Στη γραμμή των... «δακρύων» για την ΕΕ που τάχα «έχει χάσει το δρόμο της» και την αναπαραγωγή αυταπατών για δήθεν φιλολαϊκή «επαναθεμελίωση» της λυκοσυμμαχίας, κινήθηκαν οι αντιδράσεις της κυβέρνησης και των άλλων αστικών κομμάτων για το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος.

«Το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης δέχτηκε ένα σημαντικό πλήγμα» δήλωσε ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας. «Η απόφαση του βρετανικού λαού», πρόσθεσε, «είναι σεβαστή, αλλά επιβεβαιώνει μια βαθιά πολιτική κρίση, κρίση ταυτότητας και στρατηγικής για την Ευρώπη. Και δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Τα μηνύματα είχαν σταλεί προ πολλού και από πολλές διαφορετικές κατευθύνσεις. Η εκρηκτική άνοδος της ακροδεξιάς και των εθνικιστικών δυνάμεων στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη προοιωνίζονταν την αρνητική αυτή εξέλιξη».

Συσκοτίζοντας τον αντικειμενικό χαρακτήρα της ανισόμετρης ανάπτυξης και των ενδοαστικών ανταγωνισμών στον καπιταλισμό, ο Αλ. Τσίπρας ισχυρίζεται ότι πίσω απ' αυτές τις εξελίξεις βρίσκονται οι «ακραίες επιλογές της λιτότητας που διεύρυναν τις ανισότητες τόσο ανάμεσα σε χώρες του Βορρά και του Νότου όσο και στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών χωρών», όπως και «η a la carte διαχείριση της προσφυγικής κρίσης».

Προτρέπει τους απολογητές της λυκοσυμμαχίας να προβληματιστούν για το «ποια είναι η γενεσιουργός αιτία της ευρωπαϊκής κρίσης;» και απαντά ότι είναι «το έλλειμμα δημοκρατίας, η εκβιαστική επιβολή αντιλαϊκών και άδικων επιλογών, τα διχαστικά στερεότυπα που χωρίζουν την Ευρώπη».

Από θέση υπεράσπισης της ΕΕ ως στρατηγικής επιλογής για την ελληνική αστική τάξη, δηλώνει ότι «χρειαζόμαστε άμεσα αλλαγή πορείας (...) Για να υψώσουμε ένα φράγμα απέναντι στον ευρωσκεπτικισμό και την ακροδεξιά. Για να επαναθεμελιώσουμε την Ευρώπη στις αρχές της δημοκρατίας, της ελευθερίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης (...) την προστασία της εργασίας, τη στήριξη του κοινωνικού κράτους», όπως ανέφερε, λες και υπήρξαν ποτέ τέτοιες αρχές σε μια διακρατική ένωση του κεφαλαίου.

Αντίστοιχα, προτείνει την κατασκευή ενός νέου κάλπικου αφηγήματος για εγκλωβισμό των λαών, «για μια καλύτερη Ευρώπη. Για μια Ευρώπη κοινωνική και δημοκρατική. Για μια Ευρώπη που η πολιτική θα ξαναπάρει τα πρωτεία από την οικονομία και τους τεχνοκράτες. Για μια Ευρώπη που οι λαοί της θα έχουν το τελικό και τον κυρίαρχο λόγο».

Σε παρόμοιο μήκος κύματος, ο πρόεδρος της ΝΔ, Κυρ. Μητσοτάκης, σχολίασε: «Η απόφαση των Βρετανών (...) αποτελεί ένα πολύ ηχηρό μήνυμα για όλη την Ευρώπη. Η ΕΕ (...) οφείλει μια ειλικρινή και γενναία αυτοκριτική. Να επισημάνουμε τι δεν πήγε καλά και να αποφασίσουμε πώς θα το θεραπεύσουμε (...) Χρειάζεται ένα νέο ευρωπαϊκό σχέδιο, που να εμπνεύσει τους λαούς και να τονώσει την πίστη τους στη χρησιμότητα της Ενωσης. Μια μεγάλη συμφωνία αλήθειας ανάμεσα στην ΕΕ, τα κράτη και τους λαούς, ξεπερνώντας ιδεολογικούς δογματισμούς. Με συγκεκριμένες και άμεσες παρεμβάσεις, που να βελτιώνουν τη ζωή των πολιτών, ιδιαίτερα όσων έχουν πληγεί από την κρίση».

Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Φώφη Γεννηματά, είπε ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος «είναι μια ιδιαίτερα αρνητική εξέλιξη για την πορεία της Ευρώπης (...) Σαφώς πρέπει να προβληματιστούμε για το αποτέλεσμα και τα αίτιά του. Και να πάρουμε το ταχύτερο αποφάσεις για τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν. Εμείς οι σοσιαλιστές οφείλουμε να ηγηθούμε της προσπάθειας και να εγγυηθούμε μια νέα πορεία για την Ευρώπη και το μέλλον της».

Ο επικεφαλής του Ποταμιού, Στ. Θεοδωράκης, σχολίασε ότι υπέρ του Βrexit ψήφισαν «οι συνταξιούχοι, οι λιγότερο μορφωμένοι και οι άνεργοι των αποβιομηχανοποιημένων περιοχών. Οι πιο ευάλωτοι δηλαδή στο λαϊκισμό πολιτικών, μέσων κοινωνικής δικτύωσης και παραδοσιακών ΜΜΕ. Δεν έχω αμφιβολία ότι αν "αύριο" γινόταν ξανά το δημοψήφισμα, το Brexit θα έπεφτε από το 51,9% στο 30%. Η κατάρρευση της στερλίνας και μόνο θα έχει κάνει ήδη πολλούς να μετανιώσουν για την ψήφο τους. (...) Και εμείς οι Ελληνες (...) πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί τις επόμενες μέρες, τους επόμενους μήνες (...) Η απάντηση βρίσκεται μπροστά (...) Τώρα είναι η ώρα να αλλάξουμε την Ευρώπη. Να την αλλάξουμε - όχι να την γκρεμίσουμε».

Σε ανακοίνωσή της, η Ενωση Κεντρώων σημειώνει ότι «ο αγγλικός λαός ήθελε να στείλει μήνυμα δυσαρέσκειας για τους φόρους που έβαλε η κυβέρνηση Κάμερον και δυστυχώς για τον ίδιο τον λαό τιμώρησε την Αγγλία και την Ευρωπη». Χαρακτηρίζει μεγάλο λάθος την απόφαση της Αγγλίας να κάνει δημοψήφισμα και παρόμοια «ολισθήματα» το δημοψήφισμα που επιχείρησε να κάνει ο Γ. Παπανδρέου το 2011 και το δημοψήφισμα που έκανε ο Αλ. Τσίπρας το 2015. Εξάλλου, μετά τη συνάντησή του χτες με τον Αλ. Τσίπρα, ο Β. Λεβέντης ζήτησε επανάληψη του δημοψηφίσματος, για τη... διόρθωση του λάθους!

Ο αρχηγός της ναζιστικής Χρυσής Αυγής, Ν. Μιχαλολιάκος, έκανε λόγο για «νίκη των εθνικών και πατριωτικών δυνάμεων στη Μεγάλη Βρετανία ενάντια στην ΕΕ, η οποία έχει μεταβληθεί σε ένα στυγνό όργανο της διεθνούς των τοκογλύφων», προσθέτοντας: «Ελπίζω να γίνει κάποτε δημοψήφισμα και στην Ελλάδα, η οποία έχει γονατίσει οικονομικά και έχει υποδουλωθεί εκχωρώντας εθνική κυριαρχία στην Ευρώπη των τοκογλύφων». Στην πραγματικότητα, βέβαια, η ΧΑ, προωθώντας αξιώσεις μερίδων του εγχώριου κεφαλαίου, τοποθετείται υπέρ της «γεωπολιτικής στροφής» σε άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, διευκρινίζοντας παράλληλα ότι δεν μιλά για έξοδο από την ΕΕ, αφού αυτή αποτελεί στρατηγική επιλογή των κυρίαρχων τμημάτων της ελληνικής αστικής τάξης.

