Συναγωνιστές και συναγωνίστριες,

Σύντροφοι και συντρόφισσες,

Η φετινή χρονιά, χρονιά ενταγμένη στο γιορτασμό των 100 χρόνων του Κόμματός μας, είναι αφιερωμένη στα 70χρονα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Και σήμερα, εδώ στο Λιτόχωρο τιμάμε όλους τους αγωνιστές και τις αγωνίστριες του ΔΣΕ, όλους όσοι έπεσαν, τραυματίστηκαν στις ηρωικές μάχες του.

Τιμάμε σήμερα όλους όσοι πολέμησαν στη μάχη στο Λιτόχωρο, όλους εκείνους και εκείνες που πολέμησαν ηρωικά, σε όλα τα βουνά, τις πόλεις και τα χωριά της Ελλάδας.

Για το Κόμμα μας αποτελεί χρέος και καθήκον μας, να αναδείξουμε την αιματοποτισμένη προσφορά του λαϊκού ηρωικού Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας στη σκληρή, άνιση, αλλά δίκαιη πάλη του, για να μαθαίνουν οι νέοι και να θυμούνται οι παλιοί.

Ιδιαίτερα σήμερα, που τα διάφορα αστικά επιτελεία ξαναγράφουν την Ιστορία από την αρχή και έχουν κάνει επιστήμη τη διαστρέβλωση, την παραχάραξή της, τη συκοφάντηση της κορυφαίας στιγμής της ταξικής πάλης στη χώρα μας, που είναι η πάλη του ΔΣΕ.

Πριν από 70 χρόνια, από εδώ, από το Λιτόχωρο άρχισαν να γράφονται οι ηρωικές σελίδες της τρίχρονης εποποιίας του ΔΣΕ, όταν τη νύχτα της 30ής προς την 31η Μάρτη του 1946, ανήμερα των βουλευτικών εκλογών, ομάδα ανταρτών πραγματοποιεί επίθεση στο Σταθμό της Χωροφυλακής.

Δεκατρείς μήνες μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, η κατάσταση είχε διαμορφωθεί σε βάρος του ΕΑΜικού κινήματος: 1.289 δολοφονίες, 6.671 τραυματισμοί, 31.632 βασανισμοί, 18.767 λεηλασίες και φυλακίσεις, 84.931 συλλήψεις, 509 απόπειρες φόνου, 265 βιασμοί γυναικών.

Οργίαζαν οι συμμορίες των Σούρλα, Κατσαρέα, Μαγγανά, Τσαούς Αντών, της «Χ» και δεκάδων άλλων, σε όλο τον ελλαδικό χώρο, συνεργατών των κατακτητών και πληρωμένων δολοφόνων, που τα αστικά πολιτικά κόμματα και οι κρατικοί μηχανισμοί είχαν υπό την προστασία τους, με τη συνδρομή του βρετανικού στρατού.

Μπροστά στο δίλημμα «υποταγή ή οργάνωση της πάλης και αντεπίθεση», το λαϊκό κίνημα επέλεξε το δεύτερο δρόμο.

Γι' αυτό, παρά τα όσα ισχυρίζονται διάφοροι καλοθελητές, ο αγώνας του ΔΣΕ ήταν και δίκαιος και αναγκαίος.

Φίλες και φίλοι,

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Το χτύπημα στο Λιτόχωρο ήταν η πρώτη ένοπλη απάντηση στην τρομοκρατία, τις συνθήκες της οποίας έχει περιγράψει πολύ αναλυτικά στο «Ριζοσπάστη», ο Θανάσης Ανάγνου, τότε Γραμματέας ΕΠΟΝ Κατερίνης και μέλος της Επιτροπής Πόλης Κατερίνης του ΚΚΕ.

Το δολοφονικό όργιο ξεκίνησε με τη δολοφονία στη Θεσσαλονίκη του Λιτοχωρίτη Βάργκα ή Βράγκα, στελέχους της ομάδας μεραρχιών Μακεδονίας του ΕΛΑΣ, λίγες μέρες μετά την είσοδο του τελευταίου στη Θεσσαλονίκη.

