συνάντησή του με το Σουηδό πρωθυπουργό στο Ανόβερο, πως επιθυμεί διακαώς από το ΝΑΤΟ «ειλικρινείς πληροφορίες και γεγονότα για το πού και με ποιες συνέπειες χρησιμοποιήθηκαν όπλα απεμπλουτισμένου ουρανίου στα Βαλκάνια». Στη συνέχεια ο καγκελάριος Σρέντερ εξέφρασε «προσωπικές επιφυλάξεις» για το εάν όντως προκαλούν προβλήματα στην υγεία τα όπλα απεμπλουτισμένου ουρανίου, ενώ στο τέλος έσπευσε να συμμεριστεί την πρόταση του (Γερμανού) υπουργού Αμυνας, Ρούντολφ Σάρπινγκ, για απαγόρευση τέτοιων όπλων... Ετσι, για να είναι καλυμμένος από όλες τις μπάντες...

Ομως, και ο Ρούντολφ Σάρπινγκ, που έριξε στο τραπέζι την ιδέα της «μελλοντικής»... απαγόρευσης όπλων απεμπλουτισμένου ουρανίου, είχε νωρίτερα καταστήσει σαφές πως δε βλέπει ...«κανέναν λόγο προκειμένου να υποβληθούν σε εξετάσεις και οι 60.000 Γερμανοί στρατιώτες που υπηρέτησαν στα Βαλκάνια»... Ο ίδιος μιλώντας προχτές στο τηλεοπτικό δίκτυο ZDF είχε δηλώσει ότι υποβλήθηκαν σε ιατρικές εξετάσεις 118 Γερμανοί στρατιώτες που υπηρέτησαν σε περιοχές «πιθανόν υψηλού κινδύνου», αλλά απέφυγε να αναφερθεί στα αποτελέσματα των εξετάσεων. Κάπως έτσι συμπληρώνεται η γενικότερη συμπεριφορά «πολιτικής σχιζοφρένειας» στους κυβερνητικούς κύκλους του Βερολίνου...

Οι ασκοί του Αιόλου με τη σφραγίδα των όπλων απεμπλουτισμένου ουρανίου έχουν ανοίξει για τα καλά... καθώς ολοένα και περισσότερες διαστάσεις προσλαμβάνει το γενικότερο ζήτημα χρήσης αυτών των όπλων και σε στρατιωτικά γυμνάσια.

Χτες, για παράδειγμα, το βρετανικό υπουργείο Αμυνας ανακοίνωσε πως βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου χρησιμοποιήθηκαν (και χρησιμοποιούνται;) στη διάρκεια ασκήσεων του βρετανικού στρατού από το 1990 στα πεδία βολής στις κομητείες Κάμπρια (βορειοδυτική Αγγλία) και Σόλγουεϊ Φιρθ (Σκοτία)... Εκπρόσωπος του υπουργείου διευκρίνισε ότι η κυβέρνηση «δεν έχει κανένα λόγο να πιστεύει ότι τα πυρομαχικά αυτά έθεσαν σε κίνδυνο την υγεία των στρατιωτών». Εντούτοις, ο πρόεδρος της Επιτροπής Αμυνας της Βουλής των Κοινοτήτων, Μπρους Τζορτζ, ζήτησε την επείγουσα διενέργεια έρευνας για τις επιπτώσεις της χρήσης τέτοιων πυρομαχικών όχι μόνον στους στρατιώτες, αλλά και στον πληθυσμό των συγκεκριμένων κομητειών.

Αντίθετα με τη σχιζοφρένεια που προκαλεί στη γερμανική ηγεσία η «καυτή πατάτα» του συνδρόμου των Βαλκανίων και τη βρετανική «ψυχραιμία», στην Πορτογαλία οι αντιδράσεις ήταν περισσότερο ξεκάθαρες και οξείς...

Ομάδα Πορτογάλων εμπειρογνωμόνων έφθασε χτες στο δυτικό Κοσσυφοπέδιο και ξεκίνησε τις δικές της έρευνες σχετικά με τον εντοπισμό των επιπέδων ραδιενέργειας, παίρνοντας δείγματα εδάφους, αέρα και νερού. Τα πρώτα αποτελέσματα αυτών των ερευνών αναμένονται το λιγότερο σε ένα μήνα. Επιπλέον σήμερα κλιμάκιο των Πορτογάλων υπουργών Αμυνας, Επιστημών και Εσωτερικών θα μεταβούν στο Κοσσυφοπέδιο, όπου θα έχουν επαφές με εκεί Πορτογάλους αξιωματούχους.