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ - ΒΕΡΟΛΙΝΟ.--

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζ. Κ. Γιούνκερ, ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας, Μαρκ Ρούτε, που προεδρεύει αυτό το εξάμηνο στην ΕΕ και ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, έπειτα από έκτακτη συνάντηση που πραγματοποίησαν χτες το μεσημέρι στις Βρυξέλλες, κάλεσαν τη Βρετανία να αρχίσει «το συντομότερο δυνατόν» τη διαδικασία εξόδου της χώρας.

«Αναμένουμε τώρα από την κυβέρνηση της Βρετανίας να εκτελέσει την απόφαση αυτή του βρετανικού λαού το συντομότερο δυνατόν» υπογράμμισαν σε κοινή τους ανακοίνωση οι Τουσκ, Σουλτς, Γιούνκερ και Ρούτε, εκφράζοντας την ετοιμότητά τους να αρχίσουν άμεσα οι σχετικές διαπραγματεύσεις και η εφαρμογή του άρθρου 50 της συνθήκης της Λισαβόνας, που προβλέπει συνοπτικά (αν και αόριστα) τις διαδικασίες εξόδου μίας χώρας από την ΕΕ σε μία περίοδο τουλάχιστον δύο ετών. Οι ίδιοι δεν παρέλειψαν, βεβαίως, προηγουμένως να πουν πως «λυπούνται» για την απόφαση της Βρετανίας να αποχωρήσει από την ΕΕ και ότι «σέβονται» την ψήφο του βρετανικού λαού.

Ο Τουσκ θέλησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις λέγοντας ότι «αυτό που μας πληγώνει μας κάνει πιο δυνατούς», ενώ ξεκινάει μια ευρύτερη προπαγάνδα περί «ανάγκης περισσότερης Ευρώπης», που γίνεται απ' όλες τις αστικές δυνάμεις, φιλελεύθερους και σοσιαλδημοκράτες, και νεόκοπους σοσιαλδημοκράτες όπως ο ΣΥΡΙΖΑ.

Στο μεταξύ, ανακοινώθηκε πως σήμερα το πρωί ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγιερ, θα περιμένει στο υπουργείο του τους ομόλογους του από τις άλλες πέντε χώρες που ίδρυσαν την πρώην ΕΟΚ, δηλαδή τους ομολόγους του από τη Γαλλία, την Ολλανδία, την Ιταλία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο «για συνομιλίες και ανταλλαγή απόψεων για την ευρωπαϊκή πολιτική». Νωρίτερα, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών κάλεσε την ΕΕ «να αποφύγει την υστερία ή το σοκ», προσθέτοντας ότι αυτό που έχει τώρα σημασία είναι «η ενότητα της ΕΕ».

Τη Δευτέρα, η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, προγραμμάτισε εκτάκτως να συναντηθεί στο Βερολίνο με το Γάλλο Πρόεδρο, Φρανσουά Ολάντ, τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ και τον Ιταλό πρωθυπουργό, Ματέο Ρέντσι. Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, η Γερμανίδα καγκελάριος χαρακτήρισε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος «ισχυρό πλήγμα στην ΕΕ». Ισχυρίστηκε ότι η ΕΕ είναι «αρκετά δυνατή ώστε να βρει τις σωστές απαντήσεις» και ότι στόχος θα είναι μία «στενή» σχέση με τη Βρετανία στο μέλλον. Σημείωσε, τέλος, ότι η Γερμανία έχει «ειδικό συμφέρον και ειδική ευθύνη» για να πετύχει η «ευρωπαϊκή ενότητα».

Ο πρόεδρος της Ευρωβουλής, Μάρτιν Σουλτς, δήλωσε νωρίτερα πως θα γίνει έκτακτη συνεδρίαση της Ολομέλειας του σώματος την ερχόμενη Τρίτη, πριν συγκληθεί η Σύνοδος Κορυφής ηγετών της ΕΕ και υποστήριξε επίσης επίσπευση της διαδικασίας αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ.

Επίσης, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Β. Σόιμπλε, δήλωσε ότι η έξοδος πρέπει να επισπευσθεί, ενώ πολλά στελέχη των Σοσιαλδημοκρατών που συμμετέχουν στη συγκυβέρνηση εμφανίζουν το αποτέλεσμα ως «νέα ευκαιρία».

Οι αντιδράσεις άλλων ηγετών σε χώρες της ΕΕ ποικίλουν.