Λίγους μήνες μετά, το μοναρχοφασιστικό τάγμα της Εθνοφυλακής, που εγκαταστάθηκε στην Κατερίνη, έκαψε τη νύχτα της 7ης προς 8 Μάρτη 1945 το κενοτάφιο των πεσόντων αγωνιστών της Αντίστασης, που είχε στηθεί στην πλατεία της πόλης. Τις επόμενες μέρες αφήνουν τους δοσίλογους εγκληματίες, συνεργάτες των Γερμανών, που είχε συλλάβει και παραδώσει ο ΕΛΑΣ. Τους οπλίζουν και τους οργανώνουν σε τρομοκρατική ομάδα. Σπάζουν και πυρπολούν τα γραφεία του ΕΑΜ, της ΕΠΟΝ, του ΚΚΕ, του Εργατικού Κέντρου.

Επιτίθενται με φασιστική κτηνωδία στη Λέσχη της ΕΠΟΝ και διαλύουν την καλλιτεχνική βραδιά που ήταν αφιερωμένη στους αποστρατευμένους ΕΛΑΣίτες. Καταλαμβάνουν τα γραφεία της Περιφερειακής Επιτροπής του ΚΚΕ και τα μετατρέπουν σε φυλακή και άντρο βασανιστηρίων εκατοντάδων αγωνιστών που συλλαμβάνανε.

Από το καλοκαίρι του 1945 ακολουθεί όργιο δολοφονιών, τραυματισμών, βασανιστηρίων.

Δολοφονείται, έξω από την Κατερίνη, στο «Κεραμίδι», ο καπετάνιος του 50ού Συντάγματος του ΕΛΑΣ Πιερρίων, Νικήτας (Συνεφάκης).

Τραυματίζεται ο Δήμος Σιδηρόπουλος, διοικητής του εφεδρικού ΕΛΑΣ Κατερίνης.

Συλλαμβάνεται και βασανίζεται ο Χαράλαμπος Μπούσιος, που βρισκόταν μαζί τους, κομματικός υπεύθυνος του Συντάγματος.

Τραυματίζεται σοβαρά στο ΒΑΤΑΝ, συνοικία της Κατερίνης, ο Γραμματέας του Επαρχιακού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ, Ν. Θεοδωρίδης (Πάρις).

Συλλαμβάνεται ο Μητρουλιός Γιάννης, μέλος του Νομαρχιακού Συμβουλίου ΕΠΟΝ Βέροιας - Κατερίνης και από τα βασανιστήρια μετατρέπεται σε ζωντανό πτώμα.

Τραγικό τέλος βρίσκει ο Γιώργος Δάμπασης από τα βασανιστήρια που υπέστη στη Μυτιλήνη, ως Γραμματέας Περιοχής της ΕΠΟΝ.

Σ' αυτές τις αφόρητες και δραματικές συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή για ένα χρόνο μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, συγκαλείται στα μέσα Μάρτη 1946 κομματικό αχτίφ της Περιφερειακής Οργάνωσης Κατερίνης του ΚΚΕ, με θέμα τις Αποφάσεις της 2ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ (Φλεβάρης 1946), με εισηγητή τον Ευριπίδη (Πάνο), καπετάνιο και μέλος του Προεδρείου του Γραφείου Περιοχής Μακεδονίας - Θράκης.

Το αχτίφ εγκρίνει τις Αποφάσεις της 2ης Ολομέλειας και υπογραμμίζει: «Στην ένοπλη τρομοκρατία θα αντιτάξουμε την ένοπλη αυτοάμυνά μας. Υποχωρήσεις και περαιτέρω ανοχές οδηγούν στην εξόντωση του Λαϊκού Αντιστασιακού Κινήματος».

Αμέσως μετά, σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Λιτόχωρο παίρνουν μέρος οι καταδιωκόμενοι αγωνιστές της πόλης: Ο Ανδρεάδης, ο Φωτεινός, ο Τζαβέλας, ο Τσουκανάρας, ο Καστάνης, ο Κουφοδήμος, ο Κουφός και άλλοι.

Αποφασίζουν την ένοπλη επίθεση στο Λιτόχωρο, στις 30 - 31 Μάρτη, ενάντια στις εγκληματικές ένοπλες συμμορίες και το άντρο των βασανιστηρίων, το σταθμό της Χωροφυλακής. Την τελευταία βδομάδα του Μάρτη φτάνει παράνομα στο Λιτόχωρο και ο Υψηλάντης (Αλ. Ρόσιος) και αφού συνδέεται με την ομάδα των καταδιωκόμενων, σχεδιάζουν μαζί το χτύπημα.