Παράλληλα το πορτογαλικό υπουργείο Αμυνας ανακοίνωσε την έναρξη διενέργειας ιατρικών εξετάσεων σε περίπου 10.000 άτομα, που αποτέλεσαν το στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό αποστολών στα Βαλκάνια από το 1996. Ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Αντόνιο Γκουτέρες εξέφρασε και δημόσια τις επιφυλάξεις του για τις καθησυχαστικές ανακοινώσεις του ΝΑΤΟ, λέγοντας: «Θέλουμε να έχουμε τις δικές μας πληροφορίες, βασισμένες στις δικές μας έρευνες. Είναι η καλύτερη εγγύηση για να φθάσουμε στην αλήθεια».

Ομως, δεν ήταν μόνον η Πορτογαλία που ανήγγειλε τη διενέργεια ιατρικών εξετάσεων σε στρατιώτες που συμμετείχαν σε ΝΑΤΟικές αποστολές. Χτες, η «Ανώτατη Διοίκηση» του Νορβηγικού Στρατού ανακοίνωσε πως θα υποβληθούν άμεσα σε ιατρικές εξετάσεις όλοι οι Νορβηγοί στρατιώτες που υπηρέτησαν σε αποστολές στο εξωτερικό από τη δεκαετία του '90. Ο αριθμός των στρατιωτών αυτών κυμαίνεται από 20.000 έως 30.000 άνδρες... Η συγκεκριμένη είδηση έρχεται μία βδομάδα αφότου καταλάμβαναν πρώτη θέση στις σελίδες του νορβηγικού Τύπου οι φωτογραφίες του Νορβηγού ταγματάρχη Σβέιν Ρούσετ και του λοχαγού Οέιβιντ Στάινσεν. Ηταν τότε που οι γιατροί διέγνωσαν πως και οι δύο Νορβηγοί στρατιωτικοί, που είχαν υπηρετήσει στην πολυεθνική δύναμη (SFOR) στη Βοσνία, πάσχουν από καρκίνο...

Στο χορό της υποβολής ερωτηματικών προς το ΝΑΤΟ πήραν χτες μέρος οι κυβερνήσεις της Πολωνίας και της Κροατίας. Η πολωνική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως θα υποβληθούν σε εξετάσεις όσοι Πολωνοί στρατιώτες υπηρετούν στα Βαλκάνια. Ο πρωθυπουργός της Κροατίας, Ιβιτσα Ράτσακ, ζήτησε από το ΝΑΤΟ εξηγήσεις σχετικά με το «εάν» ρίχτηκαν στην Αδριατική όπλα εμπλουτισμένου ουρανίου που δε χρησιμοποιήθηκαν στους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς κατά της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας...

Αντίθετα, ο υπουργός Αμυνας της Βουλγαρίας Μπόικο Νόεφ υιοθετούσε στάση αμερικανο-βρετανικής «ψυχραιμίας», ανακοινώνοντας χτες στη Σόφια πως δε δε βλέπει «αρκετά στοιχεία για τις επιπτώσεις της χρήσης απεμπλουτισμένου ουρανίου στην ανθρώπινη υγεία και ως εκ τούτου δε θα ληφθούν σχετικά μέτρα για τους Βούλγαρους στρατιώτες που υπηρετούν στο Κοσσυφοπέδιο»...

Τη σκυτάλη της υποκρισίας για τους πολλαπλούς κινδύνους που ελλοχεύει η χρήση πυρομαχικών απεμπλουτισμένου ουρανίου την πήρε χτες και η γενική εισαγγελέας του Ειδικού Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης για την πρώην Γιουγκοσλαβία.