Ο Γάλλος Πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, δήλωσε ότι λυπάται για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, σημειώνοντας ότι αποτελεί απόφαση του βρετανικού λαού. Τόνισε ότι οι διαπραγματεύσεις για έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ πρέπει να γίνουν γρήγορα. Παράλληλα, στο Παρίσι, η αρχηγός του αντιπολιτευόμενου ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου, Μαρίν Λεπέν, δήλωσε πως θα συναντηθεί σύντομα στην Ευρωβουλή με άλλα ευρωσκεπτικιστικά κόμματα, για να σχεδιάσουν «τις επόμενες κινήσεις» μετά το βρετανικό δημοψήφισμα.

Ο Ιταλός πρωθυπουργός, Ματέο Ρέντσι, σημείωσε πως ήρθε η ώρα «για ηρεμία και ξεκάθαρες αποφάσεις», ώστε «η Ευρώπη να εργαστεί για την αναδόμησή της», λέγοντας: «Η Ευρώπη είναι το σπίτι μας, για μας, τα παιδιά και τα εγγόνια μας. Αυτό το σπίτι, περισσότερο από ποτέ, πρέπει να ανακαινιστεί, να φρεσκαριστεί και να γίνει το σπίτι του αύριο». Ο ηγέτης της Λίγκας του Βορρά, Ματέο Σαλβίνι, υποστήριξε: «Τώρα είναι η δική μας σειρά», ζητώντας ουσιαστικά δημοψήφισμα.

Στην Ολλανδία, ο ηγέτης του ρατσιστικού «Κόμματος της Ελευθερίας», Γκερτ Βίλντερς, έκρινε ότι «οι Ολλανδοί έχουν το δικαίωμα σε ένα δημοψήφισμα επίσης». Στη Δανία, το εθνικιστικό «Κόμμα του Λαού» τόνισε πως «προφανώς και οι Δανοί πρέπει να πάνε σε δημοψήφισμα για το αν θέλουν να ακολουθήσουν τους Βρετανούς ή αν θέλουν τα πράγματα να παραμείνουν ως έχουν».

Η Πολωνή πρωθυπουργός, Μπεάτα Σζίντλο, είπε πως θα προτείνει «αναγκαίες μεταρρυθμίσεις» στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την επόμενη βδομάδα, λέγοντας ότι η χώρα της «θα παραμείνει υπεύθυνο μέλος της ΕΕ που νοιάζεται για την ενότητα και την ανάπτυξη της Ενωσης».

Εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Ολλανδίας, που προεδρεύει έως τέλος Ιούνη στην ΕΕ, τόνισε ότι «η Ευρώπη πρέπει να προσέξει περισσότερο τις πραγματικές ανησυχίες των λαών για εργασία, ασφάλεια και τη μετανάστευση». Ο Σλοβάκος πρωθυπουργός, Ρόμπερτ Φίκο, που αναλαμβάνει από τον Ιούλη το επόμενο εξάμηνο προεδρίας στην ΕΕ, κάλεσε τις άλλες χώρες να δράσουν «γρήγορα», τονίζοντας πως «τεράστιοι αριθμοί ανθρώπων στην ΕΕ απορρίπτουν τη μεταναστευτική πολιτική» και ότι «υπάρχει τεράστια απογοήτευση με την οικονομική πολιτική».

Ο Αυστριακός καγκελάριος, Κρίστιαν Κερν, σημείωσε ότι το βρετανικό δημοψήφισμα «αντανακλά την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις, ιδιαίτερα όσον αφορά την ενίσχυση των οικονομικών της Ευρώπης, την ανάσχεση της ανεργίας και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας». «Χρειάζονται μεταρρυθμίσεις με ξεκάθαρη κατεύθυνση», είπε.

Ο πρωθυπουργός της Σλοβενίας, Μίροσλαβ Τσεράρ, είπε ότι η αποχώρηση της Βρετανίας θα βοηθήσει τελικά στην ενίσχυση της ΕΕ, παρά τη «σχετική αβεβαιότητα στις διεθνείς αγορές για σύντομη περίοδο».