Στις 30 Μάρτη, 33 καταδιωκόμενοι αγωνιστές, οπλισμένοι και με επικεφαλής τον Υψηλάντη και τους Ανδρεάδη, Τζαβέλα, Φωτεινό κ.ά., χτυπούν το σταθμό Χωροφυλακής και τους παρακρατικούς τρομοκράτες. Ετσι άρχισε ο ένοπλος αγώνας του ΔΣΕ.

Φίλες και φίλοι,

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Τιμάμε τον ΔΣΕ, γιατί ο τρίχρονος αγώνας του υπήρξε δίκαιος, ηρωικός και μεγαλειώδης. Γιατί ο ΔΣΕ εξέφραζε τα συμφέροντα της συντριπτικής πλειονότητας του πληθυσμού, ενάντια στα συμφέροντα των εκμεταλλευτών και καταπιεστών της.

Εξέφραζε τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και της βασικής συμμαχικής της δύναμης, της εξαθλιωμένης αγροτιάς και των φτωχών αυτοαπασχολούμενων στρωμάτων των πόλεων. Η αστική κρατική εξουσία γνώρισε τότε το μεγαλύτερο κίνδυνο για την ίδια την ύπαρξή της.

Ο ΔΣΕ αναμετρήθηκε με την εγχώρια αστική τάξη, με το σύνολο των πολιτικών της δυνάμεων, με το κράτος τους και με τα καπιταλιστικά κράτη της Μ. Βρετανίας και των ΗΠΑ. Δίχως τη στρατιωτική, οικονομική και πολιτική ενίσχυση των τελευταίων, η αστική τάξη στην Ελλάδα δεν θα μπορούσε να νικήσει.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στην τελευταία μάχη του Γράμμου, ο ΔΣΕ παρέταξε περίπου 12.500 μαχητές και μαχήτριες, με ελαφρύ οπλισμό, ενώ ο κυβερνητικός στρατός υπολογίζεται ότι παρέταξε πάνω από 100.000 άνδρες, διαθέτοντας ακόμα 120 πυροβόλα, πολλά θωρακισμένα και το σύνολο της αεροπορίας. Αυτή η άνιση ταξική αναμέτρηση καθιστά ακόμα μεγαλύτερη την ηθική και πολιτική αξία, την παρακαταθήκη του ΔΣΕ.

Ο ΔΣΕ ήταν λαϊκός στρατός, που στηρίχτηκε στην οργανωτική - πολεμική πείρα του ΕΛΑΣ στην Κατοχή και στο Δεκέμβρη 1944. Είχε μεγάλους δεσμούς με το λαό, που τον τροφοδοτούσε με κάθε είδους βοήθεια, έμψυχο δυναμικό, τροφή και ρουχισμό, βοήθησαν στην κατασκευή οχυρωματικών έργων, στη συγκέντρωση πληροφοριών, στην οργάνωση της Λαϊκής Πολιτοφυλακής.

Το Κόμμα μας είναι περήφανο για τη στρατιά ηρώων που διαπαιδαγώγησε ο ΔΣΕ. Είμαστε περήφανοι για τους χιλιάδες κομμουνιστές και κομμουνίστριες, που έδωσαν και την τελευταία ικμάδα των δυνάμεών τους, για να πάρει σάρκα και οστά η εποποιία του ΔΣΕ, πολεμώντας και περπατώντας μερόνυχτα, συχνά δίχως τροφή, πολλοί και ξυπόλητοι, στους πάγους και τις θύελλες.

Είμαστε περήφανοι για τους δεκάδες χιλιάδες μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ, που η δράση και η αυτοθυσία μπροστά στο θάνατο διδάσκουν, διαπαιδαγωγούν ηθικά και πολιτικά.

Είμαστε περήφανοι για τους χιλιάδες τραυματίες, φυλακισμένους για όλους εκείνους που τίμησαν τα όπλα του αγώνα του στην Ελλάδα και την πολιτική προσφυγιά.

Είμαστε περήφανοι, γιατί το μεγαλύτερο μέρος του ΔΣΕ, περίπου το 80%, ήταν νεολαίοι, οργανωμένοι στη Δημοκρατική Νεολαία Ελλάδας (ΔΝΕ) και την ΕΠΟΝ.