Η Κάρλα ντε Πόντε, η γυναίκα που τον περασμένο Ιούνη αποφάνθηκε πως δεν υπάρχει λόγος για παραπομπή των ηγετών ΝΑΤΟικών και ευρωπαϊκών δυνάμεων που βομβάρδισαν το 1999 την ΟΔ Γιουγκοσλαβίας με τις κατηγορίες της διάπραξης εγκλημάτων πολέμου, «έσπασε χτες τη σιωπή» της... για να πει πως είναι έτοιμη να δώσει στη δημοσιότητα τα στοιχεία που περιέχει ο φάκελος για τη χρήση όπλων εμπλουτισμένου ουρανίου και τα οποία είχε συγκεντρώσει όταν... «εξέταζε» το ενδεχόμενο να ασκήσει δίωξη εναντίον του ΝΑΤΟ για τους βομβαρδισμούς κατά του Βελιγραδίου. Η εκπρόσωπος της κ. Ντελ Πόντε, Φλοράνς Χάρτμαν, μιλώντας χτες προς το Γαλλικό Πρακτορείο αποκάλυψε άθελά της τον γνώμονα με τον οποίο χαράζει τις αποφάσεις το Ειδικό Δικαστήριο του ΟΗΕ: Τη «συναίνεση» (προφανώς μεταξύ των υπερδυνάμεων...). Η Φλοράνς, επικαλούμενη τη σχετική έκθεση ειδικών που είχε λάβει πριν μήνες η Ντελ Πόντε, πρόσθεσε: «Μια επιστημονική συζήτηση παίρνει τώρα έκταση σχετικά με την επίδραση που μπορεί να έχουν αυτού του τύπου τα βλήματα και είναι πιθανό στο μέλλον να υπάρξει συναίνεση (!) ότι αυτός ο τύπος βλημάτων παραβιάζει τους νόμους που αναφέρονται στα όπλα, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση σύγκρουσης».

Σε ειδησεογραφικό επίπεδο, ο γερμανικός Τύπος έφερε χτες στη δημοσιότητα ορισμένα ενδιαφέροντα στρατιωτικά έγγραφα σχετικά με τη χρήση απεμπλουτισμένου ουρανίου.

Η εφημερίδα «Μπερλίνερ Μόργκενποστ» δημοσίευσε έγγραφο του γερμανικού Πενταγώνου με ημερομηνία 16 Ιουλίου 1999, σύμφωνα με το οποίο το ΝΑΤΟ είχε προειδοποιήσει και παροτρύνει για τη λήψη μέτρων προστασίας σε στρατιώτες και πολιτικό προσωπικό, κάνοντας αναφορά σε «πιθανές τοξικές απειλές» από τη χρήση όπλων απεμπλουτισμένου ουρανίου.

Η «Μπερλίνερ Ζέιτουνγκ», από την πλευρά της, δημοσίευσε δηλώσεις του επικεφαλής του Προγράμματος για το Περιβάλλον του ΟΗΕ (UNEP), Κλάους Τόπφερ, σύμφωνα με τις οποίες το ΝΑΤΟ ευθύνεται, μεταξύ άλλων, και για τη σιωπή που τηρεί σχετικά με τις ακριβείς τοποθεσίες του Κοσσυφοπεδίου και της Σερβίας, στις οποίες ερρίφθησαν όπλα απεμπλουτισμένου ουρανίου. Ο Τόπφερ κατήγγειλε τη στάση του Βορειοατλαντικού Συμφώνου για την αναστολή ερευνών σε συγκεκριμένες τοποθεσίες, αντιδρώντας στη δικαιολογία ΝΑΤΟικών αξιωματούχων πως «κάτι τέτοιο δεν είναι πλέον απαραίτητο».

Επιτροπή της UNEP έχει πραγματοποιήσει έρευνες σε 11 από 112 περιοχές του Κοσσυφοπεδίου που έχει καταδείξει το ΝΑΤΟ ως στόχους χρήσης όπλων απεμπλουτισμένου ουρανίου. Η συγκεκριμένη επιτροπή εμπειρογνωμόνων εντόπισε υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας σε οκτώ τοποθεσίες του Κοσσυφοπεδίου, αλλά τα τελικά αποτελέσματα των ερευνών αυτών δεν αναμένονται πριν από τον ερχόμενο Μάρτη.

Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας με επιστολή του προέδρου του Κ. Λιάσκα προς τον πρόεδρο της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επανέρχεται στις καταγγελίες του για τις επιπτώσεις των ΝΑΤΟικών βομβαρδισμών στη Γιουγκοσλαβία και ζητά περαιτέρω εξηγήσεις από την Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία μέχρι τώρα τις παρακάμπτει, προσπαθώντας να συγκαλύψει τη συνενοχή της στο αποτρόπαιο αυτό έγκλημα κατά των λαών των Βαλκανίων και όχι μόνο... Ενα έγκλημα μάλιστα που έγινε στο όνομα της υπεράσπισης των... ανθρωπίνων δικαιωμάτων! Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος του ΤΕΕ ζητά, υπό το φως των νέων εξελίξεων, την επανεξέταση των καταγγελιών σχετικά με τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στο περιβάλλον από τους βομβαρδισμούς, προβλήματα τα οποία είχαν καταγγείλει το Μάη του 1999 - ενώ δηλαδή συνεχίζονταν οι βομβαρδισμοί - το ΤΕΕ και η Ενωση Ελλήνων Χημικών, με τεκμηριωμένη αναφορά τους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τον ΟΗΕ.