Ο Ούγγρος πρωθυπουργός, Βίκτορ Ορμπαν, δήλωσε ότι το μεταναστευτικό «καθόρισε» το βρετανικό δημοψήφισμα και πως για την κυβέρνησή του ο ιδανικός αριθμός μεταναστών είναι μηδενικός. Κάλεσε τις Βρυξέλλες να ακούσουν «τη φωνή του λαού» και πρόσθεσε πως η Ουγγαρία είναι στην ΕΕ «γιατί πιστεύει σε μία ισχυρή Ευρώπη, αλλά η Ευρώπη είναι ισχυρή μόνο όταν μπορεί να δώσει λύσεις που θα την κάνουν ισχυρότερη (...) σε σημαντικά προβλήματα όπως η μετανάστευση».

Ο Τσέχος πρωθυπουργός, Μπ. Σόμποτκα, είπε ότι η απόφαση του βρετανικού λαού «δεν σημαίνει και το τέλος του κόσμου και πάνω απ' όλα όχι το τέλος της ΕΕ».

Ο Αμερικανός Πρόεδρος, Μπαράκ Ομπάμα, δήλωσε πως «σέβεται την απόφαση του λαού του Ηνωμένου Βασιλείου» και ότι η «ειδική σχέση μεταξύ Ουάσιγκτον - Λονδίνου είναι ανθεκτική στο χρόνο». Τόνισε ότι κατά τη δική του άποψη, θα προτιμούσε τη Βρετανία εντός ΕΕ. Ο Ρεπουμπλικάνος δισεκατομμυριούχος, υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του Νοέμβρη, Ντόναλντ Τραμπ, ξεκίνησε περιοδεία στην... Ευρώπη με αφετηρία τη Σκοτία, δηλώνοντας ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν «σπουδαίο πράγμα», επειδή «θα δώσει την ευκαιρία στους Βρετανούς να ξαναπάρουν πίσω τη χώρα τους»...

Η ρωσική κυβέρνηση διαπίστωσε «δυσμενέστερο κλίμα για τις διεθνείς επενδύσεις», με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, Αλεξέι Μόισεβ, να υποβαθμίζει τον κίνδυνο εκτεταμένων επιπτώσεων στη Μόσχα.

Ο γγ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, σημείωσε ότι η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ δεν θα επηρεάσει το ΝΑΤΟ και τη θέση της ως «αξιόπιστου μέλους - κλειδί της στρατιωτικής διατλαντικής συμμαχίας».

Μια από τις ενδείξεις των διεργασιών ανάμεσα στις αστικές τάξεις που άνοιξε το αποτέλεσμα στη Βρετανία, ήταν και η κίνηση της υπηρεσιακής ισπανικής κυβέρνησης να σπεύσει να διεκδικήσει «συγκυριαρχία» με τη Βρετανία στο βρετανικό θύλακα του Γιβραλτάρ, «ώστε να επιτρέψει στους πολίτες του, που ψήφισαν σε ποσοστό 96% "ναι", την πρόσβαση στην Ευρωπαϊκή Ενωση μετά το Brexit».

«Χρειάζεται πλέον να βρούμε ποιο είδος σχέσης το Γιβραλτάρ θέλει να έχει εάν επιδιώκει πρόσβαση στην εσωτερική αγορά της Ευρωπαϊκής Ενωσης», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών, Χοσέ Μανουέλ Γκαρθία Μαργκάγιο στο ραδιοφωνικό δίκτυο «Onda Cero». «Η φόρμουλα που προτείνουμε είναι αυτή της βρετανο-ισπανικής συγκυριαρχίας για μία περιορισμένη χρονική περίοδο, που θα οδηγήσει στην επιστροφή του Γιβραλτάρ στην Ισπανία», είπε.

Σύμφωνα με την «πρόταση», στη διάρκεια αυτής της περιορισμένης χρονικής περιόδου, οι κάτοικοι του Γιβραλτάρ θα μπορούσαν να διατηρήσουν τη βρετανική υπηκοότητα, εάν το θέλουν και ένα ειδικό φορολογικό καθεστώς, συνέχισε ο υπουργός Εξωτερικών. Το Γιβραλτάρ παραχωρήθηκε από την Ισπανία στη Βρετανία το 1713 και έκτοτε η Ισπανία το διεκδικεί.