Είμαστε περήφανοι, γιατί το 1/4 της συνολικής δύναμης του ΔΣΕ ήταν γυναίκες και μάλιστα σε συνθήκες όπου κυριαρχούσε η αντιδραστική αντίληψη για την κατωτερότητα του γυναικείου φύλου, η ανισοτιμία της γυναίκας ήταν θεσμικά κατοχυρωμένη. Η γυναίκα δεν είχε ακόμα ούτε δικαίωμα ψήφου. Ο ΔΣΕ εξύψωσε την εργάτρια και την κοπέλα του χωριού σε πρωταγωνίστρια των πολιτικών εξελίξεων, που άνοιγε το δρόμο για μια καλύτερη ζωή. Χίλιες είκοσι επτά (1.027) γυναίκες αναδείχτηκαν στο βαθμό του αξιωματικού και υπαξιωματικού του ΔΣΕ. Στα τέλη του 1948, πάνω από το 20% της σύνθεσης των λαϊκών οργάνων ήταν γυναίκες.

Είμαστε περήφανοι, γιατί ακόμα και στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν για το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, με το λόγο του Τσόρτσιλ περί «σιδηρού παραπετάσματος» το Μάρτη του '46, το Δόγμα Τρούμαν και το Σχέδιο Μάρσαλ το '47 και την ίδρυση του ΝΑΤΟ τον Απρίλη 1949, το ΚΚΕ με τον αγώνα του ΔΣΕ, που ήταν αγώνας διεθνιστικός, εκπλήρωσε στο ακέραιο το διεθνιστικό χρέος του απέναντι στην εργατική τάξη και τα άλλα Κομμουνιστικά Κόμματα.

Η Μ. Βρετανία και οι ΗΠΑ υποχρεώθηκαν να έχουν στραμμένη ενεργά την προσοχή τους στο ένοπλο λαϊκό κίνημα της Ελλάδας, να χρηματοδοτούν την εγχώρια αστική τάξη, για να θωρακιστεί το κράτος της. Ο ΔΣΕ λειτούργησε ως ασπίδα των Λαϊκών Δημοκρατιών.

Ο αγώνας του ΔΣΕ βρέθηκε εκείνη την περίοδο υπό την επίδραση των αντιφάσεων και αδυναμιών της στρατηγικής του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, άρα και του ΚΚΕ.

Φίλες και φίλοι,

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Η πολιτική του ΚΚΕ μπορεί να συνεγείρει πολλές νέες χιλιάδες εργατών, ανέργων, συνταξιούχων, νεολαίων, γυναικών, μικρομεσαίων αγροτών και αυτοαπασχολούμενων, ΕΒΕ, διανοουμένων.

Ο συσχετισμός δυνάμεων θα αλλάξει. Το ζητούμενο είναι να γίνει αυτό το γρηγορότερο. Να αρχίσει τώρα και να εκφραστεί παντού.

Στην καθημερινή πάλη, μέσα στο κίνημα, στα εργατικά συνδικάτα, στους αγροτικούς συλλόγους, στους συλλόγους των ΕΒΕ, στα σχολεία, στα ανώτατα Ιδρύματα, στις τοπικές εκλογές, στις εκλογές για το Κοινοβούλιο, όποτε κι αν γίνουν.

Να εκφραστεί αυτό με αποδυνάμωση όλων των αστικών και οπορτουνιστικών κομμάτων, των μνημονίων τους, των αντιλαϊκών νόμων και των ιμπεριαλιστικών λυκοσυμμαχιών τους.

Να κάνουμε όσο γίνεται πιο ισχυρό το ΚΚΕ, να το φτάσουμε ψηλά, με ιδεολογική πολιτική και οργανωτική δύναμη, ικανή να προχωρήσει μια μεγάλη συσπείρωση δυνάμεων, με ενίσχυση των προϋποθέσεων για τη δημιουργία μιας νέας μεγάλης Κοινωνικής Αντικαπιταλιστικής Αντιμονοπωλιακής Συμμαχίας για την εργατική - λαϊκή εξουσία.

Δεν υπάρχει άλλη διέξοδος για το λαό. Οι εκπρόσωποι της σοσιαλδημοκρατίας και του πολιτικού τυχοδιωκτισμού, που διατυμπανίζουν ως εναλλακτική λύση την ανάγκη για ένα άλλο «ευρωπαϊκό μοντέλο», εξαπατούν τους εργαζόμενους.