Υπενθυμίζουμε ότι το ΤΕΕ και η ΕΕΧ με την προσφυγή τους είχαν ζητήσει την καταδίκη όλων των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης τα οποία συμμετέχουν στο ΝΑΤΟ, επισημαίνοντας ότι παραβιάστηκαν μια σειρά από κοινοτικές οδηγίες και διεθνείς συμβάσεις. Σύμφωνα με την καταγγελία τα ευρωπαϊκά κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ, είτε εγκρίνοντας τους βομβαρδισμούς, είτε συμμετέχοντας σ' αυτούς και μάλιστα κατά χημικών και βιομηχανικών εγκαταστάσεων, διυλιστηρίων, μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, πετροχημικών, λιπασμάτων και αποθηκών καυσίμων, προκάλεσαν τεράστια οικολογική καταστροφή που μπορούσε να βλάψει το περιβάλλον στην Ελλάδα και γενικότερα στην Ευρώπη. Υπογραμμιζόταν ότι από ανάλογους βομβαρδισμούς στον Περσικό Κόλπο ανακοινώθηκε εκ των υστέρων από τις αμερικανικές αρχές ότι διαχύθηκαν στο περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής τεράστιες ποσότητες καπνού, αιωρούμενων σωματιδίων, διοξειδίου του θείου, οξειδίων του αζώτου, πτητικών οργανικών υδρογονανθράκων και πολυκυκλικών αρωματικών υδατανθράκων, καθώς και πολυχλωριωμένων διοξινών, ουρανίων και άλλων γνωστών και αγνώστων επικίνδυνων ουσιών, που επέφεραν προβλήματα υγείας σε μεγάλο αριθμό στρατιωτών και πολιτών. Οι τοξικότερες από αυτές - τονιζόταν - είναι μη αποικοδομήσιμες σταθερές ενώσεις και παραμένουν αναλλοίωτες επί πολλά χρόνια, βιοσυσσωρεύονται και είναι δυνατόν να μεταφερθούν με τις αέριες μάζες σε γειτονικές χώρες σε μεγάλη έκταση. Από την οικολογική καταστροφή στη Γιουγκοσλαβία - υπογραμμιζόταν - προκλήθηκε ρύπανση σε μεγάλα υδατορεύματα διευρωπαϊκής κλίμακας (όπως ο Δούναβης), με άμεσο κίνδυνο να μεταφερθούν τοξικά ρυπαντικά φορτία σε πολλές χώρες της Ευρώπης, στη Μαύρη Θάλασσα και μέσω των Στενών των Δαρδανελίων σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο, υποβαθμίζοντας την ποιότητα του φυσικού περιβάλλοντος και την ποιότητα ζωής σε περιοχές που εκτείνονται σε τρεις ηπείρους.

Οπως είναι γνωστό, η Επιτροπή Αναφορών του Ευρωκοινοβουλίου, με βάση την προσφυγή του ΤΕΕ και της ΕΕΧ, είχε ζητήσει εξηγήσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία στις 31 Μάη 2000 είχε απαντήσει ούτε λίγο ούτε πολύ ότι «η σύγκρουση στο Κοσσυφοπέδιο (!) δεν προκάλεσε περιβαλλοντικές καταστροφές στην περιοχή»!.. Οι εξηγήσεις αυτές δεν κρίθηκαν ικανοποιητικές ούτε καν από τον πρόεδρο της Επιτροπής Αναφορών, ο οποίος σε έγγραφό του στις 5 Σεπτέμβρη 2000 προς τις δύο ελληνικές επιστημονικές οργανώσεις δήλωνε ότι «η Επιτροπή Αναφορών αποφάσισε να ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να της παράσχει συμπληρωματικές πληροφορίες» και να προχωρήσει στην επανάληψη της εξέτασης του θέματος. Από τότε όμως δεν υπήρξε ούτε φωνή ούτε ακρόαση...

