Σχεδόν τα 2/3 από τα 876 εκατομμύρια των αναλφάβητων όλου του κόσμου είναι γυναίκες. Παιδιά που έχουν γεννηθεί από γυναίκες, οι οποίες δεν έχουν πάει σχολείο είναι δύο φορές πιθανότερο να πεθάνουν πριν από τα πρώτα τους γενέθλια, από τα παιδιά που γεννήθηκαν από μητέρες που έχουν πάει στο νηπιαγωγείο. Οι μορφωμένες μητέρες μεγαλώνουν υγιέστερα παιδιά και οι οικογένειές τους είναι περισσότερο ικανές να τα προστατεύσουν και να τα υποστηρίξουν.

Αυτά είναι τα στοιχεία που δίνει φέτος η «Γιούνισεφ» για να υποστηρίξει αυτό που σαν τίτλο έχει βάλει σε επιμέρους κεφάλαιο της έκθεσής της: «Η κατάσταση των γυναικών και η παιδική ανάπτυξη είναι αλληλένδετα». Οπως δείχνουν τα πιο αναλυτικά της στοιχεία, τα ποσοστά των γυναικών - ανά γεωγραφική περιοχή - που κατέχουν στοιχειώδη μόρφωση (ανάγνωση - γραφή), έχουν βελτιωθεί σε σχέση με αυτά που υπήρχαν πριν μια δεκαετία. Υπάρχουν ωστόσο περιοχές που τα ποσοστά αυτά συνεχίζουν να είναι κάτω από το 50%, όταν σε αναπτυγμένες χώρες αυτά τα ποσοστά ξεπερνούν το 95%! Ενδεικτικά στην περιοχή της Νοτιότερης Ασίας, το ποσοστό αυτό είναι της τάξης του 41% (το 1990 ήταν 33%), ενώ στα Αραβικά κράτη το ποσοστό αυτό φτάνει μετά βίας το 49% (37% στις αρχές του 1990). Χαμηλό είναι το ποσοστό στοιχειώδους μόρφωσης και για την περιοχή κάτω της Σαχάρας Αφρική, που κυμαίνεται στο 52%.

Εκτός, όμως, από τη «μόρφωση», η «Γιούνισεφ» βάζει δύο ακόμα όρους για τη βελτίωση της κατάστασης των γυναικών. Ο πρώτος έχει να κάνει με την ηλικία που οι γυναίκες «επιλέγουν» να γίνουν μητέρες. «Σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, περισσότερο από το 1/3 των γυναικών γίνονται μητέρες στην εφηβεία τους. Σχεδόν 15 εκατομμύρια κορίτσια 15-19 χρόνων γίνονται μητέρες κάθε χρόνο, δηλαδή γεννούν το 10% των παιδιών σε παγκόσμιο επίπεδο. Ομως η πιθανότητα θανάτου από αιτίες σχετικές με την εγκυμοσύνη είναι τέσσερις φορές υψηλότερη σ' αυτή την ηλικιακή ομάδα απ' ό,τι για γυναίκες μεγαλύτερες των 20 ετών», σημειώνει η οργάνωση. Οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά γεννήσεων σ' αυτή την ηλικία είναι απ' τον αναπτυσσόμενο κόσμο η Αγκόλα, το Ζαΐρ, η Λιβερία, η Σομαλία και η Σιέρα Λεόνε. Απ' τον βιομηχανικό κόσμο τα πρωτεία κατέχουν οι ΗΠΑ, η Νέα Ζηλανδία, η Μεγάλη Βρετανία, η Ιρλανδία και ο Καναδάς.

Τέλος, ο άλλος όρος της οργάνωσης για τη βελτίωση της θέσης της γυναίκας είναι ο περιορισμός της κακοποίησής τους απ' τους συντρόφους τους. «Είναι αξιοσημείωτο ότι παιδιά κακοποιημένων γυναικών κινδυνεύουν έξι φορές περισσότερο να πεθάνουν πριν φτάσουν την ηλικία των πέντε ετών», λέει η «Γιούνισεφ». Μάλιστα και γι' αυτό το θέμα δίνονται ενδεικτικά ποσοστά ενηλίκων γυναικών που έχουν υποστεί κακοποίηση από τον σύντροφό τους, σε κάποια τους σχέση: Πουέρτο Ρίκο (48%), Αίγυπτος (34%), Καναδάς (29%), Νικαράγουα (28%), Αυστραλία (23%), ΗΠΑ (22%), Κολομβία (19%), Μολδαβία (14%), Ελβετία (13%) και Φιλιππίνες (5%). Ποσοστά που είναι φυσικά πολύ υψηλότερα, αφού ως γνωστόν ελάχιστες είναι οι γυναίκες που παραδέχονται και πολύ περισσότερο καταγγέλλουν σε αρμόδιες αρχές την κακοποίησή τους...

Τέσσερα είναι τα κύρια σημεία που τονίζει η έκθεση για την «Κατάσταση των Παιδιών στον Κόσμο για το 2001», αφού πρώτα ξεκαθαρίσει πως χρειάζονται 80 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο «για να δώσουμε σε κάθε νεογέννητο του κόσμου μια καλή αρχή στη ζωή». Τα τέσσερα σημεία που έχουν ενδιαφέρον αν προσεχτούν, είναι:

Να σημειώσουμε, τέλος, και κάποιες φράσεις - δηλώσεις της διευθύντριας της «Γιούνισεφ» Κάρολ Μπέλαμι, τις οποίες έκανε στη Νέα Υόρκη, όπου και παρουσιάστηκε - στις 23 Γενάρη - η ετήσια έκθεση της οργάνωσης. «Πάρα πολλοί ηγέτες της πολιτικής και της οικονομίας αδυνατούν να συλλάβουν τις ουσιώδεις αλήθειες σχετικά με την ανθρώπινη ανάπτυξη», «Η μεγαλύτερη τραγωδία είναι ότι πολλοί άνθρωποι σε θέσεις - κλειδιά, δεν καταλαβαίνουν το πόσο κρίσιμα είναι αυτά τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής», «Η φτώχεια στην παιδική ηλικία είναι απεχθής και ανήθικη. Σταδιακά οδηγεί σε μια κολοσσιαία απώλεια ανθρώπινου δυναμικού», «Φτωχά, υποσιτισμένα και ασθενικά παιδιά, συνθέτουν ένα φτωχό και αδύναμο κράτος. Επενδύοντας στα παιδιά και τις οικογένειες, ένα κράτος τελικά επενδύει στη δική του αειφόρο ανάπτυξη»...