Οπως τονίζει ο πρόεδρος του ΤΕΕ στη νέα του επιστολή που έστειλε στις 5 Γενάρη 2001, «επειδή έχει παρέλθει έκτοτε ικανό χρονικό διάστημα, αλλά και επειδή οι τελευταίες πληροφορίες αναφορικά με την ύπαρξη θανατηφόρων κρουσμάτων καρκίνου μεταξύ των στρατευμένων που υπηρέτησαν στο Κοσσυφοπέδιο και τη Βοσνία, είναι εύλογο να προκαλούν ευρύτατη ανησυχία και εμμέσως επιβεβαιώνουν τις καταγγελίες που είχαμε συμπεριλάβει στην από 19 Μάη 1999 αναφορά μας. Παρακαλούμε λοιπόν όπως μας γνωρίσετε αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανταποκρίθηκε στο αίτημά σας για παροχή συμπληρωματικών πληροφοριών και αν η Επιτροπή σας προχώρησε στην περαιτέρω εξέταση του θέματος. Σε αντίθετη περίπτωση, θέλουμε να ελπίζουμε ότι θα μεριμνήσετε - υπό το φως, μάλιστα, των νέων δεδομένων - για την επανεξέταση της αναφοράς μας».

Επιπλέον ο πρόεδρος του ΤΕΕ Κ. Λιάσκας σε δηλώσεις του επισήμανε ότι ούτε η εργαστηριακή υποδομή της χώρας, ούτε η μέθοδος που ακολουθείται εγγυώνται την ακρίβεια των μετρήσεων που έχουν γίνει ως προς τους ρύπους που προκάλεσαν οι βομβαρδισμοί στη Γιουγκοσλαβία. Επισήμανε μάλιστα ότι η μέτρηση γίνεται για έναν έκαστο ρύπο ξεχωριστά, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η αλληλοεπίδραση που έχουν αυτοί μεταξύ τους.

Στο μεταξύ σημαντικές καταγγελίες έκανε χτες και ο καθηγητής Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Σπύρος Ραψομανίκης, ο οποίος στη διάρκεια του βρώμικου πολέμου είχε ανακοινώσει την τεράστια αύξηση των διοξινών στη Βόρεια Ελλάδα, για να δεχτεί - τότε - τις επικρίσεις των αρμοδίων κυβερνητικών παραγόντων. Οπως δήλωσε χτες, μαζί με τον συνάδελφό του Χ. Ζερεφό και υπάλληλο του υπουργείου Εξωτερικών είχαν μεταβεί στη Γιουγκοσλαβία προκειμένου να συμμετάσχουν στην ομάδα «Focus», η οποία έκανε μετρήσεις ρύπανσης. «Συντάχθηκε - τόνισε - έκθεση από μετρήσεις των Ρώσων συναδέλφων, οι οποίοι με κινητά συνεργεία μετρούσαν συνεχώς τη ρύπανση. Δε μας επιτράπηκε η είσοδος στο Κόσσοβο. Αυτή η έκθεση κατατέθηκε από τον υπάλληλο του υπουργείου Εξωτερικών στο υπουργείο. Από κει και πέρα ούτε ακούσαμε ούτε είδαμε τίποτα»!

«Θα θέλαμε να δούμε - δήλωσε σε άλλο σημείο - τους αριθμούς των μετρήσεων που έχουν γίνει μέχρι τώρα κοντά στο Κόσσοβο, στους στρατιώτες ή όποιον Ελληνα αφορά το θέμα. Δε μιλώ για αριθμούς ρύπανσης στο έδαφος κοντά στο στρατόπεδο. Ο άνθρωπος αναπνέει τριάντα φορές το λεπτό μερικά κυβικά μέτρα. Θα έπρεπε να είχαν γίνει προληπτικά μετρήσεις στην ατμόσφαιρα σε εικοσιτετράωρη βάση για να δούμε αν υπήρχε κίνδυνος από τότε στους στρατιώτες που βρίσκονταν εκεί. Εφόσον γνωρίζουμε ότι ο τρόπος εισαγωγής αυτών των σωματιδίων είναι από τη μύτη και το στόμα, έπρεπε να γίνουν μετρήσεις στην ατμόσφαιρα κι όχι στο έδαφος και κάθε έξι μήνες. Δεν αναπνέουμε κάθε έξι μήνες. Κι αυτό αποτελεί ερώτημά μου: Εγιναν; Πού είναι τα αποτελέσματα;».